"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΣ ΟΡΘΑ ΛΟΒΟΤΟΜΗΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Δεν ενοχλεί το πρόταγμα, αλλά η επιβολή του

 

Του Σάκη Μουμτζή

Η woke ατζέντα, για την οποία τόσος λόγος γίνεται στις μέρες μας λόγω της ευρείας νίκης του Ντόναλντ Τραμπ, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι μια ακόμα συνολική πρόταση για την οργάνωση της κοινωνίας, τις έμφυλες σχέσεις, για τις ταυτότητες και τον αυτοπροσδιορισμό. Μπορεί οι περισσότεροι να διαφωνούν με τα προτάγματά της, όμως ουδείς ποτέ διανοήθηκε να επιβάλει αποκλεισμούς κάθε μορφής στους υποστηρικτές τους. Τους ακούμε και με τους πιο σοβαρούς εκπροσώπους της woke ιδεολογίας υπάρχει ένας διάλογος με τη μορφή αντιπαράθεσης επιχειρημάτων.

Ποια είναι η ιδεολογική διαδρομή αυτής της ατζέντας;

Προσπαθεί να αποδομήσει, βασισμένη κυρίως στις απόψεις του Φουκώ και του Ντεριντά, τις κλασικές διχοτομίες (άνδρας/γυναίκα, σώμα/πνεύμα, καλό/κακό, παρελθόν/παρόν, επιστήμη/μαγεία) οι οποίες κυριαρχούσαν επί 250 χρόνια στον πολιτισμό μας, με βάση τον Διαφωτισμό.

Η ακύρωση αυτών των διχοτομιών είχε ως συνέπεια τη ρευστοποίηση των βασικών αυτών εννοιών και τη μετάβαση σε μια κοινωνία του «ούτε-ούτε». Ούτε άνδρας ούτε γυναίκα, ούτε άνθρωπος ούτε ζώο κ.λπ., κάτι που οδηγούσε σε μια σχιζοειδή κατάσταση και σε λογικά, κοινωνικά και ιδεολογικά αδιέξοδα.*

Ετσι, για να ξεπεραστούν αυτά τα αδιέξοδα περάσαμε από το ούτε/ούτε, στο «είμαι μαύρος», «είμαι χορτοφάγος», «είμαι γκέι» κ.λπ., δηλαδή στον χώρο των ταυτοτήτων, όπου κάθε μειονοτική ταυτότητα κατοικεί στο δικό της γκέτο και αντίπαλοί της είναι τα άλλα ανάλογα γκέτο.

Ολος αυτός ο κατακερματισμός της κοινωνίας και το όλοι εναντίον όλων αντιστρατεύεται μία από τις βασικές αρχές του φιλελευθερισμού, τη συναίνεση, τη συνεργασία. Γιατί, όπως γράφει ο Μαρκ Λίλα, «η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι μια μηχανή για τη δημιουργία και τη διατήρηση της συναίνεσης μεταξύ διαφορετικών ειδών ανθρώπων, από διαφορετικές τάξεις και διαφορετικές περιοχές χωρών». Αυτό το homo homini lupus διασπά την έννοια του κοινού καλού που είναι ο βασικότερος ενοποιητικός παράγοντας των κοινωνιών.

Μέχρις εδώ η διαπάλη των απόψεων είναι ιδεολογική. Αλλάζει όμως επίπεδο όταν οι υποστηρικτές της woke ιδεολογίας, σε όσους κοινωνικούς χώρους είναι ισχυροί, προσπαθούν με διοικητικά μέτρα να επιβάλουν τις θέσεις τους. Ετσι σχεδόν σε όλα τα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια υπάρχει ένα έντυπο –σαν το δικό μας προδικτατορικό πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων– το οποίο συμπληρώνουν όσοι θέλουν να εργαστούν σε αυτά και στο οποίο δηλώνουν την πίστη τους στην DEI (Diversity, Equity, Inclusion). Aν οι θέσεις τους δεν κριθούν ικανοποιητικές…

 

 είτε δεν προσλαμβάνονται είτε δεν προάγονται και μερικές φορές διακόπτεται και η ήδη υπάρχουσα συνεργασία.

Στη δε Ευρωπαϊκή Ενωση οι περισσότερες προσκλήσεις για χρηματοδότηση σε προγράμματα θετικής κατεύθυνσης απαιτούν η έρευνα να ωφελεί τις μειονότητες.

Προφανώς αυτές οι ακρότητες, που δεν αφορούν προτάγματα και θέσεις αλλά συμπεριφορές, βρίσκονται εκτός του πλαισίου της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Η επιβολή προκαλεί και όχι οι ιδέες. Αυτές αντιμετωπίζονται με άλλες ιδέες.

* «Η φιλοσοφία του Woke» συλλογικό έργο, Εναλλακτικές εκδόσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια: