ΙΣΤΟΡΙΚΑ - ΟΠΛΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ: Τα ισχυρότερα όπλα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που έφεραν τη νίκη στους «Συμμάχους»

Γράφει ο Χάρης Αποστολόπουλος

Αναμφίβολα ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν μια μαύρη σελίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Πρόκειται για την πιο εκτεταμένη γεωγραφικά, οικονομικά και αριθμητικά ένοπλη σύγκρουση στην ιστορία, με ολέθρια αποτελέσματα την οποία και πλήρωσαν με τις ζωές τους δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι. Προφανώς και πρόκειται για τον πλέον αιματοβαμμένο πόλεμο, ωστόσο αν η σκέψη του τρομοκρατεί ακόμα και σήμερα, είναι για έναν άλλον λόγο· ότι αποτυπώθηκε στον υπέρτατο βαθμό πώς το δόγμα “Homo homini lupus”, μπορεί να κάνει την ανθρώπινη εφευρετικότητα να λειτουργήσει με απώτερο σκοπό την επίτευξη του ολέθρου.

Μέχρι τη συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας στις 2 Σεπτεμβρίου 1945 πάνω στο κατάστρωμα του αμερικανικού θωρηκτού «Μισούρι», ο Β’ Παγκόσμιος είχε καταδείξει τα ανθρώπινα φονικά ένστικτα και πώς η επιστήμη και η τεχνολογία μπορούν κάλλιστα να στραφούν απέναντι στην ίδια την ανθρωπότητα.
 

Ακριβώς γι’ αυτό, η έκβαση του πολέμου, αναμφισβήτητα καθορίστηκε –εκτός από τις συγκυρίες και τις γεωπολιτικές συμμαχίες- και από την καινοτομία στον πολεμικό εξοπλισμό, καθώς η παγκόσμια αυτή σύρραξη έφερε στο προσκήνιο νέες μεθόδους και όπλα που όμοιά τους η Υφήλιος δεν είχε ξαναντικρύσει.
Το στρατόπεδο των Συμμάχων, που ήταν και ο τελικός νικητής του Β’Π.Π., παρουσίασε μια πληθώρα υπερόπλων εκ των οποίων κάποια ήταν τόσο φονικά, ώστε να μνημονεύονται ως σήμερα.

 Ακολουθεί  μια επιλογή από τις «συμμαχικές» οπλικές δημιουργίες  που ξεχώρισαν και στέρησαν τη νίκη από τις δυνάμεις του Άξονα.

Ατομική βόμβα
 

Οποιαδήποτε συζήτηση για τα σημαντικότερα και ιστορικότερα όπλα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ανεξαρτήτως στρατοπέδου και χώρας, αρχίζει και να τελειώνει σ την ατομική βόμβα. Οι Αμερικανοί χρησιμοποίησαν το πανίσχυρο και καταστροφικό πυρηνικό υπερόπλο στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945, σκορπώντας τον θάνατο και καταστρέφοντας σχεδόν ολοσχερώς τις πόλεις.
Οι βόμβες σκότωσαν άμεσα περίπου 200.000 ανθρώπους και άλλους τόσους αργότερα λόγω της ολέθριας πυρηνικής ακτινοβολίας. Η απάντηση των ΗΠΑ στο απάνθρωπο αποτέλεσμα που οι βόμβες επέφεραν, ήταν  ότι έδωσαν ένα οριστικό τέλος στον πόλεμο με την άνευ όρων ιαπωνική συνθηκολόγηση και ότι τελικά ίσως έσωσαν έτσι περισσότερες ζωές από αυτές που θα θυσιάζονταν εάν ο πόλεμος συνεχιζόταν. Τα αποτελέσματα από την υπερβολική έκθεση στη ραδιενέργεια, είναι εμφανή ακόμα και στις ημέρες μας για τις γενιές που διαδέχθηκαν τους πληγέντες.

P 51 Mustang
 

Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπήκαν στον πόλεμο με την ισχυρή πεποίθηση ότι οι σχηματισμοί των βομβαρδιστικών τους θα μπορούσαν να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους κατά τις ημερήσιες επιδρομές πάνω από τη Γερμανία. Η πολεμική εμπειρία ωστόσο σύντομα υπέδειξε ότι ήταν βαθιά νυχτωμένες! Τα ασυνόδευτα βομβαρδιστικά αποδείχθηκαν βούτυρο στο ψωμί των ευκίνητων και σβέλτων μαχητικών BF109 και Focke Wolfe που υπερασπίζονταν τον γερμανικό εναέριο χώρο. Αν ήταν λοιπόν να συνεχιστούν οι βομβαρδιστικές επιχειρήσεις στην καρδιά του ναζιστικού κτήνους, τότε η συνοδεία ενός μαχητικού μεγάλης εμβέλειας ήταν επιβεβλημένη. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 1943, η αμερικανική Πολεμική Αεροπορία είχε τη λύση στο τσεπάκι της. Το λέγανε P 51 Mustang και ήταν αναμφίβολα ένα από τα καλύτερα μαχητικά που βγήκαν στους αιθέρες του Β’ Παγκοσμίου. Μπορούσε να συνοδεύσει τα βομβαρδιστικά μέχρι το Βερολίνο και κατόπιν πάλι πίσω στη βάση, κερδίζοντας στα σημεία όλα τα αντίπαλα αεροσκάφη που έβρισκε μπροστά του. Τέτοια ήταν η επιχειρησιακή επιτυχία του P 51 που οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 19 καταρρίψεις για κάθε χαμένο Mustang!

Πλοίο Χίγκινς

Απλά απλά, χωρίς τα περιβόητα πλοία Χίγκινς η Απόβαση στη Νορμανδία είχε πολλές πιθανότητες να στεφθεί από αποτυχία. Δεν είναι εξάλλου καθόλου τυχαίο ότι ο ίδιος ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ δήλωσε το 1964 ότι ο σχεδιαστής Άντριου Χίγκινς ήταν «ο άνθρωπος που κέρδισε τον πόλεμο για μας»! Κι αυτό γιατί ο σπουδαίος μηχανικός είχε προβλέψει την ανάγκη για εύκολη πρόσβαση στις ακτές μέσω αμφίβιων οχημάτων πριν καν ξεσπάσει ο Β’ Παγκόσμιος. Και κάτι ακόμα: διείδε την επικείμενη έλλειψη σε προμήθειες χάλυβα, γι’ αυτό και αποφάσισε να σκαρώσει το αμφίβιο όχημά του κυρίως από ξύλο. Και για να εξασφαλίσει το γεγονός ότι δεν θα ξέμενε από ξυλεία, έκανε το θαρραλέο βήμα και αγόρασε με προσωπικά κεφάλαια όλη την εισαγωγή μαονιού από τις Φιλιππίνες το 1939! Ναι, για τέτοιον τύπο μιλάμε. Ο δικός του σχεδιασμός για το αμφίβιο όχημα LCVP κέρδισε τελικά τις καρδιές των επιτελαρχών του Ναυτικού και σύντομα περισσότερα από 23.000 πλοία Χίγκινς ήταν πανέτοιμα για επιχειρήσεις. Το αμφίβιό του διέσχιζε με άνεση τα νερά και με τη βοήθεια της μπροστινής ράμπας, επέτρεπε σε πλήρωμα και προμήθειες να αποβιβάζονται κατευθείαν στην παραλία. Αυτό ήταν που έσωσε πολλές συμμαχικές ζωές κατά την Απόβαση της Νορμανδίας, παρέχοντας ταυτοχρόνως μεγάλη ευελιξία κινήσεων στις δυνάμεις του καλού, μιας και πλέον η κατάληψη λιμανιών ήταν προαιρετική. «Αν ο Χίγκινς δεν είχε φτιάξει τα LCVP, τότε δεν θα μπορούσαμε να βγούμε σε ανοιχτή παραλία. Η όλη στρατηγική του πολέμου θα ήταν εντελώς διαφορετική», συνέχισε ο Αϊζενχάουερ…

Βομβαρδιστικό Avro Lancaster

Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα βομβαρδιστικά που είχε στη διάθεσή της η φημισμένη βρετανική Αεροπορία κατά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου ήταν το λιγότερο σαράβαλα. Ακόμα και η πρώτη ενσάρκωση του Avro Lancaster, το δικινητήριο Avro Manchester, δεν ήταν και τίποτα το σπουδαίο. Οι μηχανικοί της Avro είχαν ωστόσο τέτοια πίστη στις ικανότητές τους και στο αεροπλάνο τους κι αντί να φτιάξουν νέο και αποτελεσματικότερο σχεδιασμό, αποφάσισαν να «πειράξουν» τον υπάρχοντα: επέκτειναν το άνοιγμα των φτερών και πρόσθεσαν δύο ακόμα κινητήρες. Αποτέλεσμα; Το Avro Lancaster ήταν πια υπέροχο, το μεγάλο καμάρι της RAF που θα μετατρεπόταν στο θρυλικό βρετανικό βαρύ βομβαρδιστικό του πολέμου! Μόνο όταν άρχισε να επιχειρεί το Lancaster εκεί στο 1942 μπόρεσαν οι Βρετανοί να μεταφέρουν τον πόλεμο σε γερμανικό έδαφος.
Αφήνοντας την αποτελεσματικότητα των συμμαχικών βομβαρδισμών στη χιτλερική Γερμανία κατά μέρος, το γεγονός παραμένει ότι ανάγκασε τις ναζιστικές δυνάμεις να εκτρέψουν σημαντικές πηγές για την αεράμυνα της χώρας τους. Πέρα από τις στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις που πήρε μέρος το Lancaster, ήταν αιχμή του δόρατος και σε πολλές εκστρατείες κατάληψης εδαφών. Το 1943, για παράδειγμα, ήταν σμήνος από Lancaster αυτό που παρέδιδε το πακετάκι με τις διαβόητες «Grand Slam» βόμβες του Barnes Wallis (που μιμούνταν την καταστρεπτική δύναμη του σεισμού, παραμένοντας το κορυφαίο συμβατικό όπλο που χρησιμοποιήθηκε ποτέ από βρετανικές δυνάμεις) σε τόσους και τόσους βομβαρδισμούς, ενώ αργότερα ήταν και πάλι τα Lancaster αυτά που βύθισαν το φοβερό γερμανικό θωρηκτό «Tirpitz». Περισσότερα από 7.000 Avro Lancaster κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, αν και τα μισά σχεδόν καταστράφηκαν στην πορεία. Σήμερα, μόλις δύο παραμένουν ακόμα λειτουργικά.
M1 Carbine
 

Δεν ήταν το πιο ισχυρό όπλο στον πόλεμο, αλλά ήταν ελαφρύ, μικρό, ακριβές και στα σωστά χέρια, εξίσου θανατηφόρο με ένα πιο ισχυρό όπλο. Οι Αλεξιπτωτιστές των ΗΠΑ εκτίμησαν επίσης την αμερικάνικη M1 Carbine για την ευκολία χρήσης της, και συχνά πήδηξαν στη μάχη οπλισμένοι με την πτυσσόμενη έκδοσή της. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατέληξε να παράγει έξι εκατομμύρια Καραμπίνες M1 στον πόλεμο, περισσότερο από κάθε άλλο όπλο των ΗΠΑ. Παραλλαγές του M1 κατασκευάζεται ακόμη και σήμερα για χρήση από στρατιωτικούς και πολίτες.

Πυροβόλο όπλο Sten

Μετά την καταστροφική ήττα και αποχώρηση από Δουνκέρκη το 1940, ο βρετανικός στρατός αντιμετωπίζει μια σοβαρή έλλειψη στρατιωτικού εξοπλισμού. Καθώς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν εκεί το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού τους, στις παραλίες καθώς έφευγαν, οι βρετανικές ένοπλες δυνάμεις είχαν την ευκαιρία να αναβαθμίσουν πρότυπο όπλα έκδοσή τους. Προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν τα υποπολυβόλα Thompson, αλλά η ζήτηση στις ΗΠΑ περιόρισε την προσφορά. Η απάντηση ήταν να καταλήξουν σε ένα βρετανικό οπλοπολυβόλο. Αυτό ήταν το όπλο Sten. Δεν ήταν ένα τέλειο όπλο, αλλά σε κοντινή απόσταση ήταν ικανό για απίστευτη καταστροφή. Ήταν επίσης πολύ εύκολο στη συναρμολόγηση και αποσυναρμολόγηση, καθιστώντας το ένα ιδανικό όπλο για τις δυνάμεις αντίστασης και τους καταδρομείς. Το Sten λειτούργησε τόσο καλά ως όπλο εξέγερσης που έμεινε σε χρήση, από παραστρατιωτικές και αντάρτικες δυνάμεις, ακόμα και ως το 1994.

Το Μαχαίρι Μάχης KA-BAR

Για τους Αμερικανούς στρατιώτες, τίποτα δεν ήταν πιο χρήσιμο από ότι τα μαχαίρια τους. Τα μεγάλα μαχαίρια, τα οποία ήταν απόλυτα κατάλληλα για τις αιματηρές μάχες χαρακωμάτων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν ήταν και πολύ χρήσιμα στις διαφορετικές συνθήκες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όμως ένα μαχαίρι ήταν σχεδόν πάντα απαραίτητο σε ένα στρατιώτη στο δάσος. Θα μπορούσε να σκάβει τρύπες, να ανοίγει δοχεία και να κόβει οτιδήποτε. Το KA-BAR σχεδιάστηκε αρχικά για τους κυνηγούς αλλά τελικά έγινε ιδιαίτερα αγαπητό στους πεζοναύτες, που πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος του πολέμου κατά της Ιαπωνίας στις ζούγκλες. Το KA-BAR είναι ακόμα σήμερα σε χρήση από τους πεζοναύτες, στρατό και το ναυτικό, των ΗΠΑ και είναι αναμφισβήτητα το καλύτερο μαχαίρι μάχης που εφευρέθηκε ποτέ

.
Το οπλοπολυβόλο Thompson 

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η πρώτη εκτεταμένη σύγκρουση, όπου το υποπολυβόλο χρησιμοποιήθηκε ως όπλο μάχης. Υπάρχουν πολλά όπλα σε αυτή τη λίστα, αλλά κανένα δεν συγκρίνεται με το αμερικανικό οπλοπολυβόλο Thompson. Μετά φήμη που απέκτησε στον ιρλανδικό εμφύλιο πόλεμο και στα χέρια των γκάνγκστερ αλλά και των αστυνομικών στην επιβολή του νόμου, το Thompson εγκρίθηκε από τον αμερικανικό στρατό λίγο πριν από την έναρξη του πολέμου. Παρά το βάρος του, ήταν ένα πολύ δημοφιλές όπλο για υπαξιωματικούς, καταδρομείς και αλεξιπτωτιστές. Η χρήση του όπλου διακόπηκε μετά τον πόλεμο, αλλά τα Thompsons συνέχισαν να χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο στα χέρια των στρατευμάτων, όπως και του Ελληνικού Στρατού μέχρι τη δεκαετία του 1980, αλλά και παραστρατιωτικών οργανώσεων. Ακόμη έλαβε δράση στον πόλεμο της Βοσνίας.

Μ1 Garand:

 

Κάθε πεζικάριος από την αρχή του πολέμου, ήταν οπλισμένος με τυφέκιο. Ήταν ακριβή και αξιόπιστα, αλλά απαιτούσαν μετά από κάθε βολή ο στρατιώτης να αφαιρεί χειροκίνητα τον κάλυκα και να φορτώνει εκ νέου το όπλο με το χειρισμό ενός κοχλία. Αυτό ήταν ιδανικό για μακρινές αποστάσεις, αλλά περιόριζε πολύ τη δράση του στρατιώτη στις κοντινές μάχες. Ο στρατός των ΗΠΑ, θέλοντας να αυξήσει τη δράση των στρατιωτών του, έφερε σε λειτουργία ένα από τα πιο διάσημα όπλα του, το Μ1 Garand. Ο Στρατηγός Patton επαινούσε συχνά την δημιουργία και την αξία του όπλου αυτού. Ήταν εύκολο στη χρήση και τη φροντίδα του, επαναφόρτιζε γρήγορα, και έδωσε στις ΗΠΑ πλεονέκτημα και ανωτερότητα πυρός μπροστά σε κάθε δύναμη που αντιμετώπιζε. Το Μ1 έγινε πιστός σύντροφος του στρατού των ΗΠΑ και ήταν σε ενεργό υπηρεσία μέχρι το 1963. Σε άλλες χώρες, όπως και στην Ελλάδα, παρέμεινε σε χρήση ως τη δεκαετία του 1980.

Χειροβομβίδα Mk2

Η χειροβομβίδα που έλαβε το παρατσούκλι «ανανάς» μπορούσε να βρεθεί παντού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου καθώς πέρα από απλή στη χρήση, το κέλυφός της είχε τη δυνατότητα να διασπείρεται σε χιλιάδες κόμματα μετά την έκρηξη. Μπορούσε να αποβεί θανατηφόρα σε μια ακτίνα γύρω στα 10 μέτρα, ωστόσο θα τραυμάτιζε όποιον είχε την ατυχία να βρεθεί σε μια ακόμη μεγαλύτερο περίμετρο. Για να εκραγεί απαιτούνταν γύρω στα 4 με 4,8 δεύτερα με τους στρατιώτες να έχουν την επιλογή είτε να την πετάξουν άμεσα, είτε να την κρατήσουν για 1 με 2 δεύτερα ώστε ο αντίπαλος να μην έχει χρόνο να την «επιστρέψει». Χρησιμοποιούνταν ευρέως από το αμερικανικό και το βρετανικό πεζικό.

Άρμα μάχης M4 Sherman Tank

Μπορεί να μην πλησίαζε καν την ισχύ των περισσότερων εκ των αρμάτων μάχης του Άξονα, ωστόσο η εύκολη μαζική παραγωγή είχε σαν αποτέλεσμα το M4 Sherman να γίνει το κυριότερο όπλο των Συμμάχων. Μεταξύ του 1942 και του 1946, παρήχθησαν σχεδόν 50.000 κομμάτια διαφόρων παραλλαγών. Οπλισμένο με πυροβόλο, πολυβόλα υποστήριξη και με πλήρωμα 5 αντρών, το M4 αξιοποιήθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις για να διεισδύουν στις εχθρικές γραμμές. Στην πορεία του πόλεμου εμφανίστηκαν διάφορες παραλλαγές του τανκ. Για την ιστορία, ενώ οι υποστηρικτές του έδιναν έμφαση στην ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα του άρματος, οι επικριτές φρόντιζαν να υπενθυμίζουν ότι τα πλεονεκτήματα είχαν κόστος στην αντοχή του, καθώς ανατινάζονταν αμέσως μόλις βάλλονταν.

Bazooka

Ο αμερικανός πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ χαρακτήρισε το bazooka ως ένα από τα σημεία – κλειδιά της νίκης των Συμμάχων και πράγματι είχε αποδειχτεί άκρως αποτελεσματικό εναντίον των οχυρώσεων, αλλά και των αρμάτων. Η καλύτερη στιγμή του ήταν όταν έβαλε κατά ενός αδύνατου σημείου στο εχθρικό τανκ. Στη βασική του έκδοση είχε ακτίνα δράση γύρω στα 90 μέτρα, ενώ ήταν ελαφρύ, καθώς και εύκολο στην παραγωγή. Κατά τη διάρκεια του πολέμου παρήχθησαν περίπου μισό εκατομμύριο bazookas.

Σοβιετικά αντιαρματικά σκυλιά
 

Ενώ ο Κόκκινος Στρατός είχε νικηθεί στο Ανατολικό Μέτωπο από τη Βέρμαχτ, οι υπεύθυνοι πήραν απεγνωσμένα μέτρα, όπως τα αντιαρματικά σκυλιά. 

Αυτά τα σκυλιά,μπορούσαν να μεταφέρουν βόμβες σε συγκεκριμένο στόχο, να αφήσουν τη συσκευή με τα δόντια τους, και να γυρίσουν στον εκπαιδευτή τους. Δυστυχώς, ήταν σχεδόν αδύνατο τα σκυλιά να κάνουν κάτι τέτοιο, οπότε οι Σοβιετικοί απλά … ανατίναζαν τα ίδια τα σκυλιά! Αυτά τα σκυλιά είχαν εκπαιδευτεί ότι θα έβρισκαν τροφή κάτω από τα άρματα. Έτσι, πεινασμένα και ζωσμένα με μια βόμβα, έτρεχαν προς τα άρματα. Ένας μοχλός που ήταν στερεωμένος στον σκύλο, χτυπούσε το κάτω μέρος του άρματος, καθώς το άμοιρο ζώο έμπαινε από κάτω του, ενεργοποιώντας έτσι την βόμβα. Τα σκυλιά έγιναν πολύ αποτελεσματικά και οι Ναζί άρχισαν να τα πυροβολούν όταν τα έβλεπαν. Οι Σοβιετικοί χρησιμοποίησαν πάνω από 40.000 σκυλιά και τα κατεστραμμένα γερμανικά άρματα φτάνουν τα 300.