Σε ένα από τα ρεπορτάζ του Guardian για το δυστύχημα στα Τέμπη, γίνεται αναφορά σε ένα άλλο δυστύχημα με τρένο, το οποίο συνέβη στη Γερμανία, το όχι και τόσο μακρινό 2016.
Οι ομοιότητες είναι πράγματι ανατριχιαστικές. Είχαν συγκρουστεί δύο τρένα στο Bad Aibling της Βαυαρίας, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 11 άνθρωποι, να τραυματιστούν σοβαρά 24 και ελαφρότερα 61. Αντίθετα από την αμαξοστοιχία στα Τέμπη, τα τρένα στη Βαυαρία είχαν σχετικά λίγους επιβάτες κι έτσι τα θύματα ήταν λιγότερα. Το δυστύχημα είχε αποδοθεί και εκεί σε ανθρώπινο λάθος. Ο υπεύθυνος για την κυκλοφορία των τρένων έπαιζε βιντεοπαιχνίδια στο κινητό του (!) κι είχε δώσει λάθος οδηγίες στους μηχανοδηγούς. Όταν το κατάλαβε επιχείρησε να στείλει διορθωτικό σήμα, μπέρδεψε όμως τους κωδικούς κι έτσι δεν κατάφερε να αποτρέψει τη σύγκρουση! Όπως και στα Τέμπη, έτσι και στη Γερμανία, η σύγχυση προκλήθηκε από την καθυστέρηση μιας αμαξοστοιχίας και τις λανθασμένες ενέργειες που έκανε ο υπεύθυνος, ακυρώνοντας τα φωτοσήματα, για να επιτρέψει στο τρένο να κινηθεί στην ίδια γραμμή τελικά με άλλο τρένο που ερχόταν από την αντίθετη κατεύθυνση. Ακριβώς όπως και στην Ελλάδα, όπου ο σταθμάρχης είπε στο μηχανοδηγό να προχωρήσει αγνοώντας το κόκκινο σήμα.
Στη δίκη, σύμφωνα με όσα έχουν γραφεί, ο Γερμανός σιδηροδρομικός έδειξε μεταμέλεια, αρνήθηκε όμως να απαντήσει πόσο απορροφημένος ήταν από το παιχνίδι. Τελικά καταδικάστηκε σε 3,5 χρόνια φυλακή και αφέθηκε ελεύθερος αφού εξέτισε τα 2/3 της ποινής του. Στην έκθεση των εμπειρογνωμόνων που έγινε μετά το ατύχημα επισημάνθηκε ότι το σύστημα κυκλοφορίας ήταν ξεπερασμένο ενώ η βασική σύσταση ήταν να αλλάξει το σύστημα επικοινωνίας ώστε να μη ξαναγίνει το μπέρδεμα με τους κωδικούς.
Τι συμπεράσματα μπορούμε άραγε να βγάλουμε από αυτή την ιστορία;
Ο πειρασμός είναι μεγάλος και οι ομοιότητες πολλές. Θα ήταν όμως σοβαρό λάθος. Δεν γνωρίζουμε τις ειδικές συνθήκες και βέβαια δεν είμαστε ειδικοί. Ούτε φυσικά γνωρίζουμε τι άλλα μέτρα έχουν ληφθεί από τότε στη Γερμανία για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Το ίδιο, για τους μη ειδικούς, ισχύει και για τα Τέμπη, όσο και αν δεν μας αρέσει. Η οργή είναι μεγάλη και δικαιολογημένη. Κάτω από προϋποθέσεις μπορεί να οδηγήσει σε θετικές ίσως και σημαντικές αλλαγές. Όχι όμως όταν το δυστύχημα αντιμετωπίζεται ως πρόσχημα για να προβάλουμε απλώς τις ιδεολογικές μας προκαταλήψεις. Ήδη παρακολουθούμε τέτοιες αντιπαραθέσεις. Δεν χρειάζεται να είσαι νεοφιλελεύθερος για να καταλάβεις ότι ο ΟΣΕ για τόσα χρόνια υπήρξε καταφύγιο κομματισμού και ρουσφετιού, ούτε να είσαι αθεράπευτος κρατιστής για να καταλάβεις ότι η πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ήταν μια από τις πιο αποτυχημένες ιδιωτικοποιήσεις.
Δεν είναι όμως αυτό το θέμα, κι όσο κι αν βολεύει κάποιους, είναι αποπροσανατολισμός από τα πραγματικά προβλήματα.
Το ίδιο κινδυνεύει να συμβεί και με το περίφημο σύστημα παρακολούθησης της κυκλοφορίας που κυοφορείται από το 2014 και τείνει να γίνει μονοκαλλιέργεια στα μέσα. Προφανώς είναι αναγκαίο, οι δολιοφθορές και η παραμέληση του δικτύου έχουν καταστήσει το σιδηροδρομικό δίκτυο ανασφαλές. Αν είχε ολοκληρωθεί το έργο, μπορεί να είχαμε αποφύγει το δυστύχημα. Η καθυστέρηση, όχι πρωτοφανής για τα ελληνικά πράγματα, είναι παρόλα αυτά σκανδαλώδης. Κι ακόμα κι αν δεν υπάρχουν ποινικές ευθύνες ένα σοβαρό κοινοβούλιο θα έπρεπε να συστήσει ειδική εξεταστική επιτροπή για το ζήτημα. Να κληθούν όλοι οι διατελέσαντες υπουργοί της τελευταίας εικοσαετίας να απολογηθούν, να πουν τι έκαναν και τι όχι. Χωρίς φυσικά να έχουμε ψευδαισθήσεις ότι θα εξορθολογιστεί η γραφειοκρατία.
Αν μείνουμε σε αυτό όμως, στην πραγματικότητα δεν θα έχουμε πάρει το μάθημά μας. Το δυστύχημα το προκάλεσε το ανθρώπινο λάθος. Κι όσο κι αν η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει, σε όλα τα συστήματα, ο ανθρώπινος παράγοντας είναι η τελική εξασφάλιση. Αν αύριο ξανακλέψουν τους αισθητήρες για να πουλήσουν τα σίδερα, το σύστημα θα είναι και πάλι τυφλό.
Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για το αν ο σταθμάρχης ήταν επαρκής και είχε την απαραίτητη πείρα, για το αν θα πρέπει να είναι δύο σε κάθε βάρδια ή αν σε μια τέτοια περίπτωση θα υπάρχει διάχυση της ευθύνης, ή πάλι αν η εκπαίδευση θα πρέπει να είναι τριετής όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι ζητήματα για τους ειδικούς. Όμως εκείνο που ξέρουμε είναι ότι σε κάθε οργανισμό, το πιο σημαντικό είναι το εργασιακό ήθος που επικρατεί. Κι αυτό είναι το πιο δύσκολο να αλλάξει. Μια υπηρεσία που χρησιμεύει για τα ρουσφέτια πολιτικών και συνδικαλιστών ή απλώς κάνει τα χατίρια ιδιωτών, όποιες δικλείδες ασφαλείας και αν μπουν θα αποτύχουν.
Αυτό το πρόβλημα δεν το έχουμε αντιμετωπίσει σχεδόν πουθενά στο δημόσιο.
Απλώς...
ο ΟΣΕ είναι μια από τις πιο κραυγαλέες αλλά και τις πιο επικίνδυνες περιπτώσεις.
Το πληρώσαμε με τις ζωές νέων παιδιών και ανείπωτο πόνο των οικογενειών τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου