ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Το αληθινό μήνυμα - Ο μύθος του Πολυτεχνείου το μόνο τελικά που ΔΕΝ εξέθρεψε ήταν η δημοκρατία

Γράφει η  Ελένη Παπαδοπούλου

Διδάκτωρ Διδακτικής Γλωσσών και Πολιτισμών του Πανεπιστημίου Paris III - Sorbonne Nouvelle

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου κράτησε μερικές ημέρες. Η ξεφτίλα του τρεις δεκαετίες και βάλε και ακόμη συνεχίζεται. 

Με ευθύνη όσων «αγωνίστηκαν», ο μύθος του Πολυτεχνείου το μόνο τελικά που εξέθρεψε δεν ήταν η δημοκρατία, αλλά η κάθε είδους αλητεία, που κατέστρεψε τη χώρα, που κατέστρεψε τα πανεπιστήμια, που κατέστρεψε την Αθήνα, που τελικά κατέστρεψε και την ίδια τη δημοκρατία στον τόπο που τη γέννησε.

Είναι γνωστό τοις πάσι, αλλά δεν το λέμε στα σχολεία μην και χαλάσει το μύθευμα, ότι τη χούντα την έριξε η εισβολή στην Κύπρο και όχι το Πολυτεχνείο.

Για να είμαστε αντικειμενικοί, το Πολυτεχνείο δεν έριξε το καθεστώς, απλά βοήθησε στην αντικατάσταση ενός δικτάτορα με έναν άλλον, φέρνοντας ουσιαστικά την αναγκαία αλλαγή για να γίνει η κατοχή στην Κύπρο. Οταν δε οι Τούρκοι κατέλαβαν ένα τμήμα του νησιού το ’74, κανένα φοιτητικό κίνημα και κανένας φοιτητοπατέρας αγωνισταράς, από αυτούς που καβάλησαν το άρμα του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού και μας ζάλιζαν τα αυτάκια με τους «αγώνες» τους επί δεκαετίες, δεν κατέλαβε το Πολυτεχνείο. Ως φαίνεται, το θέμα ήταν ήσσονος σημασίας για το φοιτητικό κίνημα, το οποίο είχε εξαντλήσει την αγωνιστικότητά του και τους «νεκρούς» του στο να φωνάζει «Ψωμί - παιδεία - ελευθερία» και «Εδώ Πολυτεχνείο».  

Το «Λευτεριά στην ελληνική Κύπρο» δεν το συγκινούσε ιδιαιτέρως. Αλλωστε, όπως είχε πει και ένας εθνάρχης, από αυτούς που έβαλαν το χεράκι τους για να πάρουν οι Τούρκοι κατιτίς ακόμη από το ελληνικό νησί, «η Κύπρος κείται μακράν».

Εκτοτε το Πολυτεχνείο ζει κάθε χρόνο στις τσέπες όσων εξαργύρωσαν την πόζα ενσταντανέ εντός, εκτός και επί τα αυτά του Πολυτεχνείου, με μία θέση στον δημόσιο βίο. 

Ζει επίσης στις μολότοφ των αληταράδων που καίνε κάθε χρόνο τις περιουσίες του κόσμου και την πόλη. 

Ζει στον (αν)εγκέφαλο κάθε είδους προβληματικού, που το νόημα της ζωής του δεν είναι εργασία και προκοπή, αλλά αντίσταση και πάλη.  

Ζει μέσα στις σχολικές εορτές, όπου το ψέμα πάει σύννεφο.

Τέλος, ζει...

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Ο 25ος νεκρός του Πολυτεχνείου

Toυ ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Μίσος ή φθόνος;  

Το ένα δεν αποκλείει το άλλο, θα μου πείτε. Ή μάλλον συνήθως το ένα προϋποθέτει το άλλο. Μισούν γιατί φθονούν τον χώρο που τους προστατεύει. Ζητούν την προστασία του για να μπορούν να ξεσπάσουν πάνω του το μίσος τους. Και δεν αναφέρομαι στα ντουβάρια και στα σιδερένια κιγκλιδώματα. Δεν μισούν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Μισούν τους χρήστες τους, τους φοιτητές και τους καθηγητές τους. Τους φθονούν γιατί αυτοί δεν βαριούνται να εργασθούν, γιατί δεν θέλουν να περνούν τις ημέρες τους πίνοντας μπίρες και τις νύχτες τους καπνίζοντας μπάφους. Τους φθονούν γιατί θέλουν να προκόψουν.  

Προκοπή. Να μία ακόμη λέξη που εξαφανίστηκε από το λεξιλόγιό μας.  

Μισούν τους γονείς των συμφοιτητών τους επειδή ξόδεψαν μια περιουσία για να μπορέσει το παιδί τους να σπουδάσει «δωρεάν» στο δημόσιο πανεπιστήμιο. 

Μισούν το δημόσιο πανεπιστήμιο όπως μισούν και τον δημόσιο χώρο, τους δρόμους, τα πεζοδρόμια και τις πλατείες.

Πώς ζουν όλα αυτά τα όντα;  

Ποιος τους εξασφαλίζει τη ζωή του παράσιτου; 

Σίγουρα δεν είναι φτωχόπαιδα. Αν ήσαν φτωχόπαιδα, αν ζούσαν «χωρίς οικογένεια», θα ήσαν αναγκασμένα να βρουν κάποια δουλειά για να βγάλουν τα προς το ζην.  

Ποιες οικογένειες τα εξέθρεψαν και ποιες τα συντηρούν; Με ποια χρήματα αγοράζουν τα κινητά τους, τα σακίδια, τις κουκούλες, τα μπουφάν και τις μπίρες τους;  

Είναι μειονότητα; 

 Ναι είναι μια οικτρή μειονότητα, η οποία όμως έχει δύναμη ικανή να ακυρώσει τη ζωή μιας πόλης εκατομμυρίων. 

 Δεν είναι μόνον κάθε χρόνο στην επέτειο. Είναι η καθημερινότητα στο κέντρο της Αθήνας. 

Ποιος τους έδωσε τη δύναμη;  

Οι ηλίθιοι καιροσκόποι που μας κυβερνούν σε αγαστή συνεργασία με τις οικογένειές τους και το σχολείο τους. Η παιδεία της αμέλειας, της αδιαφορίας, του θράσους; Οι ενοχικοί γονείς που δεν τόλμησαν να αντισταθούν στα πριγκιπικά τους ένστικτα;  

Συνέλαβαν λέει ανήλικα και αλλοδαπούς. Και καλά οι αλλοδαποί, για τα ανήλικα όμως δεν ευθύνονται κάποιοι γονείς;

Μακάρι το πρόβλημα να ήταν μόνον πολιτικό και να λυνόταν από μια σοβαρή κυβέρνηση και μια σοβαρή αστυνομία. Δεν είναι όμως μόνον πολιτικό.  

Η θλιβερή αυτή μειονότητα που φθονεί τους συνομηλίκους της, διότι δεν θέλουν να της μοιάσουν, είναι το σύμπτωμα του κοινωνικού καρκίνου. 

Το μίσος τους είναι πολιτισμικό. Είναι τα λύματα μιας κοινωνίας που περιφρονεί τη γνώση, την εργασία, τη μάθηση. Και την Ελλάδα, εννοείται. Καίνε σημαίες, όπως στα σκυλάδικα έκαιγαν δεκαχίλιαρα.

Στις ημέρες του Πολυτεχνείου, το 1973, έχουν καταγραφεί 24 νεκροί. Ο 25ος νεκρός είναι ...

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Τι είναι προβληματικό με την γιορτή του Πολυτεχνείου;

Γράφει ο Μανούσος Μαραγκουδάκης 

Καθηγητής Συγκριτικής Κοινωνιολογίας στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστήμιου Αιγαίου και διευθυντής Διεθνούς Θερινού Σχολείου Cultural Trauma

Προβληματικό δεν είναι το γεγονός του Πολυτεχνείου – ότι μερικές εκατοντάδες φοιτητών εξεγέρθηκαν κατά του Καθεστώτος, έστω κι αν αυτό ήταν σε μεταβατική διαδικασία «εκδημοκρατισμού» με την υπηρεσιακή κυβέρνηση Μαρκεζίνη· μία διαδικασία που διακόπηκε για να επέλθει η τρισχειρότερη δικτατορία του Ιωαννίδη, η οποία οδήγησε στην τραγωδία της Κύπρου. Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου δεν είχαν μαντικές ικανότητες για να προβλέψουν το μέλλον και να δουν πού τελικά θα οδηγούνταν οι εξελίξεις που οι ίδιοι ξεκίνησαν άθελά τους.

Ούτε πήραν την απόφαση ορθολογικά και ψύχραιμα αποσκοπώντας σε κάτι συγκεκριμένο και προαποφασισμένο. Κάτι «υπολογισμένο». Εξεγέρθηκαν μέσα από μία σειρά διαπροσωπικών αλληλεπιδράσεων που σαν αλυσιδωτή αντίδραση κορυφώθηκαν λίγες ώρες αργότερα στην πλήρη και κάθετη απόρριψη του Καθεστώτος – κανονικού ή μεταβατικού. Για τα υπόλοιπα δεν είναι υπεύθυνοι παρά μόνον «ιστορικά».

Προβληματικό είναι το ερμηνευτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο τοποθετείται και νοηματοδοτείται ο «Μύθος» του Πολυτεχνείου – δηλαδή η μετουσίωση του γεγονότος σε κάτι το ηθικό και το πνευματικό με αξιώσεις διαμόρφωσης της ίδιας της δημόσιας σφαίρας. Είναι σε αυτά τα πλαίσια τελετουργικής και ερμηνευτικής μυθοποίησής του που το «Πολυτεχνείο» γίνεται προβληματικό.

Απογυμνωμένος από πολυπλοκότητες, έτσι ώστε τελετουργικά να αναδύονται με αβίαστο τρόπο έντονα συναισθήματα και συλλογικές αναπαραστάσεις ηρωισμού, μαρτυρίου, και λυτρωτικής εξέγερσης, ο Μύθος αντιπαραθέτει τον λαό εναντίον της βίας των δικτατόρων, που όχι σπάνια, συνδέεται συνειρμικά,  καμιά φορά και ένσκοπα, γενικά με την βία του Κράτους και των αρχών. Σε αυτό το αφήγημα ο λαός είναι δημοκράτης όταν εξεγείρεται κατά της εξουσίας.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο εντοπίζω ένα διττό πρόβλημα. 

Το πρώτο έχει να κάνει με την ευκολία με την οποία ένας μαθητής παραβλέπει το «δικτατορική» και εστιάζει στην «εξουσία». Τότε, δημοκράτης είναι αυτός που εξεγείρεται σε αυτό που θεωρεί ότι είναι αυθαίρετη εξουσία. Ειδικά το ανεκδιήγητο «το νόημα του Πολυτεχνείο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ» που βγαίνει από τα χείλη κάθε επισήμου, με προεξέχοντα τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, επιβεβαιώνει και επαυξάνει την αίσθηση ότι, ακόμη και σήμερα, δημοκρατία είναι η εξέγερση· νέτα-σκέτα.

Το δεύτερο, και κατά την γνώμη μου πολύ πιο σοβαρό πρόβλημα, είναι ότι το Πολυτεχνείο, μαζί με τις υπόλοιπες πολιτικές-εθνικές γιορτές, παραβλέπει την δημοκρατία ως καθημερινή πρακτική – ως βίωμα και ως επιτυχημένη εμπειρία συμμετοχής στα κοινά. Αυτό το τελευταίο παραβλέπεται και υποβαθμίζεται συμβολικά ως ταπεινό, πεζό και άχαρο.

Η εμπειρική δημοκρατία  - για να παραφράσω τον Χρήστο Γιανναρά -, δεν νοείται ως καθημερινό «άθλημα» αλλά ως ιδιαίτερος «άθλος», γύρω από τον οποίον διαμορφώνεται μια άχαρη και άνευ νοήματος καθημερινότητα. Και επειδή είναι άχαρη, δεν πειράζει να την ταρακουνούμε, και να την καταστρέφουμε, και να την λοιδορούμε όποτε δεν συμφωνεί με τις βλέψεις μας.

Το Πολυτεχνείο, ως Μύθος και ως εορτή, κατασκευάσθηκε έτσι ώστε να τονισθεί η ηρωικότητα του δημοκρατικού συναισθήματος. 

Εκείνη την εποχή καλώς έγινε. 

Όμως σήμερα...

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Πράκτορες, Ιωαννίδης, κυπριακή προδοσία - τί γιορτάζουμε ακριβώς;

Toυ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΠΟΓΔΑΝΟΥ

Μεγαλώσαμε μαθαίνοντας να γιορτάζουμε την επέτειο του Πολυτεχνείου με τον τρόπο που «γιορτάζουμε» κάθε ιστορική στιγμή του έθνους. Επιφανειακά, απλουστευτικά, μονοδιάστατα. Μένοντας στην αγνότητα των αγωνιστών, στον ηρωισμό των αντιστασιακών, την αγριότητα της καταστολής. 

Το «Πολυτεχνείο» περιορίστηκε στις μέρες και τις νύχτες της εξέγερσης. Δεν έχει πριν, ούτε μετά. 

Στο συλλογικό υποσυνείδητο «έριξε τη χούντα». Δεν είναι ακριβώς έτσι. Για να είμαστε ακριβείς, έριξε μια χούντα και - πολύ βολικά για τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής - έφερε μιαν άλλη. Που με τη σειρά της "πούλησε" την Κύπρο.  

Είναι γνωστό ότι η χούντα των συνταγματαρχών υποστηρίχθηκε από την CIA, που υπερκέρασε και αιφνιδίασε το State Department, το οποίο και προέκρινε πραξικόπημα στρατηγών. 

 Η CIA παρέμεινε στο παρασκήνιο της δικτατορίας από την αρχή μέχρι το τέλος της επταετίας. Επικεφαλής ήταν ο συνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος, όμως, όπως προκύπτει από απόρρητα έγγραφα της CIA, που δημοσίευσε το Βήμα στις 3/2/2002, αγαπημένο παιδί των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και εφεδρεία τους, όταν ο Παπαδόπουλος άρχισε να γίνεται ανυπάκουος, ήταν ο διοικητής της ΕΣΑ, ταξίαρχος Δημήτρης Ιωαννίδης. Μάλιστα, το 1956 ήταν αρχηγός της ομάδας που αργότερα οργάνωσε το πραξικόπημα, θέση που κληροδότησε στον Πατίλη, που με τη σειρά του παρέδωσε στον Παπαδόπουλο. 

Από τα ίδια έγγραφα του 1973 προκύπτει ότι ο Ιωαννίδης είχε απόψεις για το Κυπριακό που απηχούσαν τις αμερικανικές θέσεις και επιθυμίες. Πίστευε στη διχοτόμηση, με παραχώρηση ενός μικρού κομματιού του νησιού στους Τουρκοκυπρίους και υποστήριζε την ανάγκη να απομακρυνθεί από την εξουσία ο Μακάριος. 

Επίσης, διαφωνούσε με τον Παπαδόπουλο, ο οποίος είχε ορκίσει Πρωθυπουργό το καλοκαίρι του 1973 τον Μαρκεζίνη, καθώς έκρινε ότι η χούντα είχε σχεδόν κάνει «τη δουλειά της», ο κομμουνιστικός κίνδυνος είχε παρέλθει και η χώρα έπρεπε να οδηγηθεί σε εκλογές στις αρχές του 1974. Μάλιστα, οι σχέσεις του με τον Παπαδόπουλο είχαν οξυνθεί σε βαθμό τέτοιο, που τον είχε απομακρύνει από τη θέση του διοικητή της ΕΣΑ – για να αναγκαστεί υπό την απειλή αντιπραξικοπήματος νεότερων αξιωματικών να τον επαναφέρει ένα μήνα μετά, ήτοι δύο μήνες πριν την εξέγερση.  

Διαβάζουμε στην εν λόγω έκθεση της CIA: «Ο Ιωαννίδης έβαλε σε κίνηση τον μηχανισμό για το πραξικόπημα όταν η εξέγερση των φοιτητών, τον Νοέμβριο του 1973, και η πολιτική αστάθεια που επακολούθησε του έδωσαν τη δικαιολογία για να διακόψει τη φιλελευθεροποίηση που είχε ξεκινήσει ο Παπαδόπουλος. Ο Ιωαννίδης αναμενόταν να κινηθεί εναντίον του κοντά στις εκλογές που σχεδιάζονταν για το 1974.» 

Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει κατά πόσο θα πετύχαινε η μάλλον προδιαγεγραμμένη κίνηση Ιωαννίδη. Είναι όμως σαφές, ότι το Πολυτεχνείο έδωσε στον μετέπειτα δικτάτορα και πρωτεργάτη της κυπριακής τραγωδίας ένα πρώτης τάξεως πάτημα για να ρίξει τον Παπαδόπουλο. Το έκανε, ακριβώς, στις 25 Νοεμβρίου του 1973, μέρες μετά την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης.  

To Πολυτεχνείο εξυπηρέτησε τα σχέδια για ματαίωση της «φιλευθεροποίησης» του καθεστώτος. Οι αμερικανικές, δε, αλλά και οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες, «παρακολούθησαν στενά και από μέσα» την πορεία της εξέγερσης, από την αρχή μέχρι το τέλος της. Το αναφέρει το ίδιο το κλιμάκιο της CIA στην Αθήνα σε αναφορές προς το Langley. Ακόμα όμως κι αν κανείς έχει ενδοιασμούς να πιστέψει τους ίδιους τους Αμερικανούς, μπορεί να ανατρέξει στην θέση του ΚΚΕ, όπως αποδίδεται από έντυπο της Πανσπουδαστικής τον Φεβρουάριο του 1974. Εκεί γίνεται ανοιχτά λόγος για υποκίνηση και νόθευση της εξέγερσης από Έλληνες και ξένους πράκτορες. Βέβαια, είναι διαδεδομένη η θέση, ότι το ΚΚΕ συκοφάντησε εσκεμμένα την κατάληψη του Πολυτεχνείου από φοιτητές της Νομικής, στο πλαίσιο της διαμάχης αναρχικών-κομμουνιστών, που καλά κρατεί και σήμερα. Όμως, η παρουσία πρακτόρων, ακόμα και σε μικρότερη κλίμακα, πρέπει να θεωρείται δεδομένη. 

Γράφει ο ΟΔΗΓΗΤΗΣ: «Καταγγέλλουμε τη προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολ/χνείου τη Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πραχτόρων της ΚΥΠ, σύμφωνα με το προβοκατόρικο σχέδιο των Ρουφογάλη-Καραγιαννόπουλου, με βάση τις εντολές του παραμερισμένου τώρα τέως πρωτοδικτάτορα Παπαδόπουλου και της αμερικανικής CIA, με σκοπό να προβάλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας γελοία και αναρχικά συνθήματα και συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις. Για να μπορέσουν έτσι ν’ απομονώσουν το κίνημά μας και την εκδήλωσή μας του Πολυτεχνείου απ’ το σύνολο του λαού και της νεολαίας. Για να μπορέσουν παραπέρα, κατασκευάζοντας (και με τη βοήθεια των χουντικών μέσων ενημέρωσης) την εικόνα μιας μεμονωμένης εξτρεμιστικής επαναστατικοαναρχικής εξέγερσης που δεν έχει τη συμπαράσταση του λαού, να ξαναχρησιμοποιήσουν το χιλιοτριμμένο πρόσχημα του «επαπειλούμενου κοινωνικού καθεστώτος» για να δικαιολογήσουν την επαναφορά του στρατιωτικού νόμου και το δυνάμωμα της αιματηρής τρομοκρατίας. Ενέργειες που οι Αμερικάνοι, η CIA και η χούντα είχαν από καιρό πάρει την απόφαση να επιβάλουν, ύστερα απ’ τη παταγώδη αποτυχία της χουντομαρκεζινικής προσπάθειας καθήλωσης και εκτόνωσης της λαϊκής πάλης και τη φοβερά επικίνδυνη για τη τύχη της εξουσίας τους ανάπτυξη των πιο σύνθετων αντιδικτ/κών αγώνων του λαού ενάντια στη πρωτοφανή καθίζηση του βιοτικού του επιπέδου και τη φασιστική σκλαβιά.» 

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε σε μεγάλη έκταση. 

Να γίνει αναφορά στην σύνδεση των γεγονότων με τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, έναν μήνα πριν, κατά τον οποίο ο Παπαδόπουλος είχε αρνηθεί τη χρήση των βάσεων για την υποστήριξη του Ισραήλ, το οποίο και τελικώς ηττήθηκε.  

Να παρατεθεί η πληροφορία του Αθανάσιου Στριγγά περί παρουσίας του ίδιου του Μοσέ Νταγιάν στην Αθήνα από τις 14 Νοεμβρίου – που όμως δεν επιβεβαιώνεται. 

Να ανατρέξουμε ακόμα και στην τελευταία συνέντευξη του Λεωνίδα Κύρκου το 2006, όπου οι αναφορές στο Πολυτεχνείο εκπλήσσουν, αν δεν σοκάρουν. 

Ας μείνουμε στα σαφή και τα χειροπιαστά. Με πράκτορες μέσα, με τον Ιωαννίδη έτοιμο να επέμβει, με το σχέδιο της διχοτόμησης έτοιμο, το Πολυτεχνείο εντάσσεται σαφώς στην αιτιακή αλυσίδα που οδηγεί στην εισβολή.  

Δεν έφερε το Πολυτεχνείο την εισβολή, όμως...

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Δεν το γιορτάζουμε. Το μαγαρίζουμε

Του Σάκη Μουμτζή

Το τι έγινε στο Πολυτεχνείο το 1973 δεν μπορεί και δεν πρέπει να το δούμε με τα μάτια του σήμερα.  

Επιβάλλεται να μεταφερθούμε 46 χρόνια πίσω και να ανασυνθέσουμε την εικόνα των γεγονότων.

Το Πολυτεχνείο είχε δύο επίπεδα. 

Το πρώτο απεικόνιζε τις συνειδήσεις και τα αιτήματα των διοργανωτών 

Tο δεύτερο τις προσλήψεις των γεγονότων από τους απλούς πολίτες. 

Αυτοί που διοργάνωσαν την εξέγερση του Πολυτεχνείου ανήκαν όλοι στην Αριστερά. Αρχικά ήταν οι αριστερίστικες οργανώσεις (ΑΑΣΠΕ, ΠΠΣΠ, ΣΑΚΕ) αμέσως μετά προστέθηκαν οι Ρηγάδες και τελευταίοι οι Κνίτες οι οποίοι προηγουμένως είχαν κατηγορήσει τους αριστεριστές ως προβοκάτορες. Ως γνωστόν τότε, στην δεκαετία του 70, τα στελέχη της ΚΝΕ κατηγορούσαν ως προβοκάτορες όλους αυτούς που μιλούσαν για σοσιαλ-ιμπεριαλισμό.

Ποια ήταν τα αιτήματα και τα συνθήματα των διοργανωτών; 

Αντιφασιστικά και αντιιμπεριαλιστικά, κατά των μονοπωλίων, με τελική κατάληξη την μετάβαση στον σοσιαλισμό.  

Ποιον σοσιαλισμό όμως;  

Τον Σοβιετικό, τον Κινέζικο ή μήπως του Χότζα; 

Γιατί στην προέκταση του κεντρικού συνθήματος για την πτώση της χούντας παραμόνευε ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της κοινωνίας. Αυτό ήταν το επίπεδο συνείδησης των διοργανωτών. Ας το πούμε επιτέλους. Οι γενέθλιες συνιστώσες του Πολυτεχνείου όλες ανήκαν στην Αριστερά, σε όλες τις εκδοχές της και ο κύριος προβληματισμός των συνελεύσεων αφορούσε την μορφή του σοσιαλισμού και στο πώς θα φτάσουμε σε αυτόν. Αγωνίες δηλαδή 2.000 ατόμων, το πολύ.

Η κοινωνία πώς προσελάμβανε αυτήν την εξέγερση; 

 Είχε συνειδητοποιήσει τι ζητούσαν τελικά οι φοιτητές που βρισκόταν μέσα στο Πολυτεχνείο; 

Προφανώς ο ψιλικατζής στην Κυψέλη ή ο μαγαζάτορας στην Πατησίων δεν είχε ακούσει ούτε για τον ένοπλο αγώνα ούτε για την ειρηνική μετάβαση. Και δεν τον ενδιέφερε να μάθει. Οι παλαιότεροι μάλιστα θυμόταν πώς γλίτωσαν πριν από 25 χρόνια από τον σοσιαλισμό. Ολοι αυτοί μέσα στο σκοτάδι της δικτατορίας το μόνο που καταλάβαιναν ήταν πως κάποια γενναία παιδιά έβαλαν μπροστά τα στήθη τους για να πέσει η χούντα. Και αυτό βέβαια ήταν γεγονός αναμφισβήτητο. Και εκείνην την Παρασκευή συμπαρατάχθηκαν μαζί τους με κάθε τρόπο.  

Το αίτημα της κοινής γνώμης ήταν αντιδικτατορικό. 

Το αίτημα των εγκλείστων φοιτητών ήταν αντιιμπεριαλιστικό-σοσιαλιστικό.

Αυτή η σημαντική διάσταση των δύο συλλογικών υποκειμένων φάνηκε ξεκάθαρα έναν ακριβώς χρόνο μετά, όταν στις βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 17 Νοεμβρίου 1974 ο Καραμανλής έλαβε 53%. Μετά από λίγους μήνες, στις φοιτητικές εκλογές η Αριστερά συνολικά πήρε άνω του 80%. Ας γνωρίζει ο αναγνώστης πως στις πρώτες φοιτητικές συγκεντρώσεις μετά τις βουλευτικές εκλογές του 1974, ακουγόταν το σύνθημα «λαέ ντροπή σου για την εκλογή σου».

Συνεπώς, αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι θα πρέπει να παραδεχτούμε πως το Πολυτεχνείο ανήκει στην Αριστερά.  

Τα δικά της αιτήματα εξέφραζε. 

Το πώς όμως λειτούργησε τελικά, οφείλεται στην δυναμική των γεγονότων και στην σύμπτωση πολλών παραγόντων. Γιατί ούτε σοσιαλισμό είχαμε ούτε διώξαμε τους Αμερικάνους. 

Απεναντίας το σύνθημα του Πολυτεχνείου που εξέφραζε την μέση συνείδηση του Έλληνα πολίτη για «ψωμί, παιδεία, ελευθερία», στο διάβα του χρόνου, πραγματώθηκε και μάλιστα καταχρηστικώς, μέχρι σημείου που η παιδεία εδώ και πολλά χρόνια να έχει υποβαθμισθεί, μέχρις εξευτελισμού της.

Από τον εξευτελισμό δεν γλίτωσαν και οι «γιορτές» για το Πολυτεχνείο, καθώς από την δεκαετία του ‘90 κυριαρχούνταν από έναν πολιτικό χουλιγκανισμό.
 
Σήμερα...

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Μία γιορτή σε χρονοκάψουλα

Toυ ΚΩΣΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΙΔΗ

Θυμάμαι την πρώτη γιορτή του Πολυτεχνείου στο σχολείο. 

Ήταν το 1983, δέκα χρόνια μετά την εξέγερση. Ήμουν μαθητής στην τελευταία τάξη του Λυκείου. Ως γεγονός ήταν συγκλονιστικό για τη σχολική κοινότητα. Και δημιούργησε νευρικότητα. Η γιορτή έλαβε χώρα σε κινηματογράφο στις 40 Εκκλησιές της Θεσσαλονίκης.  

Η επιμέλεια αναλήφθηκε από συμμαθητές της ΚΝΕ. Η Λυκειάρχης έλεγξε τα κείμενα λέξη προς λέξη. Λογοκρίθηκε το αίτημα για έξοδο από την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ. Τα τραγούδια του Θεοδωράκη εγκρίθηκαν. Όχι και τα αντάρτικα. Ούτε συζήτηση για το «Παιδιά σηκωθείτε». 

Ένας καθηγητής με μουστάκι και ζιβάγκο εκφώνησε την κεντρική ομιλία. Μίλησαν και τα παιδιά της ΚΝΕ. Μετά, όποιος ήθελε, πήγε στην πορεία. Έβρεχε πολύ. Ήταν μία τεράστια πορεία. Και όλα αυτά είχαν νόημα και συναίσθημα. Εννιά χρόνια μετά την πτώση της χούντας. Ο παλιός κόσμος ακόμα και αν δεν χανόταν, έσκυβε το κεφάλι και έψαχνε γωνιά να λουφάξει. Οι πληγές ήταν ακόμα ανοιχτές. Ναι, υπήρχε νόημα. 

Ορισμένα ιδιωτικά σχολεία αποφάσισαν να μην δώσουν αργία στους μαθητές τους και δεν αφιέρωσαν όλη τη διδακτική μέρα στην επετειακή γιορτή του Πολυτεχνείου. Το συνδικαλιστικό όργανο των διδασκόντων κατήγγειλε τους σχολάρχες. Εκείνοι απάντησαν ανακοινώνοντας ότι «δεν υποτάσσονται στον ιδεολογικό καταναγκασμό και την ομοιομορφία του κεντρικού σχεδιασμού». Άστοχη τοποθέτηση. Είτε τους αρέσει, είτε όχι, το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα λειτουργεί με βάση αυτήν την ομοιομορφία. Οφείλουν να τηρούν τα προβλεπόμενα. Ωστόσο οι ενστάσεις για τον τρόπο με τον οποίο τιμάται η επέτειος, έχουν βάση. 

Όπως συμβαίνει σε όλες τις σχολικές γιορτές, έτσι και στη γιορτή του Πολυτεχνείου, τα παιδιά καλούνται να μπουν σε μία χρονική κάψουλα και να γυρίσουν μισόν αιώνα πίσω. Τους ζητείται να αναπαραστήσουν κώδικες, φόρμες και συνθήματα που στα αυτιά τους ηχούν αναχρονιστικά. Μπορεί το «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» να περιέχει στοιχεία διαχρονικότητας, αλλά στο μέσο έφηβο δεν λέει τίποτα. Ευτυχώς. Οι αγώνες δικαιώνονται και όταν ξεπερνιούνται από την ίδια τη ζωή. 

Τα παιδιά πορεύονται προς την πρεσβεία. Η μομφή πέφτει πάντα στους ξένους. Βολεύει. Ο Στρατός και οι πολιτικοί έχουν, εκ των πραγμάτων, πάρει άφεση. Η πορεία θυμίζει αναπαράσταση. Όπως και η σχολική γιορτή του Πολυτεχνείου. Σαν τις σχολικές γιορτές με φουστανέλα. 

Η ευθύνη, πέρα από την ιδιαίτερη σχέση με το Big Bang της μεταπολιτευτικής Αριστεράς, ανήκει στο εκπαιδευτικό σύστημα. Στην ανελαστική προσέγγιση της επετείου. (...) Τους δείχνουμε το τανκ και την πύλη, αλλά δεν τους φέρνουμε έναν άνθρωπο να τους μιλήσει με σύγχρονο πνεύμα για τη Δημοκρατία και τη μετεξέλιξή της σε ψηφιακό, παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.  

Τιμάμε τις επετείους με στείρους εορτασμούς. Πρωτοβουλίες εθελοντισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης θα είχαν άμεσο αντίκτυπο στις νεανικές συνειδήσεις. Και μετά μας ξενίζει που τα παιδιά αδιαφορούν.  

Τα παιδιά είναι υγιή. Και ξέρουν ότι η επέτειος του Πολυτεχνείου έχει σημασία όταν...

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Πέντε μύθοι και πέντε αλήθειες

Toυ ΗΛΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

    Κάθε γεγονός που υπερβαίνει την καθημερινότητα και καθορίζει την κοινωνική και πολιτική ζωή μιας χώρας τυγχάνει της κριτικής που το εντάσσει είτε στο μύθο είτε στην απομυθοποίησή του. Η διαδρομή αυτή δεν άφησε ανέπαφο και το Πολυτεχνείο που εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο έρευνας τόσο των κοινωνιολόγων όσο και των ιστορικών ή πολιτικών αναλυτών.

Βέβαια κάποιοι διατείνονται πως ο χρόνος 46 χρόνια από την εξέγερση του Νοεμβρίου του 1973- δεν είναι αρκετός για μια ψύχραιμη, νηφάλια και αντικειμενική κρίση και ερμηνεία.  

Η τελική κρίση, δηλαδή, απαιτεί απόσταση χρόνου για να ωριμάσει και να απαλλαγεί από υποκειμενισμούς και ιδεολογικές σκοπιμότητες. 

Η άλλη άποψη, όμως, πρεσβεύει πως όλα αυτά είναι υπεκφυγές και το Πολυτεχνείο ως γεγονός έχει αξιολογηθεί θετικά από το κοινωνικό σώμα και ενσωματώθηκε με γόνιμο τρόπο στο συλλογικό υποσυνείδητο.
 
Η αλήθεια, ωστόσο, βρίσκεται στο μέσον, που από τη φύση του απεχθάνεται τις υπερβολές. Είναι γεγονός, βέβαια, πως ο χρόνος που παρεμβάλλεται μεταξύ του γεγονότος και της αξιολόγησής του αποφορτίζει, κατευνάζει και επιτρέπει να συλλεγεί και να μελετηθεί νηφάλια το ιστορικό υλικό. Κι αυτό γιατί το Πολυτεχνείο για πολλούς αποτελεί προσωπικό βίωμα, αφού οι πρωταγωνιστές του βρίσκονται στη ζωή και συνειδητά ή ασυνείδητα αδυνατούν να εκφράσουν –μεθοδολογικά τουλάχιστον– μια αντικειμενική κρίση. Όσο η εξέγερση του Πολυτεχνείου 1973 είναι συναισθηματικά φορτισμένη και αποτελεί αντικείμενο ιδεολογικής εκμετάλλευσης η ιστορική αλήθεια αφυδατώνεται από το στοιχείο της εγκυρότητας και της αντικειμενικότητας. «Η αλήθεια δεν επιβάλλεται από τη γλώσσα στη ζωή αλλά από τη ζωή στη γλώσσα».

Βέβαια, το Πολυτεχνείο ως γεγονός κινδυνεύει από τους μύθους που το περιβάλλουν. Και όλοι γνωρίζουμε πως οι μύθοι συσκοτίζουν και αναδεικνύουν ως πρώτιστη αρχή-κανόνα την «ευκολία του αυτονόητου». Οι μύθοι, δηλαδή, δημιουργούν στο νοητικό σύστημα του ανθρώπου ένα κενό, γιατί είναι «ξένοι» προς τη λογική ανάλυση και την ορθολογική σκέψη.

Οι μύθοι είναι σαν το νεόπλασμα που κατατρώγει τη γνώση και μολύνει την αλήθεια. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι οι μύθοι δημιουργούν στο άτομο την ψευδαίσθηση ότι γνωρίζει σωστά και σε βάθος το γεγονός. Λειτουργούν, δηλαδή οι μύθοι, όπως και τα στερεότυπα, ως αποκωδικοποιητές της πραγματικότητας κι έτσι εγκλωβίζουν άτομα και κοινωνίες σε μια μονόπλευρη θεώρηση της πραγματικότητας και ιδιαίτερα του παρελθόντος.

Ωστόσο, οι ίδιοι οι μύθοι τρέφουν, συντηρούν και ως ένα σημείο ενδυναμώνουν την ασφάλεια, την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση των ανθρώπων που από τη φύση τους είναι επιρρεπείς στην υιοθέτηση θέσεων που απαντούν στα «μικρά» και «μεγάλα» ερωτήματα της προσωπικής και κοινωνικής τους ζωής. Πως μπορείς, όμως, να αφήσεις την ερμηνεία ενός γεγονότος στις ψυχολογικές διακυμάνσεις και συναισθηματικές ταλαντώσεις του ιστορικού υποκειμένου;

Οι μύθοι ασκούν τέτοια εξουσία πάνω στη συνείδησή μας που παραλύουν κάθε δυνατότητα για ορθή και απροκατάληπτη κρίση. Οι ιστορικές στρεβλώσεις ελλοχεύουν όπως και οι ισοπεδωτικές απομυθοποιήσεις που απονευρώνουν το πραγματικό νόημα το γεγονότος.  

Για να αποφευχθούν, λοιπόν, οι ερμηνευτικές παρανοήσεις και οι σκόπιμα λανθασμένες αξιολογήσεις ενός γεγονότος που ταυτίστηκε με τον αγώνα για ελευθερία, δημοκρατία και αξιοπρέπεια χρειάζεται η επισήμανση και η απροκατάληπτη ανάγνωση κάποιων μύθων και κάποιων «κοινών αληθειών» που συνόδεψαν την εξέγερση του 1973:
 
Μύθος πρώτος: Πολλοί υποστηρίζουν πως το Πολυτεχνείο επέφερε την πτώση της Χούντας.

Λάθος ιστορικό. Η χούντα ως καθεστώς εξέπνευσε την 24 Ιουλίου 1974. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι η εξέγερση του Πολυτεχνείου επιτάχυνε τις διαδικασίες της πτώσης. Τα γεγονότα του τριημέρου 14-17 Νοεμβρίου 1973 συνέβαλαν στην αποσύνθεση της δικτατορίας και αποδόμησαν το μύθο του άτρωτου. Το Πολυτεχνείο πυροδότησε τις εσωτερικές αντιφάσεις και έριδες του καθεστώτος που εκδηλώθηκαν με την άνοδο στην εξουσία των Ιωαννίδη και Γκιζίκη (25-11-1973).

Μύθος δεύτερος: Κάποιοι ταυτίζουν ή ονομάζουν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου ως μια sui generis επανάσταση.

Λάθος γλωσσικό, ετυμολογικό, σημασιολογικό; Επανάσταση θεωρείται η δυναμική λαϊκή εξέγερση κατά της εξουσίας που αποβλέπει στην ανατροπή του πολιτικού ή κοινωνικού καθεστώτος, ή στην απελευθέρωση από ξένο κατακτητή (Λεξικό Γ. Μπαμπινιώτη). Το Πολυτεχνείο συμπυκνώνει στον ανώτατο βαθμό τα στοιχεία της εξέγερσης, της αντίστασης, της διαμαρτυρίας και της πολιτικής ανυπακοής.

Η λέξη επανάσταση είναι έντονα φορτισμένη και παραπέμπει στην εξέγερση των μαζών που χρησιμοποιούν βία εναντίον του παλιού καθεστώτος. 

Η λέξη εξέγερση ανευρίσκεται στην έκρηξη της πολιτικής οργής, της ιδεολογικής αμφισβήτησης και της κοινωνικής ανυπακοής. Η εξέγερση μπορεί ιστορικά να προλειαίνει το έδαφος για την επανάσταση.

Μύθος τρίτος: Το Πολυτεχνείο ήταν η έκφραση μιας παλλαϊκής και μαζικής αντίδρασης ενάντια στο αυταρχικό καθεστώς της απριλιανής δικτατορίας.

Αυτό συνιστά μια επικίνδυνη γενίκευση και απλοποίηση. Πρωτεργάτης και πρωταγωνιστής της εξέγερσης ήταν η Νεολαία. Η συμμετοχή κάποιων εργατών, αγροτών ή διανοουμένων δεν αναιρεί την πραγματικότητα. Το λιμνάζον δυναμικό της ελληνικής κοινωνίας θεωρήθηκε ως σιωπηλή αποδοχή από την πλευρά της δικτατορίας. Η αλήθεια, όμως, είναι πως ήταν τέτοια η πυκνότητα του χρόνου που η εξέγερση του 1973 ενηλικίωσε βίαια ανήλικους και ενήλικες. Διαμόρφωσε και ανέδειξε νέες συλλογικότητες που ωστόσο δεν έπνιξαν το «Εγώ». Εξάλλου η επανάσταση-εξέγερση προϋποθέτει -σύμφωνα με τον Όργουελ- την απόλυτη συνειδητοποίηση των μαζών «Δεν θα επαναστατήσουμε αν δεν συνειδητοποιήσουμε...» («1984»).

Μύθος τέταρτος: 

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Μια ιστορική συνέντευξη που έδωσε το 2005 ο συχωρεμένος Μιχάλης Γουνελάς, επικεφαλής των αρμάτων μάχης που περικύκλωσαν το κτίριο, στον Στέλιο Κούλογλου

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Η αλήθεια από δύο "αντιπαλους" (Τον Κυριάκο Σταμέλο μέλος της συντονιστικής επιτροπής των φοιτητών και τον Μιχάλη Γουνελά, επικεφαλή των αρμάτων μάχης που περικύκλωσαν το κτίριο. ) που συναντήθηκαν μετά από 44 χρόνια και έκαναν αποκαλύψεις που αλλάζουν την ιστορία

Μερος A:

Μερος Β:

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Tιμή και δόξα (τίποτε λιγότερο) στον σκιτσογράφο Δημήτρη Χατζόπουλο

Γράφει το ΚΟΥΡΔΙΣΤΟ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ
 

Tιμή και δόξα (τίποτε λιγότερο) στον σκιτσογράφο Δημήτρη Χατζόπουλο.

Αλήθεια, με πόση μεταπολιτευτική αναξιοπρέπεια και ευτελισμό θα πρέπει να πληρώσουμε αυτή τη νύχτα του Πολυτεχνείου που γέννησε χιλιάδες αντιστασιακούς από το σαλόνι του σπιτιού τους τη στιγμή που πραγματικοί ήρωες όπως ο Παναγούλης δεν ζουν ανάμεσά μας.
Μάλιστα στα χέρια του Αλέκου Παναγούλη υπήρχε λίστα με τους δήθεν αντιστασιακούς που προσκύνησαν τη χούντα και στη συνέχεια έγιναν εφαλτήριο για Τσοχατζόπουλους, Παπαντωνίου και πάει λέγοντας.

Ολος ο μεταπολιτευτικός κατιμάς που κρατάει τη χώρα δέσμια του πελατειακού κράτους είναι προιόν του Πολυτεχνείου.

Εκτοτε αυτή η εμποροπανήγυρη της επιτηδευμένης ιδεοληψίας συνεχίζει να γεννάει εκτρώματα που πληρώνει ακριβά ο τόπος.
 

Η πρόσφατη πορεία των καγκούρων της ΑΣΟΕΕ δείχνει ότι αυτός ο τόπος δεν έχει ουδεμία πιθανότητα ανάκαμψης.

Κι αυτό γιατί...

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Η παρακμιακή φιέστα είναι εδώ

Η πορεία του Πολυτεχνείου και ο ψυχαναγκασμός της μονοήμερης… εκδρομής στην «επανάσταση» συνοψίζουν μεγάλο κομμάτι της μεταπολιτευτικής συλλογικής νόσου. 

Η Αριστερά προσπαθεί να ξεπεράσει την απόρριψη των ιδεών της από την Ιστορία περιφέροντας μια φορά τον χρόνο τα ράκη της έξω από την αμερικανική πρεσβεία. Προσπαθεί να πείσει -κυρίως τους αφελείς- ότι έχει κι άλλον λόγο ύπαρξης, πέρα από την εξουσία και τα καλούδια της.

Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι η Αριστερά, η πολιτική δύναμη που πολέμησε την Ελλάδα, ηττήθηκε στον πόλεμο αλλά επιβλήθηκε στην ειρήνη και κατόρθωσε να χρεοκοπήσει τη χώρα, αποδείχθηκε από την ίδια την εξέλιξη των πραγμάτων ως η βασική αντιπρόσωπος των αμερικανικών και ευρωπαϊκών θέσεων στο εσωτερικό της πατρίδας μας.
 
Χωρίς την πολύτιμη αρωγή της Αριστεράς οι ξένοι δεν θα είχαν κατορθώσει να επιβάλουν τόσο ασφυκτικό έλεγχο στην Ελλάδα.

Οι ανήκοντες στη γενιά του Πολυτεχνείου, επειδή προσπαθούν να λογοδοτήσουν στον ίδιο τον εαυτό τους για τα πεπραγμένα, τις επιλογές και την ανακολουθία τους, έχουν επιβάλει στους Ελληνες ένα κωμικό καθεστώς υποχρεωτικού εορτασμού και αποδόσεως τιμών σε ανύπαρκτους ήρωες ψεύτικων μαχών και «επαναστάσεων».

Μια από τις πτυχές του υποχρεωτικού εορτασμού της 17ης Νοεμβρίου είναι η… παραδοσιακή τελετή ισοπέδωσης πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, η πυρπόληση οχημάτων, το κάψιμο ελληνικών σημαιών, η καταστροφή ιδιωτικών περιουσιών και η πρόκληση σοβαρών τραυμάτων σε στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας της χώρας.

Η θρασεία υπεράσπιση των ψεμάτων και των εγκλημάτων που έχει διαπράξει η Αριστερά από τα φερέφωνά της και η ενοχική συμπεριφορά της κατεστημένης και αμήχανης Δεξιάς έχουν οδηγήσει την πατρίδα πολύ χαμηλά στου κακού τη σκάλα.

Το σημείο στο οποίο βρίσκεται η Ελλάδα είναι τόσο χαμηλό ώστε να προστατεύονται από τον νόμο περί «πανεπιστημιακού ασύλου» άνθρωποι που διαπράττουν σωρεία κακουργημάτων!

Το επιστέγασμα της παρακμιακής φιέστας του Πολυτεχνείου είναι...

Υπαρκτού "πολυτεχνίτη" αριστεροξεφτιλαρόπληκτου ελληνισμού κωμωδία

Σαν σήμερα (17/11/ΧΧΧΧ)

1869: Ανοίγει για τη ναυσιπλοΐα η Διώρυγα του Σουέζ.

1903: Το Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό και Εργατικό Κόμμα διασπάται σε μπολσεβίκους (πλειοψηφούντες) και μενσεβίκους (μειονοψηφούντες).

1968: Ο Αλέξανδρος Παναγούλης καταδικάζεται δις εις θάνατο για απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου.

1970: Ο αμερικανός Ντάγκλας Ένγκελμπαρτ λαμβάνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το πρώτο «ποντίκι» ηλεκτρονικού υπολογιστή.

1973: Το τανκ μπαίνει στο Πολυτεχνείο για να καταστείλει τη φοιτητική εξέγερση κατά της δικτατορίας

1906: Γεννιέται ο Σοϊχίρο Χόντα, ιάπωνας σχεδιαστής αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, που παρέλαβε τη βιοτεχνία ποδηλάτων του πατέρα του για να τη μετατρέψει στον σημερινό κολοσσό της αυτοκίνησης. [θαν. 5/8/1991]

2013: Φεύγει από τη ζωή σε ηλικία 94 ετών η  βρετανίδα μυθιστοριογράφος Ντόρις Λέσινγκ, η οποία είχε τιμηθεί το 2007 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας,

ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΡΟΥΣΦΕΤΟΑΛΗΤΑΡΟΚΗΦΗΝΑΡΟΠΛΗΚΤΟ ΚΩΛΟΧΑΝΕΙΟ: Ελληνες πολιτισμικοί μετανάστες

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Σε πόσες πορείες για το Πολυτεχνείο έχουν συμμετάσχει οι περισσότεροι από τους 427.000 Ελληνες που συνθέτουν το brain drain;  

Πόσες καταλήψεις έχουν ζήσει; 

Πόσες φορές αγχώθηκαν με το ενδεχόμενο της χαμένης εξεταστικής; 

Πόσες φορές εκνευρίστηκαν γιατί ο «νεολαίος» διέκοψε την παράδοση για να απαγγείλει τον δεκάρικό του; 

Πόσες φορές τρόμαξαν επειδή βρέθηκαν ανάμεσα σε μολότοφ και χημικά; 

Πόσες φορές αηδίασαν με την κουρελαρία του περιβάλλοντος; 

Και λέω οι περισσότεροι, διότι, όπως αποδεικνύει η έρευνα του πανεπιστημίου Μπρουνέλ, η πλειονότης είναι νέοι με υψηλή μόρφωση. Εχουν περάσει απ’ το πανεπιστήμιο και όταν αποφοίτησαν αντελήφθησαν ότι ήταν ο προθάλαμος για την απαξίωση της ζωής και των ικανοτήτων τους που καραδοκούσε εκεί έξω. Το 37,4% των ερωτηθέντων είχαν ήδη απασχοληθεί στην εκπαίδευση πριν μεταναστεύσουν. Αυτοί τα κατάφεραν όπως συνήθως τα καταφέρνεις στην Ελλάδα, σε πείσμα του περιβάλλοντος, σχεδόν στην παρανομία. Απέκτησαν δεξιότητες και επειδή ο κόσμος ευτυχώς είναι μεγαλύτερος από την Ελλάδα, πήγαν να τις αξιοποιήσουν εκεί που τις έχουν ανάγκη και τις αναγνωρίζουν. Στη θεοκατάρατη Γερμανία οι περισσότεροι, στη νεφοσκεπή Βρετανία άλλοι. Οπως δήλωσαν στην έρευνα, μετανάστευσαν επειδή αναζητούσαν σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αναγνώριση της αξίας τους.
 
Ενας ακόμη μύθος της κρίσης καταρρέει για να αποδείξει ότι η έξοδος είναι δυσκολότερη από όσο νομίζουμε. 

Ο μύθος λέει ότι η μετανάστευση οφείλεται στην οικονομική ανέχεια που προκάλεσε η πτώχευση. Κάτι σαν επανάληψη καζαντζίδειου άσματος απ’ τη δεκαετία του ’60.

 Ομως, οι ίδιοι μετανάστες απαντούν ότι έφυγαν για να γλιτώσουν απ’ την αναξιοκρατία, για να αναζητήσουν αναγνώριση και δικαίωση των κόπων που κατέβαλαν για να φτάσουν ώς εκεί που έφτασαν.  

Η ελληνική κοινωνία δεν έγινε αναξιοκρατική στα χρόνια της κρίσης. Απλώς αυτά έφεραν στην επιφάνεια όλες τις δυσπλασίες της, πρωτίστως δε την αναξιοκρατία, την αδυναμία της να αναδείξει τους άξιους, είτε επειδή τους φοβάται, διότι η ίδια αισθάνεται ανάξια να τους ανταγωνισθεί, είτε επειδή έχει χάσει τα κριτήρια που θα της επέτρεπαν να τους αναγνωρίσει. Θέλησαν να δραπετεύσουν από τον φθόνο για την αριστεία.

Αυτοί οι άνθρωποι είναι η ελπίδα της χώρας. Είναι νέοι ακόμη. Εχουν όλον τον καιρό να βαρεθούν τους συννεφιασμένους ουρανούς και να νοσταλγήσουν τον περίπατο στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Και να μπολιάσουν την ελληνική κοινωνία με το αίσθημα της ευθύνης που η θητεία τους στα «ξένα» τούς έμαθε πως έχει αξία. 

Και μην μου λέτε ότι ο ταλαίπωρος Αφγανός φέρνει κοινωνική υπεραξία.  

Υπεραξία θα παράγουμε όταν...

ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΚΗΦΗΝΟΚΟΜΜΑΤΟΣΚΥΛΑΡΟΠΛΗΚΤΟ ΚΩΛΟΧΑΝΕΙΟ: O Θάνος Τζήμερος δίνει μερικές καλές ιδέες για το ποιοι ΒΥΣΜΑΤΟΚΗΦΗΝΑΡΑΔΕΣ πρέπει να απολυθούν άμεσα από το Δημόσιο

Toυ ΘΑΝΟΥ ΤΖΗΜΕΡΟΥ

Κοινωνικά ευαίσθητοι ήταν αυτοί που ήθελαν να τους διορίσουν όλους στο Δημόσιο, ανάλγητος ήσουν εσύ που έλεγες δεν υπάρχουν λεφτά. Κάθε πραγματικά μεταρρυμιστικό σχέδιο που βασιζόταν σε αριθμούς και μαθηματικές πράξεις χανόταν στην ομίχλη της πολιτικής μυθολογίας που υποσχόταν πως με κάποιον μαγικό τρόπο θα είχαμε και την πίτα σωστή και όλο το κυνοκομείο χορτάτο. Έτσι θα πηγαίναμε για έναν αιώνα ακόμα. Ήρθε λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ και η ομίχλη διαλύθηκε.

Να επιβληθεί επιτέλους στο Δημόσιο ατομική ευθύνη των λειτουργών του, αιρετών ή υπηρεσιακών, και να υπάρχουν επιπτώσεις και ποινές όταν κάποιος δεν κάνει καλά τη δουλειά του. Σήμερα είτε αφήνεις μια λακούβα στον δρόμο ακάλυπτη είτε καις 102 ανθρώπους, δεν τρέχει τίποτα.

Επίσης για να μπουν παντού εφαρμογές πληροφορικής και τηλεματικής που εξυπηρετούν τους πολίτες, εξοικονονομούν κόστος και, κυρίως, σώζουν ζωές.
Η τεχνολογία προσφέρει δεκάδες «εργαλεία» προστασίας. Δορυφόροι μετρούν τον όγκο του νερού που έχει κάθε σύννεφο (Global Precipitation Measurement), αισθητήρες – βροχόμετρα στις πλαγιές των βουνών καταγράφουν το ύψος και την ένταση της βροχόπτωσης και ενημερώνουν ασύρματα το κέντρο διαχείρισης, το οποίο έχει υπολογιστικό πρόγραμμα με τρισδιάστατη απεικόνιση του εδάφους (Digital Elevation Models).Το πρόγραμμα προβλέπει πού θα σχηματισθούν χείμαρροι, πότε θα χτυπήσουν και με ποια ένταση. Στέλνει επείγον μήνυμα, με ειδικό ήχο, σε συσκευές σταθερής και κινητής τηλεφωνίας που βρίσκονται στην επικίνδυνη περιοχή και ειδοποιεί πολίτες, αρχές και ΜΜΕ, πριν εκδηλωθεί το φαινόμενο! Ανάλογη τεχνολογία με δορυφορική ανίχνευση και κατάσβεση από αέρος ή από εδάφους υπάρχει και για τις φωτιές. Άλλα κράτη έχουν υιοθετήσει τέτοια συστήματα εδώ και δεκαετίες. Εμείς ούτε τα ξέρουμε. Η Ε.Ε. με δύο οδηγίες της, το 2000 και το 2007, δίνει το πλαίσιο για τον εκσυγχρονισμό της Πολιτικής Προστασίας στη χώρα μας. Δεν εφαρμόσαμε καμία. Καιρός να το κάνουμε.

Οι περισσότεροι Έλληνες δεν έχουν ιδέα για το τι είναι φιλελευθερισμός. Τον θεωρούν απειλή διότι το σύστημα τον δαιμονοποίησε. Είναι προσφιλής συνήθεια της κλεπτοκρατίας να επινοεί εχθρούς για να παραπλανά τον πολίτη. Έτσι στον φιλελευθερισμό, που ουδέποτε εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, φορτώθηκαν όλα τα δεινά μας. Το ότι τα κράτη με τους πλουσιότερους και τους πιο ευτυχισμένους κατοίκους έχουν φιλελεύθερο σύστημα ενώ τα σοσιαλιστικά καταρρέουν δεν προβλημάτισε ποτέ τον «μέσο Έλληνα». Άντε τώρα να του εξηγήσεις ότι ο φιλελευθερισμός δεν είναι μια «ιδεολογία». Είναι απλώς η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος. Το ότι π.χ. κάτι που ανήκει σε σένα το προσέχεις περισσότερο από κάτι που ανήκει στο κράτος ή το ότι οι υπερβολικοί φόροι μειώνουν το κίνητρο για εργασία δεν είναι φιλελεύθερα συμπεράσματα. Είναι η πραγματικότητα. 

Βεβαίως, και οι φιλελεύθεροι στην Ελλάδα δεν μερίμνησαν ιδιαίτερα για να εξηγήσουν τι πιστεύουν και τι επιδιώκουν. Δεν είναι δυνατόν να έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά κάθε σκουπίδι κάθε σούργελου του μετακομμουνισμού και όχι τα έργα του Φρήντμαν, της Ραντ και του Χάγιεκ. Επιπλέον, μερικοί κρυπτοσοσιαλιστές της Εκάλης επινόησαν την ιδιότητα του αριστερού φιλελεύθερου, του «φιλελέφτ», και δυσφημούν και αυτοί τον φιλελευθερισμό με τις υστερίες τους.

 Ο φιλελευθερισμός δεν είναι απλώς το καλύτερο, αλλά το ΜΟΝΟ συμβατό με την ανθρώπινη φύση κοινωνικοοικονομικό σύστημα.

Η αξιολόγηση είναι μια μόνιμη διαδικασία που συνδέεται με στόχους: ατομικούς, ομαδικούς, με συμπεριφορές, με πρωτοβουλίες, με δημιουργικότητα, με σχέσεις με συναδέλφους και πολίτες και με καμιά δεκαριά ακόμα κριτήρια. Κι επειδή πάντα καιροφυλακτεί το υποκειμενικό στοιχείο, τα συστήματα αξιολόγησης εξελίσσονται (ενσωματώνοντας και εφαρμογές της πληροφορικής) με σκοπό να δημιουργήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες δικλείδες ασφαλείας, ώστε το τελικό αποτέλεσμα για κάθε εργαζόμενο, οποιασδήποτε βαθμίδας, να αποτυπώνει κατά το δυνατόν ακριβέστερα την πραγματική του επίδοση.  

Αν δεν υπάρχει στόχος, πώς θα αξιολογήσεις;  

Μπορούν σάπιες δομές, εντελώς ξένες με την έννοια της ποιότητας και της σχέσης κόστους / αποτελέσματος, να αξιολογήσουν τον εαυτό τους; 

Μπορεί το κομματόσκυλο-διευθυντής να αξιολογήσει αντικειμενικά το αντίπαλο κομματόσκυλο-τμηματάρχη; 

Πρώτα λοιπόν αναδιοργανώνεις το Δημόσιο και μετά αξιολογείς.  

Αυτό που μπορείς να κάνεις τώρα είναι το ανάποδο: αναξιολόγηση. Ποιοι πρέπει δηλαδή να απολυθούν αύριο. 

Να σας δώσω μερικές ιδέες:

– Όσοι είναι υπάλληλοι γραφείου και δεν γνωρίζουν τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Αδιαφορείς για μια επανάσταση που έχει αλλάξει τον κόσμο, εδώ και 30 χρόνια, και έχεις την απαίτηση να συμμετάσχεις στον εκσυγχρονισμό του Δημοσίου;

– Όσοι προσελήφθησαν σε προσωποπαγείς θέσεις, χωρίς δηλαδή να υπάρχει οργανική ανάγκη, αλλά, «φυτευτοί» και αργόμισθοι, όπως γίνεται, ακόμα και σήμερα, με τους συγγενείς πολιτικών που διορίζονται υπάλλήλοι της Βουλής.

– Όσοι κατά την κρίση του Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης έχουν πέσει σε βαρειά παραπτώματα σε σχέση με την Υπηρεσία.

– Όσοι δεν έχουν εμφανιστεί στη δουλειά τους, αδικαιολόγητα, για περισσότερο από 15 μέρες. (Νομίζετε ότι είναι λίγοι;)

– Όσοι, μετά τη σύσταση του ΑΣΕΠ, το παρέκαμψαν υπογράφοντας συμβάσεις έργου ή εργασίας ορισμένου χρόνου και μονιμοποιήθηκαν με τον πελατειακό νόμο Παυλόπουλου.

– Όσοι, αφού προσελήφθησαν, άλλαξαν «πόστο». Προσλαμβάνεσαι, ως καθαρίστρια και γίνεσαι γραμματέας διευθύνσεως; Είσαι ρουσφέτι.

– Όσοι έχουν αποσπασθεί περισσότερο από το μισό του χρόνου υπηρεσίας τους σε γραφεία βουλευτών, υπουργών, πολιτευτών. Βύσματα περιωπής.

– Όσοι...

ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟΑΛΗΤΑΡΟΠΛΗΚΤΟ ΚΩΛΟΧΑΝΕΙΟ: Η μόνη χώρα της Ευρώπης με αντάρτικο πόλης (ακόμα). Γιατί;

Του Μανόλη Καψή

Τις τελευταίες ώρες η επικαιρότητα κατακλύζεται με πληροφορίες για την τελευταία επιτυχία της Αντιτρομοκρατικής, που εξουδετέρωσε την "Επαναστατική Αυτοάμυνα". Οι φωτογραφίες από τα καλάσνικοφ της οργάνωσης, συνοδεύονται με διόπτρες νυχτός, μάσκες, περίστροφα και λοιπά χρειώδη για την φονική δράση των τρομοκρατών.

Η επιτυχία της Αντιτρομοκρατικής συνδυάζεται με την επίσης μεγάλη επιτυχία της ΕΛΑΣ και της κυβέρνησης, που επιτέλους τολμά να βάλει τάξη και να εφαρμόσει τον νόμο στα ΑΕΙ. Στις γιάφκες της ΑΣΟΕΕ, εν όψει και της επετείου του Πολυτεχνείου, βρέθηκαν  λοστοί, τσεκούρια και άδεια μπουκάλια έτοιμα να μετατραπούν σε βόμβες μολότοφ. Τα γνωστά πολεμοφόδια για τους "μαθητευόμενους τρομοκράτες". Αυτά που στο παρελθόν ο κ. Σκουρλέτης δήλωνε ότι "είναι αντικείμενα καθημερινής χρήσης που υπάρχουν στο σπίτι του καθενός μας" (Σκουρλέτης, Ιανουάριος 2013, με αφορμή επέμβαση της αστυνομίας πάλι στην ΑΣΟΕΕ).

Αλλά πέρα από την επιτυχία των μεν και την ακατάσχετη μπουρδολογία των δε, υπάρχει ένα αναπάντητο ερώτημα. Γιατί η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη, και ενδεχομένως και η μόνη στον ανεπτυγμένο κόσμο, που υπάρχει ακόμα αντάρτικο πόλεων; Γιατί ενώ τα ανάλογα φαινόμενα στη Δυτική Ευρώπη- οι Κόκκινες Ταξιαρχίες στην Ιταλία, η Φράξια Κόκκινου Στρατού στην Γερμανία και άλλες λιγότερο "διάσημες" ομάδες- κατέθεσαν τα όπλα εδώ και δεκαετίες, ενώ στην Ελλάδα το αφιονισμένο προσωπικό των αριστερών "γκρουπούσκουλων", συνεχώς ανανεώνεται;

Η απλοϊκή ερμηνεία που δίνεται από την "μπουρδολογούσα αριστερά" κάνει λόγο για τις ταξικές αντιθέσεις, την οικονομική κρίση, τις ανισότητες και λοιπές κοινοτοπίες βγαλμένες από τις μπροσούρες της εφηβείας μας. Απλοϊκές ερμηνείες που διαψεύδονται και από την ταξική σύνθεση των νεαρών μελών των τρομοκρατικών οργανώσεων αλλά και από τα διεθνή παραδείγματα.

Και το ερώτημα παραμένει. Γιατί μόνο στην Ελλάδα υπάρχει ακόμα αριστερή τρομοκρατία; Γιατί στην Ελλάδα, τουλάχιστον μέχρι τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη, μια μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης όχι μόνο έδειχνε ανοχή στη δράση των δολοφόνων, αλλά (σχεδόν) και την επικροτούσε;

Πρόσφατα εκδόθηκε το βιβλίο του Γιάννη Βούλγαρη, "Ελλάδα μια χώρα παραδόξως νεωτερική" (εκδόσεις Πόλις) που επιχειρηματολογεί πειστικά για το ότι η Ελλάδα - σε πείσμα των παλαιών, τόσο των μαρξιστικών όσο και των φιλελεύθερων αναλύσεων- δεν συνιστά μια αρνητική εξαίρεση σε σχέση με τις άλλες χώρες της προηγμένης Δύσης. Απλά δεν υπάρχει ενιαίος κανόνας. Ή όπως το έθεσε ο ιστορικός Κώστας Κωστής,  που μνημονεύεται στο βιβλίο, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε "την μετατροπή μιας μικρής επαρχίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δηλαδή ενός μουσουλμανικού κράτους, σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος ως επίτευγμα και όχι ως απλό νομοτελειακό γεγονός, ούτε ως αποτέλεσμα παθητικής προσαρμογής". 

Πολύ σωστά. Αλλά η τρομοκρατία σίγουρα δείχνει την απόκλισή μας. Τη διαφορετικότητά μας.

Είναι ο εμφύλιος; 

Η αριστερή νοσταλγία για τη μάχη του χάθηκε; Παρά την αποκάλυψη του πραγματικού προσώπου του υπαρκτού σοσιαλισμού; Παρά την εξαφάνιση του κομμουνισμού παγκοσμίως, με εξαίρεση μια νησίδα στον Περισσό; 

Είναι η κληροδοτημένη από αριστερούς ιστορικούς αντίληψη, ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που δίνει διαρκώς μάχες κατα των καταπιεστών, ντόπιων και ξένων; Μια ανυπότακτη χώρα, που δεν σκύβει το κεφάλι; 

Είναι προνεωτερικές αντιλήψεις για τη δράση των σύγχρονων κλεφτών και αρματολών; 

Είναι η απονομιμοποίηση των μηχανισμών επιβολής της τάξης λόγω της 7χρονης δικτατορίας; 

Είναι μια αριστερή εξιδανίκευση των ανταρτικών πόλης που έδρασαν στις χώρες της Λατινικής Αμερικής;

Δεν έχω έτοιμη απάντηση, αλλά...

ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΚΑΘΑΡΜΑΤΟΠΛΗΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Στην οδό «17 Νοέμβρη»

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Οταν έχεις κλείσει τα σαράντα και κοιμάσαι με το καλάσνικοφ παρά πόδα και για μαξιλάρι δυναμίτη, σημαίνει ότι έχεις πάρει τις αποφάσεις σου. Είναι κάτι παραπάνω από επαγγελματικός προσανατολισμός. Είναι υπαρξιακός προσανατολισμός. 

Ζεις για το επόμενο θύμα σου και για τον τρόμο που θα προκαλέσει το επόμενο χτύπημα. Εκπαιδεύεσαι, σχεδιάζεις.  

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να διαλέξεις αυτόν τον δρόμο;  

Για την παραδοσιακή τρομοκρατία, τη «17 Νοέμβρη», η άκρη του νήματος βρίσκεται στα χρόνια της δικτατορίας. Τότε που ο «ένοπλος αγώνας» εθεωρείτο μία από τις επιλογές για την ανατροπή του καθεστώτος των συνταγματαρχών. Ο Γιωτόπουλος γεννήθηκε από τις ονειρώξεις για «αντιδικτατορικό αντιιμπεριαλιστικό αγώνα». 

Η δικτατορία έπεσε, όμως ο ιμπεριαλισμός δεν έφυγε. Ακόμη και κοινοβουλευτικά κόμματα, όπως το πρώτο ΠΑΣΟΚ, δεν έπαυαν να το υπενθυμίζουν σ’ ένα κοινό πρόθυμο να το ακούει. Οπότε ο Γιωτόπουλος συνέχισε τον αγώνα του, στρατολογούσε «μαχητές» και επέλεγε τα θύματά του ανάλογα με τις περιστάσεις. Μην ξεχνάμε τις μακροσκελείς προκηρύξεις του, με τις οποίες έντυνε τη γύμνια των φόνων του. Διαβάζονταν, σχολιάζονταν, θεωρούνταν καίριες αναλύσεις της ελληνικής κοινωνίας. Ελάχιστοι αναρωτιούνταν, βέβαια, πόσο αίμα στοίχιζε η κάθε φράση τους.  

Η παραδοσιακή τρομοκρατία είχε ιδεολογικό πρόσημο, απλώς όλοι ξέρουμε ότι δεν φτάνει η ιδεολογία για να γίνεις δολοφόνος. Χρειάζεται κι ένας ιδιαίτερος ψυχισμός, ένας κακοφορμισμένος ναρκισσισμός που σε αναγορεύει σε κριτή και τιμωρό.

Η νέα τρομοκρατία, η «Επαναστατική Αυτοάμυνα», έχει αφαιρέσει το ιδεολογικό πρόσημο απ’ το οπλοστάσιό της και στηρίζεται μόνον στον ψυχισμό των στελεχών της.  

Οι σαραντάρηδες που συνελήφθησαν προχθές είναι παιδιά της μεταπολίτευσης. Μεγάλωσαν, δηλαδή, στα χρόνια που η «17 Νοέμβρη» εξακολουθούσε να εμπνέει θαυμασμό σε ορισμένους κύκλους της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Διάβασα ότι ένας απ’ αυτούς γεννήθηκε το 1974. Οταν δολοφονήθηκε ο Μπακογιάννης ήταν 15 ετών και όταν εξαρθρώθηκε η «17 Νοέμβρη» ήταν 28. Υποθέτω ότι παρακολούθησε τη δίκη και την επιχειρηματολογία των πολιτικών υπερασπιστών της. Δεν χρειάζεται και πολύ για να πειστείς πως το πολιτικό σύστημα είναι διεφθαρμένο και μαζί του ολόκληρη η κοινωνία που το ανέχεται και το υποστηρίζει.  

Λένε πως η διαφορά της νέας από την παραδοσιακή τρομοκρατία είναι ότι δεν επιλέγει τους στόχους της. Εχθρός της δεν είναι ο τάδε πολιτικός ή ο δείνα επιχειρηματίας. Εχθρός της είναι ολόκληρη η κοινωνία.

Τώρα ξέρουμε σε ποιον απευθυνόταν ο Κουφοντίνας όταν σουλατσάριζε στην οδό Βουκουρεστίου. Στη γιάφκα της οδού «17 Νοέμβρη».  

Μένει να αναρωτηθούμε...