«Μπράβο, Αλέξη. Τα κλείσατε όλα πολύ καλύτερα απ’ ό,τι περιμέναμε...».
Ηταν ο συνήθης λακωνικός τρόπος της κ. Αγκελα Μέρκελ με τον οποίο σχολίασε την υπερψήφιση του πολυνομοσχεδίου, στη συνάντησή της με τον Αλέξη Τσίπρα την περασμένη Δευτέρα στην Κωνσταντινούπολη. Τα υπόλοιπα σχόλια, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, αφορούσαν την αγωνία της σε σχέση με τη συνάντηση του G7 στην Ιαπωνία. Η Γερμανίδα καγκελάριος κατέστησε σαφές στην ελληνική πλευρά ότι ήθελε να κλείσει το θέμα στο Eurogroup της περασμένης Τρίτης, ώστε να μη χρειαστεί να «το πάρει μαζί στις αποσκευές της» στην Ιαπωνία για τη συνάντηση του G7.
Η κ. Μέρκελ δεν έκρυψε την κόπωσή της με το ελληνικό ζήτημα. Η ειλικρίνεια, εξάλλου, δεν εξέλιπε από την επαφή της με τον κ. Τσίπρα. Πραγματικά οβιδιακή μεταμόρφωση για μια σχέση που στιγματίστηκε από κραυγές για «γερμανοτσολιάδες», καρικατούρες με ναζί και το περίφημο «go back Madame Merkel», για να καταλήξει σε συχνή επαφή και συναντίληψη σε μια σειρά ζητημάτων, με κυρίαρχο το προσφυγικό.
Βέβαια, δεν ήταν η Γερμανίδα καγκελάριος αυτή που μεταμορφώθηκε, αλλά ο Ελληνας πρωθυπουργός.
Στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης τον έχουν κατηγορήσει ότι έχει γίνει ο καλύτερος σύμμαχος της κ. Μέρκελ. Η πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς έτσι. Παρότι πηγές με γνώση της συχνότητας των επαφών –δημοσιοποιημένων και μη– του Ελληνα πρωθυπουργού με τη Γερμανίδα καγκελάριο εκτιμούν ότι ανάμεσα στον κ.Τσίπρα και την κ. Μέρκελ έχει αναπτυχθεί μια χημεία, όσοι γνωρίζουν την καγκελάριο ξέρουν ότι είναι πρακτική και τετράγωνη. Με απλά λόγια, αν και ανθρώπινη στην προσέγγισή της, η κ. Μέρκελ δεν βλέπει φίλους ή εχθρούς, αλλά πρόσωπα με τα οποία οφείλει να συνεργαστεί, είτε της αρέσουν είτε όχι.
Και ο συνομιλητής της στην Ελλάδα, τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας, είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Εξάλλου, ήδη παραμονές της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία πολλοί στο Βερολίνο αναρωτιούνταν πότε ο εν αναμονή Ελληνας πρωθυπουργός θα πραγματοποιούσε επίσκεψη στο Βερολίνο. Η κ. Μέρκελ προσπαθούσε να λύσει τον γρίφο τού τι θα σήμαινε η «πρώτη φορά Αριστερά» για την Ελλάδα και για την Ευρώπη.
Και όχι τυχαία. Ως νεαρή Ανατολικογερμανίδα, περνούσε τις διακοπές της στη Βουλγαρία. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι σε ορεινό σημείο των ελληνοβουλγαρικών συνόρων τής άρεσε να απαγγέλλει Ομηρο. Φέρεται μάλιστα να έχει εκμυστηρευθεί σε συνομιλητές της ότι δεν διανοούνταν πως η χώρα που στο δικό της φαντασιακό είχε ταυτιστεί με τον Ομηρο μπορούσε να κάνει πισωγύρισμα στον... κομμουνισμό.
Αυτά, πριν γνωρίσει τον κ. Τσίπρα. Η πρώτη επίσκεψή του στη γερμανική πρωτεύουσα τον Μάρτιο του 2015 ήταν καθοριστική. Η ατμόσφαιρα ήταν ηλεκτρισμένη στην αίθουσα της καγκελαρίας όπου οι δύο ηγέτες θα έδιναν τη συνέντευξη Τύπου. Η ειρωνεία είναι ότι τον καθοριστικό ρόλο δεν φαίνεται να τον έπαιξαν όσα είπε ο Ελληνας πρωθυπουργός ενώπιον της Γερμανίδας καγκελαρίου για τις γερμανικές αποζημιώσεις.
Ηταν εξάλλου αναμενόμενο, δεδομένου ότι η «πρώτη φορά Αριστερά» είχε κάνει το θέμα της διεκδίκησης σημαία της. Η έκπληξη ήταν ότι ο κ. Τσίπρας –χωρίς μάλιστα να είναι προγραμματισμένο στα σημεία ομιλίας που είχαν προετοιμάσει οι συνεργάτες του– υπερασπίστηκε την κ. Μέρκελ χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτο» το πρωτοσέλιδο του περιοδικού Spiegel που την απεικόνιζε συντροφιά με ναζί με φόντο τη χλωμή Ακρόπολη. Συνεργάτες του Ελληνα πρωθυπουργού πιστεύουν ότι η αυθόρμητη αυτή παρέμβαση του κ. Τσίπρα αποφόρτισε την ατμόσφαιρα και έσπασε τον πάγο ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Ο πάγος θα έλιωνε ούτως η άλλως στους μήνες που ακολούθησαν. Η Γερμανίδα καγκελάριος, έμπειρη στο πολιτικό μπρα ντε φερ κορυφής, θα σήκωνε κάθε φορά το γάντι της πολιτικής διαπραγμάτευσης που της έριχνε ο κ. Τσίπρας. Η απόφαση του Ελληνα συνομιλητή της για δημοψήφισμα την κατέλαβε εξαπίνης. Λίγες μέρες αργότερα θα έριχνε μέσω του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο Eurogroup της 11ης Ιουλίου το γάντι του Grexit. Αλλά μόνο για να το ξανασηκώσει και να πείσει τον κ. Τσίπρα στη δραματική διαπραγμάτευση της 12ης Ιουλίου ότι το Grexit δεν ήταν επιλογή, ειδικά για έναν νέο πολιτικό...
Μάλλον απλή υπόθεση για τη σιδηρά κυρία της Γερμανίας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι...
σύμφωνα με πληροφορίες, στα διαλείμματα της πολύωρης διαπραγμάτευσης που τελικά κατέληξε στη συνθηκολόγηση του κ. Τσίπρα στο τρίτο μνημόνιο, η καγκελάριος μοιραζόταν μαζί του τους προβληματισμούς της για το προσφυγικό. Στις εβδομάδες που ακολούθησαν μέχρι την ψήφιση των πρώτων προαπαιτουμένων και του τρίτου μνημονίου, Μέρκελ και Τσίπρας βρίσκονταν σε συχνή επαφή και συνεννόηση, παρότι ουδέποτε ανακοινώθηκαν οι τηλεφωνικές τους συνομιλίες.
Μετά τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου, μοιραία, θα ήταν το προσφυγικό αυτό που θα καθόριζε για άλλη μία φορά τη σχέση. Μέρκελ και Τσίπρας θα βρίσκονταν σε απόλυτη ταύτιση. Αρμόδιες πηγές επιμένουν ότι πριν η κ. Μέρκελ ανακοινώσει από κοινού με τον Αχμέτ Νταβούτογλου τη «σκέψη» για εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην αναχαίτιση των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο από την Αγκυρα τον περασμένο Φεβρουάριο, είχε υπάρξει προηγούμενη συνεννόηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Η ταχύτητα με την οποία επετεύχθη η πολιτική συμφωνία επί του θέματος, στη σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες λίγα 24ωρα αργότερα, το επιβεβαιώνει. Αυτό, παρόλο που ο Ελληνας πρωθυπουργός βρέθηκε να ζητεί τηλεφωνικές εξηγήσεις από την καγκελάριο, προφανώς για να προλάβει τις αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.
Φαίνεται πως είναι το είδος της ειλικρίνειας που έχει εκτιμήσει η καγκελάριος. Εξάλλου, το τι λέει ο κ. Τσίπρας στο εσωτερικό ακροατήριο δεν είναι δικό της πρόβλημα.
Για του λόγου το αληθές, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι προ μηνών, σε κλειστή συνεδρίαση του CDU, αρκετοί Χριστιανοδημοκράτες ρώτησαν τη Γερμανίδα καγκελάριο πώς συνεννοείται με τον Τσίπρα. Η κ. Μέρκελ ήταν ξεκάθαρη. Μπορεί ο Ελληνας πρωθυπουργός να αντιμετώπιζε τους περιορισμούς της αριστεροσύνης του, αλλά, όπως το έθεσε, ήταν πραγματιστής. Και, σε κάθε περίπτωση, η γερμανική κυβέρνηση ήταν υποχρεωμένη να συνεργαστεί με την ελληνική.
Αν για τον κ. Τσίπρα ο μετασχηματισμός της σχέσης σηματοδότησε την προσγείωση στον ρεαλισμό, για την κ. Μέρκελ φαίνεται να σηματοδότησε την προσχώρηση από τα ομηρικά έπη της νιότης της στη λογική του σεφερικού «αυτό τον θίασο έχουμε, μ’ αυτόν θα παίξουμε»...
Ηταν ο συνήθης λακωνικός τρόπος της κ. Αγκελα Μέρκελ με τον οποίο σχολίασε την υπερψήφιση του πολυνομοσχεδίου, στη συνάντησή της με τον Αλέξη Τσίπρα την περασμένη Δευτέρα στην Κωνσταντινούπολη. Τα υπόλοιπα σχόλια, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, αφορούσαν την αγωνία της σε σχέση με τη συνάντηση του G7 στην Ιαπωνία. Η Γερμανίδα καγκελάριος κατέστησε σαφές στην ελληνική πλευρά ότι ήθελε να κλείσει το θέμα στο Eurogroup της περασμένης Τρίτης, ώστε να μη χρειαστεί να «το πάρει μαζί στις αποσκευές της» στην Ιαπωνία για τη συνάντηση του G7.
Η κ. Μέρκελ δεν έκρυψε την κόπωσή της με το ελληνικό ζήτημα. Η ειλικρίνεια, εξάλλου, δεν εξέλιπε από την επαφή της με τον κ. Τσίπρα. Πραγματικά οβιδιακή μεταμόρφωση για μια σχέση που στιγματίστηκε από κραυγές για «γερμανοτσολιάδες», καρικατούρες με ναζί και το περίφημο «go back Madame Merkel», για να καταλήξει σε συχνή επαφή και συναντίληψη σε μια σειρά ζητημάτων, με κυρίαρχο το προσφυγικό.
Βέβαια, δεν ήταν η Γερμανίδα καγκελάριος αυτή που μεταμορφώθηκε, αλλά ο Ελληνας πρωθυπουργός.
Στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης τον έχουν κατηγορήσει ότι έχει γίνει ο καλύτερος σύμμαχος της κ. Μέρκελ. Η πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς έτσι. Παρότι πηγές με γνώση της συχνότητας των επαφών –δημοσιοποιημένων και μη– του Ελληνα πρωθυπουργού με τη Γερμανίδα καγκελάριο εκτιμούν ότι ανάμεσα στον κ.Τσίπρα και την κ. Μέρκελ έχει αναπτυχθεί μια χημεία, όσοι γνωρίζουν την καγκελάριο ξέρουν ότι είναι πρακτική και τετράγωνη. Με απλά λόγια, αν και ανθρώπινη στην προσέγγισή της, η κ. Μέρκελ δεν βλέπει φίλους ή εχθρούς, αλλά πρόσωπα με τα οποία οφείλει να συνεργαστεί, είτε της αρέσουν είτε όχι.
Και ο συνομιλητής της στην Ελλάδα, τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας, είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Εξάλλου, ήδη παραμονές της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία πολλοί στο Βερολίνο αναρωτιούνταν πότε ο εν αναμονή Ελληνας πρωθυπουργός θα πραγματοποιούσε επίσκεψη στο Βερολίνο. Η κ. Μέρκελ προσπαθούσε να λύσει τον γρίφο τού τι θα σήμαινε η «πρώτη φορά Αριστερά» για την Ελλάδα και για την Ευρώπη.
Και όχι τυχαία. Ως νεαρή Ανατολικογερμανίδα, περνούσε τις διακοπές της στη Βουλγαρία. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι σε ορεινό σημείο των ελληνοβουλγαρικών συνόρων τής άρεσε να απαγγέλλει Ομηρο. Φέρεται μάλιστα να έχει εκμυστηρευθεί σε συνομιλητές της ότι δεν διανοούνταν πως η χώρα που στο δικό της φαντασιακό είχε ταυτιστεί με τον Ομηρο μπορούσε να κάνει πισωγύρισμα στον... κομμουνισμό.
Αυτά, πριν γνωρίσει τον κ. Τσίπρα. Η πρώτη επίσκεψή του στη γερμανική πρωτεύουσα τον Μάρτιο του 2015 ήταν καθοριστική. Η ατμόσφαιρα ήταν ηλεκτρισμένη στην αίθουσα της καγκελαρίας όπου οι δύο ηγέτες θα έδιναν τη συνέντευξη Τύπου. Η ειρωνεία είναι ότι τον καθοριστικό ρόλο δεν φαίνεται να τον έπαιξαν όσα είπε ο Ελληνας πρωθυπουργός ενώπιον της Γερμανίδας καγκελαρίου για τις γερμανικές αποζημιώσεις.
Ηταν εξάλλου αναμενόμενο, δεδομένου ότι η «πρώτη φορά Αριστερά» είχε κάνει το θέμα της διεκδίκησης σημαία της. Η έκπληξη ήταν ότι ο κ. Τσίπρας –χωρίς μάλιστα να είναι προγραμματισμένο στα σημεία ομιλίας που είχαν προετοιμάσει οι συνεργάτες του– υπερασπίστηκε την κ. Μέρκελ χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτο» το πρωτοσέλιδο του περιοδικού Spiegel που την απεικόνιζε συντροφιά με ναζί με φόντο τη χλωμή Ακρόπολη. Συνεργάτες του Ελληνα πρωθυπουργού πιστεύουν ότι η αυθόρμητη αυτή παρέμβαση του κ. Τσίπρα αποφόρτισε την ατμόσφαιρα και έσπασε τον πάγο ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Ο πάγος θα έλιωνε ούτως η άλλως στους μήνες που ακολούθησαν. Η Γερμανίδα καγκελάριος, έμπειρη στο πολιτικό μπρα ντε φερ κορυφής, θα σήκωνε κάθε φορά το γάντι της πολιτικής διαπραγμάτευσης που της έριχνε ο κ. Τσίπρας. Η απόφαση του Ελληνα συνομιλητή της για δημοψήφισμα την κατέλαβε εξαπίνης. Λίγες μέρες αργότερα θα έριχνε μέσω του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο Eurogroup της 11ης Ιουλίου το γάντι του Grexit. Αλλά μόνο για να το ξανασηκώσει και να πείσει τον κ. Τσίπρα στη δραματική διαπραγμάτευση της 12ης Ιουλίου ότι το Grexit δεν ήταν επιλογή, ειδικά για έναν νέο πολιτικό...
Μάλλον απλή υπόθεση για τη σιδηρά κυρία της Γερμανίας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι...
σύμφωνα με πληροφορίες, στα διαλείμματα της πολύωρης διαπραγμάτευσης που τελικά κατέληξε στη συνθηκολόγηση του κ. Τσίπρα στο τρίτο μνημόνιο, η καγκελάριος μοιραζόταν μαζί του τους προβληματισμούς της για το προσφυγικό. Στις εβδομάδες που ακολούθησαν μέχρι την ψήφιση των πρώτων προαπαιτουμένων και του τρίτου μνημονίου, Μέρκελ και Τσίπρας βρίσκονταν σε συχνή επαφή και συνεννόηση, παρότι ουδέποτε ανακοινώθηκαν οι τηλεφωνικές τους συνομιλίες.
Μετά τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου, μοιραία, θα ήταν το προσφυγικό αυτό που θα καθόριζε για άλλη μία φορά τη σχέση. Μέρκελ και Τσίπρας θα βρίσκονταν σε απόλυτη ταύτιση. Αρμόδιες πηγές επιμένουν ότι πριν η κ. Μέρκελ ανακοινώσει από κοινού με τον Αχμέτ Νταβούτογλου τη «σκέψη» για εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην αναχαίτιση των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο από την Αγκυρα τον περασμένο Φεβρουάριο, είχε υπάρξει προηγούμενη συνεννόηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Η ταχύτητα με την οποία επετεύχθη η πολιτική συμφωνία επί του θέματος, στη σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες λίγα 24ωρα αργότερα, το επιβεβαιώνει. Αυτό, παρόλο που ο Ελληνας πρωθυπουργός βρέθηκε να ζητεί τηλεφωνικές εξηγήσεις από την καγκελάριο, προφανώς για να προλάβει τις αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.
Φαίνεται πως είναι το είδος της ειλικρίνειας που έχει εκτιμήσει η καγκελάριος. Εξάλλου, το τι λέει ο κ. Τσίπρας στο εσωτερικό ακροατήριο δεν είναι δικό της πρόβλημα.
Για του λόγου το αληθές, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι προ μηνών, σε κλειστή συνεδρίαση του CDU, αρκετοί Χριστιανοδημοκράτες ρώτησαν τη Γερμανίδα καγκελάριο πώς συνεννοείται με τον Τσίπρα. Η κ. Μέρκελ ήταν ξεκάθαρη. Μπορεί ο Ελληνας πρωθυπουργός να αντιμετώπιζε τους περιορισμούς της αριστεροσύνης του, αλλά, όπως το έθεσε, ήταν πραγματιστής. Και, σε κάθε περίπτωση, η γερμανική κυβέρνηση ήταν υποχρεωμένη να συνεργαστεί με την ελληνική.
Αν για τον κ. Τσίπρα ο μετασχηματισμός της σχέσης σηματοδότησε την προσγείωση στον ρεαλισμό, για την κ. Μέρκελ φαίνεται να σηματοδότησε την προσχώρηση από τα ομηρικά έπη της νιότης της στη λογική του σεφερικού «αυτό τον θίασο έχουμε, μ’ αυτόν θα παίξουμε»...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου