Ένα φάντασμα στοιχειώνει την Ευρώπη. Είναι το φάντασμα του πολέμου. Τα περισσότερα δυτικά ΜΜΕ, πολιτικοί και ειδικοί, αναμένουν από τη Ρωσία να εξαπολύσει νέα στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας, εάν οι διαπραγματεύσεις με τη Δύση τελικά αποτύχουν.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει δημοσίως ότι η Ρωσία "θα εισβάλει”. Πραγματικά, μια στρατιωτική κλιμάκωση της κατάστασης είναι πιθανή, δεδομένου ότι ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν έχει απειλήσει με "στρατιωτικό-τεχνική απάντηση” εάν δεν ικανοποιηθούν οι βασικές απαιτήσεις της Ρωσίας για γραπτές, νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έχουν ήδη δηλώσει πολλές φορές ότι δεν είναι πρόθυμοι να κάνουν πίσω στις βασικές απαιτήσεις της Ρωσίας.
Η ρωσική "απάντηση” ωστόσο μπορεί να μην είναι απαραίτητα μια (μικρότερη ή μεγαλύτερη) χερσαία εισβολή στην Ουκρανία. Μπορεί ίσως, να αφορά "μόνο” στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στα δυτικά της σύνορα, το Καλίνιγκραντ, και ίσως ακόμη στη Λευκορωσία: όπλα όπως τον διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο δύο σταδίων RS-26, τον πύραυλο ρουζ μεσαίου βεληνεκούς 9Μ729. Θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει μια μαζική κυβερνοεπίθεση στις κριτικές υποδομές, στο τραπεζικό της σύστημα και σε μεγάλες επιχειρήσεις. Ούτε η ανάπτυξη όπλων ούτε μια κυβερνοεπίθεση θα ενεργοποιήσει απαραιτήτως τις τεράστιες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας που συζητούνται αυτή τη στιγμή στη Δύση.
Μια εισβολή θα ήταν αναμφίβολα μια μεγάλη στρατηγική γκάφα του Πούτιν. Ενώ η Ρωσία είναι σήμερα καλύτερα προετοιμασμένη να χειριστεί οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κυρώσεις από ό,τι το 2014, σίγουρα θα υποφέρει πολύ. Τέτοιες κυρώσεις θα επιδεινώσουν την κοινωνική κατάσταση στη Ρωσία, όπου το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώνεται εδώ και αρκετά χρόνια και ο πληθωρισμός αυξάνεται. Ενώ μπορεί να υπάρξει μια αρχική συσπείρωση γύρω από τη σημαία, ο κίνδυνος παραμένει όλο και περισσότεροι Ρώσοι να κατηγορήσουν τον Πούτιν και τον τυχοδιωκτισμό του για τις δυτικές κυρώσεις.
Επιπλέον του πακέτου των κυρώσεων, η Δύση θα απαντούσε σε μια στρατιωτική εισβολή με την ανάπτυξη επιπλέον δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη. Αυτές θα μπορούσαν να είναι "ουσιώδεις και μόνιμες” δυνάμεις δυνάμεις, οι οποίες θα σκότωναν μια για πάντα την Ιδρυτική Πράξη Ρωσίας-ΝΑΤΟ του 1997.
Ωστόσο, η δύσκολη θέση του Πούτιν είναι αποκλειστικά δικό του αποτέλεσμα. Η απειλή του για στρατιωτική-τεχνική απάντηση είναι στο τραπέζι. Την ίδια στιγμή, τα βασικά αιτήματα των Ρώσων, τα οποία ο Πούτιν θεωρεί ζητήματα υπαρξιακής φύσης, δεν θα ικανοποιηθούν. Σε αυτή την περίπτωση, ο Πούτιν μπορεί είτε να χάσει την αξιοπιστία του ή να απαντήσει με χρήση βίας. Το να κάνει πίσω θα υπονόμευε την εξουσία του με τον στρατό και τον μηχανισμό ασφαλείας στη Ρωσία. Το πιο σημαντικό, οποιαδήποτε μελλοντική απειλή του Πούτιν, δεν θα τη λάμβανε στα σοβαρά η Δύση. Ακόμη χειρότερα για τον Πούτιν, η αδράνεια της Ρωσίας θα επέτρεπε στη Δύση να ενισχύσει το αφήγημα της ότι η στρατηγική αποτροπής τελικά απέτρεψε μια ρωσική εισβολή.
Ο Πούτιν θα μπορούσε να είχε ξεφύγει από αυτή την παγίδα, εάν...
η ρωσική πλευρά είχε αξιολογήσει θετικά τις περιορισμένες δυτικές παραχωρήσεις που βρίσκονται στο τραπέζι: έλεγχος οπλικών συστημάτων μεσαίου βεληνεκούς, καθώς και οικοδόμηση εμπιστοσύνης, διαφάνεια και μέτρα επαλήθευσης στο ΝΑΤΟ.
Ο Πούτιν θα μπορούσε να είχε αποδεχθεί αυτές τις παραχωρήσεις ως μια σταθερή νίκη για τη Ρωσία, κάτι που θα του επέτρεπε μια διπλωματική νίκη. Αλλά αποφάσισε να μην το κάνει. Ο υπουργός εξωτερικών Λαβρόφ χαρακτήρισε ξεκάθαρα αυτές τις προσφορές ως "δευτερεύοντα ζητήματα”. Επίσης δήλωσε πως τα ρωσικά προσχέδια Συνθηκών, δεν είναι ένα μενού από το οποίο η Δύση μπορεί να επιλέξει, αλλά πρέπει να τα διαπραγματευτεί ως πακέτο.
Αξίζει φυσικά να αναζητηθεί μια διπλωματική λύση στην τρέχουσα κρίση.
Το ΝΑΤΟ υπερασπίζεται την πολιτική της "ανοιχτής πόρτας” αναφορικά με πιθανά νέα μέλη ως θέμα αρχής. Εκτός ωστόσο από την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής, κανένα μέλος δεν σκέφτεται σοβαρά να προσκαλέσει την Ουκρανία να προσχωρήσει στο ΝΑΤΟ στο άμεσο μέλλον. Δεδομένης αυτής της άτυπης θέσης των περισσότερων μελών του ΝΑΤΟ και της εμμονής της Ρωσίας για οποιαδήποτε περαιτέρω επέκταση της Συμμαχίας, γιατί να μην κηρύξουμε μορατόριουμ στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ για τα υπόλοιπα 10 χρόνια; αυτό θα βοηθούσε τρομερά στην αποκλιμάκωση της κρίσης. Μια προσφορά μορατόριουμ μαζί με τις άλλες παραχωρήσεις που έχει ήδη βάλει στο τραπέζι η Δύση, θα ήταν μια πρακτική λύση. Δεν θα έθετε καν σε μειονεκτική θέση την Ουκρανία, από τη στιγμή που η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν είναι στην ατζέντα σε κάθε περίπτωση.
Ωστόσο, δεν θα ήταν εύκολο να γίνει αποδεκτή στην Ουκρανία μια "φινλανδοποίησή” της, την οποία ανέφερε ο Γάλλος πρόεδρος Πούτιν όταν ήταν στη Μόσχα την προηγούμενη εβδομάδα. Αυτό θα σήμαινε στρατιωτική μη ευθυγράμμιση, μια φιλική εξωτερική πολιτική προς τη Ρωσία και ελευθερία στις εσωτερικές υποθέσεις. Κανείς στο σημερινό ουκρανικό κατεστημένο δεν θα δεχόταν ένα τέτοιο καθεστώς. Θα έπρεπε να επιβληθεί ουδετερότητα στην Ουκρανία.
Το ερώτημα παραμένει για το εάν η Δύση είναι προετοιμασμένη να το κάνει αυτό. Είναι ένα αποδεκτό τίμημα για την εκτόνωση της κρίσης;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου