"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Τα «λάφυρα» των Ναζί στο Διαδίκτυο

Της Μαίρης Αδαµοπούλου

Απληστοι και µεθοδικοί, δεν άφησαν στο διάβατους έργο τέχνης που να µην το λεηλατήσουν. Για δώδεκα ολόκληρα χρόνια – από το 1933 έως το 1945– σάρωσαν την Ευρώπη. Συγκέντρωσαν περισσότερα από 20.000 αριστουργήµατα - πίνακες, γλυπτά, κοσµήµατα, βιβλία καιπολύτιµα έπιπλα.

«Χρησιµοποιήστε κάθε µέσο για να µεταφέρετε όλα τα έργα τέχνης εκτός Φλωρεντίας. Σώστε τους πίνακες που έχουν Αγγλοι και Αµερικανοί», διέταζε τους στρατιώτες του ο αρχηγός των SS και δεξί χέρι του Χίτλερ, Χάινριχ Χίµλερ, την ώρα που η Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg(ERR), η ειδική οµάδα µε ηγέτη τον Αλφρεντ Ρόζενµπεργκ είχε ως έργο να λεηλατήσει τους πολιτιστικούς θησαυρούς των χωρών που καταλάµβανε το Γ' Ράιχ.

Ο λόγος; Ο Αδόλφος Χίλτερ ονειρευόταννα φτιάξει ένα µουσείο του οποίου οι αίθουσες θα γέµιζαν κυρίως µε τα λεηλατηµένα έργα τέχνης των αιχµαλώτων σταστρατόπεδα συγκέντρωσης εβραϊκών οικογενειών.

Χρειάστηκε να περάσουν επτά δεκαετίες και πολλές πιέσεις για να αρχίσει να αποκαθίσταται η αδικία. Σήµερα πλέον, όµως, χάρη στην ψηφιακή τεχνολογία και στη συνεργασία µεταξύ µεγάλων αρχείων και µουσείων δηµιουργήθηκε ένας ενιαίος διαδικτυακός κατάλογος, στο οποίο απόγονοι των συλλεκτών που έπεσαν θύµατα των Ναζί, ιστορικοί και ερευνητές µπορούν να αναζητήσουν τα χαµένα έργα τέχνης. 

«∆εκαετίες µετά τη µεγαλύτερη µαζική κλοπήστην Ιστορία οι συγγενείς πλέον θα µπορούν να εντοπίσουν τους λεηλατηµένους θησαυρούς», εξηγεί ο πρόεδρος της οργάνωσης Claims Conference, Τζούλιους Μπέρµαν, η οποία – σε συνεργασία µε το Μουσείο Ολοκαυτώµατος των Ηνωµένων Πολιτειών, τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ, επιτροπές και φορείς από την Ευρώπη – έχει αρχίσει τη σύνταξη του ψηφιακού καταλόγου από το 2005.

Το αποτέλεσµα βρίσκεται πλέον σε µια και µόνη ιστοσελίδα, όπου γίνεται σαφές πως τα µισά από τα 20.000 έργα τέχνηςτα οποία εκλάπησαν από Εβραίους που ζούσαν στη Γαλλία και το Βέλγιο δεν έχουν επιστραφεί στους κατόχους τους. ∆ίπλα σε κάθε έργο υπάρχει ο τίτλος, ο δηµιουργός του, αναλυτική περιγραφή και ο αριθµός καταλόγου που είχε στα αρχεία των SS, ενώ σύνδεσµοι παραπέµπουν στις 140.000 σελίδες των ναζιστικών αρχείων ERR, τα οποία δίνουν στοιχεία για τα έργα.

Ενδεικτικό είναι ότι εκτιµάται πως ήδη έχουν ταυτοποιηθεί µέσω του συγκεκριµένου υλικού περί τις 260 συλλογές και τους 269 ιδιοκτήτες, ενώ οι ειδικοί θεωρούν πως µε τη δηµοσιοποίηση των στοιχείων µουσεία, έµποροι έργων τέχνης και οίκοι δηµοπρασιών δεν θα έχουν πλέον το άλλοθι της άγνοιας ώστε να διακινούν λεηλατηµένα από τους Ναζί καλλιτεχνήµατα.

TA NEA

Δεν υπάρχουν σχόλια: