ΣΙΓΑΡΕΤΤΑ ΨΙΛΙΚΑ .
— Μαντάμ Πατσουλί (@2PAzkjh6oFRW77D) May 25, 2024
Σαν παλια γειτονιά.
Που αλλού στον Πειραιά . pic.twitter.com/DU8PfmTh2r
Γράφει ο Αρίστος Δοξιάδης
Κάθε φορά που περπατάω στο Μεταξουργείο ή στου Ψυρρή βλέπω όλο και πιο πολλά νέα μικρά ξενοδοχεία, όλο και πιο λίγα εμπορικά καταστήματα της γειτονιάς και σχεδόν καθόλου, πια, τις παλιές βιοτεχνίες: επιπλοποιεία, ξυλουργεία, ραφτάδικα, μηχανουργεία ή φούρνους.
Τα μάλλον άσχημα κτίρια της δεκαετίας του ’70 και του ’80, που στέγαζαν εργαστήρια και γραφεία, γίνονται πιο καλαίσθητα όταν μετατρέπονται σε boutique hotels ή σε διαμερίσματα, αλλά η γειτονιά χάνει την πολυμορφία της. Εχει ζωντάνια ως περιοχή διασκέδασης και τουρισμού, αλλά δεν έχει την ανάμειξη σπιτιών και διαφορετικών επαγγελμάτων που είχαμε πριν από είκοσι χρόνια. Η μικρή ιδιοκτησία ίσως παραμένει, αλλά οι μικροεπιχειρήσεις έφυγαν – με εξαίρεση τα εστιατόρια και τα μπαρ.
Η εξαφάνιση της βιοτεχνίας στο κέντρο δεν είναι μόνο χωροταξικό φαινόμενο. Τα εργαστήρια δεν έχουν πάει σε άλλες γειτονιές. Πάρα πολλά έχουν κλείσει, γιατί οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν πάρει την πελατεία τους στα έπιπλα και τα ρούχα, αλλά και στο ψωμί, που αν δεν το πάρεις στο σούπερ μάρκετ θα το πάρεις από πρατήριο, όχι πια από φούρνο. Και το αυτοκίνητο θα το πας για σέρβις σε ένα μεγάλο συνεργείο που ανήκει στην αντιπροσωπεία της μάρκας, όχι στο κοντινό συνεργείο που έκανε σέρβις σε όλες τις μάρκες.
Υπάρχει μέλλον για τις βιοτεχνίες στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης;
Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω. Βλέπω όμως ορισμένες τάσεις στην κοινωνία και την τεχνολογία που μπορεί να φέρουν μια αναγέννηση για τα μικρά εργαστήρια των υλικών πραγμάτων.
Ενα μεγάλο ποσοστό νέων που είναι σήμερα από 15 έως 30 χρονών (η γενιά Ζ) θέλουν να είναι επιχειρηματίες ή αυτοαπασχολούμενοι, όχι τόσο για να πλουτίσουν αλλά για να έχουν ευελιξία στον χρόνο εργασίας, να κάνουν κάτι δημιουργικό και να έχουν κοινωνικό αντίκτυπο (μια σχετική έρευνα δημοσίευσε πρόσφατα η ομάδα του Apeiron VC). Πολλοί από αυτούς θα διερευνήσουν ευκαιρίες σε κάτι που δεν απαιτεί μεγάλο αρχικό κεφάλαιο και μπορεί να δοκιμαστεί σε επίπεδο γειτονιάς, ενώ παράλληλα θα αξιοποιεί γνώσεις, τεχνικές και ιδέες από όλο τον πλανήτη.
Οι νέες τεχνολογίες κατασκευών, όπως οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές και τα ρομποτικά εργαλεία, δίνουν ευκαιρίες σε μικρά εργαστήρια να παράγουν πιο σύνθετα και πολύμορφα είδη από όσο παλιότερα και με μεγαλύτερη ευελιξία για τις ανάγκες του κάθε πελάτη. Και με λιγότερη ρύπανση και ηχορρύπανση. Οι διαδικτυακές πλατφόρμες για βιοτέχνες, που υπάρχουν περίπου από το 2010, προσφέρουν τη δυνατότητα να βρουν πελάτες σε άλλες χώρες, αν το προϊόν μεταφέ-ρεται εύκολα.
Τα προϊόντα της βιοτεχνίας του μέλλοντος δεν θα μπορούν να ανταγωνιστούν τα προϊόντα της βιομηχανίας στο κόστος. Οι πελάτες όμως θα τα πάρουν, επειδή είναι ξεχωριστά, πιο σπάνια, πιο όμορφα, πιο γευστικά, πιο φιλικά για το περιβάλλον. Αλλά και επειδή τα βρίσκουν στη γειτονιά που μένουν και ανταλλάσσουν κουβέντες με τους ανθρώπους που τα φτιάχνουν. Ή επειδή η αγορά τους είναι μέρος μιας ταξιδιωτικής εμπειρίας για τον μεσοαστό Αμερικανό, που δεν έχει τέτοια είδη στη δική του γειτονιά.
Η κυκλική οικονομία επίσης μπορεί να ενισχυθεί με εργαστήρια κοντά σε κατοικίες, που ανακατασκευάζουν τα ρούχα, τα υφάσματα, τα έπιπλα και τα σκεύη που απορρίπτουν τα νοικοκυριά.
Τα δε makerspaces, που είναι σαν συλλογικά εργαστήρια για να μάθεις μαστορική ή να δοκιμάσεις κάποιο νέο σχέδιο, είναι επίσης χώροι για όλες τις ηλικίες που μπορούν να δώσουν ζωντάνια στη γειτονιά.
Εύχομαι, λοιπόν, σε δέκα χρόνια να περπατάω ακόμη στο Μεταξουργείο, στην Κυψέλη και στου Ζωγράφου και να βλέπω δίπλα στα καφέ και τα μίνι μάρκετ νέα ραφτάδικα, μικροέπιπλα, κοσμήματα και ψωμιά που παράγονται επί τόπου και πελάτες που κουβεντιάζουν με τους δημιουργούς. Γιατί …
έτσι θα ήθελα να είναι μια ανθρώπινη γειτονιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου