Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ
Τα είδωλα είναι διπλής χρήσης. Τα έχουμε, πρώτον, για να τα αποθεώνουμε και, δεύτερον, για να τα αποκαθηλώνουμε.
Σύμφωνα με τις πρώτες οδηγίες χρήσης, ο Τσιτσιπάς επιστρατεύθηκε ως κάτι περισσότερο και σημαντικότερο από καλός τενίστας.
Κατά τις δεύτερες οδηγίες, ο Τσιτσιπάς ξεπουπουλιάζεται επειδή είναι μόνο καλός τενίστας. Επειδή δεν έχει το ανάστημα για να διαπαιδαγωγεί υγειονομικά το έθνος.
Φταίει ο 23χρονος αθλητής που δεν το έχει;
Ή μήπως φταίμε εμείς που του ζητήσαμε να το έχει – που του αναθέσαμε να υποδυθεί το πρότυπο κοινωνικής υπευθυνότητας στην πανδημία;
Η αποδόμηση αυτής της σκηνοθεσίας –που προκάλεσε η δήλωση Τσιτσιπά ότι θα εμβολιαστεί μόνον αν γίνει υποχρεωτικό για να λαμβάνει μέρος στους αγώνες– δεν είναι ανώφελη. Η αβάσταχτης ελαφρότητας ειλικρίνεια του πρωταθλητή στερεώνει τρία συμπεράσματα.
Συμπέρασμα πρώτο: Οι «επιδραστικοί» δεν επιδρούν όσο και όπως νομίζουμε. Η διασημότητα δεν μεταφράζεται σε επιρροή όταν πρόκειται για ζητήματα πιο σοβαρά από τη μάρκα των παπουτσιών ή του αυτοκινήτου σου. Για την υγεία σου δεν ακούς τον τενίστα. Ακούς τον γιατρό. Γι’ αυτό και εκεί όπου οι υγειονομικές αρχές μέτρησαν την απήχηση των μέσων επιρροής άφησαν τους influencers στην άκρη και προσπάθησαν να κινητοποιήσουν ως κήρυκες του εμβολιασμού τους οικογενειακούς γιατρούς. Οσο υπερβολική ήταν η προσδοκία ότι ένα ποπ είδωλο θα εμφυσούσε υγειονομικό ήθος στους νέους, άλλο τόσο παρατραβηγμένη είναι και η κατηγορία ότι παίρνει τώρα κόσμο στον λαιμό του.
Συμπέρασμα δεύτερο: Οι ανεμβολίαστοι δεν είναι όλοι αντιεμβολιαστές. Δεν είναι καν επιφυλακτικοί. Ιδίως στην ηλικία του Τσιτσιπά, συναντά κανείς συχνά όχι δισταγμό, αλλά αταραξία, όπως περίπου την εξέφρασε ο ίδιος. Συναντάς αδιαφορία, που δικαιολογείται από τη νεανική πίστη ότι είσαι άτρωτος. Νταξ’ το εμβόλιο. Αλλά δεν καιγόμαστε κιόλας.
Συμπέρασμα τρίτο: Η υποχρεωτικότητα λυτρώνει τους αμφίθυμους –και τους δύσθυμους– από το δίλημμα. Τους απαλλάσσει από την ευθύνη να πάρουν οι ίδιοι το βάρος της απόφασης. Το είχε πει και ο Σαββόπουλος. Το επανέλαβε, κατά τύχη, και ο Τσιτσιπάς. «Αν γίνει υποχρεωτικό…».
Απέναντι σε αυτήν τη στάση –που περιμένει από το πατερναλιστικό κράτος να ενεργήσει, επιτέλους, σαν καλός, σώφρων και επιστημονικώς ορθός κηδεμόνας– η υποχρεωτικότητα δεν είναι επιβολή. Δεν εξαναγκάζει. Χειραγωγεί.
Οταν οι κανόνες δεν παραβιάζουν το σώμα σου· όταν σε καθοδηγούν να κάνεις αυτό που ήδη οσμίζεσαι ως σωστό· όταν αντιτίθενται όχι στη βούληση, αλλά στην αβουλία ή τη διβουλία σου· τότε...
τέτοιοι κανόνες δεν είναι μέσα επιβολής.
Τέτοια υποχρεωτικότητα είναι μέσο πειθούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου