"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Νοσταλγώντας την Αθήνα που χάνουμε

Tου Δημητρη Ρηγοπουλου

Η νοσταλγία είναι συνώνυμο με τις περιόδους κρίσης. Είναι φυσικό: όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, στρέφεσαι στο (εξιδανικευμένο) παρελθόν.

Μια «βόλτα» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Διαδικτύου, και κυρίως στο Facebook, αρκεί για να συνειδητοποιήσεις κάτι που πριν από δύο ή τρία χρόνια θα έμοιαζε με ανέκδοτο.

Πολλοί Αθηναίοι νοσταλγούν την κατά τεκμήριο πιο δυσάρεστη εποχή της μεταπολεμικής Αθήνας. Τις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Ούτε η καταστροφή της παλιάς Αθήνας ούτε τα πρώιμα κακογερασμένα κτίρια του κέντρου ούτε το νέφος ούτε ο εφιάλτης του κυκλοφοριακού, φαινόμενα που ταυτίστηκαν με τα πρώτα 15 χρόνια της Μεταπολίτευσης, είναι ικανά να αναχαιτίσουν το ισχυρό ρεύμα νοσταλγίας για την ήσυχη πρωτεύουσα του 1985. Τότε που μια κοπέλα μπορούσε να διασχίσει σχεδόν όλους τους μεγάλους κεντρικούς δρόμους της πόλης στις 3 τα ξημερώματα χωρίς την παραμικρή αίσθηση κινδύνου.

Το μυαλό πηγαίνει αυτόματα στην αποτρόπαιη δολοφονία του 44χρονου, στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου. Αν φτάσαμε σε αυτό το σημείο, σκέφτηκαν εκατοντάδες χιλιάδες Αθηναίοι, παγωμένοι ακόμα στο άκουσμα της φοβερής είδησης, το παιχνίδι έχει χαθεί.

Αλλά το ανατριχιαστικό γεγονός της περασμένης Δευτέρας ήταν η αρχή μιας πολύ δύσκολης εβδομάδας. Ο σοβαρός τραυματισμός των δύο διαδηλωτών και ο θάνατος του μετανάστη που δέχθηκε δολοφονική επίθεση πριν από λίγες ημέρες σφραγίζουν ένα εφιαλτικό τριήμερο, ποτισμένο από αίμα, βία και μίσος. Κι ας ελπίσουμε να μείνουμε εκεί.

Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν η απώλεια είναι οριστική. Αν η Αθήνα που ξέραμε, διαχρονικά προβληματική αλλά και την ίδια στιγμή «μαγικά» ασφαλής, δημοκρατική, σχεδόν αταξική ακόμα και στις πιο προνομιούχες της περιοχές και σίγουρα στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του κέντρου της, ανήκει αμετάκλητα στην Ιστορία.

Ο συμβιβασμός με μια τέτοια παραδοχή δεν σημαίνει μόνο «νοσταλγώ» έναν απολαυστικό καλοκαιρινό ύπνο στην ανοιχτή βεράντα όπως οι πατεράδες μας νοσταλγούσαν τις «αλάνες». Η απώλεια της Αθήνας έχει ανυπολόγιστες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες, που μόνο αυτήν την εβδομάδα προσμετρούνται σε ανθρώπινες ζωές. Εδώ φτάσαμε.

Δεν υπάρχουν σχόλια: