ΚΙΝΑ: O Mαρξισμός του χαβιαριού...

Toυ ΡΟΥΣΣΟΥ ΒΡΑΝΑ

Ειναι η πιο ανθηρή καπιταλιστική οικονομία του πλανήτη. Και όμως δεν παύει να υποστηρίζει ότι αντλεί την ιδεολογική νομιμοποίησή της από τον μαρξισμό. Αν ζούσε ο αρχιερέας του νεοφιλελευθερισμού Μίλτον Φρίντμαν, θα έδινε άραγε την ευλογία του στη σημερινή Κίνα, όπως την είχε δώσει και στη Χιλή του Πινοσέτ;

Ενα µουσείο για τον μαρξισμό στην Κίνα θα εγκαινιαστεί στο Πεκίνο στο τέλος του έτους. Με τη φροντίδα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, όπως μεταδίδει το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Ζινχούα, θα περιλαμβάνει φωτογραφικό και ιστορικό υλικό από την πορεία του μαρξισμού στη χώρα, καθώς και μεταφράσεις έργων του Μαρξ στην κινεζική. Η μεγάλη απορία όμως για όσους παρακολουθούν την πορεία της Κίνας είναι πώς τα πηγαίνει ο μαρξισμός έξω από αυτό το μουσείο. Σύμφωνα με την «Κινεζική Ημερησία», περίπου 50 εκατομμύρια Κινέζοι αποτελούν σήμερα μια «νέα κοινωνική τάξη», όπως την ονομάζουν οι κινεζικές εφημερίδες, που είναι ιδιοκτήτες ιδιωτικών επιχειρήσεων. Πολλοί από αυτούς έχουν οργανικούς δεσμούς με το ΚΚΚ. Πριν από μερικά χρόνια η ίδια η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΚ είχε αποκαλύψει ότι περισσότερα από 2,8 εκατομμύρια κομματικά μέλη εργάζονταν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και περίπου 810.000 είχαν δικές τους. Αυτή η τάξη χωρίς όνομα πώς άραγε τα καταφέρνει με μαρξιστικά κριτήρια;

Για να το βρούµε θα πρέπει να μετρήσουμε τον βαθμό της εκμετάλλευσης, δηλαδή τη συνολική αμοιβή της εργασίας ως ποσοστού του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Επειδή αυτό αντιπροσωπεύει πάνω κάτω το μερίδιο των εργαζομένων στο κοινωνικό προϊόν που παράγει η χώρα. Στη Δυτική Ευρώπη, λέει ο πολιτικός αναλυτής Ντέιβιντ Οσλερ, ακόμη και μετά την επέλαση του νεοφιλελευθερισμού, αυτό το μερίδιο είναι σήμερα περίπου 55%. Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτη του κινέζου οικονομολόγου Τσανγκ Σιουζέ, το μερίδιο των κινέζων εργαζομένων έχει πέσει από 17% το 1980 στο 11% το 2007. Πράγμα που σημαίνει ότι οι κινέζοι εργοδότες προτιμούν τη μερίδα του λέοντος. Με τις αναπόφευκτες κοινωνικές ανισότητες, που είναι και αυτές μετρήσιμες, με τον συντελεστή Τσίνι (όταν είναι μηδενικός, αυτό σημαίνει ότι όλο το εισόδημα μοιράζεται στους πολίτες εξίσου όταν ισούται με τη μονάδα, ένα μόνο άτομο καρπώνεται όλο το εισόδημα του πληθυσμού). Η Βρετανία, μετά τη λεηλασία της Θάτσερ και του Μπλερ, είχε συντελεστή 0,36. Η Κίνα έχει 0,47, πράγμα που καθιστά την κινεζική κοινωνία πιο άνιση ακόμη και από την αμερικανική (οι ΗΠΑ έχουν μια από τις πιο άνισες κοινωνίες του κόσμου).

Αυτά για τον μαρξισμό εκτός μουσείου. Και δικαιολογημένα ο Ντέιβιντ Οσλερ θυμάται ένα περίφημο σχόλιο που είχε κάνει κάποτε ο ίδιος ο Καρλ Μαρξ για κάποιους που παρίσταναν τους οπαδούς του διαστρεβλώνοντας τις ιδέες του: «Το μόνο που ξέρω είναι ότι εγώ δεν είμαι μαρξιστής». Αν αυτό που γίνεται σήμερα στην Κίνα είναι μαρξισμός, σίγουρα πολλοί θα μπορούσαν να αναφωνήσουν το ίδιο.