Οικονομολόγου - αναλυτήη διεθνών αγορών και υποψήφιου διδάκτορα
Πολιτικής Οικονομίας στο τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της
Επιστήμης του ΕΚΠΑ.
Εδώ και μερικά χρόνια, περίπου μια
δεκαετία, εμφανίζεται στο γαλλικό λεξικό η λέξη "inaptocratie” την οποία
εφηύρε το μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, Jean d’ Ormesson.
Η λέξη αυτή
μπορεί να μεταφρασθεί στην ελληνική γλώσσα ως "αδεξιοκρατία" με τον
ακόλουθο ορισμό: "Σύστημα διακυβέρνησης, όπου οι λιγότερο ικανοί να
ηγηθούν εκλέγονται από τους λιγότερο ικανούς να παράγουν, και στο οποίο
τα λιγότερο ικανά μέλη της κοινωνίας να επιβιώσουν ή να επιτύχουν,
επιβραβεύονται με αγαθά και υπηρεσίες που πληρώνονται από τον
κατασχεμένο πλούτο ενός ολοένα και περισσότερο συρρικνούμενου αριθμού
παραγωγικών ατόμων"¹.
Στη χώρα μας, μετά την οικονομική
χρεοκοπία και την είσοδο στα μνημόνια την άνοιξη του 2010, οι
βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν το Μάιο του 2012 αποτύπωσαν στην
κάλπη και την πολιτική χρεοκοπία: του δικομματισμού της μεταπολιτευτικής
περιόδου.
Οι κυριότερες αιτίες της εκλογικής του κατακρήμνισης ήταν
δύο.
Πρώτον, η απελευθέρωση των ψηφοφόρων, ιδιαίτερα δε των διαφόρων
ομάδων πίεσης, από την πελατειακή σχέση που δέσμευε στα χρόνια της
εύκολης ευημερίας την ψήφο τους· ως μια οιονεί μαθηματική συνάρτηση
προσωπικής μυωπικής ωφέλειας υπό συνθήκες αδιαφορίας για το ευρύτερο
καλό του κοινωνικού συνόλου και την ευημερία των επόμενων γενεών. Το
μοντέλο αυτό είχε οδηγήσει, αφενός μεν, σε αντιπαραγωγική διόγκωση του
κράτους και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, αφετέρου δε, σε κρατικοδίαιτο
ιδιωτικό τομέα χωρίς εξωστρεφή παραγωγικό προσανατολισμό.
Δεύτερον, το
έλλειμμα ελπίδας που επέφερε η ασκούμενη πολιτική μέσα από την αδιέξοδη
εφαρμογή του μνημονίου και τη συνεχή αστοχία τόσο ως προς την επίτευξη
των στόχων όσο και ως προς την τοποθέτηση "πάτου στο βαρέλι", εξήντλησε
την ελαστικότητα ανοχής της κοινωνίας απέναντι στη βίαιη υποτίμηση του
βιοτικού επιπέδου, στην απώλεια του αγαθού της εργασίας και στην απουσία
αισθήματος δικαίου και δικαιοσύνης σε σχέση με την κατανομή των βαρών
του μνημονίου μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών ομάδων.
Σε αυτές τις
συνθήκες εκκολάφθηκαν διαδοχικά η αρνητική ψήφος, η ψήφος τιμωρίας και
διαμαρτυρίας και η ψήφος του χαβαλέ· όλες, μάλιστα, σε επάλληλες τροχιές
με το μύθο του "αντιμνημονιακού" λαϊκισμού.
Η υπογραφή του τρίτου μνημονίου το
καλοκαίρι του 2015 απογύμνωσε …de jure τον πλαστό διαχωρισμό μεταξύ
"μνημονιακών" και "αντιμνημονιακών". Βάζοντας φαρδιά πλατιά την υπογραφή
τους λίγους μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας, τα δύο
"αντιμνημονιακά" κόμματα ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ ομογενοποιήθηκαν με τα κόμματα
της Μεταπολίτευσης ως προς τον άξονα των μνημονίων. Η συνέχιση της
κυβερνητικής πολιτικής στο περιβάλλον εφαρμογής των δεσμεύσεων που
αναλαμβάνονται μέσω κάθε διαδοχικού μνημονίου απέναντι στους εταίρους
και πιστωτές, όχι μόνον δεν θεράπευσε τις παθογένειες των προηγούμενων
διακυβερνήσεων, αλλά επέτεινε δραματικά την εικόνα στασιμότητας σε
συνθήκες οιονεί χρεοκοπίας. Οι λίγοι μήνες που μεσολάβησαν μέχρι τη
μεγάλη στροφή κόστισαν δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ στην οικονομία και
τους φορολογούμενους πολίτες, ενώ δύο χρόνια μετά (τέλος 2014, τέλος
2016) οι προβλέψεις για το ρυθμό ανάπτυξης (T+1) επαναδιατυπώνονται
σχεδόν πανομοιότυπες. Η χώρα λες και βαδίζει αγκομαχώντας σε κυλιόμενο
διάδρομο σπαταλώντας πολύτιμους πόρους από τις επόμενες γενιές,
παραμένοντας στην ίδια ή και χειρότερη θέση στο διεθνές σύστημα.
Ο σωρευτικός λογαριασμός της περιόδου
των τριών μνημονίων;
Ραγδαία μείωση του εθνικού εισοδήματος, εκτίναξη
της ανεργίας (ιδιαίτερα των νέων), φυγή ανθρωπίνου δυναμικού με υψηλές
δεξιότητες προς το εξωτερικό. Και η στασιμότητα, ως ταγκό που χρειάζεται
δύο: από τη μια μεριά η αδικαιολόγητη καθυστέρηση από πλευράς ελληνικών
κυβερνήσεων δημιουργίας ενός νοικοκυρεμένου κράτους, από την άλλη το
"μαρτύριο της σταγόνας" σε κάθε διαπραγμάτευση για κλείσιμο της
αξιολόγησης από πλευράς των πιστωτών.
Μεταξύ
του 2009, όταν οι σπόροι της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης
φύτρωσαν στην αδύναμη ελληνική οικονομία, και του 2016, μέσα σε μόλις
επτά χρόνια δηλαδή, διεξήχθησαν πέντε βουλευτικές εκλογές και κυβέρνησαν
τη χώρα τέσσερις πρωθυπουργοί. Το πολιτικό σύστημα απαξιώνεται και η
εμπιστοσύνη στους θεσμούς χάνεται.
Μια "στασιμοδυστοπία" που απομακρύνει ηθικά και συναισθηματικά τον πολίτη από το πολιτικό σύστημα...
¹ βλ. Αναλυτής, Μ. "Στον αστερισμό της αδεξιοκρατίας",
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου