Σχόλιο του ΠΕΡΙΚΛΗ ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΥ για την ιδεοληψία και τον ισαποστακισμό απέναντι στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Λέγεται πως η ζωή ξεπερνάει πολλές φορές την τέχνη. Πώς συμβαίνει όμως να ξεπερνάει και τη σάτιρα; Πώς γίνεται ένας πόλεμος να σατιρίζεται ανηλεώς από εκείνους που υποτίθεται πως τον καταγγέλλουν απολύτως σοβαρά;
Δεν γίνεται μόνο, αλλά γίνεται και με έναν τρόπο απέναντι στον οποίον άγιοι της σάτιρας, όπως οι Monty Python, θα υποκλίνονταν με σεβασμό. Κάτι τέτοιο δεν θα έκαναν κι εκείνοι; Θα έβαζαν κάποιον πολιτικό να καταγγέλλει τον «ουκρανικό ιμπεριαλισμό». Νεολαίους ενός κόμματος να μπερδεύουν το σύμβολο της ειρήνης με το σήμα ενός αυτοκινήτου. Ή ενός άλλου να διαδηλώνουν κατά του πολέμου και να καταλήγουν σε λάθος πρεσβεία.
«Τι θέλετε εδώ;» θα ρωτούσε έκπληκτος κάποιος υπεύθυνος.
«Ήρθαμε να καταγγείλουμε τον πόλεμο» θα απαντούσαν με αυτοπεποίθηση οι διαδηλωτές.
«Πόλεμο; Μα εμείς δεν κάνουμε πόλεμο» θα έλεγε ακόμη πιο έκπληκτος ο υπεύθυνος.
Εκείνοι θα κοιτάζονταν τότε μεταξύ τους με απορία, κάποιος θα έξυνε αμήχανα το κεφάλι του. Κι έτσι, σε αυτό το σύμπαν αφέλειας και ασυνεννοησίας, θα συνεχιζόταν η κουβέντα.
Είναι άραγε σε αυτό το σύμπαν που κινούνται σατιρικοί της πραγματικής ζωής, όπως ο ευρωβουλευτής Κώστας Αρβανίτης που κατήγγειλε τους Ουκρανούς ως ιμπεριαλιστές, η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ που μπέρδεψε το σύμβολο της ειρήνης με το σήμα της Mercedes και η νεολαία του ΜΕΡΑ25 που διαδήλωσε έξω από την αμερικανική πρεσβεία και όχι έξω από τη ρωσική;
Όχι ακριβώς.
Δεν είναι η αφέλεια που τους οδηγεί και δεν είναι ούτε η άγνοια – ακόμη και όταν οι νεολαίοι γράφουν «ιμπερεαλισμός» αντί για «ιμπεριαλισμός» στην ανακοίνωσή τους.
Η παγίδα που τους στήνει η πραγματική ζωή και τους τοποθετεί στην κωμική πλευρά ενός τραγικού γεγονότος, όπως είναι ένας πόλεμος, είναι η ιδεοληψία.
Δεν είναι η αφέλεια που τους σπρώχνει στην επικράτεια της ιλαρότητας, αλλά οι εμμονές. Αφού δεν πάει εδώ να καταγγείλουμε τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, ας βαφτίσουμε ιμπεριαλιστές τους Ουκρανούς. Αφού οι Αμερικανοί φταίνε και για τον ρωσικό επεκτατισμό, όπως φταίνε για όλα, ας διαδηλώσουμε στην αμερικανική πρεσβεία.
Δεν μπορεί να τους αδικήσει κανείς εντελώς. Μπορεί η επιχείρηση ισαποστακισμού ανάμεσα σε Ρώσους και Ουκρανούς στην οποία επιδόθηκε ο Αρβανίτης να αποδείχθηκε ασυνάρτητη, αλλά εκεί αισθάνεται ασφαλής. Ή μήπως δεν είναι από κάθε άποψη πιο ασφαλές να διαδηλώνεις έξω από την αμερικανική πρεσβεία αντί για τη ρωσική;
Μα ναι. Είναι πολύ πιο εύκολο να κάνει κανείς τις ασκήσεις της επαναστατικής του γυμναστικής σε μια δημοκρατία που κλείνει ακόμη και τους δρόμους για να διαδηλώσεις απρόσκοπτα αντί σε μια δικτατορία που μπορεί ακόμη και να σε σκοτώσει.
Είναι τόσο εύκολο που σε καταλαμβάνει μια ύπουλη οκνηρία – τόσο ύπουλη ώστε να μπερδέψεις τα σύμβολα. Μπορούν όμως να το υποψιαστούν και οι νωχελικοί νεολαίοι και οι ευρωβουλευτές με υψηλές επιδόσεις στη σάτιρα: Το δύσκολο είναι να είσαι κάποιος ανάμεσα στους 1.700 ρώσους πολίτες που συνελήφθησαν στη χώρα τους επειδή διαδήλωσαν κατά του πολέμου. Είναι να αρνηθείς τη βολή σου και να παραιτηθείς σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον επιθετικό πόλεμο που κάνει η πατρίδα σου, όπως η διευθύντρια του Εθνικού Θεάτρου της Μόσχας.
Δύσκολο δεν είναι να παριστάνεις τον διωκώμενο δημοσιογράφο στην Ευρώπη, είναι να είσαι η Πολιτκόκφσκαγια και ο Ναβάλνι στη Ρωσία.
Φαίνεται όμως πως είναι ακόμη πιο δύσκολο...
στην ασφάλεια του γραφείου σου στις Βρυξέλλες ή την Αθήνα, να εγκαταλείψεις τις ιδεοληπτικές εμμονές σου και τις ευκολίες σου.
Όχι πάντως πως δεν έχει κάθε δυσκολία το τίμημά της.
Οι διαδηλωτές στη Μόσχα και τις άλλες ρωσικές πόλεις διώχθηκαν πριν προλάβουν να καταγγείλουν τον δικτάτορά τους. Και οι διαδηλωτές του ισαποστακισμού στις Βρυξέλλες και την Αθήνα έγιναν ήρωες των Monty Python πριν προλάβουν να θαυμάσουν τον εαυτό τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου