Του Παντελή Σαββίδη
Παραφράζω τον Αλτουσέρ με τον τίτλο, απο το εντυπωσιακό για την εποχή του, βιβλίο Lire le Capitale (Διαβάζοντας το Κεφάλαιο), καθώς όσο περνούν τα χρόνια μας πιάνει και μια νοσταλγία για την εποχή της νεότητάς μας. Ας μου συγχωρεθεί, λοιπόν, και ο παραλληλισμός και το σύντομο γαλλικό, και ας περάσουμε στο σχόλιο.
Ασχολήθηκα και εγώ με τον θάνατο και την κηδεία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου. Και στάθηκα κριτικά απέναντι στην στάση της πολιτείας, όχι, μόνο της κυβέρνησης. Με δύο λόγια, για λόγους που εξήγησα, πιστεύω πως έπρεπε να κηδευθεί με τις τιμές που αξίζουν στο αξίωμα που είχε και πως η εικόνα που παρουσιάζουν τα κοιμητήρια των πρώην βασιλέων δεν τιμούν την χώρα.
Τα σχόλιά μου έτυχαν σημαντικής, αριθμητικά, ανάγνωσης και είχαν και υποστηρικτές και επικριτές.
Οι επικριτές εστίασαν, κυρίως, σε τρία σημεία:
Γιατί να τιμήσουμε με τιμές τον βασιλιά και όχι και τους δικτάτορες;
Γιατί δεν φρόντισε η βασιλική οικογένεια τους τάφους.
Γιατί θεωρείται ιερή η στιγμή του θανάτου.
Απαντήσεις υπάρχουν και τις παραθέτω, εν τάχει, για να εστιάσω στον λόγο που επανέρχομαι και σήμερα στο θέμα:
Ο βασιλικός θεσμός περιλαμβανόταν στην συνταγματική και έννομη τάξη της χώρας, τα πραξικοπήματα δεν προβλέπονται σε κανένα σύνταγμα.
Ο χώρος της ταφής είναι ιδιοκτησίας του ελληνικού κράτους και η οικογένεια δεν επιτρεπόταν να κάνει καμιά παρέμβαση.
Η στιγμή είναι ιερή διότι όλη η ζωή του ανθρώπου είναι προετοιμασία για τον θάνατο.
Και, τώρα, στο σημερινό ζητούμενο.
Στο διαδίκτυο πολλές φορές οι συνομιλητές επικαλούνται τα αγαθά της δημοκρατίας. Και επικρίνουν το σημερινό σύστημα ως ολιγαρχικό. Με την προσθήκη του προσδιορισμού κοινοβουλευτική ολιγαρχία θα συμφωνούσα και εγώ.
Είστε, όμως, σίγουροι ότι πιστεύετε στη δημοκρατία όπως αναπτύχθηκε στην Αρχαία Αθήνα την εποχή του Περικλή;
Αν ναι, θα πρέπει να αποδεχθείτε την άποψη του καθενός είτε γνωρίζει είτε δεν γνωρίζει το θέμα, είτε καταλαβαίνει είτε δεν καταλαβαίνει τι διαβάζει.
Ο περίφημος Περικλής απώλεσε μεγάλο μέρος της δημοτικότητάς του και αμφισβητήθηκε η στρατηγία του όταν, καθώς άρχιζε ο Πελοποννησιακός πόλεμος και οι σπαρτιάτες εξεστράτευσαν τον πρώτο χρόνο κατά της Αθήνας, προσπάθησε να περιορίσει τους συμπολίτες του στα τείχη της πόλης διότι εκτιμούσε πως η κατά μέτωπον στρατιωτική αντιπαράθεση με την Σπάρτη δεν συνέφερε στην Αθήνα. Αυτό προκάλεσε την έντονη αντίδραση των φανατισμένων κατά της ενέργειας της Σπάρτης Αθηναίων με αποτέλεσμα ο Περικλής να κάνει επίμονες προσπάθειες, αναλώνοντας και το κύρος του, να τους πείσει ότι έπρεπε να ακολουθήσουν τις υποδείξεις του. Και αυτά συνέβαιναν στην Εκκλησία του Δήμου όπου όλοι είχαν λόγο και κατέθεταν ο καθένας το μακρύ του και το κοντό του.
Αυτό είναι ένα δείγμα της αθηναϊκής δημοκρατίας. Όλοι έχουν άποψη και όλοι την καταθέτουν. Και αν κάποιος, όπως ο Περικλής, καταφέρει και τους μεταπείσει για κάτι που δεν αντιλαμβάνονται καλώς. Αν όχι, μπορεί να οδηγηθούν στην καταστροφή, όπως στην περίπτωση της Σικελικής Εκστρατείας.
Και κάτι ακόμη για να το χρησιμοποιείτε και ως στοιχείο της συνέχειά μας.
Κατηγόρησαν τον Περικλή ότι οι Σπαρτιάτες δεν θα κατέστρεφαν τα δικά του χτήματα που βρίσκονταν έξω απο την πόλη (καταστροφή σήμαινε κάψιμο) αλλά τα δικά τους, οπότε, ο ίδιος δεν είχε λόγο να πολεμήσει για να τα σώσει. Γι αυτό και η επιμονή του.
Η απάντηση του Περικλή ήταν πως αν δεν καταστρέφονταν τα δικά του κτήματα-τα οποία ήταν και πολλά- και καταστρέφονταν των συμπολιτών του, θα χάριζε τα δικά του στην πόλη.
Δεν ξέρω αν σήμερα θα έλεγε τέτοια πράγματα κάποιος σύγχρονος πολιτικός. Και αν μπορεί να γίνει ανεκτή μια σύγχρονη Εκκλησία του Δήμου. Στο διαδίκτυο, που λειτουργεί, οιονεί, ως Εκκλησία του Δήμου πολλές φορές η αδυναμία αντίληψης προκαλεί αγανάκτηση. Τα λες μια, τα λες δύο, τα λες n φορές, στην n+1 αγανακτείς.
Γι αυτό...
ξανασκεφτείτε τι θέλετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου