Σε παγκόσμια κλίμακα, η φιγούρα του Santa Claus είναι αυτή που κυριαρχεί τις ημέρες των εορτών. Μπορεί η Ορθοδοξία να έχει τα δικά της πιστεύω για τον Άγιο Βασίλη, όμως ο Santa Claus κυριαρχεί παγκοσμίως στον εμπορευματοποιημένο κόσμο των εορτών των Χριστουγέννων.
Μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, οι ΗΠΑ ως υπερδύναμη του καπιταλιστικού κόσμου ανέλαβε το έργο της συνολικής ανασυγκρότησης της Δύσης.
Οι κύριοι στόχοι αυτής της προσπάθειας περιλάμβαναν:
Πρώτον, τη γεωπολιτική επιβίωση του δυτικού κόσμου μέσα από τον πολιτικοστρατιωτικό έλεγχο των «παρυφών» της Ευρασίας, καθώς και των κυριότερων γραμμών επικοινωνιών.
Δεύτερον, τη δημιουργία ενός νέου διεθνούς θεσμικού πλαισίου ελέγχου και συνύπαρξης των εθνικών κρατών (ΟΗΕ, Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σταδιακή ενοποίηση της Ευρώπης, κ.λ.π.).
Τρίτον, την ενσωμάτωση στο χώρο της Δύσης των ηττημένων του πολέμου, της Γερμανίας (τότε Δυτικής Γερμανίας) και της Ιαπωνίας.
Τέταρτον, τη δημιουργία ενός πλέγματος θεσμών και διαδικασιών που θα επέτρεπαν τη διάχυση των κυρίαρχων ιδεολογικών αφηγημάτων στις χώρες του κέντρου και της περιφέρειας του νέου συστήματος.
Η στρατηγική αυτή, παράλληλα με την ενίσχυση των ΗΠΑ σε όλους τους τομείς, θα αποτελούσε τη βάση αντιμετώπισης του κομμουνιστικού στρατοπέδου, το οποίο είχε προκύψει από τον πόλεμο και στο οποίο, από το 1949 θα προστίθετο και η Κίνα.
Η Βρετανία, νικήτρια και στους δύο παγκόσμιους πολέμους, μπόρεσε να διατηρήσει ισχυρούς δεσμούς με την πρώην αποικιακή αυτοκρατορία της, με την υποστήριξη και την οικονομική στήριξη των ΗΠΑ, αποδεχόμενη το νέο διεθνές πλαίσιο που επέβαλλε ο αμερικανικός καπιταλισμός από ιδιαίτερα προνομιακή θέση. Η ανάδειξη της Βρετανίας σε παγκόσμιο ηγεμόνα τον 19ο αιώνα, συνέβαλε στη διαμόρφωση ενός μεγάλου μέρους της παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας, την οποία ζούμε και σήμερα.
Ένα σημαντικό μέρος της μορφής και των διαδικασιών της γιορτής των Χριστουγέννων, γεννήθηκε στην βικτωριανή Βρετανία. Την ίδια περίοδο, στην Ευρώπη υπήρχαν ισχυρά εθνικά κράτη, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και οι σκανδιναβικές χώρες, που πρόσθεσαν τη δική τους συμβολή στη γιορτή των Χριστουγέννων.
Η υιοθέτηση από τη Βρετανία και τις κτήσεις της αυτοκρατορίας, του Γρηγοριανού ημερολογίου το 1752, αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα για τη γιορτή των Χριστουγέννων σε παγκόσμια κλίμακα.
Η διαδοχή της Βρετανίας από τις ΗΠΑ στο ρόλο της παγκόσμιας ηγεμονικής δύναμης της Δύσης αρχικά και σε παγκόσμια κλίμακα αργότερα, πρόσθεσε στις υπάρχουσες ευρωπαϊκές, και νέες μορφές και διαδικασίες στη γιορτή των Χριστουγέννων.
Οι κύριοι στόχοι αυτής της προσπάθειας περιλάμβαναν:
Πρώτον, τη γεωπολιτική επιβίωση του δυτικού κόσμου μέσα από τον πολιτικοστρατιωτικό έλεγχο των «παρυφών» της Ευρασίας, καθώς και των κυριότερων γραμμών επικοινωνιών.
Δεύτερον, τη δημιουργία ενός νέου διεθνούς θεσμικού πλαισίου ελέγχου και συνύπαρξης των εθνικών κρατών (ΟΗΕ, Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σταδιακή ενοποίηση της Ευρώπης, κ.λ.π.).
Τρίτον, την ενσωμάτωση στο χώρο της Δύσης των ηττημένων του πολέμου, της Γερμανίας (τότε Δυτικής Γερμανίας) και της Ιαπωνίας.
Τέταρτον, τη δημιουργία ενός πλέγματος θεσμών και διαδικασιών που θα επέτρεπαν τη διάχυση των κυρίαρχων ιδεολογικών αφηγημάτων στις χώρες του κέντρου και της περιφέρειας του νέου συστήματος.
Η στρατηγική αυτή, παράλληλα με την ενίσχυση των ΗΠΑ σε όλους τους τομείς, θα αποτελούσε τη βάση αντιμετώπισης του κομμουνιστικού στρατοπέδου, το οποίο είχε προκύψει από τον πόλεμο και στο οποίο, από το 1949 θα προστίθετο και η Κίνα.
Η Βρετανία, νικήτρια και στους δύο παγκόσμιους πολέμους, μπόρεσε να διατηρήσει ισχυρούς δεσμούς με την πρώην αποικιακή αυτοκρατορία της, με την υποστήριξη και την οικονομική στήριξη των ΗΠΑ, αποδεχόμενη το νέο διεθνές πλαίσιο που επέβαλλε ο αμερικανικός καπιταλισμός από ιδιαίτερα προνομιακή θέση. Η ανάδειξη της Βρετανίας σε παγκόσμιο ηγεμόνα τον 19ο αιώνα, συνέβαλε στη διαμόρφωση ενός μεγάλου μέρους της παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας, την οποία ζούμε και σήμερα.
Ένα σημαντικό μέρος της μορφής και των διαδικασιών της γιορτής των Χριστουγέννων, γεννήθηκε στην βικτωριανή Βρετανία. Την ίδια περίοδο, στην Ευρώπη υπήρχαν ισχυρά εθνικά κράτη, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και οι σκανδιναβικές χώρες, που πρόσθεσαν τη δική τους συμβολή στη γιορτή των Χριστουγέννων.
Η υιοθέτηση από τη Βρετανία και τις κτήσεις της αυτοκρατορίας, του Γρηγοριανού ημερολογίου το 1752, αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα για τη γιορτή των Χριστουγέννων σε παγκόσμια κλίμακα.
Η διαδοχή της Βρετανίας από τις ΗΠΑ στο ρόλο της παγκόσμιας ηγεμονικής δύναμης της Δύσης αρχικά και σε παγκόσμια κλίμακα αργότερα, πρόσθεσε στις υπάρχουσες ευρωπαϊκές, και νέες μορφές και διαδικασίες στη γιορτή των Χριστουγέννων.
Το 1931 η Coca Cola, ως μέρος της διαφημιστικής της καμπάνιας, εμφάνισε τον Santa Claus, ο οποίος έγινε μία παγκόσμια εμβληματική εικόνα.
Στα πλαίσια της βρετανικής και αμερικανικής ηγεμονίας, μέσα από την πολιτιστική ηγεμονία/ιμπεριαλισμό, εξασφαλίστηκε η διάχυση της γιορτής των Χριστουγέννων σε παγκόσμια κλίμακα. Μέχρι το τέλος του 20ού αιώνα, αυτός ο Santa Claus είχε διαχυθεί όχι μόνο στο χριστιανικό κόσμο, αλλά και στην Ιαπωνία, στην Κίνα, στην Ινδία και σε πολλές μουσουλμανικές χώρες.
Από το 1947, μέσα στα πλαίσια αλληλεγγύης της Δύσης, η Νορβηγία προμηθεύει το δέντρο των Χριστουγέννων της πλατείας Τραφάλγκαρ του Λονδίνου. Πρόκειται για μία κίνηση που ξεκίνησε από το βασιλιά Χάκον τον Έβδομο. Το δέντρο κάνει κάθε χρόνο, ακριβώς την ίδια διαδρομή στη Βόρεια Θάλασσα που έκανε και ο Χάκον, όταν δραπέτευσε από τη γερμανική κατοχή στη χώρα του, το 1940. Πέρα από την ευγνωμοσύνη της Νορβηγίας, η κίνηση αυτή εκφράζει τους στενούς γεωπολιτικούς δεσμούς της χώρας με την Δύση, οι οποίοι άλλωστε εκφράζονται και με τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ.
Σήμερα, η ολοκλήρωση στην οποία έχει φθάσει η επονομαζόμενη παγκοσμιοποίηση και οι αλληλοδιασυνδέσεις μεταξύ των χωρών, διαμορφώνει τέσσερα διακριτά επίπεδα αλληλεξάρτησης:
Σε ένα πρώτο επίπεδο υπάρχει η οικονομική αλληλεξάρτηση μέσα από τις σχέσεις του κέντρου, των αναδυόμενων οικονομιών και των χωρών της περιφέρειας.
Σε δεύτερο επίπεδο διαμορφώνεται μια λειτουργική αλληλεξάρτηση μέσα από τη συμμετοχή των εθνικών κρατών σε διεθνείς θεσμούς (ΟΗΕ, ΔΝΤ, ΠΟΕ κ.λπ.) με σημαντικές εξουσίες και δυνατότητες επιβολής λύσεων.
Σε τρίτο επίπεδο εμφανίζεται μια συστημική αλληλεξάρτηση, η οποία καθορίζεται από τη διανομή συστημικών πόρων (κυρίως μη ανανεώσιμων ενεργειακών και άλλων πόρων) μεταξύ των εθνικών κρατών.
Σε τέταρτο επίπεδο, διακρίνεται μία πολιτισμική αλληλεξάρτηση που συντελεί στη διαμόρφωση της παγκόσμιας κουλτούρας του συστήματος. Αυτή η πολιτισμική αλληλεξάρτηση, φροντίζει ώστε το κυρίαρχο πρότυπο της γιορτής των Χριστουγέννων, να αναπαράγεται σε όλον τον κόσμο. Σε πολλές περιπτώσεις, παρασύρει στην περιθωριοποίηση τοπικά έθιμα και ιδιαιτερότητες και επιβάλλει ένα κυρίαρχο πρότυπο γιορτής και κατανάλωσης.
Ο Χριστιανισμός γιορτάζει στις 25 Δεκεμβρίου τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Τα τελετουργικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη ημερομηνία, ανιχνεύονται πολλούς αιώνες πίσω. Αλλά μέσα από μία διαδικασία μεταβολών και προσαρμογών, αυτό που εμφανίζεται σήμερα είναι ένα εορταστικό πνεύμα, το οποίο γίνεται αποδεκτό σε όλον τον κόσμο, ακόμη και από άτομα διαφορετικών θρησκειών.
Σήμερα, χώρες όπως το Αφγανιστάν, η Σαουδική Αραβία και το Ιράν δεν έχουν υιοθετήσει επίσημα το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Άλλες χώρες όπως η Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Ισραήλ και η Μυανμάρ χρησιμοποιούν μαζί με το Γρηγοριανό ημερολόγιο και άλλα ημερολόγια. Τροποποιημένες μορφές του Γρηγοριανού ημερολογίου χρησιμοποιούν η Κίνα, η Βόρεια Κορέα, η Ταϊλάνδη, η Ιαπωνία, η Καμπότζη και η Σρι Λάνκα. Αυτού του τύπου οι διαφοροποιήσεις, δεν εμποδίζουν τις συγκεκριμένες, αλλά και άλλες, χώρες να συμμετέχουν στη γιορτή και στο κλίμα των Χριστουγέννων, όπως και οι χώρες της Δύσης.
ΟΙ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΤΟΥ SANTA CLAUS
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Santa Claus είναι κάτοικος της Αρκτικής. Επίσης, οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι δεν υπάρχει «αρκτική ταυτότητα» και αυτό με τη σειρά του σημαίνει, ότι ο Santa Claus πρέπει να έχει μία εθνική ταυτότητα, την ταυτότητα ενός από τα κράτη της περιοχής.
Πρόκειται για τους «8 της Αρκτικής» που είναι: Ρωσία, Καναδάς, ΗΠΑ, Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία, Δανία (μέσω της αυτόνομης επικράτειας της Γροιλανδίας) και Ισλανδία (μέσω μιας μικρής περιοχής του νησιού Γκρίμσεϊ). Οι οκτώ αυτές χώρες συμμετέχουν επίσης στο Αρκτικό Συμβούλιο, που συστήθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, το 1996 για τη διαχείριση των αρκτικών θεμάτων.
Αν και η Ρωσία, το καλοκαίρι του 2007, τοποθέτησε τη σημαία της στην Αρκτική, δεν θέλησε να αποκτήσει κάποια ιδιαίτερη σχέση με τον Santa Claus. Αντίθετα, τον Δεκέμβριο 2013, η καναδική κυβέρνηση εξέδωσε διαβατήρια για τον κύριο και την κυρία Santa Claus, δίνοντας τους την καναδική ιθαγένεια. Μόνο σε αυτούς και όχι στα ξωτικά του εργαστηρίου παιχνιδιών.
Στο παιχνίδι της ταυτότητας του Santa Claus μπήκε και η Δανία η οποία ισχυρίζεται ότι ο Santa Claus διαμένει στη Γροιλανδία. Τον ισχυρισμό αυτό ήρθε να στηρίξει η απόφαση του 40ού ετήσιου Father Christmas World Congress, που έγινε το 2003 στην Κοπεγχάγη.
Στη διαμάχη Δανίας και Καναδά, υπάρχει η παρέμβαση μίας τρίτης και πολύ ισχυρής χώρας στο θέμα αυτό, της Φινλανδίας, η οποία επιμένει παραδοσιακά, ότι ο Santa Claus κατοικεί στο Ροβανιέμι της Λαπωνίας.
Φαίνεται ότι, 3 από τους «8 της Αρκτικής» διεκδικούν την κατοικία του Santa Claus. Το αν οι ισχυρισμοί τους σχετίζονται μόνο με θέματα του γεωμάρκετινγκ των Χριστουγέννων ή με θέματα του αρκτικού κύκλου, αναμένεται να φανεί στο άμεσο μέλλον. Προς το παρόν, ο Καναδάς και η Δανία ερίζουν και για ένα άλλο θέμα στη περιοχή, αυτό του νησιού Χανς. Πρόκειται για ένα βράχο που βρίσκεται στο ενδιάμεσο των Στενών Νέαρς, πλάτους 22 μιλίων, το οποίο χωρίζει τη Γροιλανδία με τον Καναδά.
Το νησί Χανς βρίσκεται, τεχνικά, ανάμεσα στα δανέζικα και τα καναδικά ύδατα. Το νησί, με απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Κοινωνίας των Εθνών το 1993, αποτελεί δανέζικο έδαφος. Ωστόσο, η Κοινωνία των Εθνών διαλύθηκε τη δεκαετία του 1930 και αντικαταστάθηκε από τον ΟΗΕ, επομένως η απόφαση αυτή δεν ισχύει. Το 1984, ο Δανός υπουργός αρμόδιος για τη Γροιλανδία επισκέφθηκε το νησί και τοποθέτησε μια δανέζικη σημαία. Ο Καναδάς αντέδρασε και τοποθέτησε δική του σημαία και από εκεί και πέρα, άρχισε ο επονομαζόμενος «πόλεμος του ποτού», μία ήπια μορφή αντιπαράθεσης. Τα τελευταία χρόνια διαμορφώνεται ένα σχέδιο βάσει του οποίου το νησί Χανς θα μπορούσε να αποτελέσει κοινό έδαφος των δύο χωρών το οποίο θα διαχειρίζονται καναδικοί και δανέζικοι δήμοι. Προφανώς, αυτό θα χαροποιούσε τον Santa Claus, που δεν θα ήθελε να εμπλακεί σε άβολες καταστάσεις.
Η ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ SANTA CLAUS
Μπορεί οι τρεις χώρες της Αρκτικής να ερίζουν για τον τόπο κατοικίας του Santa Claus, αλλά υπάρχει και ένας σοβαρότερος παίκτης που εμπλέκεται στο παιχνίδι, όχι μόνο της Αρκτικής, αλλά και της παγκόσμιας κυριαρχίας, και πρόκειται για τις ΗΠΑ.
Από το 1955, η Continental Air Defence Command (CONAD), που αργότερα μετονομάστηκε σε North American Airspace Defence Command (NORAD), παρακολουθεί τον Santa Claus.
Η ιστορία της παρακολούθησης του Santa Claus, ξεκίνησε ως μία προσπάθεια να καθησυχαστούν οι φόβοι της κοινής γνώμης για το ενδεχόμενο επίθεσης στις ΗΠΑ με εναέρια μέσα, προς το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1948 οι φόβοι της επίθεσης στα πλαίσια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μετατράπηκαν σε φόβους επίθεσης στα πλαίσια του Ψυχρού Πολέμου. Την παραμονή των Χριστουγέννων 1948, η Αεροπορία των ΗΠΑ εξέδωσε ένα μήνυμα για τις γιορτές στο οποίο αναφέρονταν ότι το σύστημα ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης είχε εντοπίσει «ένα αγνώστου ταυτότητας έλκηθρο, το οποίο έλκεται από οκτώ ταράνδους». Το Associated Press, διέρρευσε την είδηση στην ευρύτερη κοινή γνώμη, αλλά χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία.
Το επόμενο βήμα έγινε στις 30/11/1955 όταν ο συνταγματάρχης της Αεροπορίας Χάρι Σουπ, σε αεροπορική βάση του Κολοράντο, έλαβε ένα τηλεφώνημα (όχι στο Κόκκινο Τηλέφωνο όπως λέει ο αστικός μύθος) από ένα κοριτσάκι, το οποίο τον ρωτούσε αν είναι ο Santa Claus. Ο Σουπ απάντησε ότι «μπορεί να υπάρχει κάποιος που ονομάζεται Santa Claus στον Βόρειο Πόλο, αλλά δεν είναι αυτός που με ανησυχεί να έρθει από αυτή τη κατεύθυνση».
Λίγες εβδομάδες αργότερα ο Σουπ έστειλε ένα δελτίο Τύπου, στο οποίο αναφέρονταν ότι η CONAD παρακολουθεί τη πορεία του Santa Claus και ο Τύπος, το υιοθέτησε αμέσως. Την επόμενη χρονιά, ο Σουπ επανέλαβε την ίδια ενέργεια και από εκεί και πέρα, η «παρακολούθηση» του Santa Claus επισημοποιήθηκε.
Σήμερα, η NORAD έχει δημιουργήσει το NORAD Tracker με το οποίο παρακολουθεί τη διαδρομή του Santa Claus, πάνω στον παγκόσμιο χάρτη. Υπάρχουν σε παγκόσμιο επίπεδο κάμερες, οι επονομαζόμενες Santa Cams,οι οποίες υποβοηθούν τη καταγραφή της διαδρομής και δίνουν τοπικές εικόνες. Κάθε χρόνο η ιστοσελίδα NORAD Tracks Santa, δέχεται περισσότερους από 20 εκατομμύρια μοναδικούς επισκέπτες από 200 χώρες του κόσμου, ενώ την εποχή των social media η NORAD έχει φροντίσει να είναι ανιχνεύσιμος ο Santa Claus μέσα από το Facebook, το Twitter και το Instagram.
Η παρακολούθηση του Santa Claus αποτελεί έναν από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους η ιδέα του στρατού των ΗΠΑ, ως αναγκαίας παγκόσμιας δύναμης και φορέα του καλού, εμπεδώνεται στις κοινωνίες των ΗΠΑ και της Δύσης.
Η παρακολούθηση του Santa Claus αποτελεί ένα όχημα που διευρύνει τις αμερικανικές γεωπολιτικές φαντασιώσεις περί ανεμπόδιστης πρόσβασης στην επικράτεια οποιουδήποτε κυρίαρχου κράτους και όλα αυτά, στο όνομα του παγκόσμιου καλού, το οποίο θα είναι καλύτερο, αν διασφαλιστεί ότι ο Santa Claus βρίσκεται στον δρόμο του.
Εκτός από το στρατιωτικό, υπάρχει και ένα πολιτιστικό μήνυμα. Ο κόσμος μπορεί να είναι πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά και θρησκευτικά διαιρεμένος, αλλά όλα αυτά αποτελούν τμήματα της ευρύτερης επικράτεια του Santa Claus. Η δυτική καταναλωτική κουλτούρα, με επιτομή της τον Santa Claus, μπορεί να λειτουργήσει σε ολόκληρη την υφήλιο.
Όπως λέει και η NORAD σε ανακοίνωση της: «Με βάση ιστορικά στοιχεία περισσότερων από 50 ετών παρακολούθησης από τη NORAD, πιστεύουμε ότι ο Santa Claus είναι ζωντανός και είναι καλά, στις καρδιές των παιδιών σε όλον τον κόσμο».
Ο ΕΧΘΡΟΣ ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ
«Καλά Χριστούγεννα» ή «Καλές Γιορτές»;
Στα πλαίσια της βρετανικής και αμερικανικής ηγεμονίας, μέσα από την πολιτιστική ηγεμονία/ιμπεριαλισμό, εξασφαλίστηκε η διάχυση της γιορτής των Χριστουγέννων σε παγκόσμια κλίμακα. Μέχρι το τέλος του 20ού αιώνα, αυτός ο Santa Claus είχε διαχυθεί όχι μόνο στο χριστιανικό κόσμο, αλλά και στην Ιαπωνία, στην Κίνα, στην Ινδία και σε πολλές μουσουλμανικές χώρες.
Από το 1947, μέσα στα πλαίσια αλληλεγγύης της Δύσης, η Νορβηγία προμηθεύει το δέντρο των Χριστουγέννων της πλατείας Τραφάλγκαρ του Λονδίνου. Πρόκειται για μία κίνηση που ξεκίνησε από το βασιλιά Χάκον τον Έβδομο. Το δέντρο κάνει κάθε χρόνο, ακριβώς την ίδια διαδρομή στη Βόρεια Θάλασσα που έκανε και ο Χάκον, όταν δραπέτευσε από τη γερμανική κατοχή στη χώρα του, το 1940. Πέρα από την ευγνωμοσύνη της Νορβηγίας, η κίνηση αυτή εκφράζει τους στενούς γεωπολιτικούς δεσμούς της χώρας με την Δύση, οι οποίοι άλλωστε εκφράζονται και με τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ.
Σήμερα, η ολοκλήρωση στην οποία έχει φθάσει η επονομαζόμενη παγκοσμιοποίηση και οι αλληλοδιασυνδέσεις μεταξύ των χωρών, διαμορφώνει τέσσερα διακριτά επίπεδα αλληλεξάρτησης:
Σε ένα πρώτο επίπεδο υπάρχει η οικονομική αλληλεξάρτηση μέσα από τις σχέσεις του κέντρου, των αναδυόμενων οικονομιών και των χωρών της περιφέρειας.
Σε δεύτερο επίπεδο διαμορφώνεται μια λειτουργική αλληλεξάρτηση μέσα από τη συμμετοχή των εθνικών κρατών σε διεθνείς θεσμούς (ΟΗΕ, ΔΝΤ, ΠΟΕ κ.λπ.) με σημαντικές εξουσίες και δυνατότητες επιβολής λύσεων.
Σε τρίτο επίπεδο εμφανίζεται μια συστημική αλληλεξάρτηση, η οποία καθορίζεται από τη διανομή συστημικών πόρων (κυρίως μη ανανεώσιμων ενεργειακών και άλλων πόρων) μεταξύ των εθνικών κρατών.
Σε τέταρτο επίπεδο, διακρίνεται μία πολιτισμική αλληλεξάρτηση που συντελεί στη διαμόρφωση της παγκόσμιας κουλτούρας του συστήματος. Αυτή η πολιτισμική αλληλεξάρτηση, φροντίζει ώστε το κυρίαρχο πρότυπο της γιορτής των Χριστουγέννων, να αναπαράγεται σε όλον τον κόσμο. Σε πολλές περιπτώσεις, παρασύρει στην περιθωριοποίηση τοπικά έθιμα και ιδιαιτερότητες και επιβάλλει ένα κυρίαρχο πρότυπο γιορτής και κατανάλωσης.
Ο Χριστιανισμός γιορτάζει στις 25 Δεκεμβρίου τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Τα τελετουργικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη ημερομηνία, ανιχνεύονται πολλούς αιώνες πίσω. Αλλά μέσα από μία διαδικασία μεταβολών και προσαρμογών, αυτό που εμφανίζεται σήμερα είναι ένα εορταστικό πνεύμα, το οποίο γίνεται αποδεκτό σε όλον τον κόσμο, ακόμη και από άτομα διαφορετικών θρησκειών.
Σήμερα, χώρες όπως το Αφγανιστάν, η Σαουδική Αραβία και το Ιράν δεν έχουν υιοθετήσει επίσημα το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Άλλες χώρες όπως η Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Ισραήλ και η Μυανμάρ χρησιμοποιούν μαζί με το Γρηγοριανό ημερολόγιο και άλλα ημερολόγια. Τροποποιημένες μορφές του Γρηγοριανού ημερολογίου χρησιμοποιούν η Κίνα, η Βόρεια Κορέα, η Ταϊλάνδη, η Ιαπωνία, η Καμπότζη και η Σρι Λάνκα. Αυτού του τύπου οι διαφοροποιήσεις, δεν εμποδίζουν τις συγκεκριμένες, αλλά και άλλες, χώρες να συμμετέχουν στη γιορτή και στο κλίμα των Χριστουγέννων, όπως και οι χώρες της Δύσης.
ΟΙ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΤΟΥ SANTA CLAUS
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Santa Claus είναι κάτοικος της Αρκτικής. Επίσης, οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι δεν υπάρχει «αρκτική ταυτότητα» και αυτό με τη σειρά του σημαίνει, ότι ο Santa Claus πρέπει να έχει μία εθνική ταυτότητα, την ταυτότητα ενός από τα κράτη της περιοχής.
Πρόκειται για τους «8 της Αρκτικής» που είναι: Ρωσία, Καναδάς, ΗΠΑ, Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία, Δανία (μέσω της αυτόνομης επικράτειας της Γροιλανδίας) και Ισλανδία (μέσω μιας μικρής περιοχής του νησιού Γκρίμσεϊ). Οι οκτώ αυτές χώρες συμμετέχουν επίσης στο Αρκτικό Συμβούλιο, που συστήθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, το 1996 για τη διαχείριση των αρκτικών θεμάτων.
Αν και η Ρωσία, το καλοκαίρι του 2007, τοποθέτησε τη σημαία της στην Αρκτική, δεν θέλησε να αποκτήσει κάποια ιδιαίτερη σχέση με τον Santa Claus. Αντίθετα, τον Δεκέμβριο 2013, η καναδική κυβέρνηση εξέδωσε διαβατήρια για τον κύριο και την κυρία Santa Claus, δίνοντας τους την καναδική ιθαγένεια. Μόνο σε αυτούς και όχι στα ξωτικά του εργαστηρίου παιχνιδιών.
Στο παιχνίδι της ταυτότητας του Santa Claus μπήκε και η Δανία η οποία ισχυρίζεται ότι ο Santa Claus διαμένει στη Γροιλανδία. Τον ισχυρισμό αυτό ήρθε να στηρίξει η απόφαση του 40ού ετήσιου Father Christmas World Congress, που έγινε το 2003 στην Κοπεγχάγη.
Στη διαμάχη Δανίας και Καναδά, υπάρχει η παρέμβαση μίας τρίτης και πολύ ισχυρής χώρας στο θέμα αυτό, της Φινλανδίας, η οποία επιμένει παραδοσιακά, ότι ο Santa Claus κατοικεί στο Ροβανιέμι της Λαπωνίας.
Φαίνεται ότι, 3 από τους «8 της Αρκτικής» διεκδικούν την κατοικία του Santa Claus. Το αν οι ισχυρισμοί τους σχετίζονται μόνο με θέματα του γεωμάρκετινγκ των Χριστουγέννων ή με θέματα του αρκτικού κύκλου, αναμένεται να φανεί στο άμεσο μέλλον. Προς το παρόν, ο Καναδάς και η Δανία ερίζουν και για ένα άλλο θέμα στη περιοχή, αυτό του νησιού Χανς. Πρόκειται για ένα βράχο που βρίσκεται στο ενδιάμεσο των Στενών Νέαρς, πλάτους 22 μιλίων, το οποίο χωρίζει τη Γροιλανδία με τον Καναδά.
Το νησί Χανς βρίσκεται, τεχνικά, ανάμεσα στα δανέζικα και τα καναδικά ύδατα. Το νησί, με απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Κοινωνίας των Εθνών το 1993, αποτελεί δανέζικο έδαφος. Ωστόσο, η Κοινωνία των Εθνών διαλύθηκε τη δεκαετία του 1930 και αντικαταστάθηκε από τον ΟΗΕ, επομένως η απόφαση αυτή δεν ισχύει. Το 1984, ο Δανός υπουργός αρμόδιος για τη Γροιλανδία επισκέφθηκε το νησί και τοποθέτησε μια δανέζικη σημαία. Ο Καναδάς αντέδρασε και τοποθέτησε δική του σημαία και από εκεί και πέρα, άρχισε ο επονομαζόμενος «πόλεμος του ποτού», μία ήπια μορφή αντιπαράθεσης. Τα τελευταία χρόνια διαμορφώνεται ένα σχέδιο βάσει του οποίου το νησί Χανς θα μπορούσε να αποτελέσει κοινό έδαφος των δύο χωρών το οποίο θα διαχειρίζονται καναδικοί και δανέζικοι δήμοι. Προφανώς, αυτό θα χαροποιούσε τον Santa Claus, που δεν θα ήθελε να εμπλακεί σε άβολες καταστάσεις.
Η ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ SANTA CLAUS
Μπορεί οι τρεις χώρες της Αρκτικής να ερίζουν για τον τόπο κατοικίας του Santa Claus, αλλά υπάρχει και ένας σοβαρότερος παίκτης που εμπλέκεται στο παιχνίδι, όχι μόνο της Αρκτικής, αλλά και της παγκόσμιας κυριαρχίας, και πρόκειται για τις ΗΠΑ.
Από το 1955, η Continental Air Defence Command (CONAD), που αργότερα μετονομάστηκε σε North American Airspace Defence Command (NORAD), παρακολουθεί τον Santa Claus.
Η ιστορία της παρακολούθησης του Santa Claus, ξεκίνησε ως μία προσπάθεια να καθησυχαστούν οι φόβοι της κοινής γνώμης για το ενδεχόμενο επίθεσης στις ΗΠΑ με εναέρια μέσα, προς το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1948 οι φόβοι της επίθεσης στα πλαίσια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μετατράπηκαν σε φόβους επίθεσης στα πλαίσια του Ψυχρού Πολέμου. Την παραμονή των Χριστουγέννων 1948, η Αεροπορία των ΗΠΑ εξέδωσε ένα μήνυμα για τις γιορτές στο οποίο αναφέρονταν ότι το σύστημα ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης είχε εντοπίσει «ένα αγνώστου ταυτότητας έλκηθρο, το οποίο έλκεται από οκτώ ταράνδους». Το Associated Press, διέρρευσε την είδηση στην ευρύτερη κοινή γνώμη, αλλά χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία.
Το επόμενο βήμα έγινε στις 30/11/1955 όταν ο συνταγματάρχης της Αεροπορίας Χάρι Σουπ, σε αεροπορική βάση του Κολοράντο, έλαβε ένα τηλεφώνημα (όχι στο Κόκκινο Τηλέφωνο όπως λέει ο αστικός μύθος) από ένα κοριτσάκι, το οποίο τον ρωτούσε αν είναι ο Santa Claus. Ο Σουπ απάντησε ότι «μπορεί να υπάρχει κάποιος που ονομάζεται Santa Claus στον Βόρειο Πόλο, αλλά δεν είναι αυτός που με ανησυχεί να έρθει από αυτή τη κατεύθυνση».
Λίγες εβδομάδες αργότερα ο Σουπ έστειλε ένα δελτίο Τύπου, στο οποίο αναφέρονταν ότι η CONAD παρακολουθεί τη πορεία του Santa Claus και ο Τύπος, το υιοθέτησε αμέσως. Την επόμενη χρονιά, ο Σουπ επανέλαβε την ίδια ενέργεια και από εκεί και πέρα, η «παρακολούθηση» του Santa Claus επισημοποιήθηκε.
Σήμερα, η NORAD έχει δημιουργήσει το NORAD Tracker με το οποίο παρακολουθεί τη διαδρομή του Santa Claus, πάνω στον παγκόσμιο χάρτη. Υπάρχουν σε παγκόσμιο επίπεδο κάμερες, οι επονομαζόμενες Santa Cams,οι οποίες υποβοηθούν τη καταγραφή της διαδρομής και δίνουν τοπικές εικόνες. Κάθε χρόνο η ιστοσελίδα NORAD Tracks Santa, δέχεται περισσότερους από 20 εκατομμύρια μοναδικούς επισκέπτες από 200 χώρες του κόσμου, ενώ την εποχή των social media η NORAD έχει φροντίσει να είναι ανιχνεύσιμος ο Santa Claus μέσα από το Facebook, το Twitter και το Instagram.
Η παρακολούθηση του Santa Claus αποτελεί έναν από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους η ιδέα του στρατού των ΗΠΑ, ως αναγκαίας παγκόσμιας δύναμης και φορέα του καλού, εμπεδώνεται στις κοινωνίες των ΗΠΑ και της Δύσης.
Η παρακολούθηση του Santa Claus αποτελεί ένα όχημα που διευρύνει τις αμερικανικές γεωπολιτικές φαντασιώσεις περί ανεμπόδιστης πρόσβασης στην επικράτεια οποιουδήποτε κυρίαρχου κράτους και όλα αυτά, στο όνομα του παγκόσμιου καλού, το οποίο θα είναι καλύτερο, αν διασφαλιστεί ότι ο Santa Claus βρίσκεται στον δρόμο του.
Εκτός από το στρατιωτικό, υπάρχει και ένα πολιτιστικό μήνυμα. Ο κόσμος μπορεί να είναι πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά και θρησκευτικά διαιρεμένος, αλλά όλα αυτά αποτελούν τμήματα της ευρύτερης επικράτεια του Santa Claus. Η δυτική καταναλωτική κουλτούρα, με επιτομή της τον Santa Claus, μπορεί να λειτουργήσει σε ολόκληρη την υφήλιο.
Όπως λέει και η NORAD σε ανακοίνωση της: «Με βάση ιστορικά στοιχεία περισσότερων από 50 ετών παρακολούθησης από τη NORAD, πιστεύουμε ότι ο Santa Claus είναι ζωντανός και είναι καλά, στις καρδιές των παιδιών σε όλον τον κόσμο».
Ο ΕΧΘΡΟΣ ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ
«Καλά Χριστούγεννα» ή «Καλές Γιορτές»;
Πρόκειται για ένα ερώτημα που ταλανίζει τις μεταμοντέρνες κοινωνίες του κέντρου της Δύσης τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για το ερώτημα που κρύβεται πίσω από τον κοσμικό ή θρησκευτικό χαρακτήρα μίας κοινωνίας.
Στην ΕΕ, η οποία αποτελεί έναν ισχυρό πυλώνα μεταμοντερνισμού/μεταεθνισμού, στο πρόβλημα της μετανάστευσης, ηγέτες όπως ο Βίκτορ Ορμπάν της Ουγγαρίας απαντούν με την οικοδόμηση μίας κοινωνίας του χριστιανικού πολιτισμού. Η ηγετική χώρα της ΕΕ, η Γερμανία η οποία είναι προφανώς ένα κοσμικό κράτος, κυβερνάται από ένα χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, γεγονός που δημιουργεί πολλές περιπλοκές. Στη Μέση Ανατολή, η πτώση των κοσμικών δικτατοριών έφερε στο προσκήνιο πολιτικές δυνάμεις συνδεόμενες με τη θρησκεία, οι οποίες διεκδικούν ή κατέχουν την εξουσία. Στη Κίνα, το κοσμικό κράτος διεξάγει πόλεμο κατά της θρησκείας, την οποία θεωρεί μεγάλη απειλή.
Στην ΕΕ, η οποία αποτελεί έναν ισχυρό πυλώνα μεταμοντερνισμού/μεταεθνισμού, στο πρόβλημα της μετανάστευσης, ηγέτες όπως ο Βίκτορ Ορμπάν της Ουγγαρίας απαντούν με την οικοδόμηση μίας κοινωνίας του χριστιανικού πολιτισμού. Η ηγετική χώρα της ΕΕ, η Γερμανία η οποία είναι προφανώς ένα κοσμικό κράτος, κυβερνάται από ένα χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, γεγονός που δημιουργεί πολλές περιπλοκές. Στη Μέση Ανατολή, η πτώση των κοσμικών δικτατοριών έφερε στο προσκήνιο πολιτικές δυνάμεις συνδεόμενες με τη θρησκεία, οι οποίες διεκδικούν ή κατέχουν την εξουσία. Στη Κίνα, το κοσμικό κράτος διεξάγει πόλεμο κατά της θρησκείας, την οποία θεωρεί μεγάλη απειλή.
Το ζήτημα της θρησκείας και της σχέσης της με το κοσμικό κράτος και τις άλλες θρησκείες, έχει μονιμοποιηθεί σχεδόν παντού.
Στις ΗΠΑ, το θέμα αυτό δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει και τα τελευταία χρόνια εκδηλώνεται στη διαμάχη για το αν είναι αναγκαίο και πρέπον να χρησιμοποιείται η ευχή «Καλά Χριστούγεννα» και το κατά πόσον οι συμμετέχοντες σε μία άλλη θρησκεία ή οι άθεοι προσβάλλονται από αυτή τη χρήση.
Από τη μία πλευρά υπάρχει η άποψη ότι η φύση της συγκεκριμένης γιορτής αλλοιώνεται από τη χρησιμοποίηση του «Καλές Γιορτές» και από την άλλη πλευρά, υπάρχει η άποψη ότι...
Στις ΗΠΑ, το θέμα αυτό δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει και τα τελευταία χρόνια εκδηλώνεται στη διαμάχη για το αν είναι αναγκαίο και πρέπον να χρησιμοποιείται η ευχή «Καλά Χριστούγεννα» και το κατά πόσον οι συμμετέχοντες σε μία άλλη θρησκεία ή οι άθεοι προσβάλλονται από αυτή τη χρήση.
Από τη μία πλευρά υπάρχει η άποψη ότι η φύση της συγκεκριμένης γιορτής αλλοιώνεται από τη χρησιμοποίηση του «Καλές Γιορτές» και από την άλλη πλευρά, υπάρχει η άποψη ότι...
η χρησιμοποίηση της ευχής «Καλά Χριστούγεννα» παραβιάζει απρεπώς τη δημόσια σφαίρα, η οποία θα έπρεπε να είναι αμιγώς κοσμική. Το θέμα δεν αφορά το διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους, αλλά το άτοπο εισόδου της εκκλησίας στη δημόσια σφαίρα.
Το θέμα της ευχής «Καλά Χριστούγεννα» μπορεί από μόνο του να μην είναι καθοριστικό, αλλά το ερώτημα του status της θρησκείας μέσα στον εθνικό πολιτισμό -ή μέσα στα πλαίσια της γεωκουλτούρας στο παγκόσμιο επίπεδο του καπιταλισμού- όπου μπορεί να ενοχλεί τις ευαισθησίες κάποιων κοινωνικών ομάδων, δεν είναι καθόλου ασήμαντο. Πρόκειται για ένα κεντρικό ζήτημα που οι απαρχές του βρίσκονται στη γαλλική, την αμερικανική και τη Ρωσική Επανάσταση.
Η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου δεν ενοχλείται από τέτοια θέματα και θα χρησιμοποιήσει όποια ευχή θέλει.
Το θέμα της ευχής «Καλά Χριστούγεννα» μπορεί από μόνο του να μην είναι καθοριστικό, αλλά το ερώτημα του status της θρησκείας μέσα στον εθνικό πολιτισμό -ή μέσα στα πλαίσια της γεωκουλτούρας στο παγκόσμιο επίπεδο του καπιταλισμού- όπου μπορεί να ενοχλεί τις ευαισθησίες κάποιων κοινωνικών ομάδων, δεν είναι καθόλου ασήμαντο. Πρόκειται για ένα κεντρικό ζήτημα που οι απαρχές του βρίσκονται στη γαλλική, την αμερικανική και τη Ρωσική Επανάσταση.
Η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου δεν ενοχλείται από τέτοια θέματα και θα χρησιμοποιήσει όποια ευχή θέλει.
Στις ΗΠΑ, η πλειοψηφία του κόσμου εξακολουθεί να εύχεται «Καλά Χριστούγεννα», όπως δείχνουν και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις. Η ίδια η ευχή «Καλά Χριστούγεννα» έχει μεταμορφωθεί σε μία κοσμική ευχή, με τον ίδιο τρόπο που τα Χριστούγεννα κάτω από την αμερικανική παγκόσμια ηγεμονία, έχουν πλήρως εμπορευματοποιηθεί.
Στις αναπτυγμένες κοινωνίες της Δύσης δεν εμφανίζεται πουθενά ο Χριστιανισμός να προσπαθεί να καταπιέσει άλλες θρησκείες. Οι χριστιανοί είναι τόσο διαιρεμένοι μεταξύ τους για να επιχειρήσουν κάτι τέτοιο, ακόμα και αν το ήθελαν. Αυτοί που επιθυμούν να χρησιμοποιούν την ευχή «Καλά Χριστούγεννα» θα το κάνουν, όπως και αυτοί που προτιμούν την ευχή «Καλές γιορτές». Οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι πολυεθνικές, θα χρησιμοποιούν οτιδήποτε συμφέρει στο μάρκετινγκ που κάνουν.
Πρόκειται για έναν τρόπο να τίθεται το θέμα στο περιθώριο, να μην επιλύεται και να επανέρχεται. Αυτή εξάλλου, είναι η επιτομή του μεταμοντερνισμού στις χώρες της Δύσης.
Στις αναπτυγμένες κοινωνίες της Δύσης δεν εμφανίζεται πουθενά ο Χριστιανισμός να προσπαθεί να καταπιέσει άλλες θρησκείες. Οι χριστιανοί είναι τόσο διαιρεμένοι μεταξύ τους για να επιχειρήσουν κάτι τέτοιο, ακόμα και αν το ήθελαν. Αυτοί που επιθυμούν να χρησιμοποιούν την ευχή «Καλά Χριστούγεννα» θα το κάνουν, όπως και αυτοί που προτιμούν την ευχή «Καλές γιορτές». Οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι πολυεθνικές, θα χρησιμοποιούν οτιδήποτε συμφέρει στο μάρκετινγκ που κάνουν.
Πρόκειται για έναν τρόπο να τίθεται το θέμα στο περιθώριο, να μην επιλύεται και να επανέρχεται. Αυτή εξάλλου, είναι η επιτομή του μεταμοντερνισμού στις χώρες της Δύσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου