— Ανδρέας Πετρουλάκης (@anpetroulakis) January 31, 2025
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ
Toυ Μιχάλη Τσιντσίνη
«Μπήκε στις ράγες», λέμε. Το λέμε για να δηλώσουμε ότι κάτι, πάει, πήρε τον δρόμο του και είναι θέμα χρόνου να φτάσει στον προορισμό του.
Σιδηροδρομικές αλληγορίες επιστρατεύαμε για να περιγράψουμε και την εθνική περιπέτεια. Η χρεοκοπία ήταν ένας δημοσιονομικός «εκτροχιασμός». Η χώρα είχε χάσει το «τρένο» της Ευρώπης και έπρεπε να επανασυνδεθεί με αυτό.
Οποιος έχει ταξιδέψει στην Ευρώπη με τρένο, μπορεί και να έχει ψυχανεμιστεί τον δημοκρατικό χαρακτήρα του μέσου. Σε εκείνα τα τρένα, που σε πάνε από χώρα σε χώρα ανεπαισθήτως, περνώντας τα σύνορα σαν να μην υπάρχουν, σαν να είχαν χαραχθεί κάποτε μόνο στη νοσηρή φαντασία των ανθρώπων… Σε εκείνα τα αθόρυβα τρένα που ενώνουν τις μητροπόλεις με την περιφέρεια, εκμηδενίζοντας τις φυσικές και τις πολιτισμικές αποστάσεις, χωράνε όλοι. Υπάρχει, βέβαια, πρώτη και δεύτερη θέση. Γραβατωμένοι και ναυαγισμένοι. Ομως, όλοι ταξιδεύουν με την ίδια ταχύτητα, στον ίδιο συρμό.
Στην εκτροχιασθείσα χώρα του ευρωπαϊκού Νότου, ο εθνικός στόχος ήταν η δρομολόγηση στην κανονικότητα.
Αυτός που μονοπώλησε πολιτικά τον εθνικό στόχο, βάσισε και βασίζει την πολιτική του επικράτηση στην υπόσχεση ότι θα κάνει την Ελλάδα ξανά χώρα «σταθερής τροχιάς». Το πάνδημο αίτημα στο οποίο εκείνος ανταποκρίθηκε ήταν: τέρμα οι έφοδοι στα σύννεφα. Τέρμα τα άλματα και τα οράματα. Είναι η ώρα της αποκατάστασης ενός προβλέψιμου συλλογικού βίου, ο ρυθμός του οποίου θα προσομοιάζει στην ηχογραφημένη φωνή που αναγγέλλει τον επόμενο σταθμό. Και μετά τον μεθεπόμενο, και τον παραμεθεπόμενο.
Τα Τέμπη φάνηκε να καταστρέφουν την πλειοψηφική πίστη σε αυτή την προβλεψιμότητα. Η χώρα είχε σωθεί, αλλά κατά βάθος δεν είχε αλλάξει. Το χέρι ενός ανίδεου με «πλάτες» που γυρνάει το λάθος κλειδί αρκούσε για να αποκαλύψει σε μια στιγμή τα δαιμόνια που λαθροβιούσαν στο εθνικό υπέδαφος: Τα αενάως ημιτελή και διαρκώς αναχρηματοδοτούμενα έργα· τα παράσιτα των ΔΕΚΟ· την ευκολία με την οποία μπορούσε κανείς να λεηλατεί το σιδηροδρομικό δίκτυο ή να το χρησιμοποιεί ως δίοδο «ασφαλούς» λαθρεμπορίου.
Περιέργως, το τραύμα δεν χρεώθηκε εκλογικά στην κυβέρνηση. Ακριβώς η επίγνωση ότι «αυτή είναι η Ελλάδα» λειτούργησε υπέρ του μόνου κόμματος που μπορούσε να προβάλλει ως λύση διακυβέρνησης. «Αυτή είναι η Ελλάδα», αλλά δεν υπάρχει κανείς άλλος για να αναλάβει να τη βελτιώσει. Να την «εκσυγχρονίσει».
Δύο χρόνια μετά, η πολιτική αποτυχία δεν εξαντλείται στη δηλητηριώδη εκκρεμοδικία. Δεν είναι μόνο οι επιπλοκές –τυχαίες ή ηθελημένες– που εμποδίζουν τον καταλογισμό ποινικών και πολιτικών ευθυνών.
Βαρύτερη ακόμη και από τους χειρισμούς για το ίδιο το δυστύχημα, είναι η αίσθηση πως ο σιδηρόδρομος, στον οποίο πριν από δύο χρόνια συγκρούστηκαν δύο τρένα, δεν είναι σήμερα ασφαλέστερος και πιο σύγχρονος. Δεν είναι «ευρωπαϊκός».
Η κυβέρνηση δεν αποτυγχάνει επειδή βιάστηκε να υιοθετήσει τα πρώτα στοιχεία που της έδωσε η εταιρεία των τρένων, ή επειδή βιάστηκε να εκκαθαρίσει τον τόπο του δυστυχήματος. Το «αυτά ξέραμε, αυτά λέγαμε» θα μπορούσε να της συγχωρηθεί, μέσα στον κυκεώνα μιας έρευνας στα πορίσματα της οποίας μέχρι και οι ειδικοί δυσκολεύονται να ομονοήσουν.
Η κυβέρνηση αποτυγχάνει στο στοίχημα της ριζικής αναμόρφωσης του σιδηροδρόμου, που ήταν σύμφυτο και με την καταστατική της επαγγελία: την επιστροφή στις ράγες μιας ευρωπαϊκής κανονικότητας.
Ο υπουργός στον οποίο ανετέθη αυτό το εγχείρημα, έχει να παρουσιάσει ως έργο τρεις μηνυτήριες αναφορές για τις παθογένειες στον σιδηρόδρομο. Η εικόνα του τον περασμένο Οκτώβριο να επισκέπτεται την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και να προβαίνει κατόπιν επί του πεζοδρομίου σε ηρωικές δηλώσεις κατά ακατονόμαστων παραγόντων που ενορχηστρώνουν «παίγνια» στον σιδηρόδρομο, θα ήταν κωμική. Θα ήταν ένας ακόμη ακράτητος Ζήκος, που σκιαμαχεί με αόρατους εχθρούς μπροστά στις κάμερες, νομίζοντας ότι έτσι δραπετεύει από την ευθύνη. Θα ήταν αστείος, αν το χαρτοφυλάκιο που δοκίμαζε να αποσείσει δεν το βάραινε εθνικό πένθος.
Εκείνο το τηλεοπτικό νούμερο αυτοκαταγγελίας (ο κυβερνών τις Μεταφορές καταγγέλλει κενά ασφαλείας στις Μεταφορές) δείχνει το οδυνηρό κόστος της συστημικής πεπατημένης – του «business as usual».
Ενα σύστημα εξουσίας που ανακυκλώνει την κομματική μετριότητα, για να μη ρισκάρει τη διατάραξη της εσωτερικής του ισορροπίας, δεν μπορεί να φέρει άλλο αποτέλεσμα.
Δεν μπορεί να …
«μπαζώσει» επιτελικώς τα κενά ανευθυνότητας που αφήνουν οι εκλεκτοί του πολιτευτές -καθώς αυξάνει κιόλας το μερίδιό τους στα αξιώματα, για να τονώσει τη «συσπείρωσή» του.
Η συσπείρωση αποβαίνει ενίοτε περιχαράκωση. Το σύστημα εξουσίας κλείνεται στο κέλυφός του και ασχολείται με τα «οικογενειακά» του.
Δεν μπορεί να αλλάξει τη χώρα, γιατί δεν μπορεί να αλλάξει το ίδιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου