ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Το ηθικό πλεονέκτημα ενός ποδηλάτου

Γράφει ο ΦΑΛΗΡΕΥΣ

Η ​​Αθήνα μαστίζεται από τρία δεινά. 

Το πρώτο είναι οι Αθηναίοι – για το οποίο, προφανώς, δεν μπορεί να γίνει τίποτε. 

Το δεύτερο είναι οι σιχαμένοι και βρωμεροί πτερωτοί αρουραίοι, τους οποίους στην Αθήνα έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε κατ’ ευφημισμόν «περιστέρια». 

Το τρίτο είναι τα περιττώματα των σκύλων: οι αχνιστές «τούρτες» που διανθίζουν κάθε πρωί τα πεζοδρόμια – πρόβλημα συνυφασμένο και αυτό με τους Αθηναίους. 

Με θλίψη και ειλικρινή ανησυχία, βλέπω να παίρνει διαστάσεις και μία ακόμη πληγή: οι ποδηλάτες...

Οχι όλοι, βέβαια, διότι υπάρχουν και πάρα πολλοί οι οποίοι χρησιμοποιούν το ποδήλατο με σεβασμό στους γύρω τους. Δεν ξέρω αν αυτοί είναι οι περισσότεροι· ξέρω, όμως, ότι η πολιτική ορθότης επιβάλλει, όποτε μιλούμε για τους κακούς, να προεξοφλούμε και να τονίζουμε ότι οι καλοί είναι οι συντριπτικά περισσότεροι. Πάντως, στο κέντρο της Αθήνας δεν τους συναντάς· ίσως στα προάστια.  

Εχετε προσέξει, πάντως, ένα είδος αντιπαθητικών που κινούνται σαν βολίδες με το ποδήλατο στα πεζοδρόμια και στους πεζοδρόμους; 

Ποτέ δεν υπολογίζουν τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύουν για τους πεζούς, τους οποίους αγνοούν επιδεικτικά, σχεδόν με την περιφρόνηση που αρμόζει σε Untermenschen.

Στο σημείο αυτό, αξίζει να συγκρίνουμε τη συμπεριφορά τους με εκείνη ενός άλλου, εξίσου επικίνδυνου, ζώου, το οποίο συναντούμε στην πανίδα των αθηναϊκών πεζοδρομίων: τον μοτοσικλετιστή. 

Eχετε δει, όμως, ποτέ μοτοσικλετιστή να τρέχει σε πεζοδρόμια με την ταχύτητα ποδηλάτη; 

Μόνον αν έχει συνοδηγό που κρατά καλάσνικοφ και έχουν μόλις ληστέψει τράπεζα. Ειδάλλως, ο μοτοσικλετιστής, όσο ΚΔΟΑ* και αν είναι, έχει επίγνωση του κινδύνου που προκαλεί για τους άλλους η συμπεριφορά του και, πάντα, κινείται πολύ αργά σε πεζοδρόμιο με κόσμο.

Ακόμη πιο επικίνδυνο (πρωτίστως για τα αυτοκίνητα, δευτερευόντως για τους ίδιους...) είναι το ότι αυτού του τύπου οι αλαζόνες ποδηλάτες δεν δίνουν ποτέ σημασία στους φωτεινούς σηματοδότες. Συχνά τους βλέπεις να περιφρονούν και τα αυτοκίνητα, όπως ακριβώς τους πεζούς.  

Οσο και αν είναι ηλίθιο αυτό, δεν είναι πάντως τυχαίο. Η συγκατάβαση προς όλα τα άλλα μέσα μετακίνησης είναι προϊόν του αισθήματος ανωτερότητάς τους. Βλέπετε, αυτοί οι τύποι δεν είναι μόνον φανατικοί της υγιεινής διαβίωσης, της οικολογίας κ. λπ., είναι ποδηλάτες από ιδεολογική επιλογή. Για διαφόρους λόγους, ορισμένοι των οποίων είναι σοβαροί, αυτοί οι άνθρωποι έχουν αποφασίσει να γυρίσουν στην εποχή της μυϊκής ενέργειας πριν από την ατμομηχανή· και με γεια τους και χαρά τους. (Σώζουν τον πλανήτη, ειδικά όταν είναι και «vegans»...) Νιώθουν καλύτεροι από τους άλλους και αυτό το αίσθημα ανωτερότητας το πληρώνουν οι γύρω τους.

Σας θυμίζουν κάτι αυτοί οι ποδηλάτες; 

Εμένα την πρώτη φορά Αριστερά, διότι γι’ αυτούς το ποδήλατο είναι το ηθικό πλεονέκτημά τους που τους επιτρέπει σχεδόν τα πάντα, όπως, λ.χ., στους Συριζαίους που μας κυβερνούν η ιδεολογική ταυτότητά τους τους επιτρέπει (έτσι νομίζουν) να χρησιμοποιούν ανήκουστα μέσα προκειμένου να εκβιάσουν μια απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ισως μάλιστα δεν είναι τελείως συμπτωματικό ότι αυτού του τύπου οι ποδηλάτες εμφανίζονται συχνά στις παρυφές των διαδηλώσεων των αναρχικών.

Η κλίμακα και τα μεγέθη διαφέρουν, όμως η ουσία είναι η ίδια: 

Είτε το τίμημα είναι 80 δισ. (και βάλε, όπως πάμε...) είτε το σπασμένο πόδι ενός πεζού, αιτία είναι η ανόητη αντίληψη περί ηθικού πλεονεκτήματος. 

Στην πραγματικότητα, το ηθικό πλεονέκτημα είναι μια έννοια που υφίσταται μόνον μέσα στα δεδομένα μιας συγκεκριμένης κατάστασης. Δεν είναι κάτι που μένει, ώστε να εξαργυρωθεί την επόμενη μέρα μέσα στο πλαίσιο μιας διαφορετικής κατάστασης. Ακριβώς για τον λόγο αυτό υπάρχουν οι νόμοι και οι κανόνες γενικής ισχύος: για να προστατεύουν τους άλλους από όσους αναγνωρίζουν για τον εαυτό τους το ηθικό πλεονέκτημα να στέκονται υπεράνω των νόμων.

Αν κάποτε καταλάβουμε ότι σε καμία πολιτισμένη κοινωνία δεν μπορεί να υπάρχει ως πάγιο δεδομένο το ηθικό πλεονέκτημα μιας ομάδας και ότι η αναγνώρισή του είναι ευθέως αντίθετη με τη φιλοσοφία του νομικού συστήματος επάνω στο οποίο βασίζονται οι κοινωνίες με κράτος δικαίου, μόνον τότε θα έχουμε πραγματοποιήσει ένα αληθινό βήμα προόδου – θα μένουν ακόμη πάρα πολλά, βέβαια...

*: ΚΔΟΑ, ακρωνύμιο της φράσης «Κτηνώδης Δύναμη Ογκώδης Αγνοια». Ορος ο οποίος συνιστά τη μεγαλύτερη συνεισφορά του συγγραφέα Πάνου Κουτρουμπούση στην ανθρωπολογική μελέτη των Αθηναίων...