Γράφει ο Αγγελος Μ. Συρίγος
Αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Πόσες Μακεδονίες υπάρχουν; Πολλές. Οι περισσότερες –για την
ακρίβεια 14– βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από μία Μακεδονία έχουν
επίσης η Βραζιλία, η Ρουμανία και η Σκωτία.
Είναι προφανές ότι η χρήση
της ονομασίας «Μακεδονία» σε όλες αυτές τις περιοχές δεν μας ενοχλεί –
είναι τιμητική για την Ελλάδα και την ιστορία της.
Τα πράγματα αλλάζουν
όταν ερχόμαστε στη γεωγραφική Μακεδονία, που μοιράζονται Ελλάδα, ΠΓΔΜ
και Βουλγαρία.
Εδώ το Μακεδονικό έχει δύο σκέλη.
Το πρώτο σκέλος, στο
οποίο δίνουμε μεγαλύτερη σημασία, αφορά στην παραχάραξη της Ιστορίας.
Η
απαίτηση των Σλαβομακεδόνων να διεκδικούν τον Μέγα Αλέξανδρο και το
ελληνικό ιστορικό παρελθόν είναι προκλητική, διότι είναι τόσο ανεδαφική.
Η έξαρση των παθών γύρω από ένα ιστορικό θέμα δεν πρέπει να εκπλήσσει.
Αντίστοιχα βλέπουμε μεταξύ Ισραηλινών και Αράβων σχετικώς με την
Ιερουσαλήμ.
Το άλλο σκέλος που παραμελούμε (και εν πολλοίς αγνοούμε) είναι αυτό
που σχετίζεται με το ιδεολόγημα του «μακεδονισμού», που παράγει αστάθεια
στα Βαλκάνια.
Από τη δεκαετία του 1930 η Κομμουνιστική Διεθνής μίλησε
για το «μακεδονικό έθνος», που τριχοτομήθηκε μεταξύ Γιουγκοσλαβίας,
Ελλάδας και Βουλγαρίας. Η αντίληψη του διαμελισμένου «μακεδονικού
έθνους» προϋπήρξε της δημιουργίας της «Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της
Μακεδονίας» στην τιτοϊκή Γιουγκοσλαβία το 1944, αλλά και της
ανεξαρτησίας της χώρας το 1991. Το διαμελισμένο έθνος μέσω της χρήσεως
του ονόματος «μακεδονικό» αναζητεί αλύτρωτους αδελφούς στα γειτονικά
τμήματα της γεωγραφικής Μακεδονίας που πρέπει να ελευθερώσει. Το όνομα
«Μακεδονία» είναι το όχημα της διεκδικήσεως.
Εάν αντιληφθούμε τη σημασία που έχει το ιδεολόγημα του τριχοτομημένου
έθνους, τότε αλλάζει και η προσέγγιση των διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ.
Το μείζον είναι το όνομα των Σλάβων που κατοικούν στα Σκόπια. Εάν το
λύσουμε, μπορεί να βρεθεί λύση και για το όνομα του κράτους.
Τι είναι οι Σλάβοι της ΠΓΔΜ;
Μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα
πίστευαν ότι ήσαν Βούλγαροι. Εδώ και 74 τουλάχιστον χρόνια έμαθαν να
πιστεύουν ότι είναι «Μακεδόνες» (Μακεντόνσκι στη γλώσσα τους). Κακώς,
κάκιστα συμβαίνει αυτό, αλλά είναι μία πραγματικότητα. Δεν μπορούν επί
τρεις γενιές να θεωρούν εαυτούς «Μακεδόνες» και να ξημερώσουν ένα πρωί
λέγοντας ότι πλέον είναι π.χ. Δαρδανοί ή Παίονες... Μπροστά σε ένα
τέτοιο ενδεχόμενο ή θα επιμείνουν στη «μακεδονική» ταυτότητα ή θα
θυμηθούν ότι είναι Βούλγαροι.
Το τελευταίο παράγει αστάθεια. Οδηγεί σε
αλλαγή του χάρτη των Βαλκανίων και δεν το θέλουμε.
Κατά συνέπεια, η λύση της ονομασίας του λαού των Σλάβων πρέπει...
Μία σκέψη θα ήταν
«Σλαβομακεδόνες», όπως δηλαδή τους ονομάζαμε μέχρι το 1990. Αποδίδει με
ακρίβεια την ταυτότητά τους. Κάποιοι θα σκεφθούν ότι κάτι τέτοιο είναι
επιθυμητό αλλά ανεδαφικό, διότι οι Αλβανοί δεν θα το δεχθούν. Δεν μιλάμε
όμως για το όνομα του κράτους, αλλά μόνον για το όνομα των Σλάβων
κατοίκων του, θέμα που δεν αφορά στους Αλβανούς.
Και κάτι τελευταίο. Οι
πιθανότητες να καταλήξει η ηγεσία της ΠΓΔΜ σε συμφωνία είναι
περιορισμένες. Ακόμη και εάν συμβεί κάτι τέτοιο, δεν πρέπει να ξεχνάμε
ότι το Μακεδονικό είναι ένα πολύ παλαιό πρόβλημα. Ξεκίνησε κατά το
δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και αφορά στην εθνική ταυτότητα των
σλαβόφωνων πληθυσμών που κατοικούν στη Μακεδονία. Μην περιμένουμε ότι θα
λυθεί ως διά μαγείας ένα πρωί. Θα χρειασθούν καιρός, καλή πίστη και η
συμφωνία να λύνει και όχι να κουκουλώνει προβλήματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου