ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η εκμετάλλευση του Αιγαίου

Του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ

Η συζήτηση περί «μιας και μόνης διαφοράς με την Τουρκία» έχει κι ένα μοναδικό, αλλά πολύ ελληνικό, χαρακτηριστικό. Γίνεται χωρίς στοιχεία. Εχουμε, πάλι, ένα κέλυφος συνθημάτων χωρίς περιεχόμενο.

  Ετσι, πολλοί επισείουν «τον κίνδυνο να οδηγηθούμε σε συνεκμετάλλευση του πλούτου του Αιγαίου», χωρίς να γνωρίζουμε αν υπάρχει κάτι προς εκμετάλλευση, πού βρίσκεται αυτό και (αν υποτεθεί ότι απαντώνται τα δύο πρώτα) αν θέλουμε ή πρέπει να το εκμεταλλευτούμε, δεδομένου του ιδιαιτέρου κάλλους του αρχιπελάγους.

Ας υποθέσουμε ότι όλα απαντώνται, ότι υπάρχουν κοιτάσματα μεγάλα και συνεπώς εκμεταλλεύσιμα, κάνουμε μια συμφωνία με την Τουρκία όπως ακριβώς τη φανταζόμαστε και ότι ομονοούμε (τρόπος του λέγειν) ότι η χώρα αλλάζει οικονομικό προσανατολισμό και από Φλόριντα της Ευρώπης φιλοδοξεί να γίνει Κουβέιτ της.  

Το πρόβλημα είναι πως τα μεγάλα κοιτάσματα είναι σαν τη ρύπανση. Δεν χαμπαριάζουν από σύνορα. Οπως έγραφε στην «Καθημερινή» ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας, Κ. Ν. Σταμπολής, «το Ιράν μοιράζεται 28 κοιτάσματα με άλλες χώρες της περιοχής – Ιράκ, Κουβέιτ, Εμιράτα, Σαουδική Αραβία. (…) Στη Βόρειο Θάλασσα, ένα από τα μεγαλύτερα παραγωγικά κοιτάσματα ακουμπάει στην οριοθέτηση μεταξύ του νορβηγικού και του βρετανικού τομέα» (20.8.2020). Συνεπώς, ένα κοίτασμα π.χ. ανατολικώς της Χίου πιθανότατα θα βρίσκεται και κάτω από τα υπάρχοντα χωρικά ύδατα της Τουρκίας.

Το «ομονοούμε», που προαναφέραμε, πρέπει να μπει σε εισαγωγικά, διότι σίγουρα θα υπάρχουν σφοδρές κοινωνικές αντιδράσεις στα νησιά. Πιστεύει κάποιος πως οι άνθρωποι που δεν θέλουν ανεμογεννήτριες στα βουνά, θα ανεχθούν εξέδρες εξόρυξης στον ορίζοντα; 

Επιπλέον, το Αιγαίο δεν είναι ανοιχτή θάλασσα, όπως η Μεσόγειος ανατολικώς της Κρήτης. Τα νησιά είναι δίπλα, και εκτός της αισθητικής όχλησης, ένα ατύχημα δεν θα καταστρέψει μόνο κάποιες ακτές, θα μαγαρίσει όλο το αρχιπέλαγος.

Ολα αυτά είναι σύνθετα θέματα με πολλές παραμέτρους, που δεν υπάρχουν στον δημόσιο διάλογο. Σε αυτόν, για μια ακόμη φορά, περισσεύουν οι κραυγές, ενώ είναι ελλειμματική η εμβάθυνση και η ανάλυση. 

Επιπλέον στα πενήντα χρόνια της «μιας και μόνης διαφοράς που έχουμε με την Τουρκία», έχουν αλλάξει πολλά. Ζούμε σε ένα νέο διεθνές περιβάλλον, υπάρχει πρόοδος της τεχνολογίας και αλλαγή της αντίληψης για το ισοζύγιο χρησιμότητας – βλάβης από τη χρήση των ορυκτών καυσίμων. Μέχρι να συμφωνήσουμε, να γίνουν έρευνες, δοκιμαστικές γεωτρήσεις, να μελετηθεί η βιωσιμότητα της επένδυσης και να αρχίσει η εκμετάλλευση, μπορεί να αποδειχθεί ότι...

 

 ο καβγάς για τον «πλούτο του Αιγαίου» είναι για ένα αδειανό πουκάμισο.