Η βρετανική, ή μάλλον αγγλική, δυσπιστία απέναντι σε ό,τι βρίσκεται πέρα από τη θάλασσα της Μάγχης ήταν πάντοτε απύθμενη. Εκεί, πέρα από τη θάλασσα, έβρισκε κανείς Συντάγματα, Ναπολεόντειους Κώδικες, ηττημένους στρατούς, ατελείς ελευθερίες, λύσσα, ανταλλαγές συντρόφων και σκόρδα.
Ολα αυτά υπήρξαν βέβαια πριν από τη γέννηση των ευρωσκεπτικιστών Τόρις, τη ριγέ εκροή μιας πρώην αυτοκρατορίας. Αυτή η παραδειγματική αίσθηση υπεροχής καθρεφτίστηκε στο βέτο που έθεσε ο βρετανός Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον στη συμφωνία που προβλέπει ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και αυστηρότερες κυρώσεις για τα κράτη που ακολουθούν το παράδειγμα της Ελλάδας. Ο ευρωσκεπτικιστής θέλει λιγότερη, όχι περισσότερη Ευρώπη. Στη θέση τής «ακόμη πιο στενής» Ενωσης θα προτιμούσε μια Ενωση «ακόμη πιο λάσκα». Στην καρδιά του βασιλεύουν το πνεύμα της «καλύτερης στιγμής» της Βρετανίας και το Ηνωμένο Βασίλειο που (με λίγη βοήθεια από τους Γιάνκις) αντιστέκεται στη Λουτβάφε. Μόνο που τώρα το αντικείμενο της αντίστασης είναι η σκυθρωπή φράου Μέρκελ. Ή, τουλάχιστον, έτσι το βλέπουν οι Τόρις. Από το «όχι» του Κάμερον και μετά, έγινε πολλή συζήτηση για την επιστροφή του βρετανικού «πνεύματος μπουλντόγκ».
Η αυτοψευδαίσθηση είναι ένα εν υπνώσει έμφυτο χαρακτηριστικό των πρώην αυτοκρατοριών που αναγκάζονται να προσαρμοστούν σε μια μικρότερη πραγματικότητα. Ο Ντέιβιντ Κάμερον ήθελε να αποσπάσει παραχωρήσεις για το Σίτι. Αυτό είναι πολιτικά ανόητο - είναι λιγότερο το μαχητικό πνεύμα της απόβασης της Νορμανδίας και περισσότερο η εγωιστική υποκρισία τού γιγαντιαίου offshore επενδυτικού κεφαλαίου με το οποίο μοιάζει η Βρετανία τον τελευταίο καιρό. Ακόμη και αν δεν είχε εκλογές σε πέντε μήνες, ο γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί θα απέφευγε να σφίξει το χέρι του Κάμερον. Με τις εκλογές, το σνομπάρισμα της άπιστης Αλβιώνος ήταν πολύ καλό για να μη γίνει πράξη. Φυσικά η «Σαν», το βρετανικό ταμπλόιντ του οποίου η αντιπάθεια για τους Γάλλους περιορίζεται μόνο από την περιφρόνησή του για τους Γερμανούς, σήκωσε το γάντι που πέταξε ο Σαρκό: «Τι νομίζεις ότι είναι η ΕΕ;». Επειτα από μερικούς ακαθόριστους ψιθύρους, ο Νικ («μη με αποκαλείτε σκυλάκι») Κλεγκ κατάφερε να αρθρώσει μια ολοκληρωμένη σκέψη, αφού εξέφρασε τη βαθιά απογοήτευσή του για την απόφαση του Κάμερον.
Δεν υπάρχει ευρωσκεπτικιστική στρατηγική. Υπάρχει μόνο μια τακτική για βραχυπρόθεσμα πολιτικά οφέλη. Για πολλά χρόνια η διευρυμένη Ευρώπη των «27» που προέκυψε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο απωθούσε την ανάγκη της εμβάθυνσης. Αυτό ήταν κάτι που βόλευε τη Βρετανία, η οποία δεν ενδιαφερόταν για την πολιτική ένωση αλλά έβλεπε πλεονεκτήματα σε μια ευρωπαϊκή αγορά χωρίς σύνορα.
Η κρίση του ευρώ, όμως, έκανε αδήριτη την ανάγκη για μια ομοσπονδιοποίηση που θα έδινε στήριξη στο κοινό νόμισμα. Η κρίση εξέθεσε παράλληλα τη βρετανική αμφιθυμία που έκανε τον στρατηγό Ντε Γκολ να πει δυο φορές «όχι» στην ένταξη της Βρετανίας στην ΕΕ. Οπως έλεγε ο Ουόρεν Μπάφετ, «μόνο όταν πέσει η παλίρροια μπορείς να δεις ποιος κολυμπούσε γυμνός».
Καθώς η Αμερική στρέφεται προς την Ασία, ο μέσος Ατλαντικός μπορεί να αποδειχθεί ένας έρημος τόπος για τη Βρετανία, της οποίας η οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ευρωζώνη. Βέβαια, η συμφωνία που απέρριψε η Βρετανία πρέπει να μετεξελιχθεί από λέξεις σε πραγματικότητα. Ωστόσο, η κατάσταση έχει ξεκαθαρίσει. Το προτεινόμενο σύμφωνο αντιπροσωπεύει μια απαραίτητη, αν και αργοπορημένη, παραδοχή: ότι το ευρώ ήταν ένα ανέκκλητο βήμα προς την πολιτική και ιδιαίτερα τη δημοσιονομική ολοκλήρωση. Πιο στενή Ενωση σημαίνει ακριβώς αυτό.
Η ελευθερία και η ανεξαρτησία της Βρετανίας είναι πραγματικές αρετές, η αξία των οποίων έχει αποδειχθεί από παλιά. Το πρόβλημα, όμως, με τους ευρωσκεπτικιστές που κρύβονται πίσω από τον Κάμερον είναι ότι μετατρέπουν το ένδοξο παρελθόν σε κακό θέατρο. Η νοσταλγία του για το βρετανικό μεγαλείο δεν είναι πολλές φορές παρά ο παιάνας μιας ομάδας απομονωμένων σνομπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου