ΕΘΝΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ - ΝουΔοΣΟΥΡΓΕΛΑΡΑΔΙΚΟ: Η δυστυχία του να είσαι προβλέψιμος

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΑΨΗ

Η συνάντηση του πρωθυπουργού ήταν ένα φιάσκο. Ναι αλλά ποια συνάντηση;  

Τον χαρακτηρισμό τον χρησιμοποίησε η αντιπολίτευση για την συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Τραμπ. 

 Τον ίδιο ακριβώς χαρακτηρισμό ωστόσο, ανάμεσα σε πολλούς άλλους, εξ ίσου επικριτικούς,  είχαν χρησιμοποιήσει κόμματα της αντιπολίτευσης για την συνάντηση του κ. Τσίπρα με τον κ. Ερντογάν το 2017. Λίγοι ασφαλώς θα θυμούνται σήμερα τι συνέβη τότε, όπως λίγοι κατά πάσα πιθανότητα θα θυμούνται μετά από λίγο καιρό, τι συνέβη στην συνάντηση Τραμπ Μητσοτάκη. 

Είναι χρήσιμο να παίρνουμε μια κάποια απόσταση από τα γεγονότα για να έχουμε ένα μέτρο της βαρύτητας της κριτικής. Υπερβάλουμε, δίνοντας σημασία σε λεπτομέρειες και σε επικοινωνιακές αστοχίες παρότι όλοι γνωρίζουμε ότι άλλα είναι τα σημαντικά. Κι ως προς αυτά, η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον κ. Τραμπ πήγε ακριβώς όπως περιμέναμε να πάει, με μοναδική ίσως θετική έκπληξη την ανάληψη πρωτοβουλίας από τις ΗΠΑ για την εκτόνωση της έντασης με την Τουρκία σε σχέση με την ΑΟΖ. Θα δούμε αν θα φέρει αποτελέσματα.

Παρ όλα αυτά και η επικοινωνία έχει σημασία ιδίως όταν μας επιτρέπει να δούμε πλευρές της διακυβέρνησης οι οποίες διαμορφώνουν την εικόνα της χώρας. Ιδιαίτερη κριτική για παράδειγμα ασκήθηκε για το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης παρακολούθησε σχεδόν σιωπηλός τον κ. Τραμπ να απαντά στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων για την κρίση στο Ιράν. Έχει σημασία; 

Με μια έννοια όχι, ακόμα και αν ο κ. Μητσοτάκης αιφνιδιάστηκε, ακόμα και αν έδειξε ότι, εκείνη την στιγμή τουλάχιστον, δεν είχε την ετοιμότητα να αντιδράσει σε κάτι απρόοπτο. Μπορεί να είναι και ο χαρακτήρας του. Αν έχει σημασία όμως οι πολιτικοί να δημιουργούν αίσθηση εμπιστοσύνης στους πολίτες και να προβάλουν μια εικόνα κύρους προς το εξωτερικό, ο κ. Μητσοτάκης σίγουρα έχασε μια ευκαιρία. Ίσως όχι για να φανεί σαν ίσος προς ίσο με τον Τραμπ αλλά πάντως να δείξει ότι είναι ένας πολιτικός ο οποίος δεν πήγε στην Ουάσιγκτον  απλώς για να ζητήσει, έχει άποψη και θέσεις για τα όσα συμβαίνουν ευρύτερα στην περιοχή του.

Πιο σοβαρό ήταν το ολίσθημα του στο Atlantic Council όταν ρωτήθηκε για τον φόνο Σουλεϊμανί και απάντησε ότι η Ελλάδα στηρίζει την απόφαση του Τραμπ. Το ότι δεν το ήθελε είναι σαφές από το γεγονός ότι αργότερα τον λογόκρινε το ίδιο το… Μαξίμου, αφαιρώντας την σχετική πρόταση από το επίσημο κείμενο της μετάφρασης που έδωσε στην δημοσιότητα. Η Ελλάδα δεν έχει κανένα λόγο να γίνει μέρος της αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Ιράν.  

Θα πρέπει να υποθέσουμε ότι θα περίμενε ότι θα του γίνει σχετική ερώτηση, δεν είναι δυνατόν να πήγε τόσο κακά προετοιμασμένος.  

Πώς του ξέφυγε λοιπόν; Γλωσσικό ολίσθημα, απλή επιπολαιότητα ή ένδειξη ανασφάλειας, επιθυμία δηλαδή να ευχαριστήσει το κοινό που τον παρακολουθούσε εκείνη την στιγμή;
Αλλά βέβαια εκεί που κάθε διπλωμάτης θα σηκώνει τα χέρια ψηλά, είναι η διατύπωσή του, την οποία επανέλαβε μπροστά στον αμερικανό πρόεδρο, ότι η Ελλάδα είναι μια «προβλέψιμη» χώρα. Η κριτική που του έγινε ότι δεν ζήτησε χειροπιαστά ανταλλάγματα, ότι δεν απείλησε για παράδειγμα με κλείσιμο της Σούδας σε περίπτωση θερμού επεισοδίου ή δεν ζήτησε καταδίκη της Τουρκίας προκειμένου να εγκριθεί η αμυντική συμφωνία, είναι άδικη, υποκριτική και αποπροσανατολιστική. Ένα δείγμα του είδους της αντιπολίτευσης στο οποίο αργά αλλά σταθερά επιστρέφει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Μητσοτάκης πήγε για να ενισχύσει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, όχι για να τις χαλάσει. Από το σημείο αυτό ωστόσο ως του να πει ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα «προβλέψιμη» υπάρχει μεγάλη απόσταση. 

Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν του το εισηγήθηκαν σύμβουλοί του ή όχι, ούτε έχει σημασία.  

Αυτό που κατάφερε είναι...

 να προβάλει και πάλι την εικόνα του καλού παιδιού, μόνο που το παιδί αυτή την φορά ήταν η χώρα. 

Στις διεθνείς σχέσεις τα καλά παιδιά δεν τα σέβονται πολύ.

Όλα αυτά μπορεί φυσικά να μην έχουν ιδιαίτερη σημασία. Μπορεί πράγματι στις επαφές του να κατέστησε σαφές προς τον Τραμπ «ότι δεν θα δείξουμε καμιά ανοχή σε παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων». Κι ασφαλώς μετά από λίγες εβδομάδες θα τα έχουμε ξεχάσει. Η αίσθηση ωστόσο της απειρίας, της απουσίας μιας στιβαρής και με βάθος στρατηγικής αντίληψης, παραμένει. Κι είναι πράγματι ένας λόγος ο νέος πρόεδρος της Δημοκρατίας να μπορεί να έχει διεθνή παρουσία και κύρος. Όχι με αφόρητες μεγαλοστομίες όπως σήμερα αλλά με σοβαρότητα και γνώση.  

Μπορεί να είναι και το αναγκαίο συμπλήρωμα μιας γενιάς πολιτικών που πρώτη φορά αναμετράται με τα δύσκολα και μάλιστα αυτή την φορά χωρίς την καθοδήγηση της Ευρώπης.