"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΣΟΥΡΓΕΛΑΡΟΠΛΗΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Η ευτυχία των βεβαιοτήτων

 


Του ΣΑΚΗ ΜΟΥΜΤΖΗ

Ο χώρος τής πάλαι ποτέ ανανεωτικής Αριστεράς βασανιζόταν από το σύμπτωμα της διάσπασης και των αποχωρήσεων και αυτή η «ένδοξη» παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα.  

Πού οφείλεται αυτό το γεγονός, που θα μπορούσαμε να το αποκαλέσουμε και παθογένεια;  

Πρώτα πρώτα αυτός ο χώρος, απελευθερωμένος από τις δαγκάνες του δογματισμού, άρχισε να παράγει αυτόνομη πολιτική σκέψη, με διαδικασίες που απείχαν έτη φωτός από την παλαιοκομμουνιστική πρακτική του λεγόμενου δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Αυτά τα γεννητούρια ιδεών είχαν και τις ωδίνες τους. Διαφορετικές προσεγγίσεις έφεραν διαφορετικές απόψεις και καινούργιους προβληματισμούς.

Επειδή ο χώρος της ανανεωτικής Αριστεράς ήταν μικρός, μακριά από τα κέντρα λήψης πολιτικών αποφάσεων και μακριά από τα κέντρα της εξουσίας, η συγκολλητική ουσία που τον συνείχε ήταν καθαρά ιδεολογική. Και ως γνωστόν οι ιδεολογίες επιδέχονται πολλές ερμηνείες. Πολύ γρήγορα οι διαφορετικές ερμηνείες μετατράπηκαν σε διαφορετικές πολιτικές προτάσεις, που έφεραν με τη σειρά τους είτε αποχωρήσεις πρωτοκλασάτων στελεχών είτε τη δημιουργία νέων κινήσεων και κομμάτων. Η ανανεωτική Αριστερά από τη φύση της ήταν προβληματισμένη και προβληματική.

Στην άλλη όχθη, η ορθόδοξη Αριστερά βίωνε και εξακολουθεί να βιώνει τη μακαριότητα των βεβαιοτήτων. Παλαιότερα, επί της αλήστου μνήμης Σοβιετικής Ενωσης, το καθήκον της ήταν ένα και μοναδικό: η υπεράσπιση της Μέκκας του κομμουνισμού, που αποτελούσε το παγκόσμιο πρότυπο της οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Αν γνωρίζεις τη συνταγή δεν ψάχνεις άλλες λύσεις. Δεν προβληματίζεσαι, δεν αμφιβάλλεις, δεν ανησυχείς. Το θεολογικό δόγμα τού «πίστευε και μη ερεύνα» μετατράπηκε σε ιδεολογικό πρόταγμα. Οσοι ερευνούν και αμφιβάλλουν τίθενται εκτός του υγιούς οργανισμού. Η αποβολή τους λαμβάνει τα χαρακτηριστικά μιας φυσιολογικής διαδικασίας. Οι αιρετικοί δεν έχουν θέση στην επίσημη Εκκλησία.

Ακόμα και οι δύο μεγάλες διασπάσεις του 1968 και του 1991 έτσι αντιμετωπίστηκαν.
«Ο υγιής οργανισμός απέβαλε τα περιττώματά του», όπως έγραφε και στις δύο περιπτώσεις ο επίσημος κομματικός Τύπος. Και το Κόμμα συνέχισε αταλάντευτο την πορεία του. 

Η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού μπορεί να έφερε την τρικυμία του 13ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, όμως πολύ γρήγορα ξεπεράστηκε γιατί «το Κόμμα έχει πάντα δίκιο». 

Η ορθόδοξη Αριστερά, ιστορικά, έχει δώσει στην έννοια του Κόμματος μια υπερβατική διάσταση, απαλλαγμένη από τις μικρότητες, τα λάθη και τις αντιπαλότητες των στελεχών και των μελών του.  

Αυτή ακριβώς η βεβαιότητα για την ορθότητα της πολιτικής γραμμής, που πάντα δικαιώνεται από τις εξελίξεις, αποτελεί τον βασικό παράγοντα της ενότητας ή της ακινησίας –όπως το βλέπει ο καθένας– της ορθόδοξης Αριστεράς.  

Οταν είσαι σίγουρος πως το Κόμμα ποτέ δεν κάνει λάθη...

 

 –η αυτοκριτική είναι πάντα υποταγμένη στην υπεράσπιση του Κόμματος–, αισθάνεσαι την ασφάλεια που προσφέρει αυτό το αλάθητο. Αισθάνεσαι πως ανήκεις στη σωστή πλευρά της Αριστεράς. Η γαλήνη της πίστης από τη μια μεριά και τα ζιζάνια των αμφιβολιών από την άλλη.



Δεν υπάρχουν σχόλια: