ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΡΑΓΙΑΔΟΚΑΤΣΑΠΛΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Το "Βυζαντινό μάθημα"

 

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ

Ο τίτλος παραπέμπει στο ντοκυμαντέρ του Αρχιμανδρίτη Τύχωνα, ηγούμενου της μονής Σρεντέσκι στο κέντρο της Μόσχας όπου αναπτύχθηκαν προβληματισμοί για το νέο ιδεολογικό δόγμα της Ρωσίας, την εποχή που κορυφωνόταν η παρακμή με την ασυδοσία των ολιγαρχών.

Ο Τύχων παρήγαγε ένα ντοκυμαντέρ για το Βυζάντιο και την Άλωση της Πόλης μέσα απο το οποίο ήθελε να καταδείξει τους κινδύνους που διέρχεται μια αυτοκρατορία όταν αρχίσει να παρακμάζει και όταν ο λαός και, κυρίως, η άρχουσα τάξη της αδιαφορούν για την σωτηρία της.

Στο ντοκυμαντέρ του Τύχωνα ο στόχος του επετεύχθη. Βεβαίως, ο Τύχων μέσα απο το ντοκυμαντέρ επιχειρεί να αναπαράγει και τα ιδεολογήματα της Τρίτης Ρώμης, την πρωτοπορία, δηλαδή, της Ρωσικής Εκκλησίας μετά την Άλωση, μια ανεδαφική άποψη που θέλει να προβάλει τον ρωσικό εξουσιασμό σε έναν χώρο όπου η εξουσία αμφισβητείται. Υπάρχει ένας ανώτατος άρχων και αυτός είναι ο Θεός.

Το ντοκυμαντέρ, ο Τύχων, επεδίωξε να το παρουσιάσει στην Ελλάδα. Εν γνώσει της πρόθεσής του και με διάθεση να ανοίξει ένας διάλογος που θα ωφελούσε και τον ελληνισμό παρουσίασα στην ΕΡΤ3, το 2009, εκτενή αποσπάσματα αλλά με το σχολιασμό ενός πάνελ στο οποίο περιλαμβανόταν ο αρχιμανδρίτης Τύχων αλλά και ο Χρήστος Γιανναράς και ο καθηγητής ιστορίας Δημήτρης Σταματόπουλος.

Τα διδάγματα του ντοκυμαντέρ αφορούν σήμερα και την Ελλάδα:

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΚΗΦΗΝΟΚΡΑΤΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Λεβιάθαν στα δεξιά

Toυ ΑΝΔΡΕΑ ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Η απειλή που συνιστά το μεγάλο κράτος κατά των οικονομικών και πολιτικών ελευθεριών και η υποχρέωση των φιλελεύθερων όλων των βαθμίδων και αποχρώσεων να πολεμούν εναντίον του συνήθως εντοπίζεται στην Αριστερά.  

Αυτό όμως δεν σημαίνει πως στην εποχή μας η Δεξιά δεν πλημμυρίζει από αντιλήψεις και ιδέες που ευνοούν τη γιγάντωση του δημόσιου τομέα και των παρεμβάσεών του στην οικονομία και την κοινωνία.

Εχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια από την εποχή που ο τότε Δημοκρατικός Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον είχε δηλώσει πως «η εποχή του μεγάλου δημόσιου τομέα τελείωσε». Κι όμως, το μεγάλο Δημόσιο όχι μόνο εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά συνεχίζει να διογκώνεται. Κι όχι μόνο στα χέρια σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων, αλλά και συντηρητικών. Στα ενδιάμεσα χρόνια, στις ΗΠΑ λ.χ., οι δαπάνες γιγαντώθηκαν, οι παρεμβατικές ρυθμίσεις πάνω στη λειτουργία των αγορών αλλά και της κοινωνίας γενικότερα πλήθυναν. Κι όλα αυτά ενώ στην εξουσία τα χρόνια αυτά βρέθηκαν (με την εξαίρεση του Ομπάμα) συντηρητικοί Πρόεδροι και την πλειοψηφία σε Βουλή και Γερουσία είχαν οι Ρεπουμπλικανικοί – το υποτιθέμενο κόμμα του «μικρού κράτους».

Εχει έτσι τελείως διαβρωθεί και ο ορισμός της πολιτικής έννοιας «Δεξιά», που σε πολλές χώρες πλέον ταυτίζεται με τις επιλογές ενός μεγάλου δημόσιου τομέα που μάλλον γελοιοποιούν τις ιδέες του Φρίντριχ Χάιεκ και της Μάργκαρετ Θάτσερ. Που βρίσκονται κοντύτερα στις αντιλήψεις του Φρανσουά Μιτεράν παρά στις πολιτικές του Ρόναλντ Ρίγκαν. 

Είναι ένα είδος κρατικίστικου συντηρητισμού που πιστεύει στη χρησιμοποίηση του κράτους για την επίτευξη «δεξιών» επιδιώξεων και στόχων.

Το φόβητρο του κρατικού Λεβιάθαν (το μυθικό τέρας στο οποίο αναφέρθηκε παλαιότερα ο Thomas Hobbes) συμπορεύεται μαζί μας στην καθημερινότητά μας, καθιστώντας σταδιακά την παρουσία του απαραίτητη για την αντιμετώπιση της ζωής. Διαβρώνονται έτσι συνειδήσεις και εκμαυλίζεται ο δυναμισμός μιας κοινωνίας που θα μπορούσε να δημιουργήσει με δυναμισμό ένα ανανεωμένο αύριο.  

Είναι γνωστό πως στον συντηρητικό χώρο υπάρχουν πολλοί οπαδοί του κρατισμού. Μέσα από τον δημόσιο τομέα βρίσκουν τον τρόπο να προωθούν την πολιτική τους ατζέντα, κυρίως διότι έτσι μοιράζουν παροχές, εύνοιες και εξυπηρετήσεις σε λογής ανθρώπους, ανεξάρτητα από ιδεολογία και αντιλήψεις. Με την αξιοποίηση του Δημοσίου κάποιοι χτίζουν πολιτικές καριέρες και προσωπικά δίκτυα πελατών κι οπαδών. 

Για την Αριστερά ο κρατισμός είναι μέσο ιδεολογικής αυτοβεβαίωσης. 

Για τη Δεξιά είναι εργαλείο οικοδόμησης πολιτικών μηχανισμών και κοινωνικής καταξίωσης και ισχύος.

Σαν συνέπεια, ο κρατισμός είναι πολύ πιο σοβαρό πρόβλημα όταν βρίσκεται στη Δεξιά παρά στην Αριστερά.  

Διότι εκεί...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΚΗΦΗΝΟΚΡΑΤΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Οι εχθροί του φιλελευθερισμού

Γράφει ο Μιχαήλ Γ. Ιακωβίδης 

Κατέχει την Εδρα Sir Donald Gordon Chair Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας στο London Business School όπου είναι καθηγητής Στρατηγικής.

Στην Ελλάδα, η λέξη «φιλελεύθερος» τείνει να χρησιμοποιείται ως σκιάχτρο μιας αδιευκρίνιστης ιστορικά φιλοσοφίας, στην οποία ο άκρατος ανταγωνισμός (και οι στυγεροί κεφαλαιοκράτες) περιφρονεί τις κοινωνικές ανάγκες. 

Στην πραγματικότητα όμως, ο φιλελευθερισμός, που άρχισε με τον John Locke και τον David Hume, βασίστηκε στην υπεράσπιση των ατομικών δικαιωμάτων. 

Βασικός πυλώνας του φιλελευθερισμού είναι η αντίθεση στην ανεξέλεγκτη δράση της κεντρικής εξουσίας. 

Τόσο η «Ενδοξη Επανάσταση» του 1688, που εκδίωξε τον Ιάκωβο Β΄ στην Αγγλία, όσο και η αμερικανική επανάσταση του 1776 ήταν κατεξοχήν εκφάνσεις του φιλελευθερισμού, στις οποίες περιορίστηκαν σφόδρα οι δυνατότητες της κεντρικής εξουσίας να επιβάλλει τη θέλησή της. Πολιτικοί σαν τον Τζέφερσον υποστήριξαν τα ατομικά δικαιώματα και οραματίστηκαν το κράτος ως υπηρέτη του κοινωνικού συνόλου, σχεδιάζοντάς το με σειρά ασφαλιστικών δικλίδων για να αποφύγουν τον απολυταρχισμό.

Η έννοια του φιλελεύθερου έχει διευρυνθεί τόσο, ώστε είναι δύσκολο σήμερα να οριστεί. Το γεωγραφικό χάσμα μεταξύ Αμερικής, όπου φιλελεύθεροι λογίζονται οι σοσιαλδημοκράτες (και όπου ο όρος χρησιμοποιείται απαξιωτικά από τους Συντηρητικούς), Αγγλίας, όπου οι φιλελεύθεροι λαμβάνουν τον μεσαίο πολιτικό χώρο, με προοδευτικές κοινωνικές ιδέες, και κεντρικής Ευρώπης, όπου η έμφαση είναι στα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων, είναι μεγάλο. Ομως, όποια ερμηνεία και να χρησιμοποιήσει κανείς, ο φιλελευθερισμός, ως πολιτική αρχή, βάλλεται πανταχόθεν, και δη από συντηρητικούς και συγκεντρωτιστές.

Στην Αγγλία, ο Μπόρις Τζόνσον, ειδικά με τον πρόσφατο ανασχηματισμό, συγκέντρωσε ισχύ στον πρωθυπουργικό θώκο και αποδυνάμωσε τις άλλες θεσμικές δικλίδες ασφαλείας, και δη τον έλεγχο εξουσίας. Απέπεμψε τον υπουργό Οικονομικών του, Τζάβιντ, βάζοντας έναν νεαρότερο, ελατό και όλκιμο υπουργό και αντικατέστησε τον έμπειρο νομικό σύμβουλο Κοξ από τη νεότερη Μπρέιβερμαν, η οποία είχε δηλώσει λίγο πριν από την υπουργοποίησή της ότι θα πρέπει να «ελέγξουμε τους δικαστές που δεν λογοδοτούν σε κανέναν... και να ξαναπάρει το Κοινοβούλιο την κυριαρχία». Ετερος υπουργός, ο Γκόουβ, έχει δηλώσει ότι θα κάνει έρευνα για την «πολιτική εμπλοκή των δικαστών», στέλνοντας μήνυμα στη δικαστική εξουσία να σταματήσει να ελέγχει την κυβέρνηση – όπως είχε κάνει με την πρόσφατη απόφασή της να αποτρέψει την παύση λειτουργίας του Κοινοβουλίου που επιχείρησε ο Τζόνσον πριν από τις εκλογές. Ο σύμβουλος του Τζόνσον, Κάμιγκς, έχει βαλθεί να υποτάξει τον ίδιο τον κρατικό μηχανισμό, γνωστό μέχρι σήμερα για την ανεξαρτησία του.

Στην Αμερική, ο πρόεδρος Τραμπ, συνεπικουρούμενος από τον αρχηγό της Γερουσίας Μακόνελ, έχει καταφέρει να αδρανοποιήσει τους επικριτές του στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και έχει αλώσει την ανεξαρτησία του κρατικού μηχανισμού. Απέλυσε χωρίς δισταγμό όχι μόνον τον Αλεξάντερ Βίντμαν, υπάλληλο του Λευκού Οίκου που ανέφερε την επικοινωνία του με τον Ουκρανό πρόεδρο, αλλά και τον δίδυμο αδελφό του, ο οποίος είχε το λάθος επώνυμο. Και δεν δίστασε  να απαιτήσει να εξαιρεθούν δύο από τους εννέα ανώτατους δικαστές από υποθέσεις που τον αφορούν διότι ήταν «πολύ φιλελεύθεροι». Κατάφερε να πιέσει τους εισαγγελείς του καταδικασμένου φίλου του Στόουν να μειώσουν την ποινή του, κάνοντας ακόμη και τον ίδιο τον γενικό εισαγγελέα Μπαρ να αντιδράσει. Αλλά, έτι χειρότερο, έπεισε τους γερουσιαστές να κρατήσουν τη γραμμή ότι «όποιος ψηφίζει να καταδικάσει στο ειδικό δικαστήριο τον Τραμπ, ακυρώνει την εκλογή του», ένα εξόχως αντιφιλελεύθερο μήνυμα που καταλύει τη διάκριση των εξουσιών και τη δυνατότητα ελέγχου.

Αν κάτι κερδίσαμε από την άνοδο του φιλελευθερισμού τους τελευταίους τρεις αιώνες είναι η ικανότητα να μπορούμε να ελέγχουμε τη εξουσία, επιτρέποντας να προστατεύουμε τις ελευθερίες μας. Δυστυχώς, όμως, η πρόοδος που έχουμε κάνει θεσμικά και πολιτικά βρίσκεται σε κίνδυνο στις γενέτειρες του φιλελευθερισμού. Ο κίνδυνος ολίσθησης είναι μεγάλος.

Στην Ελλάδα, μια χώρα με φιλελεύθερο έλλειμμα, με ασθενή και εξαρτημένη δικαστική εξουσία (ίδε Novartis) και κυρίως με περιορισμένη κρατική ανεξαρτησία, οι εχθροί του φιλελευθερισμού έρχονται...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΔΙΕΘΝΗ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: Τα νέα από τη Βενεζουέλα, η δραχμή και η Ευρώπη

Ο Σπύρος Βλέτσας γράφει για την αξία ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τους λαϊκιστές που αμφισβήτησαν τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας.

Ήταν μία μαγική εποχή. Τότε που πολλοί πίστευαν ότι μπορούμε να αναγκάσουμε τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μας χρηματοδοτούν χωρίς όρους, να μας παρακαλάνε να μας δανείσουν. Και αν είχαν αντίρρηση οι κακοί αυτού του κόσμου, υπήρχαν και αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια. Το ευρώ δεν ήταν φετίχ, θα ζητούσαμε από τον Πούτιν να μας τυπώσει φρέσκες δραχμές.

Εκείνη την εποχή, κόντρα στην ανάλγητη Ευρώπη, το υπόδειγμα ήταν η Βενεζουέλα. 

Απέναντι στην Ευρώπη της ευημερίας, του κοινωνικού κράτους και των δημοκρατικών δικαιωμάτων προβαλλόταν μια χώρα με απίστευτη φτώχεια, εξαθλίωση, ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, καταπίεση, βία και κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών.

Ο Αλέξης Τσίπρας πρόβαλε τη Βενεζουέλα σαν «ένα παράδειγμα όχι μόνο για τη Λατινική Αμερική, αλλά για τους λαούς σε κάθε γωνιά του πλανήτη που αγωνίζονται για δημοκρατία, για κοινωνική δικαιοσύνη και για δικαιώματα».

Η Βενεζουέλα είναι βυθισμένη σε μια ατέλειωτη οικονομική καταστροφή και σε μια διαρκή πολιτική κρίση μετά την κατάργηση του κοινοβουλίου από τον Μαδούρο. Η χώρα με τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου δεν μπορεί να καλύψει τις πιο στοιχειώδεις ανάγκες των κατοίκων της. Η χώρα αναγκάζεται να εισάγει προϊόντα πετρελαίου από το τόσο μακρινό της Ιράν. Το κόστος της μεταφοράς είναι δυσανάλογο ως προς την τωρινή μειωμένη τιμή των καυσίμων.

Οι φίλοι του καθεστώτος Μαδούρο έχουν πάντα μια δικαιολογία για την κατάντια της χώρας: Φταίνε οι αμερικανικές κυρώσεις. Όμως στην είδηση της μεταφοράς πετρελαιοειδών από το Ιράν περιέχεται και η διάψευση του επιχειρήματος αυτού. Και το Ιράν αντιμετωπίζει αυστηρές κυρώσεις από τις ΗΠΑ, αλλά μπορεί να εξάγει πετρέλαιο, ενώ η Βενεζουέλα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει το δικό της.

Εξάλλου, οι θαυμαστές του Μαδούρο υποστηρίζουν ότι οι λαοί είναι δυνατότεροι από τους εχθρούς τους. Περισσότερο από δύο δεκαετίες μετά την άνοδο του Τσάβες στην εξουσία ομολογούν ότι η ευημερία των πολιτών της Βενεζουέλας εξαρτάται από τις διαθέσεις μιας ξένης χώρας. Την ίδια στιγμή παραβλέπουν ότι η Βενεζουέλα έχει οικονομικές σχέσεις με πάρα πολλές άλλες χώρες και θα μπορούσε να αναπληρώσει το κενό που αφήνουν οι αμερικανικές κυρώσεις.

Θα ήταν περιττό να σημειώσουμε από τι γλιτώσαμε μη ακολουθώντας τον δρόμο της Βενεζουέλας, αν δεν υπήρχαν συμπολίτες μας που, ενώ απολαμβάνουν τα αγαθά της ζωής σε μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καλοβλέπουν τα επαναστατικά πειράματα. Η Ελλάδα είδε στο ενδεχόμενο της αποχώρησης από τη ζώνη του ευρώ −που θα σήμαινε και αποβολή από την Ευρωπαϊκή Ένωση− την προοπτική του να γίνει Βενεζουέλα χωρίς πετρέλαιο. Τότε οι θαυμαστές του Μαδούρο έκαναν πίσω, γιατί κατάλαβαν ότι κάτι τέτοιο θα έφερνε σύντομα το πολιτικό τους τέλος.

Αλήθεια, πού θα βρισκόταν σήμερα η Ελλάδα αν είχε επιστρέψει στη δραχμή το 2015; 

Πώς θα αντιμετώπιζε την πανδημία του κορωνοϊού με διαλυμένη την οικονομία της, κάτι που θα σήμαινε και πλήρη κατάρρευση του συστήματος υγείας;

Με τι εφόδια θα έμπαινε στη νέα οικονομική κρίση;

Το παράδειγμα της Τουρκίας είναι χαρακτηριστικό. Το νόμισμα υποτιμάται διαρκώς και τα συναλλαγματικά διαθέσιμα στερεύουν. Η Ελλάδα, με μεγαλύτερη εξάρτηση από τον τουρισμό από τη γειτονική μας χώρα, θα αντιμετώπιζε πολύ σοβαρότερα προβλήματα. Η χώρα μας θα ήταν αποκλεισμένη από τα 32 δισεκατομμύρια, που συζητούνται σήμερα να λάβει ως βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αλλά και σε επίπεδο εθνικής ασφάλειας τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα. Η Ελλάδα, με εντελώς κατεστραμμένη οικονομία, θα έπρεπε μόνη της να τα βγάλει πέρα απέναντι σε έναν ισχυρό επιθετικό γείτονα.

Σήμερα η απάντηση στο δίλημμα Ευρώπη ή Βενεζουέλα δείχνει αυτονόητη. Τα πράγματα όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας αμφισβητήθηκε έντονα. Οι λαϊκιστές φόρτωσαν την αποτυχία της χώρας στην Ευρώπη και παρουσίασαν τους «Μένουμε Ευρώπη» σαν ξεπουλημένους στους εχθρούς. Αυτός ήταν ο διχασμός που καλλιεργήθηκε πριν πέντε χρόνια με περίσσευμα μίσους.

Η αξία της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη ζώνη του ευρώ είναι πολύ ευρύτερη από τους πόρους που εισέρχονται στη χώρα. 

Είναι...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠOΛΙΤΙΚΗ - ΔΙΕΘΝΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: Αριστερή αντιπολίτευση

Tης ΣΩΤΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται γιατί η αριστερή αντιπολίτευση είναι πεισματική, μικρόψυχη και εμπαθής: γιατί δεν συμφωνεί σε τίποτα με τις κυβερνήσεις ακόμα και στις σπάνιες περιπτώσεις που προτείνουν κάτι λογικό και ωφέλιμο. 

Ας μπούμε όμως στη θέση της: ας φανταστούμε ότι ζούμε σε ένα σοσιαλιστικό σύστημα σοβιετικού τύπου όπου κάποια δήθεν αντιπροσωπευτικά όργανα νομοθετούν και μια ψευτοδημοκρατική κυβέρνηση φροντίζει για τη διαιώνιση του σοβιετικού κράτους: για την εξισωτική πολιτική, για την υπεροχή του κομμουνιστικού κόμματος, για τη διάδοση της μαρξιστικολενινιστικής ιδεολογίας. 

Ακόμα και στη φανταστική περίπτωση που είχαμε το δικαίωμα να εκφράσουμε τη γνώμη μας, θα επικροτούσαμε άραγε ορισμένες από τις αποφάσεις αυτού του καθεστώτος;

Μάλλον όχι· θα κάναμε τα πάντα για να το απομυθοποιήσουμε, για να διαρρήξουμε τη συναίνεση που το συντηρεί και για να αναδείξουμε το σύστημα που πιστεύουμε πως είναι δικαιότερο.

Θέλω να πω: η μικρόψυχη αριστερή αντιπολίτευση δεν στηρίζεται αποκλειστικά στην έλλειψη φιλότιμου· στηρίζεται σε μια ανεστραμμένη εικόνα του κόσμου. Αφού πιστεύει ότι ο καπιταλισμός, ακόμα και ο υβριδικός με τη μεικτή οικονομία και τους σοσιαλδημοκρατικούς θεσμούς, πρέπει να γκρεμιστεί, είναι φυσικό να μην μπορεί να αποδεχθεί οτιδήποτε τον βελτιώνει. 

Το πρώτο στοιχείο της ιδεολογίας που καθορίζει την αριστερή αντιπολίτευση είναι ότι ο καπιταλισμός έχει φάει τα ψωμιά του ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, κι ότι έκτοτε παρακμάζει και επιδεινώνεται ώσπου να καταρρεύσει, συμφώνως προς τη νομοτέλεια, δίνοντας τη θέση του στον σοσιαλισμό.

Η αριστερή ανάγνωση του κόσμου και του συγκεκριμένου συστήματος παραγωγής με το περίπλοκο εποικοδόμημα που το συνοδεύει είναι ένα όραμα Αποκάλυψης: για να αποκτά νόημα αυτό το όραμα –καταστροφή, οικοδόμηση νέου συστήματος– πρέπει ο καπιταλισμός και η δυτική δημοκρατία να αποδοκιμάζονται διαρκώς· κι αν προοδεύουν, η πρόοδός τους να παρουσιάζεται σαν βιτρίνα, σαν μια λεία επιφάνεια που κρύβει την εσωτερική σαπίλα.

Με λίγα λόγια, το πρώτο στοίχημα της αριστεράς είναι να απεικονίζει τον κόσμο χειρότερο από ό,τι είναι πραγματικά, κι όταν αυτή η εικόνα δεν είναι πειστική στις μάζες, να τη ρυπαίνει η ίδια: είναι χαρακτηριστική η έλλειψη πολιτοφροσύνης εκ μέρους της· κάνει ό,τι μπορεί για να επιδεινώνει τις συνθήκες, να οξύνει τις αντιθέσεις, να βαθαίνει την ανθρώπινη δυστυχία προκειμένου να δημιουργεί εστίες ανυπακοής και εξέγερσης.

Αν και η αριστερά εμφανίζεται σε πολλές παραλλαγές, το θεμέλιο της ιδεολογίας και της πολιτικής πρακτικής που προκύπτει από αυτή είναι το ίδιο. Το εικονογραφεί το δεύτερο στοιχείο που ορίζει την αντιπολίτευση: το μίσος προς τα πρόσωπα που ενσαρκώνουν τον μισητό καπιταλισμό· τα μέλη της «αστικής τάξης» και τους προδότες της εργατικής· τους αστικοποιημένους, τους ξεπουλημένους, τους χαμερπείς πράκτορες του κεφαλαίου και των ξένων δυνάμεων, τους διεφθαρμένους δωρολήπτες πολιτικάντηδες. 

Έχοντας τέτοια εικόνα για τους πολιτικούς της αντιπάλους –την οποία τροφοδοτεί μέσα από την κατασκευή ιστορικής μυθολογίας– δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά: αν πρόκειται για μέλη της «αστικής τάξης» τους μισεί και ταυτοχρόνως τους φθονεί· αν πρόκειται για τους άλλους, για τα ανδράποδα, τους περιφρονεί. Η συμπεριφορά της στα κοινοβουλευτικά όργανα και στα ΜΜΕ διέπεται από αυτή την ανάλυση και από τα αισθήματα που επισύρει. Δεν πρόκειται μόνο για πολιτική μυωπία, ή για άγνοια· πρόκειται κυρίως για μια επίμονη και επαναλαμβανόμενη ιδέα που καταλήγει σε μια δέσμη ψευδών εικόνων και στερεοτύπων. Μια από τις αιτίες της ιστορικής πολυδιάσπασης της αριστεράς είναι ο βαθμός, η ένταση, της εν λόγω ιδεοληψίας.

Το τρίτο στοιχείο της αριστερής αντιπολίτευσης είναι βεβαίως, όπως σε όλες τις παρατάξεις, η ευθυγράμμιση με το κοινό της. Μεγάλο μέρος των αριστερών πολιτών, αν και όχι το σύνολό τους, έχουν ανάγκη από μια αντιπολίτευση που να ανταποκρίνεται στο ταξικό μίσος και στην καχυποψία έναντι οποιασδήποτε πράξης του ταξικού εχθρού, ακόμα κι αν φαίνεται προς το συμφέρον όλων (διότι, απλούστατα, δεν υπάρχει συμφέρον «όλων» στο εσωτερικό της ταξικής κοινωνίας). Άρα, ακόμα κι αν η αριστερή αντιπολίτευση μπορεί να διακρίνει κάτι θετικό μέσα στο εν λόγω εκμεταλλευτικό σύστημα, είναι απρόθυμη να το παραδεχτεί. Έτσι, καταλήγει σ’ έναν αρνητισμό που περνιέται για ασυμβίβαστη στάση, ο οποίος εντέλει βλάπτει εκείνους που υποτίθεται ότι υπερασπίζεται κατά προτεραιότητα.

Το τέταρτο στοιχείο είναι ότι κραδαίνει τη διαφορά της ταυτότητάς της από τα συστημικά κόμματα και τις παρατάξεις με ενδυματολογικές και γλωσσικές ακρότητες. Ακριβώς όπως όταν είμαστε έφηβοι και θέλουμε να ξεχωρίσουμε από τους ενηλίκους επιδεικνύοντας διαφορετικό στιλ ντυσίματος και διαφορετικό, συχνά δυσνόητο ή μαλλιαρό, γλωσσικό ιδίωμα. Αλλά βεβαίως δεν είναι όλοι οι έφηβοι κακότροποι όπως οι άνθρωποι που ασκούν την αριστερή αντιπολίτευση.

Τέλος, επιστρέφω σ’ αυτό που φαίνεται σαν μικροψυχία: 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΗΛΙΘΙΟΙ: Μαρξισμός: Το όπιο των διανοουμένων (Ρ.Αρόν)

Του ΣΑΚΗ ΜΟΥΜΤΖΗ

Οι Ιουδαιοχριστινιακές θρησκείες βασίζονται σε τρία αξιώματα. 

1. Τον κόσμο τον δημιούργησε ο Θεός, 

2. Όταν Αυτός κρίνει θα επέλθει η Δευτέρα Παρουσία 

3. Τότε όλοι θα κριθούν.

Δηλαδή αυτές οι θρησκείες έχουν Μεσσιανικό, εσχατολογικό και σωτηριολογικό περιεχόμενο.

Εναποθέτουν την λύτρωση στην Άλλη ζωή, όχι στην επίγεια. Στον επέκεινα κόσμο, που δεν είναι μια κατασκευή του ανθρώπινου μυαλού, αλλά μια υπερβατική, ασύλληπτη κατάσταση.

Η δε χριστιανική θρησκεία στην διδαχή της εισήγαγε τις έννοιες της αγάπης, της αμαρτίας, της λύτρωσης και της εξιλέωσης, της συγχώρεσης και της παρηγορίας. Όσοι διάγουν βίο χριστιανικό, θα αμειφθούν στην Άλλη ζωή.

Ο Μαρξ καταγόταν από Εβραϊκή οικογένεια και έλαβε την Ιουδαϊκή θρησκεία. Μετά τις νεανικές ιδεαλιστικές ανησυχίες του, γείωσε τα αξιώματα του Ιουδαιοχριστιανισμού. Με την θεωρία του επαγγέλθηκε τον επί Γης παράδεισο, διατηρώντας έτσι και τον Μεσσιανικό και τον σωτηριολογικό και τον εσχατολογικό χαρακτήρα της θρησκείας του. Το μόνο που έκανε ήταν πως τα εκκοσμίκευσε.

Το τέλος της Ιστορίας έρχεται με την μετάβαση στην κομμουνιστική—αταξική κοινωνία, όπου παύει να υφίσταται η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και σε αυτήν την κοινωνία βρίσκουν την σωτηρία τους όλοι οι καταφρονεμένοι και οι καταπιεσμένοι. Συγχρόνως αυτή η θεωρία έχει και τον Δημιουργό της, που δεν είναι άλλος από το προλεταριάτο.

Έτσι από τον αρχικό αθεϊσμό, που είχε τις ρίζες του στον Διαφωτισμό, ο μαρξισμός μετατράπηκε σε κοσμική θρησκεία, όπου ο Δημιουργός ήταν αρχικά η εργατική τάξη και στην συνέχεια η φωτισμένη πρωτοπορία της.

Αυτοί οι άνθρωποι που «είναι φτιαγμένοι από ειδικό υλικό», όπως είπε ο Στάλιν στον επικήδειο που εκφώνησε πάνω στον τάφο του Λένιν.

Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι οι «φτιαγμένοι από ειδικό υλικό», οι κομμουνιστές, είχαν αποκτήσει από την θεωρία τους τις ικανότητες του Πλάστη. Μπορούσαν να διαμορφώσουν τις σχέσεις των ανθρώπων, να καθορίσουν τις συνειδήσεις τους. Ο κόσμος γι΄αυτούς ήταν μια άμορφη μάζα πλαστελίνης που αυτοί μπορούσαν να της δώσουν ό,τι σχήμα ήθελαν.

Αυτή ακριβώς η απόλυτη δύναμη, αυτή η αίσθηση του επίγειου Δημιουργού, ήταν που γοήτευσε χιλιάδες διανοούμενους του πλανήτη και τους οδήγησε να υπηρετήσουν την νέα θρησκεία. Να κλείσουν τα μάτια στην Τρομοκρατία ή και να την αποδεχθούν ακόμα. Δίκαια ο Ραϋμόν Αρόν αποκάλεσε τον μαρξισμό «όπιο των διανοουμένων.»

Στις δεκαετίες του 1920 και του 1930 η επίσκεψη στην Μόσχα, στην Μέκκα του κομμουνισμού, είχε προσκυνηματικό χαρακτήρα. Ο Ν.Καζαντζάκης έγραψε το 1927, όταν επισκέφτηκε το Μαυσωλείο του Λένιν, « Χριστός και τούτος, κόκκινος».

Για όλους αυτούς τους πνευματικούς ανθρώπους που γοητεύτηκαν από την κομμουνιστικό βολονταρισμό, από την ικανότητα λίγων ανθρώπων να αλλάξουν τον κόσμο επειδή αυτοί το θέλουν, τους οδήγησε να κλείσουν τα μάτια στην εξόντωση ολόκληρων κοινωνικών τάξεων, να αποδεχθούν και να δικαιολογήσουν την Τρομοκρατία, ως το απόλυτο πολιτικό όπλο.

Να της προσδώσουν ηθικό περιεχόμενο.

Ως το όπλο που αλλάζει συνειδήσεις και εξαφανίζει ανθρώπους.

Είναι ενδεικτικό αυτό που έγραψε ο Μπέρναρντ Σω το 1931: « το ζήτημα δεν είναι αν θα σκοτώσουμε ή δεν θα σκοτώσουμε, αλλά αν σκοτώσουμε αυτούς που πρέπει». Ο δε Πολ-Ποτ, γνήσιο παιδί του Γαλλικού Μάη του 68, είχε γράψει πως «αν τους αφήσουμε να ζήσουν δεν κερδίζουμε τίποτα, αν όμως τους σκοτώσουμε δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα».

Έτσι, μια εκκοσμικευμένη ουτοπία, κατέληξε σε μια επίγεια δυστοπία.  

Η θρησκεία του μαρξισμού, με τα σύμβολα της, τους μάρτυρες της, τους ύμνους της, τις αιρέσεις της και την Ιερά Εξέταση της κατέρρευσε, όταν κατέρρευσε και η «περιούσια πατρίδα».

Οι διανοούμενοι όμως...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ: Η αλήθεια μιάς φωτογραφίας

Toυ ΗΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΗ

Η φωτογραφία με τους τρεις ρώσους στρατιώτες να υψώνουν τη σημαία της Σοβιετικής Ενωσης με το σφυροδρέπανο στο Ράιχσταγκ όταν οι Ρώσοι μπήκαν στο Βερολίνο, είχε συγκίνηση και πολλούς συμβολισμούς. 


Ο Στάλιν χρειαζόταν μια τέτοια εικόνα για να συμβολίσει τον θρίαμβό του στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο - και ο ελεύθερος κόσμος δεν είχε αντίρρηση για τον θρίαμβο αυτόν, επειδή ένα μεγάλο μέρος του τού αντιστοιχούσε: πολλοί λαοί μάτωσαν για να ηττηθεί ο ναζισμός.

Αλλά σήμερα, 75 χρόνια μετά, ξέρουμε περισσότερα από ό,τι ζητούσαν να μάθουν οι λαοί τη μέρα που έπεσε το Βερολίνο, που η ναζιστική Γερμανία ηττήθηκε. Και προφανώς ξέρουμε περισσότερα και για την ίδια τη θριαμβική φωτογραφία.  


Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι η διάσημη λήψη δεν έγινε στις 30 Απριλίου 1945, όταν πρωτοανέβηκαν στη σκηνή ρώσοι στρατιώτες για να στήσουν τη σημαία, αλλά μετά την κατάκτηση, Πρωτομαγιά. 


Ξέρουμε ότι ήταν σκηνοθετημένη. Οτι ο πραγματικός στρατιώτης που είχε ανεβεί την προηγουμένη στη σκεπή του γερμανικού κοινοβουλίου δεν «έπαιξε» στο σίκουελ. Κι ότι ο στρατιώτης που ανέμιζε θριαμβευτικά το τεράστιο κόκκινο τραπεζομάντιλο με το ραμμένο σφυροδρέπανο, το ετοιμασμένο για τη σκηνή από τον φωτογράφο (και υπολοχαγό του Κόκκινου Στρατού) Γεβγκένι Χαλντέι, στην πρώτη εκδοχή της φωτογραφίας φορούσε δυο ρολόγια, ένα σε κάθε χέρι. 

Δυο ρολόγια σε κατάκτηση σήμαιναν, σίγουρα, πλιάτσικο. Οπότε οι υπεύθυνοι της σταλινικής προπαγάνδας έπιασαν δουλειά. Τη μέθοδο του αναλογικού ρετούς τη γνώριζαν καλά, αφού στο παρελθόν είχαν σβήσει πολλούς αξιωματούχους του καθεστώτος φωτογραφισμένους παλιότερα πλάι στον Στάλιν, όταν έπεσαν στη δυσμένεια του «πατερούλη». Ετσι «καθάρισαν» και την εικόνα από το Ράιχσταγκ εξαφανίζοντας το ένα ρολόι. Μαύρισαν και τον καπνό στο βάθος για να δοθεί δραματικό βάθος και έτσι οριστικοποιήθηκε ο ηθικά μεγαλοπρεπής συμβολισμός, έτσι έμεινε στην Ιστορία μια υπέροχη ηρωική φωτογραφία για μια ηρωική εποχή.

Προσωπικώς ενθουσιάζομαι πάντα με αυτή τη φωτογραφία. Δείχνει το τέλος εποχής, την ήττα του ναζισμού, αλλά και το όριο ανάμεσα σε έναν κόσμο φτωχό και ανελεύθερο και σε έναν καινούργιο κόσμο, γεμάτο ελπίδες, πρόοδο και κατακτήσεις του ανθρώπου. Εναν κόσμο που εγκαινίασε ελευθερίες πρωτόγνωρες, έναν κόσμο επιστημονικής και οικονομικής προόδου, αλλά κι έναν κόσμο κοινωνικής απελευθέρωσης.

Δεν ενθουσιάζομαι με εκείνους που θεωρούν ότι μπορεί να έχει και σήμερα προπαγανδιστική χρήση.  


Δεν μπορεί, επειδή ως προπαγανδιστική εικόνα περιέχει στοιχεία fake news.  


Για να είναι αληθινή, η φωτογραφία αυτή δεν μπορεί να μη συνοδεύεται από το αντιηρωικό πνεύμα με το οποίο ποτίζει τα πράγματα το πέρασμα του χρόνου.  


Οτι μπορεί να μην τη συνοδεύει η γνώση π.χ. των βιασμών που επισφράγισαν την κατάκτηση του Βερολίνου. 


Οτι, επειδή εκφράζει τη νίκη επί του φασισμού, δεν σημαίνει ότι δεν είναι ταυτόχρονα και έκφραση ενός άλλου, διαφορετικού ολοκληρωτισμού. 


Και δεν σημαίνει ότι μπορεί αυτή η εικόνα θριάμβου να κρύψει ό,τι ακολούθησε - το Τείχος του Βερολίνου, το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας, το γκρίζο κράτος του άγρια ανελεύθερου επιτηρητικού μηχανισμού που κατέρρευσε το 1989. 


Μπορεί άραγε κανείς να χαίρεται αποσπασματικά έναν πολιτικοϊδεολογικό θρίαμβο που προδόθηκε από τα συστατικά του; 


Μπορεί να κρύψει την ανελεύθερη φύση ενός καθεστώτος που σώρευσε τα δικά του εκατομμύρια θύματα; 


Και...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΝΕΟΤΑΞΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΔΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΣ ΟΡΘΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ Μ@Λ@ΚΙ@: Πώς ο κόσμος μας έπαψε να είναι χριστιανικός. Ανατομία μιας κατάρρευσης

Toυ Youna Rivalain /Le Monde

Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος

[Οι στατιστικές είναι αμείλικτες:  

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 το 94% των παιδιών στη Γαλλία βαπτίζονταν και το 25% των Γάλλων εκκλησιάζονταν κάθε Κυριακή. Σήμερα τα αντίστοιχα ποσοστά είναι κάτω από το 30% και κοντά στο 2%.  

Το 1952 το 51% των Γάλλων εξομολογούνταν τουλάχιστο μια φορά το χρόνο, ενώ σήμερα το ποσοστό αυτό είναι κοντά στο 10%.  

Η απομάκρυνση των Ευρωπαίων από την Καθολική Εκκλησία επέφερε και την  ερήμωση των ναών, πολλοί από τους οποίους περιέρχονται στα χέρια μουσουλμάνων, αλλάζουν χρήση ή μεταβάλλονται σε ερείπια. 
 
Αυτό ήταν αναμενόμενο από τη στιγμή που ο Πάπας εξόρισε τον Χριστό από τη Γη στον ουρανό και χρίστηκε αντιπρόσωπος Χριστού (vicarius Christi) καταργώντας την Εκκλησία Του. Ηδη από τον 11ο αιώνα, στη Γαλλία τουλάχιστον, αναπτύσσεται μια «λαϊκή» κουλτούρα στους αντίποδες της θρησκευτικής. Η Σύνοδος Βατικανό 2 (1965) έπαιξε αποφασιστικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη – πριν την επισφραγίσει η ενδημία της παιδεραστίας – , μας λέει ο  Guillaume Cuchet στο βιβλίο του Πώς ο κόσμος μας έπαψε να είναι χριστιανικός. Ανατομία μιας κατάρρευσης (2018). Ακολουθεί συνέντευξη του συγγραφέα στον Youna Rivalain. Ε.Δ.Ν.]


 Αναφέρεστε σε μια κρίση του εκκλησιασμού όχι  εξαιτίας του «Μάη του 68» ή της εγκυκλίου Humanae vitae του Πάπα Παύλου VI για την αντισύλληψη το ίδιο έτος, αλλά την τοποθετείτε το 1965. Πού βασίζεται αυτή η παρατήρηση;

Εργάστηκα στα αρχεία του Fernand Boulard, ιερέα και ειδικού κοινωνιολογικών θεμάτων για την επισκοπή. Έκανε έρευνες για τον εκκλησιασμό σε όλες τις επισκοπές της Γαλλίας μεταξύ 1945 και 1965. Στο τέλος, κατέληξε σε μια συνολική σταθερότητα των ποσοστών των εκκλησιαζομένων μακροπρόθεσμα, παρά την ελαφρά μείωση, οι ρίζες της οποίας χρονολογούνται από την Επανάσταση. Ωστόσο, στα μέσα της δεκαετίας του 1960, ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, αυτές οι καμπύλες βυθίστηκαν. Από κει ξεκίνησε η εργασία μου. Έτσι, πενήντα χρόνια μετά τα συμπεράσματα του Boulard, προσπάθησα να επαληθεύσω τη διάγνωσή του και να προτείνω κάποιες υποθέσεις σχετικά με αυτή τη μαζική απομάκρυνση από τον εκκλησιασμό.

Πριν από τη Σύνοδο, ο εκκλησιασμός ήταν υποχρεωτικός υπό την ποινή θανάσιμου αμαρτήματος. Πώς η αλλαγή που ξεκίνησε με την Βατικανό ΙΙ οδήγησε σε σημαντική πτώση του ίδιου του εκκλησιασμού;

Ο εκκλησιασμός είναι «κανονική» υποχρέωση για τους Καθολικούς. Ήταν μέρος αυτών που ονομάζονταν «εντολές της Εκκλησίας»: ο εκκλησιασμός την Κυριακή, δηλαδή η μετάβαση στην θεία λειτουργία της Κυριακής και του Πάσχα, η θεία κοινωνία τουλάχιστον μία φορά το έτος μετά από εξομολόγηση.

Ως έμμεση συνέπεια της Συνόδου, ξαφνικά η Εκκλησία επέμενε πολύ λιγότερο  για τις υποχρεώσεις αυτές από ό, τι στο παρελθόν. Άρχισε να θεωρεί ότι ο εκκλησιασμός ήταν σχετικά δευτερεύων, ότι το σημαντικό ήταν η συμμετοχή, η συμπεριφορά σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, η κοινωνική ή πολιτική στράτευση. Εκείνη την εποχή, αρκετές γενιές χριστιανών, μεγαλομένων με αυτό το σύστημα υποχρέωσης, απομακρύνθηκαν. Πιστεύω ότι ήταν μάλλον αυτή η αλλαγή στην έννοια του εκκλησιασμού, με τη νέα της έμφαση στην ατομική ελευθερία και μια πιο σύνθετη προσέγγιση του εκκλησιασμού, που συνέβαλε στην πτώση των ποσοστών συμμετοχής.

Αναφέρετε την εξαφάνιση μιας «ποιμαντικής του φόβου» που βασίζεται στη διδασκαλία του προπατορικού αμαρτήματος, της ατομικής κρίσης, της κόλασης και του καθαρτηρίου, για μια εικόνα ενός Θεού όλο αγάπη και μια μεγαλύτερη σημασία στον διαθρησκειακό διάλογο. Θα λέγατε ότι ο σύγχρονος καθολικισμός έχει γίνει πιο πατερναλιστικός για τους πιστούς;

Στις αναλύσεις του της δεκαετίας του ’70 και του ’80, ο ιστορικός Jean Delumeau επέμεινε στο γεγονός ότι ο μαζικός εκχριστιανισμός της Δύσης επιτεύχθηκε τις περισσότερες φορές με την «ποιμαντική του φόβου», επιμένοντας στις πιο ανησυχητικές πτυχές του Χριστιανισμού. Αφηνε λοιπόν να εννοηθεί ότι η Δύση είχε εκχριστιανιστεί μόνο επιφανειακά, από φόβο περισσότερο παρά από βαθιά πεποίθηση. Ως εκ τούτου, ο αποχριστιανισμός του 20ού αιώνα, κατά μία έννοια, ήταν μια ενδεχομένως ευεργετική αντισταθμιστική αντίδραση.

Νομίζω ότι αυτή τη διαπίστωση είναι εν μέρει αληθινή: ο προσυνοδικός καθολικισμός επικεντρωνόταν στο κήρυγμα των «έσχατων στόχων» που δημιούργησαν μια πολύ δραματοποιημένη ποιμαντική. Μια από τις πιο εκπληκτικές πτυχές της Συνόδου είναι ότι απέκρυψε εντελώς τους “έσχατους στόχους”, οι οποίοι ήταν κάποτε κεντρικά θέματα στο καθολικό κήρυγμα, την κατήχηση και την πνευματικότητα. Ξαφνικά, σταμάτησαν να μιλάμε γι ‘αυτούς και δώσανε μεγάλη έμφαση στη στράτευση και το άνοιγμα στον κόσμο.

Το άλλο στοιχείο που πρέπει να μέτρησε είναι η έμφαση στη θρησκευτική ελευθερία. Ορισμένοι Χριστιανοί το είδαν ως ένα νέο δικαίωμα να “διαλέξουν” τις αλήθειες της πίστης και τις υποχρεωτικές πρακτικές. Στο πνεύμα της Συνόδου, άρχισαν να «πειραματίζονται» στην κατήχησή τους, απορρίπτοντας ό,τι δεν τους άρεσε ή φαινόταν απίθανο, ειδικά καθώς οι ίδιοι οι κληρικοί έδειχναν να μη τα πιστεύουν πλέον.

Αναφέρετε μια κρίση στο μυστήριο της συμφιλίωσης κατά την εποχή της Βατικανό 2. Πώς βλέπετε λοιπόν τον Πάπα Φραγκίσκο, του οποίου η φιλευσπλαχνία είναι ένα από τα κλειδιά του μηνύματος, ειδικότερα με το Ιωβηλαίο της Φιλευσπλαχνίας και την αποκατάσταση του μυστηρίου της συμφιλίωσης.

Είναι μία από τις πιο εντυπωσιακές πτυχές της δεκαετίας του 1960 της θρησκευτικής ύλης: αυτό το μυστήριο, το οποίο ονομαζόταν «μυστήριο της μετανοίας», μετονομάστηκε σε «μυστήριο της συμφιλίωσης», και ταλαιπωρήθηκε με την μεταβολή. Τα ποσοστά εξομολόγησης κατέρρευσαν ενώ είχε κεντρικό ρόλο στη ζωή της Εκκλησίας: ήταν, μαζί με τις ταφές, το μυστήριο που απασχολούσε περισσότερο τον κλήρο. Όλοι οι εξομολόγοι πολιορκούνταν στις παραμονές των μεγάλων εορτών του λειτουργικού ημερολογίου! Σήμερα φαίνεται ότι υπάρχει ένα κίνημα ανακάλυψης της εξομολόγησης, κυρίως ως μυστηρίου της φιλευσπλαχνίας. Αυτό πάει μαζί με τις μεταμορφώσεις του σύγχρονου καθολικισμού. Η νέα γενιά, σε πλήρη άγνοια για τα προ της Συνόδου, ανακτά στοιχεία που αποκλείστηκαν από τη μετάλλαξη: το ράσο, τα λατινικά, το εξομολογητήριο κ.λπ. Αλλά δεν είναι μια απλή επιστροφή στην προσυνοδική κατάσταση: είναι μάλλον μια αναζωογόνηση του παλιού καθολικισμού!

Η ρήξη εξισορρόπησε τις περιοχές με μια ισοπέδωση προς τα κάτω. Πριν τη δεκαετία του 1960, οι περιφερειακές αντιθέσεις ήταν θεαματικές. Σήμερα, οι ανισότητες παραμένουν, αλλά είναι πολύ μικρότερες απ’ ό,τι 50 ή 60 χρόνια πριν. Σε πολλές αγροτικές ή / και ορεινές περιοχές, ο καθολικισμός έχει σχεδόν εξαφανιστεί, εν μέρει λόγω της κρίσης νέων ιερωμένων, η οποία δεν επιτρέπει πλέον τη διατήρηση του ενοριακού δικτύου, αναγκάζοντας τους πιστούς, συχνά ηλικιωμένους, να ταξιδεύουν πολύ μακριά για να λειτουργηθούν. Η κρίση των κλήσεων προς ιερωσύνη έχει ισοπεδώσει ορισμένες περιοχές, ενώ άλλες έχουν υπερασπιστεί καλύτερα τις θέσεις τους.

Οι κοινωνικές ανισότητες σχετίζονται με τον εκκλησιασμό;

Στη δεκαετία του 1950, ο καθολικισμός ήταν παρών σε όλους τους χώρους, με  μεγάλες ανισότητες. Ο κλήρος ανησυχούσε ιδιαιτέρως για τα μικρά ποσοστά Καθολικών στον κόσμο της εργασίας που υποτίθεται ότι κρατά τα κλειδιά του “αυριανού κόσμου”. Σήμερα υπάρχουν ακόμα κοινωνιολογικές αντιθέσεις και, για λόγους που σχετίζονται με τη μετάδοση της πίστης, ο Χριστιανισμός φαίνεται να κρατάει καλύτερα σε μια ορισμένη κλασσική αστική τάξη που συνεχίζει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη γαλλική καθολική ζωή.

Αντιστρόφως, ο «αυτόχθονος» λαϊκός καθολικισμός έχει μειωθεί σημαντικά. Ο γαλλικός καθολικισμός έχει επομένως μια τάση να πολώνεται γύρω από μια συγκεκριμένη μπουρζουαζία αφενός και λαϊκές ενορίες που ενισχύονται από τη χριστιανική μετανάστευση αφετέρου – αυτό όμως δεν είναι αντιπροσωπευτικό της γαλλικής κοινωνίας στην ποικιλομορφία της και την πολυπλοκότητά της.

Οι πρώτοι που αποχωρούν είναι η γενιά των baby boomers*. Γιατί αυτοί;
 
Στη δεκαετία του 1950, το 80% μιας γενιάς προσερχόταν στην επίσημη θεία  κοινωνία του στην ηλικία των 12 ετών, μετά από 3 χρόνια κατήχησης με υποχρεωτικό εκκλησιασμό. Την επομένη της επίσημης θείας κοινωνίας άρχιζε η μεγάλη κατρακύλα: ήταν η κορύφωση του εκκλησιασμού, μετά τον οποίο τα παιδιά έκαναν σχεδόν αυτό που ήθελαν. Ο κλήρος, που το ήξερε αυτό, θεωρούσε καθήκον του να τους μεταδίδει μια μαζική δόση θρησκείας, διότι δεν θα τα ξανάβλεπε πλέον σύντομα.
Σε αυτό το πλαίσιο έρχεται το πλήθος των baby boomers: 800.000 με 850.000, δηλαδή 200.000 περισσότεροι από ό, τι στη δεκαετία του 1930. Όπως και οι άλλοι, προσέρχονται στην επίσημη θεία κοινωνία τους, αλλά στη συνέχεια απομακρύνονται πολύ περισσότεροι από τους πρεσβυτέρους τους.

Υπάρχουν πολλές πιθανές εξηγήσεις: πρώτα απ ‘όλα, ο αριθμός και η ένταξή τους  στην καταναλωτική κοινωνία που χαρακτηρίζει τα Ενδοξα Τριάντα (1945-1975), δημιουργώντας ένα πολιτισμικό χάσμα μέσα στις οικογένειες. Αυτή η γενιά είναι επίσης πιο μορφωμένη από τους γονείς της, καθώς η υποχρεωτική εκπαίδευση αυξήθηκε σε 16 χρόνια το 1959. Από την πλευρά της, η Εκκλησία επιμένει λιγότερο από ό, τι στο παρελθόν στην υποχρέωση του εκκλησιασμού. Μέσες άκρες, οι διαδηλωτές του Μάη του ‘68 άρχισαν να απομακρύνονται από την επίσημη θεία κοινωνία στη δεκαετία του ’60!

Η κρίση θα ερχόταν και χωρίς τη Σύνοδο; Ήταν αναπότρεπτη;
 
Αυτή η κρίση είναι διεθνής: 

ΔΙΕΘΝΗ ΝΕΟΤΑΞΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ - ΔΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΣ ΟΡΘΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ Μ@Λ@ΚΙ@: Καλώς ήλθατε στη νέα ΙΣΛΑΜΙΚΗ Ευρώπη

https://www.thenational.ae/world/europe/muslim-woman-becomes-britain-s-first-hijab-wearing-judge-1.1025135

Αντιγράφουμε απο τη σελίδα του ΘΑΝΟΥ ΤΖΗΜΕΡΟΥ στο facebook

Από Cemal Knudsen Yucel - via Μάλαμας Κουφοκώτσιος  

Αρχική δημοσίευση:  https://www.facebook.com/exmuslims.no/posts/3117068011685412?__tn__=K-R

Καλώς ήλθατε στη νέα Ευρώπη όπου το Ισλάμ υπονομεύει τον κοσμικό χαρακτήρα της Δύσης με την ευλογία των οπισθοδρομικών αριστερών.
 

Ας δούμε ένα υποθετικό παράδειγμα:
 

«Ο Bill English μηνύει τον Ιμάμη Αμπντούλ Αμπντουλάχ στο Yorkshire για ρητορική μίσους και ρατσισμό αφού ο Μπιλ είδε τον ιμάμη να λέει στους νέους: "Οι Εβραίοι και οι Χριστιανοί είναι διεστραμμένοι και είναι τα χειρότερα πλάσματα, οπότε δεν πρέπει να είστε φίλοι μαζί τους. Οι άπιστοι είναι βρώμικοι άνθρωποι και θα καίγονται στις φλόγες της κόλασης. Ο Αλλάχ είναι ο εχθρός όλων των απίστων. Σκοτώστε τους άπιστους όπου τους βρείτε."
 

Ο Bill English και ο Ιμάμης Αμπντούλ Αμπντουλάχ εμφανίζονται στην αίθουσα του δικαστηρίου μπροστά στην καλυμμένη με το χιτζάμπ δικαστή Ραφία Αρσάντ.
 

Ο Ιμάμης λέει στη δικαστή ότι όλα όσα είπε στους νέους αναφέρονται στο Ιερό Κοράνι και δείχνει τους στίχους στη δικαστή με το χιτζάμπ. Κοράνι: (9:30), (98: 5), (5:51, 3:28, 3: 118), (3:10), (2:98), (1: 106). »
 

Τώρα τίθενται τα σημαντικότερα ερωτήματα:
 

1. Μπορεί ο Bill English να βασιστεί σε δικαστή που δείχνει ανοιχτά τις πεποιθήσεις και την ιδεολογία του και οι οποίες προέρχονται από το ίδιο βιβλίο στο οποίο αναφέρεται ο Ιμάμης; Πόση δικαιοσύνη και αμεροληψία μπορεί να περιμένει ο Bill από μία δικαστή που είναι ντυμένη με χιτζάμπ;

2. Μπορεί ο Bill English να αρνηθεί να την έχει ως δικαστή λόγω του χιτζάμπ της;
 

3. Μπορεί η δικαστής με την μαντίλα να εναντιωθεί στο ιερό της βιβλίο και να επιβεβαιώσει ότι η αναφορά αυτών των προσταγών του Αλλάχ είναι ρητορική μίσους;
 

4. Τι δουλειά έχουν τα θρησκευτικά σύμβολα στις δημόσιες υπηρεσίες; Γιατί η δικαστής πρέπει να δηλώνει τη θρησκεία και την ιδεολογία της στον Bill μέσω της στολής της;
 

5. Τι είναι κοσμικό κράτος; Πόσο χώρο μπορούν να έχουν οι θρησκείες σε δημόσιες υπηρεσίες που είναι για όλον τον κόσμο;
 

6. Η «θρησκευτική ποικιλομορφία» εννοείται για όλες τις θρησκείες σε δημόσιες υπηρεσίες ή μόνο για ορισμένες θρησκείες;
 

7. Μπορεί ένας δικαστής να βρίσκεται στην έδρα με μία αστακομακαρονάδα στο κεφάλι του, για παράδειγμα;
 

8. Μπορείτε να φανταστείτε...

ΔΙΕΘΝΗ ΝΕΟΤΑΞΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ - ΔΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΣ ΟΡΘΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ Μ@Λ@ΚΙ@: Petticoat Lane 1960-2020 (London)

ΔΙΕΘΝΗΣ ΝΕΟΤΑΞΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΣ ΟΡΘΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: "Με το πρόσχημα της καταπολέμησης του" περιεχομένου μίσους ", δολοφονείται η ελευθερία της έκφρασης"

Tων Jean-Thomas Lesueur και Cyrille Dalmont / Le Figaro

Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος

[Μας είπαν ότι ο Ομπαν κατάργησε τη Δημοκρατία με τις έκτακτες εξουσίες που απέκτησε για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού – καταργούνται στο τέλος του μήνα – αλλά, να, που στην πρωτεύουσα των «Φώτων» πέρασε ένας νόμος που θυμίζει…σοβιετία! 

Ποινικοποιούνται οι αναρτήσεις με περιεχόμενο «μίσους». Όπως εύστοχα έγραψε Γάλλος λόγιος ποινικοποιείται το συναίσθημα ή μάλλον τα ΕΣΩΤΕΡΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ.  

Κριτής βέβαια θα είναι οι GΑFΑΜ (Facebook κ.ά.) όπου λόγο έχουν και οι …Αδελφοί Μουσουλμάνοι

Προβλέπουμε οι ισλαμιστικές οργανώσεις να πιάσουν γρήγορα δουλειά και οι πατριώτες  ή καθολικοί Γάλλοι – όλοι αυτοί οι… «αντιδραστικοί» – ή να «το βουλώσουν» ή να ετοιμαστούν να πληρώνουν υψηλά πρόστιμα. Ανυπομονώ να μάθω ποια ευρωπαϊκή χώρα θα μιμηθεί την …προοδευτική κυβέρνηση της Γαλλίας! Ε.Δ.Ν.]

Ο Εμμανουέλ Μακρόν, η κυβέρνησή του και η πλειοψηφία του έχουν σίγουρα πρόβλημα με την ελευθερία, ιδίως την ελευθερία της έκφρασης. Συνέχεια προσπαθούν, απερίφραστα και αναίσχυντα, να ελέγχουν την πληροφορία σε όλες τις μορφές της στη χώρα μας.

Στις 15 Ιανουαρίου, ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ευχόμενος στον Τύπο, δήλωσε με εκπληκτικό τρόπο: «Αντιμετωπίζουμε τον αγώνα κατά των ψευδών πληροφοριών, της παραπληροφόρησης στα κοινωνικά δίκτυα. Η εκπαίδευση παραμένει το θεμέλιο αυτού του αγώνα. Πρέπει λοιπόν να είμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε σε αυτήν τη σύγχρονη πρόκληση, να ορίσουμε συλλογικά τις προδιαγραφές αυτού ή αυτού του κεφαλαίου»…  

Μετά υπήρξε, εν μέσω της κρίσης Covid-19, η κυβερνητική πρωτοβουλία που είχε ως στόχο την επιβολή μιας πλατφόρμας « επανενημέρωσης» ” ή ” επικύρωσης” πληροφοριών που θεωρούνται αξιόπιστες προς δημοσίευση στα ΜΜΕ ή σε κοινωνικά δίκτυα σχετικά με την υγειονομική κρίση. Με την ονομασία “Désinfox coronavirus”, η πλατφόρμα αποσύρθηκε ευτυχώς στις 5 Μαΐου μετά από επείγουσα προσφυγή της Εθνικής Ένωσης Δημοσιογράφων (SNJ) στο Συμβούλιο Επικρατείας.

Σήμερα, πρόκειται για το νομοσχέδιο Aβιά [ήδη είναι νόμος από τις 13 του μηνός] που στοχεύει στην «καταπολέμηση του μίσους που διακινείται στο Διαδίκτυο», το οποίο επιστρέφει στην Εθνοσυνέλευση, σε κατάσταση επείγουσας υγειονομικής ανάγκης, που θα συζητηθεί σε δημόσια συνεδρίαση (αλλά υπό τους περιοριστικούς όρους που ενέκρινε το Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της υγειονομικής κρίσης) την Τετάρτη 13 Μαΐου. Αυτό το νομοσχέδιο – που επικρίθηκε ευρέως, για να μην πούμε ότι αμφισβητήθηκε, από πολλές οργανώσεις όπως η Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Ένωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το Εθνικό Συμβούλιο ψηφιακών συστημάτων και μάλιστα  και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – θα είναι επομένως για άλλη μια φορά αντικείμενο επίδειξης ισχύος από την κυβέρνηση που είχε ξεκινήσει μια ταχεία διαδικασία για το κείμενο τον Μάιο του 2019.

Δυστυχώς, είναι πιθανότερο να εγκριθεί, απλώς και μόνο λόγω της πλειοψηφίας που διαθέτει η κυβέρνηση και της αδύναμης κοινοβουλευτικής κινητοποίησης, ειδικά από τη δεξιά (εκτός από μερικές εντυπωσιακές εξαιρέσεις). Υπάρχει φόβος επίσης ότι θα εφαρμοστεί σχεδόν αμέσως, αν πιστέψουμε τα όσα είπε ο Υπουργός Ψηφιακών Cédric O, κατά την ακρόασή του ενώπιον της Επιτροπής Πολιτιστικών Υποθέσεων στη Συνεδρίαση του περασμένου Μαΐου.

Αυτή η κυβερνητική βιασύνη, σε πλήρη φάση κατάργησης της καραντίνας, λεπτή περίοδος που θα έπρεπε να συγκεντρώνει όλη την προσοχή της εκτελεστικής εξουσίας, δημιουργεί ερωτηματικά και ανησυχίες. Μήπως προβλέπει ότι θα ζητηθούν ευθύνες για την καταστροφική διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, και ποντάρει σε εργαλεία που θα προσανατολίσουν ευνοϊκά τη «δημόσια συζήτηση»; Δεν ξέρουμε και δεν τολμούμε να το σκεφτούμε …

Εν πάση περιπτώσει, και ανεξάρτητα από τις περιστάσεις, το νομοσχέδιο αυτό είναι, στην ίδια του τη βάση, ιδιαίτερα ελευθεροκτόνο. Πράγματι, η έννοια του «περιεχόμενο μίσους» είναι απλώς απαράδεκτη, δεδομένου ότι δεν μπορεί να υπόκειται σε νομικό ορισμό. Ανοίγει η πόρτα στη μεγαλύτερη αυθαιρεσία. Όπως έγραψε ο δοκιμιογράφος και δικηγόρος François Sureau, “με βάση την έννοια του μίσους, που είναι ένα συναίσθημα, από τα ενδόμυχα, ο νόμος εισάγει τώρα ποινική καταστολή στα εσώτερα της συνείδησης”.

Επομένως, η έννοια του «περιεχόμενο μίσους» δεν είναι μόνο νομικά αβέβαιη (επειδή δεν ορίζεται και δεν μπορεί να οριστεί), αλλά εξαρτάται πλήρως από την πρόθεση του συγγραφέα του κατά τη στιγμή της διάδοσής του, καθώς και από τις  a priori πεποιθήσεις του αναγνώστη ή της διοικητικής αρχής που θα ζητήσει τη λογοκρισία. 

Ο νόμος Aβιά συνιστά καμπή στο δίκαιο: τιμωρεί την ηθική πρόθεση του συγγραφέα, όπως καταγγέλλεται στην ταινία επιστημονικής φαντασίας Minority Report …Επειδή είναι αρκετά προφανές ότι ο χαρακτηρισμός του “περιεχομένου μίσους” δεν θα είναι ο ίδιος σύμφωνα με την πίστη και τις πεποιθήσεις του καθενός. 

Για παράδειγμα, αλλά αυτό είναι ένα απολύτως εικασία: ο ισχυρισμός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η κυβέρνηση ψεύσθηκαν εν πλήρη γνώσει της έλλειψης μασκών και της αποτελεσματικότητάς τους στην καταπολέμηση της επιδημίας πρέπει να θεωρηθεί “περιεχόμενο μίσους”;

Κάποιοι θα υποστηρίξουν ότι πρόκειται για μια απλή διαπίστωση, υποστηριζόμενη από γεγονότα που επισημαίνονται από διάφορες δημοσιογραφικές έρευνες. 

Άλλοι θα υπερασπιστούν την κυβερνητική δράση με επιχειρήματα και γεγονότα που την στηρίζουν.  

Άλλοι θα το δουν απλώς ως “προτροπή για μίσος”. Εάν επικρατήσει το τελευταίο...

Εθνικών σουργελαράδων κωμωδία

Σαν σήμερα (31/5/ΧΧΧΧ)

1907: Το πρώτο ταξί κάνει την εμφάνισή του στους δρόμους της Νέας Υόρκης.

1915: Ο Βενιζέλος στις εκλογές λαμβάνει τις 185 από τις 316 έδρες της Βουλής με το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Οι ψηφοφόροι τάσσονται με τη θέση του Βενιζέλου για έξοδο στον πόλεμο στο πλευρό της «Αντάντ».

1952: Ο Νικόλαος Πλαστήρας αναλαμβάνει πρωθυπουργός της Ελλάδας.

1987: Βγαίνει στον αέρα ο πρώτος μη κρατικός ραδιοφωνικός σταθμός. Πρόκειται για τον«Αθήνα 9|84».

1930: Γεννιέται ο Κλιντ Ίστγουντ

1809: Πεθαίνει ο αυστριακός συνθέτης Γιόζεφ Χάιδν

1905: Δολοφονείται κατά την προσέλευσή του στη Βουλή από τον χαρτοπαίκτη και λεσχειάρχη Αντώνη Κωσταγερακάρη ο πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης. Αιτία, η απόφαση του Δηλιγιάννη να κλείσει τις χαρτοπαικτικές λέσχες.