"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Τρία σενάρια για το μέλλον του Αφγανιστάν


Του Ben Barry / IISS

Από τις ανακοινώσεις Μπάιντεν και μετά, ο πρόεδρος του Αφγανιστάν έχει κάνει πολλές δηλώσεις στις οποίες εκφράζει την εμπιστοσύνη του στις ικανότητες των κυβερνητικών δυνάμεων. Σε αντίθεση με την αισιοδοξία του Ghani ωστόσο, οι Ταλιμπάν έχουν στο μεταξύ προωθηθεί και έχουν αυξήσει το πλεονέκτημά τους έναντι των αφγανικών κυβερνητικών δυνάμεων. Η αποχώρηση των Αμερικανών συμβούλων και η μείωση των αεροπορικών επιδρομών των ΗΠΑ έναντι των Ταλιμπάν έχουν μειώσει τη μαχητική δύναμη και το ηθικό των αφγανικών δυνάμεων, των οποίων η αποτελεσματικότητα υπονομεύεται επίσης από τη διαφθορά και τους διοικητές που διορίζεται για πολιτικούς αντί για επαγγελματικούς λόγους. Ο αφγανικός στρατός και οι δυνάμεις της αστυνομίας είναι εξαιρετικά υψηλής αφοσίωσης και αποτελεσματικότητας, και η κυβέρνηση έχει βασιστεί σε μεγάλο βαθμό, στις μεγαλύτερες δυνατότητες των δυνάμεων ειδικών επιχειρήσεων. Δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη ότι οι Ταλιμπάν έχουν νικήσει τις αφγανικές κυβερνητικές δυνάμεις σε πολλές αγροτικές περιοχές. Έχουν κερδίσει το πλεονέκτημα στη μάχη του αφηγήματος, η προπαγάνδα της υποστηρίζει ότι η νίκη είναι αναπόφευκτη. 

Υπάρχουν τρία πιθανά σενάρια για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στο Αφγανιστάν από εδώ και πέρα.

1. Επιτυχημένη κυβερνητική στρατηγική άμυνα
Το πρώτο σενάριο είναι ότι η αφγανική κυβέρνηση κάνει αυτό που έχουν ζητήσει οι ΗΠΑ. Να συγκεντρώσει τις κυβερνητικές δυνάμεις για την άμυνα της Καμπούλ, της Κανταχάρ, της Τζαλαλαμπάντ και άλλων βασικών πόρων. Αυτή η προσέγγιση θα επιτρέψει τη συγκέντρωση των κυβερνητικών δυνάμεων και την καλύτερη χρήση της περιορισμένης αεροπορικής δύναμης. Μετά το 2015 και τις μάχες του 2016 στο Κουντούζ, οι Ταλιμπάν φάνηκε να εγκαταλείπουν τις προσπάθειες κατάληψης βασικών αφγανικών πόλεων. Οι μεγάλες απώλειες που υπέστησαν οι εξεγερμένοι στις μάχες της Κουντούζ, ιδιαίτερα από τις αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ, ήταν πιθανώς ένας σημαντικός παράγοντας στους υπολογισμούς των Ταλιμπάν. Εάν η Καμπούλ θέλει να υιοθετήσει αυτή τη στρατηγική -όπως και να μειώσει τις τοξικές πολιτικές διαμάχες εντός της αφγανικής κυβέρνησης που έχει διαβρώσει τόσο πολύ τη στρατιωτική αποτελεσματικότητα- θα είχε εύλογες πιθανότητες να διατηρήσει βασικές αστικές θέσεις για κάποιο διάστημα. Όσο περισσότερο οι Ταλιμπάν μένουν εκτός των μεγάλων αφγανικών πόλεων, τόσο περισσότερο εξασθενεί η διαπραγματευτική τους θέση.

2. Ειρηνευτική συμφωνία
Το δεύτερο σενάριο είναι ότι η κυβέρνηση της Καμπούλ συμφωνεί μια ειρηνευτική συμφωνία με τους Ταλιμπάν. Αυτό πιθανώς θα πάει πίσω τις ελευθερίες και τους εκσυγχρονισμούς που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα από τις 11 Σεπτεμβρίου. Πιθανώς θα υπάρξει και μερική επιστροφή στο νόμο της Σαρίας. Αυτές οι επαρχίες με πλειοψηφία τους Παστούν, θα ελέγχονται από τους Ταλιμπάν, οι οποίοι θα εφαρμόσουν περισσότερα πολιτικά και νομικά μέτρα του ισλαμισμού. Οι ευκαιρίες για τις Αφγανές γυναίκες σε περιοχές ελεγχόμενες από τους Ταλιμπάν, θα μειωθούν, όπως παρουσιάζεται στην πρόσφατη έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών.Αλλά ένας πλήρης εμφύλιος πόλεμος θα μπορούσε να αποφευχθεί από την ειρηνευτική συμφωνία, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας μεταξύ των Ταλιμπάν και των ομάδων που δεν είναι Παστούν, όπως οι Ουζμπέκοι και οι Τατζίκοι. Αυτές οι περιοχές θα περιέλθουν στον έλεγχο των πολεμάρχων που εκπροσωπούσαν την πρώην Βόρεια Συμμαχία. Μια ασθενής κυβέρνηση συνασπισμού στην Καμπούλ, θα συνεχίσει να διαπραγματεύεται μια δυσάρεστη ισορροπία φυγόκεντρων δυνάμεων. Αλλά η πραγματική δύναμη θα βρίσκεται σε επαρχιακό και τοπικό επίπεδο, και μεγάλο μέρος της στα χέρια πολεμάρχων, παραστρατιωτικών και των ηγετών των Ταλιμπάν.

3. Εμφύλιος πόλεμος
Το τρίτο και χειρότερο σενάριο δεν προβλέπει καμία συμφωνία μεταξύ των Ταλιμπάν και της κυβέρνησης στην Καμπούλ, και οι Ταλιμπάν συνεχίζουν να κερδίζουν στρατιωτικό πλεονέκτημα στις περιοχές με πλειοψηφία των Παστούν, αυξημένες στρατιωτικές ήττες θα οδηγούσαν τις αφγανικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν αυτές τις περιοχές. Θα μπορούσαν κάλλιστα να διαλυθούν υπό πίεση. . Οι Ουζμπέκοι και οι Τατζίκοι πιθανώς θα ανησυχούσαν τόσο πολύ για αυτό που η Βόρεια Συμμαχία θα ανασυντασσόταν ως συλλογή πολιτοφυλακών, υπό τους πολέμαρχους, ασκώντας βία προκειμένου να προστατεύσουν τα συμφέροντα τους. Η κυβέρνηση της Καμπούλ θα κατέρρεε υπό το βάρος της αυξανόμενης πολιτικής, στρατιωτικής και εθνικής πίεσης. Οι επιπτώσεις από μια επιστροφή σε εμφύλιο πόλεμο για το Αφγανιστάν θα ήταν...

 

 εξίσου καταστροφικές, όπως μετά από τον εμφύλιο πόλεμο της δεκαετίας του 1990.



Δεν υπάρχουν σχόλια: