"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΣ ΟΡΘΑ ΛΟΒΟΤΟΜΗΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Σαλμάν Ρουσντί και Σάνα Μάριν

 

Του ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Παραδόξως, δύο τελείως άσχετα μεταξύ τους περιστατικά, η φονική επίθεση στον Σαλμάν Ρουσντί και το πολυσυζητημένο βίντεο της Σάνα Μάριν, ίσως κάπου συναντιούνται. 

Πού;  

Στην αντοχή των υλικών των αξιών της Δύσης. Ή αλλιώς, στις επιθέσεις απέναντι στα αυτονόητα.

Οσον αφορά την υπόθεση Ρουσντί, αναδεικνύεται ακόμα μία φορά το χάσμα που χωρίζει πολιτισμικά το Ισλάμ από τη Δύση. Μια Δύση εκκοσμίκευσης και ανεκτικότητας, που όμως είναι και αυτά μετεξελίξεις της χριστιανικής παράδοσης που διεύρυνε τα όριά της, ας μη φοβόμαστε να το πούμε.

Η Δύση προχώρησε διότι η θεμελιακή πολιτισμική της εγγραφή, η θρησκεία της, ανοίχτηκε στον κόσμο. Μπορούμε να κατηγορήσουμε τη Δύση για πολλά πράγματα, για την υποκρισία της και για τον ιστορικό της ιμπεριαλισμό, όμως το άλμα από τον σκοταδισμό της Ιεράς Εξέτασης στη σημερινή ανεκτικότητα είναι τεράστιο.

Το Ισλάμ έμεινε πίσω. Δεν είναι ζήτημα «ισλαμοφοβίας», είναι η ουδέτερη, πραγματολογική περιγραφή μιας συνθήκης. Το Ισλάμ ακολούθησε περίπου αντίστροφη πορεία: υπήρξε θεματοφύλακας του αριστοτελισμού, ανέδειξε κάποτε τα μαθηματικά, την αστρονομία, την ποίηση και την υψηλή λογοτεχνία, πλην όμως αρνήθηκε τη νεωτερικότητα.

Από το 1989, που εκδόθηκε ο φετφάς εναντίον του Ρουσντί, σήμερα το Ισλάμ μοιάζει να βρίσκεται ακόμα πιο βυθισμένο στο σκοτάδι, ειδικά η «νέα γενιά» του, στην οποία ανήκει ο επίδοξος δολοφόνος του Ρουσντί.

Εδώ το αξιακό σύστημα του δυτικού πολιτισμού οφείλει να σταθεί απέναντι και να υπερασπιστεί τα αυτονόητα και τα κεκτημένα του. Ηταν συγκινητική η συγκέντρωση των συγγραφέων στη Νέα Υόρκη υπέρ όχι μόνο του Ρουσντί αλλά και της ελευθερίας του λόγου.

Πού «κολλάει» τώρα το δήθεν σκάνδαλο της Σάνα Μάριν; 

Στη δυτική υποκρισία που λέγαμε παραπάνω. Και όχι μόνο. Σε μια υπόθεση ουσιαστικά ανύπαρκτη, ακόμα και μια κοινωνία όπως η φινλανδική, που τόλμησε να ψηφίσει για πρωθυπουργό μια νεαρή γυναίκα, δεν αντέχει να τη βλέπει να χορεύει σε πάρτι.

Η Μάριν διασύρθηκε χωρίς κανένα λόγο επειδή είναι γυναίκα, είναι νέα και είναι ωραία. Ας μη φοβόμαστε να πούμε και αυτό. Και διασύρθηκε διότι υπάρχει ένας νεόκοπος σπασμωδικός συντηρητισμός και στον δυτικό κόσμο, ο οποίος έχει πυροδοτηθεί, δυστυχώς, από τις μεταλλάξεις της πολιτικής ορθότητας, η οποία αποκτά διαστάσεις μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα. Σαν να ξύπνησε ένα μικρό τέρας: του ιεραποστολικού ηθικοδιδακτισμού.

Μοιάζει με ένα βήμα μπρος και δύο πίσω. Η Δύση δέσμια της εικόνας της: η όμορφη πολιτικός που «παρτάρει» αποκτά διαστάσεις σαρωτικής πραγματικότητας και παύει να είναι η μεμονωμένη, ιδιωτική εικόνα μιας συγκεκριμένης, και πολύ ανθρώπινης, στιγμής.

Εδώ υπάρχει κάτι ακόμα που ο δυτικός άνθρωπος οφείλει να υπερασπιστεί ως κατακτημένη του αξία: 

 

Το δικαίωμα στο γέλιο, στη διασκέδαση, στην προσωπική στιγμή.



Δεν υπάρχουν σχόλια: