"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΠΟΣ ΤΟΥ '40 και ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Ενα ΟΧΙ που δεν έγινε «ναι»



Δ​​ιατρέχοντας τα ιστορικά γεγονότα της μετεπαναστατικής Ελλάδας, όσα άξια τιτλοφόρησης έγιναν από συστάσεως του νέου κράτους, δεν βρίσκεις ανάλογο σταθμό όπου η λαϊκή ομοθυμία και η σύμπνοια να έφθασαν σε κορύφωση όπως έγινε εκείνο το πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1940.


Η ημέρα που γιορτάζουμε –τιμάμε είναι πιο ορθό– ως εθνική επέτειο υπήρξε μοναδική για πολλούς λόγους: 


To «Alors, c’est la geurre» του Μεταξά προς τον Ιταλό πρέσβη μεταφράστηκε εν τη γενέσει του, συμπυκνούμενο, σε ένα παλλαϊκό ΟΧΙ, το υπέγραψαν και εχθροί του καθεστώτος, διωκόμενοι, που δήλωσαν πρόθυμοι να συνταχθούν στην πρώτη γραμμή του πυρός· καμιά απορία για το κοινώς θαυμαστό ότι μια χώρα δικτατορικώς κυβερνώμενη ευλόγησε τα όπλα της κατά των δυνάμεων του σκότους· οι πατεράδες των φαντάρων του ’40, τις προηγούμενες δεκαετίες, είχαν λιώσει το χακί στο πετσί τους· οι πληγές από τον εθνικό διχασμό και τη φοβερή συμφορά του ’22 ήταν ανοικτές σε όλο το ελληνικό σώμα και όλοι διψούσαν για μιαν καθαρτήρια ηρωική ανάταξη, όσο κι αν αυτή απέβαινε πολυαίμακτη. Αρα όλα ήταν ώριμα για να γραφτεί ένα έπος.


«Υπάρχουν στρατιώται που έφυγαν από τα σπίτια τους καταλείποντες την γυναίκα τους νηστική, με ένα μωρό και χρέος στον ψωμά [...] γονείς αναπήρους και γέρους. Σίγουρα θα νικήσουν. Κι εμείς οι άλλοι πώς θα νικήσωμεν; Κύπτοντες εις το κρεβάτι του αρρώστου, μοιραζόμενοι τις κουβέρτες μας, οπλίζοντες με στοργή τα ορφανά. [...] Εμπρός λοιπόν. Εις τον έρανον, εις τα συσσίτια, εις τας εκκλήσεις του κράτους όλοι», έγραφε ο Γεώργιος Βλάχος στην «Καθημερινή» του πολέμου. 


Αυτό το παράλληλο έπος καταγράφει η ιστορικός Μαρίνα Πετράκη στο εξαιρετικό έργο «1940 - Ο άγνωστος πόλεμος, Η ελληνική πολεμική προσπάθεια στα μετόπισθεν». 


Η αλληλεγγύη, η προσφορά, η στήριξη στον πλησίον εν μέσω πολέμου δεν είχαν προηγούμενο. Συγκλονιστικό: «Με γράμματα γεμάτα ανορθογραφίες και μουτζούρες μετέφεραν και οι ιερόδουλες του Πειραιά τις εισπράξεις τους από τον βωμό της Αφροδίτης στον βωμό της Πατρίδος. Γενικός εξαγνισμός». 


Το έπος ακολούθησε ο όλεθρος: η Κατοχή και ο μεγάλος λιμός με τον χάρο να έχει στήσει το ακόρεστο γιορτάσι του· οι θάνατοι του πολέμου, της πείνας και της κατοχικής βίας αγγίζουν τις 500.000· η διάχυση του δωσιλογισμού, η αντίσταση και οι εμφυλιοπολεμικές υποθήκες· μιαν αναστάσιμη ανάσα με την απελευθέρωση και η μετ’ ολίγον έναρξη της αδελφοκτόνας αιματοχυσίας.


Επέτειος 28ης. Δοκιμάζεται από...

 τα λογύδρια-μηρυκασμούς επισήμων, υπό συνθήκες τεχνητού δημόσιου στοχασμού, και τις ελλειμματικές σε πειθώ προτροπές τους για ενότητα και επιστράτευση των αρετών (μας).


Τι απομένει; 


Η φευγαλέα περιέργεια στη θέα των στιλπνών αρμάτων και η ικανοποίηση για το παράστημα των παρελαυνόντων...

Δεν υπάρχουν σχόλια: