Μέχρι τη δεκαετία του 1970, όταν η αντιπαροχή σάρωσε και τις τελευταίες μονοκατοικίες, για να ζεσταθούν οι άνθρωποι στη Δυτική Μακεδονία έκαιγαν μπρικέτες, δηλαδή τη σκόνη που απέμενε από την εξόρυξη λιγνίτη· στοιχειωδώς επεξεργασμένη για να στερεοποιηθεί.
Το «να ζεσταθούν» είναι σχήμα λόγου. Το σύνηθες ήταν μία σόμπα στην κουζίνα-καθιστικό-γραφείο με πολλαπλές αποστολές: θέρμανση, μαγείρεμα, στέγνωμα ρούχων κ.ά.
Το όνειρο όλων τότε ήταν να κάψουμε μαζούτ, να ζήσουμε δηλαδή σε «διαμέρισμα με όλες τις ανέσεις» και πρωτίστως κεντρική θέρμανση, κάτι που θα απάλλασσε τα παιδιά από τη βρώμικη δουλεία της μεταφοράς κάρβουνου από το παγωμένο υπόγειο στη θερμή κουζίνα.
Το μαζούτ θέρμαινε μεν όλα τα δωμάτια –ακόμη κι εκεί που διαβάζαμε–, αλλά για λίγο. Τα καλοριφέρ άναβαν συγκεκριμένες ώρες και αμέσως νιώσαμε τους κραδασμούς της πρώιμης παγκοσμιοποίησης. Εξαιτίας κάποιων πολέμων στη Μέση Ανατολή, που δεν ξέραμε γιατί γίνονταν, το πετρέλαιο ανέβηκε στα ύψη και οι λίγες ώρες θέρμανσης έγιναν ακόμη λιγότερες. Ομως, τότε, οι μαύρες μνήμες της μπρικέτας ήταν νωπές και ουδείς νοσταλγούσε την εποχή που τις καίγαμε.
Σήμερα, με τα δίκτυα φυσικού αερίου κάθε νοικοκυριό θερμαίνει όλο το σπίτι· καίει όσο θέλει και τις ώρες που θέλει.
Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα: η τιμή, από 14 ευρώ/MWh τον περασμένο Ιανουάριο, έφτασε σε 11 μήνες τα 179 ευρώ/MWh.
Η φτωχική σταθερότητα που εξασφάλιζαν τα υποπροϊόντα του λιγνίτη χάθηκε. Αυτό είναι πρόβλημα για όλους και ευκαιρία για τους αντιδραστικούς λαϊκιστές. Οπως κάνουν για κάθε πτυχή της ζωής μας –που η νεωτερικότητα αλλάζει προς το καλύτερο–, θα αποσιωπήσουν τη μαυρίλα που προκαλούσε στα σπίτια η μπρικέτα και θα προβάλουν από «τα χρόνια εκείνα» το ένα και μοναδικό θετικό της φτωχής ενεργειακής αυτάρκειας, δηλαδή τη σχετική σταθερότητα της τιμής του λιγνίτη. Για κάθε πρόβλημα, την πανδημία, το μεταναστευτικό, την πληροφόρηση κ.λπ., βάφουν με παλ χρώματα το παρελθόν αφήνοντας ευδιάκριτο μόνο ένα θετικό στοιχείο. Πατούν, δε, σε εσωτερική ανθρώπινη ανάγκη, που είναι η νοσταλγία της νιότης μας.
Ολα τα παραπάνω δεν θέλουν να αποσιωπήσουν το γεγονός ότι η ενεργειακή επάρκεια του σπιτιού μας εξαρτάται από τα κέφια του Πούτιν ή έστω από τους σχεδιασμούς του για την Ουκρανία. Η εκρηκτική αστάθεια που προκαλεί η εμβάθυνση της παγκοσμιοποίησης στις ζωές των απλών ανθρώπων είναι τεράστιο πολιτικό πρόβλημα και ευνοεί τους πιο επικίνδυνους ψεύτες της πολιτικής ζωής, δηλαδή τους ακροδεξιούς.
Ομως...
τα πολιτικά προβλήματα θέλουν πολιτικές απαντήσεις, και δη διεθνοποιημένες.
Δεν υπάρχει εθνικό κράτος που μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς τις νέες προκλήσεις, κι ας φαντάζονται μερικοί τα σύνορα ως μαγικό μαντζούνι που «όλα τα κακά σκορπά».
Το πρόβλημα δεν είναι η παγκοσμιοποίηση, που η τεχνολογία την κάνει νομοτελειακή, αλλά η χωλή παγκοσμιοποίηση, ότι δηλαδή κάθε πτυχή της ζωής μας διεθνοποιείται πλην της πολιτικής που παραμένει ερμητικά εθνική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου