RADAR: Ο ΑΓΡΥΠΝΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ: ΠΑΣΟΚ-ο-ΛΑΜΟΓΙΑΡΑΔΙΚΟ - Εύα Καϊλή: Από το Συντριβάνι στο κελί του Αρεν

Του ΠΑΥΛΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Η Εύα Καϊλή όταν ήταν 12 ετών ήλθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη σκέψη του Φρίντριχ Νίτσε. Διάβασε το βιβλίο «Τάδε έφη Ζαρατούστρα», που ανακάλυψε στην οικογενειακή βιβλιοθήκη.

Στο έργο αυτό ο Γερμανός φιλόσοφος του 19ου αιώνα αναπτύσσει επικίνδυνες ιδέες. Ο Ζαρατούστρα διακηρύσσει ότι «ο Θεός είναι νεκρός» και ότι ο άνθρωπος πρέπει να «αυτοκαταστραφεί» για να δημιουργήσει τον «Υπεράνθρωπο». Η υπέρβαση του εαυτού επιτυγχάνεται μέσα από την έκφραση της «θέλησης για εξουσία».

Οι έννοιες στον Νίτσε είναι διφορούμενες και οι ερμηνείες επισφαλείς. Ενα παιδί κινδυνεύει να πάρει τόσο πολύ «τοις μετρητοίς» τη «θέληση για εξουσία», ώστε στο μέλλον να συλληφθεί με… παράνομα μετρητά.

Η τέως, πλέον, αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου γεννήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 1978 στην περιοχή Συντριβάνι της Θεσσαλονίκης. Ο πατέρας της Αλέξανδρος γεννήθηκε στην Πόλη και αποφοίτησε από το Ζωγράφειο Λύκειο. Σπούδασε ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Αριστοτέλειο και απέκτησε την Εύα στα 23 του. Η μητέρα της, Μαρία, με καταγωγή από τον Πόντο είναι ποιήτρια και απόφοιτη της Σχολής Θεάτρου του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ). Η μικρότερη αδελφή της, Μανταλένα, είναι δικηγόρος και επικεφαλής της ELONTech. Πρόκειται για μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση που προσφέρει «νομικές συμβουλές» σχετικά με τη ρυθμιστική πολιτική της Ε.Ε. για τις αναδυόμενες τεχνολογίες (η ιστοσελίδα «κατέβηκε»).

«Ηταν μια μικροαστική οικογένεια με μεσαία οικονομικά μέσα. Κατά σύμπτωση, η οικονομική της κατάσταση βελτιώθηκε από τότε που η Εύα μπήκε στην πολιτική», λέει στην «Κ» πρόσωπο με γνώση της ανθρωπογεωγραφίας της συμπρωτεύουσας. Ας μην αναρωτηθούμε πόσες άλλες οικογένειες πολιτικών –από τη Βουλή έως το τελευταίο χωριό– έχουν σημαδευτεί από ανάλογες συμπτώσεις. Ας σταθούμε μόνο στα πρόσωπα των ημερών. Ακόμη και αν υπογραμμίσουμε ότι οι απολαβές των ευρωβουλευτών δεν είναι ευκαταφρόνητες, οι σκιές παραμένουν.

Η Εύα φέρεται να δάγκωσε το μήλο που της πρόσφερε κάποιος «καταραμένος όφις» από το Κατάρ με αντάλλαγμα την υποστήριξή της στο ζήτημα της κατάργησης της βίζας για τα ταξίδια από το κρατίδιο προς την Ευρώπη που επρόκειτο να συζητηθεί στο Ευρωκοινοβούλιο (και τώρα πήγε στις ελληνικές καλένδες). Το Κατάρ διαψεύδει ότι έχει οποιαδήποτε σχέση με το σκάνδαλο. Προτού συλληφθεί, η αντιπρόεδρος πρόλαβε να υπερασπιστεί με πάθος στην Ευρωβουλή το κρατίδιο απέναντι στις κατηγορίες για στημένη ανάθεση του Μουντιάλ, διώξεις κατά των ομοφυλοφίλων και εκατόμβες νεκρών εργατών από την αποπνικτική ζέστη κατά την ανέγερση των γηπέδων.

Η Καϊλή ως κορίτσι είχε κλειστό χαρακτήρα και διάβαζε πολύ. Δεν ήταν πάντα όμορφη λόγω κάποιων αυξομειώσεων βάρους. Στο λύκειο, όμως, «άνθισε». Πέρα από αριστούχος και απουσιολόγος της τάξης, εξελέγη πρόεδρος του 15μελούς συμβουλίου. Τα 15μελή της εποχής διακρίθηκαν στις καταλήψεις και έγιναν φυτώρια ταλέντων που εμπλούτισαν αργότερα την κεντρική πολιτική σκηνή. Η Εύα πέρασε στην Αρχιτεκτονική του ΑΠΘ. Οταν έγινε 20 ετών, το 1998, ο καθηγητής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών, συγκοινωνιολόγος Σπύρος Βούγιας, κατέβηκε για δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Είχε την υποστήριξη του Συνασπισμού, αλλά προέβαλλε την εικόνα του «ανεξάρτητου».

Ο 45άρης Βούγιας είχε ύφος μποέμ διανοουμένου. Μιλούσε με ύφος και ρυθμό Θερμαϊκού Κόλπου και έμοιαζε σαν να βγαίνει από σίριαλ. Ελεγε ότι παραμερίζει τον κουρασμένο κομματικό λόγο για να διατυπώσει έναν «ερωτικό λόγο που απευθύνεται σε όλους αδιακρίτως». Για εκλογικό κέντρο επέλεξε το café Santé, που το μετονόμασε σε café Politic. Πίστευε ότι για να έχει η πολιτική συζήτηση μεγαλύτερη απήχηση, θα πρέπει να γίνεται σε καφέ-μπαρ.

Η Καϊλή, μέλος της ΠΑΣΠ, επισκέφθηκε το μπαρ. Τα πράσινα μάτια της διέκριναν ανάμεσα στην κάπνα από τα τσιγάρα τη ριζοσπαστική σκέψη που οδηγεί στην επιτυχία. Ο Βούγιας απέσπασε 15,1%. Το 2000 μεταπήδησε στο ΠΑΣΟΚ και έγινε βουλευτής Επικρατείας. Το 2002 επανέλαβε την «ερωτική εκστρατεία» με τον συνδυασμό «Ξημερώνει». Δεν ξημέρωσε. Ελαβε 27,9%. Οι Θεσσαλονικείς προτίμησαν από την πρώτη Κυριακή τη «σταθερή αξία», τον Βασίλη Παπαγεωργόπουλο (54,2%), αλλά η Εύα εξελέγη σύμβουλος.

Το στρατηγικό πρόβλημα που έπρεπε να επιλύσει το ΠΑΣΟΚ στη Θεσσαλονίκη το 2004 ήταν η τεράστια δημοτικότητα της λαϊκής καλλονής της Νέας Δημοκρατίας Ελενας Ράπτη, η οποία κατέβαινε φουριόζα για πρώτη φορά, στο πλαίσιο της βαθιάς ανανέωσης που προωθούσε ο Κώστας Καραμανλής.

Οι επαΐοντες αποφάσισαν ότι η καλύτερη απάντηση ήταν η Εύα.

Η Καϊλή εξελέγη τελευταία, αλλά ο Γιώργος Παπανδρέου, που ήταν υποψήφιος σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, προτίμησε την έδρα της Θεσσαλονίκης. Αφησε την Εύα εκτός Βουλής, ίσως γιατί γνώριζε ότι η πρωτόπλαστη του Βορρά υποστήριζε τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Η Εύα αξιοποίησε τον ελεύθερο χρόνο της παίρνοντας ένα «μαστεράκι» στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς, χωρίς φυσικά να στερηθεί τις επισκέψεις της στον Αντώνη Ρέμο και σε άλλα κέντρα μυσταγωγίας.

Η διασημότητα που κατέκτησε την οδήγησε στο στούντιο του Mega Channel. Για μία διετία παρουσίαζε το δελτίο ειδήσεων του Σαββατοκύριακου. Οι μυημένοι μιλούσαν για μια νέα γυναίκα με εξυπνάδα, εργατικότητα και αγωγή. Το 2007 υπερέβη σε ψήφους τον Ακη Τσοχατζόπουλο και μπήκε στη Βουλή, αφήνοντας έξω το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Η εξέλιξη σόκαρε αρθρογράφους-φίλους του Ακη, που έγραψαν για «τέλος εποχής». Τελικά η εποχή δεν άλλαξε και πολύ. Ακολούθησε η εμφύλια σύρραξη Παπανδρέου – Βενιζέλου. Σε συγκέντρωση του Βενιζέλου η Εύα σηκώνεται όρθια και χτυπάει ένα ταμπούρλο – άλλη μία επιρροή, ενδεχομένως, από τον «Ζαρατούστρα», αυτή τη φορά του Ρίχαρντ Στράους. Το Συμφωνικό Ποίημα αρχίζει με ένα ρυθμό τυμπάνου, που συμβολίζει την έλευση του Υπερανθρώπου.

Η Εύα επανεξελέγη το 2009. Το 2011, μόλις ανακοινώθηκε ότι ο Παπανδρέου προετοιμάζει δημοψήφισμα για την εφαρμογή του αναθεωρημένου προγράμματος σταθεροποίησης, η Καϊλή τον κάλεσε με ανοιχτή επιστολή να παραιτηθεί και να υποστηρίξει κυβέρνηση συνεργασίας.

Η απάντηση ήλθε από τον τότε γραμματέα του ΠΑΣΟΚ Σωκράτη Ξυνίδη, που την αποκάλεσε «καλτσοδέτα». Η Καϊλή τον κατήγγειλε στο Πειθαρχικό του Κοινοβουλίου για σεξιστική συμπεριφορά. Εκείνη την εποχή είχε ταυτιστεί πολιτικά με τον Βενιζέλο. Αργότερα άρχισε να κρατάει αποστάσεις. Σήμερα ο Βενιζέλος δηλώνει ότι «η τραγική υπόθεση Καϊλή είναι αδιανόητη πολιτικά, θεσμικά και ηθικά».

Ανεξάρτητα από την ομοβροντία κριτικής ότι στηρίχτηκε στην εξωτερική της εμφάνιση και στις σχέσεις της με ισχυρούς επιχειρηματίες, η Καϊλή δεν ήταν μόνο μια «Μπάρμπι» και σίγουρα δεν ήταν διάττων αστήρ. Είχε αντοχή και διάρκεια. Σε κάποιες περιπτώσεις δεν δίστασε να συγκρουστεί. Παραλίγο να συγκρουστεί και με τον Βενιζέλο όταν τον Ιούνιο του 2012 ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επέλεξε την έδρα της Θεσσαλονίκης. Η πολιτικός είχε μόλις επανεκλεγεί –πρώτη σε σταυρούς– στην Α΄ Θεσσαλονίκης, αλλά έμεινε για δεύτερη φορά εκτός Βουλής.

Ο λαός ανέλαβε να αποκαταστήσει την «αδικία» ανταμείβοντας την Εύα με την πρώτη θέση σε σταυρούς στην «Ελιά» στις ευρωεκλογές του 2014 (πάνω από 120.000). Έτσι ξεκίνησε η ευρωπαϊκή καριέρα.

Τα ξένα «λαγωνικά» την είχαν ήδη εντοπίσει. Το 2011 η βρετανική εφημερίδα Sun την ανακήρυξε στην ιστοσελίδα της ως «την πιο σέξι πολιτικό της Ευρώπης». Το 2019 επανεξελέγη με 145.000 σταυρούς (αλλά βγήκε δεύτερη μετά τον Νίκο Ανδρουλάκη).

Στην Ευρώπη επέδειξε εργατικότητα. Εξελέγη ως μία εκ των δεκατεσσάρων αντιπροέδρων του Ευρωκοινοβουλίου, ενώ το 2021 σκεφτόταν να διεκδικήσει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Στην Ευρώπη ασχολούνταν (και) με τις νέες τεχνολογίες. Μιλούσε συχνά ως ειδήμων για το κρυπτονόμισμα bitcoin. Πολιτικός με σαρκαστική διάθεση είπε στην «Κ» ότι «αν η Εύα ήξερε από bitcoin θα τα είχε πάρει σε bitcoin». Τελευταία κυκλοφορούσε η πληροφορία ότι θα συνταχθεί με τη Νέα Δημοκρατία. Το καλοκαίρι υποβίβασε το σκάνδαλο της παρακολούθησης του κινητού του προέδρου του κόμματός της. Ο Ανδρουλάκης δίστασε να τη διαγράψει και το μετάνιωσε.

Η Εύα Καϊλή εμφανίζει στο «πόθεν έσχες» της «πενιχρές» καταθέσεις –κοντά στο μισό εκατομμύριο ευρώ–και κάποια ακίνητα. Παρά τον φόρτο εργασίας στις Βρυξέλλες βρήκε τον χρόνο τον Νοέμβριο και ίδρυσε μαζί με τον σύντροφό της Φραντσέσκο Τζόρτζι εταιρεία ακινήτων με έδρα στην οδό Σκουφά στο Κολωνάκι. Οπως αποκάλυψε η «Κ», το ζεύγος προχώρησε στις αρχές της χρονιάς σε αγορά ακινήτου-φιλέτου στην Πάρο προς 300.000 ευρώ. Λίγοι θα πιστέψουν τώρα ότι οι επενδύσεις σε ακίνητα δεν ήταν άλλος ένας τρόπος για τη νομιμοποίηση αδήλωτων μετρητών μέσω εικονικών υπερτιμολογήσεων.

Εύα και Φραντσέσκο υπέγραψαν σύμφωνο συμβίωσης το 2020. Στις αρχές του 2021 απέκτησαν μία κόρη, την Αριάδνη. «Τώρα θέλει οργάνωση για να τα καταφέρεις», είπε στην Εύα η Φώφη Γεννηματά όταν της τηλεφώνησε για να της ευχηθεί για τη γέννηση του παιδιού. Τα 160.000 ευρώ που είχε στην κατοχή της λέγεται ότι βρέθηκαν κρυμμένα στο κρεβατάκι του παιδιού. Ο δικηγόρος της, Μιχάλης Δημητρακόπουλος, γνωστός για τις διασώσεις επιφανών, διαψεύδει την πληροφορία για την κρυψώνα. Διαψεύδει επίσης ότι η Εύα γνώριζε για το σκάνδαλο. Το αποδίδει στους ιταλικούς «αυτοσχεδιασμούς» του συντρόφου της.

Ο 35χρονος Τζόρτζι ήταν συνεργάτης του πρώην Ιταλού ευρωβουλευτή Αντόνιο Παντσέρι. Το 2019 ο Παντσέρι ίδρυσε στις Βρυξέλλες τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Fight Impunity» («Πολέμα την ατιμωρησία») που ασχολήθηκε με διεθνή θέματα παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στο σπίτι του Παντσέρι, ο οποίος «πολεμούσε την ατιμωρησία» μαζί με τον Τζόρτζι, κατασχέθηκαν 600.000 ευρώ. Εν τω μεταξύ, οι Αρχές παραμόνευαν έξω από το σπίτι του ζεύγους Καϊλή – Τζόρτζι και μόλις βγήκε ο Τζόρτζι τον συνέλαβαν, κατάσχεσαν το κινητό του και ενημέρωσαν τη σύζυγό του για τη σύλληψη. Η σύζυγος ενημέρωσε τον πατέρα της, ο οποίος βρισκόταν στο ξενοδοχείο Sofitel αγκαλιά με κάμποσα μετρητά. Ο Αλέξανδρος Καϊλής πετάχτηκε στον δρόμο, κατευθυνόμενος μάλλον προς άλλο σημείο της πόλης. Συνελήφθη με μια βαλίτσα μέσα στην οποία ασφυκτιούσαν 600.000 ευρώ.

Ακολούθησε η έφοδος στην κατοικία του ζεύγους, αφού η σύλληψη του πατρός Καϊλή αξιοποιήθηκε για την άρση της ασυλίας της αντιπροέδρου θυγατέρας του. Παράλληλα, έγιναν έφοδοι σε σπίτια κομπάρσων του δράματος και του Βέλγου ευρωβουλευτή Μαρκ Ταραμπελά. Φαίνεται ότι οι βελγικές αρχές έμαθαν σε πραγματικό χρόνο ότι οι πρωταγωνιστές έλαβαν τις αμοιβές τους για τον αγώνα τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα και κινητοποιήθηκαν άμεσα προτού οι βαλίτσες κάνουν φτερά σε κάποια εξωχώρια εταιρεία (offshore). Στην Ελλάδα η Αρχή για το Ξέπλυμα Μαύρου Χρήματος δέσμευσε τα περιουσιακά στοιχεία της Καϊλή, του συντρόφου της και μελών της οικογένειάς της. Από τη μια μέρα στην άλλη, η πολιτικός βρέθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο στις φυλακές του Αρεν έξω από τις Βρυξέλλες.

«Η Εύα Καϊλή είναι τέκνο της εποχής του “ελληνικού νεοπλουτισμού”, όπου για μερίδα της κοινωνίας η διαφθορά ισοδυναμεί με ανθρώπινο δικαίωμα», λέει στην «Κ» παλαιός κοινοβουλευτικός. Οταν η κομματική επιρροή απλώνεται στην οικονομία, η μια γενιά μετά την άλλη (πατήρ και θυγατέρα εν προκειμένω) μπορεί να καταλήγουν στην ίδια διαπίστωση: ότι η σκληρή δουλειά δεν οδηγεί στην οικονομική αποκατάσταση με τρόπο εξίσου δραστικό με εκείνον που εξασφαλίζει η μετατροπή της πολιτικής επιρροής σε μίζες που διακινούνται σε σακούλες. Ισως είναι πολλοί εκείνοι που μόλις αντιλαμβάνονται πώς παίζεται το παιχνίδι συναινούν αθόρυβα με τους άρρητους κανόνες του ή σηκώνονται από την «τσόχα» και φεύγουν στο εξωτερικό.

Η Εύα έκανε και τα δύο – έφυγε στο εξωτερικό, όπου ανακάλυψε ακόμη περισσότερες ευκαιρίες για αριστεία. Οπως είπε η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, «η ευρωπαϊκή δημοκρατία δέχεται επίθεση». Γεμάτοι «θέληση για εξουσία» κάποιοι αναγνώστες του Νίτσε βρέθηκαν στον παράδεισο της Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας, όπου παραμονεύουν όφεις κρατώντας μήλα της γνώσης. Αλλά καθώς «ο Θεός είναι νεκρός», πίστεψαν ότι...