ΣΥΡΙΖΟΑΛΗΤΑΡΑΔΙΚΟ: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι βαθύ ΠΑΣΟΚ. Το ξεπερνάει

Του Γιάννη Σιδέρη

Οι πιθανολογικές και ευχολογικές αναλύσεις, είναι - όπως θα έλεγε ένας πούρος αριστερός Συριζαίος - ιδεαλιστική θέαση της πραγματικότητας. Έτσι, ορμώμενος από το χθεσινό άρθρο του Βασίλη Γεώργα, επιχειρώ μια διαφορετική προσέγγιση, και όχι όπως ίσως θεωρηθεί, για… υπεράσπιση του παλιού, ή του νέου ΠΑΣΟΚ (κριτήριο είναι αυτούσιες οι πράξεις των κομμάτων και των στελεχών τους και όχι η τυπική κατάταξή τους στην πολιτική γεωγραφία).

Ο Αλέξης Τσίπρας είναι ηγέτης. Έχει υπερτονισμένα τα αναγκαία υποκειμενικά χαρακτηριστικά: Είναι αδίστακτος, δεν δείχνει να έχει αναστολές προκειμένου να πετύχει τους σκοπούς του (κάτι έμαθαν ο Αλαβάνος, ο Λαφαζάνης, ο Κουβέλης - και βέβαια οι… προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, αποκρυσταλλωμένες σε Κ.Ε. και συνέδρια).

Ωστόσο είναι από πολιτική συγκρότηση, ένας κακός ηγέτης. 

Δεν θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τις περιστάσεις για να γκρεμίσει τις παλιές διαχωριστικές γραμμές, γιατί δεν θα ήταν ο εαυτός του. Ανδρώθηκε, πολιτικοποιήθηκε, με συνθήματα ταξικού μίσους και διαχωρισμού της κοινωνίας, αλλά σε λάθος βάση, λόγω αναλυτικής αδυναμίας (όπως π.χ. και ο Κυρίτσης που θεώρησε τους «μενουμευρώπηδες» ως την ηγεμονεύουσα τάξη της χώρας (!), και ως ταξικούς αντιπάλους του λαού). Δεν είχε αφομοιώσει ευρεία Παιδεία, οι θεωρητικοί του κριτικού μαρξισμού της μεταπολεμικής εποχής δεν ήταν το φόρτε του.

Γι' αυτό και στη Βουλή έλαμπε μόνο όταν κατήγγειλε οργίλως, όταν υιοθετούσε τον οξύ, επιθετικό λόγο του πολιτικού εισαγγελέα. Έτσι συνέπαιρνε και το κομματικό του ακροατήριο. Και αυτός, και αυτό, θεωρούσαν ότι αριστερά σημαίνει να μισείς, να γκρεμίσεις ορμητικά και άτσαλα το εποικοδόμημα του αστισμού. Δεν ήξεραν όμως πώς να χτίσουν το νέο. Εξ ου και στις προγραμματικές δηλώσεις των υπουργών του, ειδικά  της πρώτης κυβέρνησής του, οι ρωμαλέες αγωνιστικές διαβεβαιώσεις,  αφορούσαν μόνο στο τι θα καταργήσουν, στο τι θα κατεδαφίσουν. 

Ποτέ τι θα δημιουργήσουν, με τι θα το αντικαταστήσουν.

Αντιθέτως το παλιό ΠΑΣΟΚ στην εποχή του, προσπάθησε να ενώσει την κοινωνία από τη βαθιά ιστορική διαίρεση. Ναι μεν χτυπούσε σκληρά τη Δεξιά, αλλά την χτυπούσε πολιτικά. Δεν στοχοποίησε ανθρώπους ως γερμανοτσολιάδες και προδότες. Φώναζε «ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά», αλλά ήταν η ατμόσφαιρα της εποχής, ήταν κοντινές οι μνήμες του '61, του 63 και της χούντας (που θεωρητικά  ανήκε στη ευρεία Δεξιά, όπως και οι τρομοκρατικές οργανώσεις ανήκουν στην ευρεία Αριστερά). Σαφώς η μεταχουντική Δεξιά του Κωνσταντίνου Καραμανλή εμπέδωσε τη δημοκρατία στη χώρα, ήταν ένα σχεδόν ευρωπαϊκό κόμμα για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά υπήρχε ακόμη  η μισή Ελλάδα στην απέξω, καθώς οι ρυθμοί σε ένα αργόσυρτο βαλκανικό κράτος δεν αλλάζουν, επειδή το θέλει ο ηγέτης.

(Βρέθηκα νέος, στα πρώτα μου βήματα το '84 στην Κόνιτσα, για ρεπορτάζ. Άρχισα να λέω στο καφενείο ότι ο Αντρέας δεν πιστεύει, και δεν θα φέρει τον σοσιαλισμό. Ένας γέρος αριστερός με σταματά και μου απαντάει ότι παραμονές εκλογών του '81, πήγε ο χωροφύλακας στον φούρναρη, και του είπε μην του δίνει ψωμί γιατί είναι κομμουνιστής. Δεν έφταιγε φυσικά η ΝΔ γι' αυτό. Απλώς υπήρχε ακόμη ζώσα νοοτροπία σε κάποιους θύλακες, στις παρυφές του κρατικού μηχανισμού).

Ο Αντρέας συμφιλίωσε το λαό με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, δεν μίλησε για Τσολάκογλου και για «λιγότερο Έλληνες», όπως έκανε η άψητη, υπερφίαλη ηγετική παρέα του ΣΥΡΙΖΑ, που φαντασιώθηκε τον εαυτό της ως δρακογενιά (με δανεικούς αγώνες εκείνων είχαν το θάρρος να πεθάνουν για τις ιδέες τους – σωστές ή όχι, δεν είναι αυτό το θέμα μας).

Γι' αυτό δεν θα μπορούσε να κοιτάξει μπροστά. Μεγάλωσε πολιτικά με τη σκέψη να πάρει πίσω το αίμα εκείνων. Το είπε με άλλο τρόπο ο Φίλης στο συνέδριο: Είμαστε κυβέρνηση ζώντων τε και τεθνεώτων. Και την ίδια ώρα ένα τμήμα της νεολαίας κραύγαζε ότι τα ξερονήσια και οι φυλακές δεν τρόμαξαν τους κομμουνιστές! Αυτό την στιγμή που το κόμμα τους ήταν κυβέρνηση - εικοσάρηδες κυβερνητικοί με το μυαλό στα ξερονήσια, όχι ως ανάκληση ιστορικής μνήμης και οφειλόμενη απόδοση τιμής, αλλά με υψωμένη γροθιά, ως φλάμπουρο αγώνα!

Γι' αυτό δεν θα μπορούσε να τον παρασύρει το παλιό ΠΑΣΟΚ. Τώρα είναι μόδα η δαιμονοποίησή του, αλλά οι ΠΑΣΟΚοι ήταν πάντα εντός εποχής, και το κόμμα στις απαρχές του, μοντέρνο. Το νομοθετικό του έργο ήταν προοωθητικό, για την θεσμικώς καθυστερημένη χώρα. Αυτά  που τώρα είναι αυτονότητα π.χ. ο πολιτικός γάμος, το συναινετικό διαζύγιο, η αναγνώριση της γυναικείας ισοτιμίας, αυτά που τώρα  επαναφέρει ο Γαβρόγλου στην Παιδεία, κλπ, τότε ήταν εκσυγχρονισμός και δημοκρατική κατάκτηση, ασχέτως αν στην πορεία κάποια  κακοφόρμησαν. Εν έτει 2017, σίγουρα  τα του Γαβρόγλου αποτελούν αραχνιασμένη αντιδραστική παλινδρόμηση. Επίσης, όπως γράψαμε και σε χθες, δύο – τρία, κοινωνικής νεωτερικότητας νομοσχέδια που πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ, τα πέρασε με την ψήφο του ΠΑΣΟΚ και των… λοιπών προοδευτικών δυνάμεων (για να θυμηθούμε τη γλώσσα της εποχής), την στιγμή που ο εθνικοθρησκευόμενος συγκυβερνήτης απείχε. 

Μια και περί ου ο λόγος, η επιλογή του Πάνου ως συγκυβερνήτη, έγινε γιατί...

 ταίριαζαν στην αρχαϊκότητα της πολιτικής τους σκέψης. Το μόνο που κατάλαβαν και οι δυο το 2010, ήταν πως η χρεοκοπία δεν υπήρχε, ήταν «παραμύθι με δράκο» (όπως διακήρυττε ο Αλέξης), και όλα έγιναν για να διαγουμίσουν οι κατακτητές το βαλκανικό μαγαζί γωνία (αυτό που με την δική τους ευγενική χορηγία  θα διαγουμίζουν επί 99 χρόνια). Γι’ αυτό και το μόνο που μπόρεσαν ως αντίδραση, ήταν τα κούφια ρωμαλέα λόγια («Η Ελλάδα δεν πωλείται» έγραφε το t shirt του Πάνου στη Βουλή), με αποτέλεσμα να σπάσουν τα μούτρα τους – και μαζί τους τα δικά μας.

Επίσης δεν υπάρχει παλιό ΠΑΣΟΚ  στον ΣΥΡΙΖΑ, παρά μόνο ως ψηφοφόροι. Υπάρχουν ελάχιστα στελέχη, όπως ο  Κουρουμπλής, ο Τόσκας  ή ο Σπίρτζης, αλλά αν τα δει κανείς μέσα από το  πρίσμα της τυπικής ή άτυπης ιεραρχίας του παλιού (ή και του τωρινού) ΠΑΣΟΚ, θα αναφωνήσει με υψωμένο φρύδι: Σιγά τα βαριά στελέχη. Υπάρχει βέβαια ο Κοτσακάς. Ναι μεν πρώην πολιτικός φίλος του Ακη, αλλά σοβαρό στέλεχος, που ασχολείται  με θεωρητικά και οργανωτικά ζητήματα, και επ' ουδενί έχει ακουστεί ότι παρεμβαίνει στο κυβερνητικό έργο.

Βεβαίως υπάρχουν τα ανήθικα συμβάντα της εκφυλισμένης περιόδου του ΠΑΣΟΚ, με τη λαμογιά και τις φωτογραφίες του Μητσοτάκη, καθώς και το πελατειακό κράτος που ο Αλέξης συνεχίζει (και δεν κατανοεί ότι αν επανέφερε επικαιροποιημένο και πιο σκληρό το ΑΣΕΠ του Πεπονή, θα είχε όλη την Ελλάδα μαζί του). Πάντως δεν χρειαζόταν το Παλιό ΠΑΣΟΚ να μεταλαμπαδεύσει τις αήθεις συνήθειες της παρακμιακής του εποχής, στον ΣΥΡΙΖΑ. Ξεχνούν πολλοί ότι η πλειοψηφία του ηγετικού απαράτ του ΣΥΡΙΖΑ έχει λενινιστική και σταλινική προπαιδεία. Ότι αγωνιστική προμετωπίδα είναι η ρήση του Λένιν, πως ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Ότι είναι πεπεισμένοι πως δεν αρκεί να κατακτήσουν την κυβέρνηση αλλά πρέπει να κατακτήσουν και την εξουσία. Σιγά που περίμεναν κάποια δευτερεύοντα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που αυτοί τα έβαλαν στη βιτρίνα, να τους μάθουν τρόπους οικειοποίησης του κράτους.

Η λαμογιά σαφώς δεν εντοπίζεται στον ΣΥΡΙΖΑ - δεν υπάρχουν στοιχεία. Τα όποια παρατράγουδα με Καλογρίτσα έχουν πολιτικό υπόβαθρο και όχι προσπάθεια προσωπικού πλουτισμού. Ωστόσο, αυτό δεν είναι τεκμήριο σύγκρισης. Και οι του ΠΑΣΟΚ την πρώτη, ακόμη και τη δεύτερη τετραετία, ήταν άσπιλοι. Η λαμογιά συνοδεύτηκε με την εισροή πακτωλών χρήματος εξ εσπερίας.   

Άλλωστε και τις φωτογραφίες του Μητσοτάκη τις διοχέτευσαν, ως επί μέρους δική τους πρωτοβουλία, στελέχη του ΠΑΣΟΚ, όταν ο Αντρέας σερνόταν άρρωστος, κυνηγημένος στο ειδικό δικαστήριο. Δεν φαίνεται να ήταν κεντρική επιλογή του τότε πανίσχυρου Εκτελεστικού Γραφείου. Εν αντιθέσει με τον ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου η ρητορική του μίσους και οι προωποποιημένες  στοχοποιήσεις αντιπάλων (πολιτικών, υψηλόβαθμων κρατικών υπαλλήλων, κ.α), επί εφτά χρόνια, αποτελούν κεντρικό σχεδιασμό.

Απομένει βέβαια ο Λαλιώτης. Ίσως να πρόκειται για το πρόσωπο του Ιανού. Ο ίδιος έχει πει στον γράφοντα (στους διαδρόμους του συνεδρίου της ΔΗΣΥ τον Ιούλιο), ότι τα περί δικής του βοήθειας προς τον ΣΥΡΙΖΑ μόνο… το liberal γράφει (δεν ισχύει βέβαια, τα γράφουν και άλλοι). Παράλληλα έχει δηλώσει δημοσίως ότι πιστεύει στην αυτόνομη πορεία της ΔΗΣΥ, μακράν του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. Φυσικά είναι πολύ παλιός, πολύ έμπειρος και έχει φάει τους πολιτικούς διαδρόμους με το κουτάλι, ώστε να αρκεστεί κανείς στις δημόσιες δηλώσεις του. Απλώς παραμένει ως ο άγνωστος Χ στο πλέγμα ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ.

Εν τέλει: Δεν χρειαζόταν ο Αλέξης, και δι’ αυτού ο ΣΥΡΙΖΑ, να παραδοθεί στο παλιό ΠΑΣΟΚ για να παρουσιάσει αυτό το πρόσωπο, που πόρω απέχει από την ανανεωτική Αριστερά και τη σοσιαλδημοκρατία. Αυτός είναι, γιατί αυτό είναι το πολιτικό του DNA. Βρίσκει την πολιτική του ολοκλήρωση στο ρόλο του πολιτικού εισαγγελέα, και όχι του κοινωνικού αναμορφωτή.