Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή μοιάζει να είναι πιο κρίσιμη απ’ ότι τα πρωτοσέλιδα την αξιολογούν.
Ο νέος κύκλος κλιμάκωσης της έντασης ξεκίνησε όταν πριν λίγες μέρες το Ισραήλ έπληξε το προξενείο του Ιράν στη Δαμασκό, με πέντε νεκρούς. Στόχος ήταν η δολοφονία του υψηλόβαθμου διοικητή της Δύναμης Κοντς των Φρουρών της Επανάστασης, Μοχαμάντ Ρεζά Ζαχεντί.
Ο Ζαχεντί δεν είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος υψηλόβαθμος Ιρανός αξιωματούχος που εξοντώνεται από ισραηλινές δυνάμεις. Το Ισραηλ αντιδρά στην περικύκλωση που επιχειρεί τα τελευταία χρόνια το Ιράν σε βάρος του. Το Ιράν ελέγχει ή ενισχύει δυνάμεις στο Λίβανο, τη Συρία, την Παλαιστίνη, την Υεμένη κλπ οι οποίες επιχειρούν συστηματικά εναντίον ισραηλινών στόχων.
Η Χεζμπολάχ στο Λίβανο, η Χαμάς στη Γάζα και οι Χούθι στην Υεμένη αποτελούν δυνάμεις οι οποίες ενισχύονται και χειραγωγούνται από το Ιράν. Ο πόλεμος στην περιοχή έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια απλά τώρα φαίνεται πως κλιμακώνεται σε σημείο που θα μπορούσε να αλλάξει χαρακτηριστικά και συμπαρασύρει και άλλους απειλώντας να εξελιχθεί σε μια διεθνή ανάφλεξη.
Για να αντιληφθούμε τις προθέσεις των εμπλεκομένων αλλά και όσων δυνητικά θα μπορούσαν να εμπλακούν πρέπει να πάρουμε τα πράγματα από τη αρχή και να επισημάνουμε τη διαφορά αυτής της κλιμάκωσης της έντασης με παλαιότερες που περιορίστηκαν σε τοπικό επίπεδο.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει κατηγορήσει πολλές φορές στο παρελθόν του Δυτικούς πως ματαιοπονούν καθώς προσπαθούν να σώσουν τη συμφωνία για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν. Οι ενέργειές τους είχε πει τον Ιούλιο του 2019, θυμίζουν τις μάταιες προσπάθειες "κατευνασμού" των ναζί τη δεκαετία του 1930 και ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να αφυπνιστεί "υπερβολικά αργά".
Το Ισραήλ πιστεύει πως το Ιράν συνεχίζει τις προσπάθειες για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων και αυτό το θεωρεί υπαρξιακή απειλή για την επιβίωσή του.
Κατά καιρούς το Ισραήλ έχει πλήξει στόχους και πρόσωπα εντός του Ιράν που εμπλέκονται στο πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων. Αναλυτές που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην περιοχή πιστεύουν πως όσο το Ιράν πλησιάζει το σημείο να αποκτήσει πυρηνικά όπλα τόσο το Ισραήλ θα εντείνει τις προσπάθειες να τα καταστρέψει και να συμπαρασύρει και άλλους στο πλευρό του.
Θεωρείται πολύ πιθανό λοιπόν το Ισραήλ να απαντήσει με απρόβλεπτα μεγάλη ισχύ στα πλήγματα του Ιράν.
Η προχθεσινή εκτόξευση drones και βαλλιστικών πυραύλων, ήταν η πρώτη απευθείας επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ. Αυτό έχει σημασία γιατί νομιμοποιεί το Ισραήλ να απαντήσει ευθέως.
Πολλοί πιστεύουν πως όπως και με τον πρώτο και δεύτερο πόλεμο στο Κόλπο ή το πόλεμο Ιραν-Ιρακ, ή την επιχείρηση εναντίον του ισλαμικού κράτους, μια αντιπαράθεση στη περιοχή θα μείνει εκτός των ορίων της περιοχής. Τούτο δεν είναι το ίδιο πιθανό όπως συνέβη παλαιότερα γιατί οι διεθνείς συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια.
Το Καλοκαίρι του 1990 το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν εισέβαλε και κατέλαβε το Κουβέιτ. Λίγους μήνες αργότερα οι ΗΠΑ επικεφαλής 39 χωρών με το πράσινο φως από τον ΟΗΕ με τη επιχείρηση Ασπίδα της Ερήμου επιτέθηκαν εναντίον του Ιράκ και απελευθέρωσαν το Κουβέιτ.
Το 1990 όμως οι ΗΠΑ ήταν η μοναδική υπερδύναμη, η ΕΣΣΔ ήταν υπό διάλυση και η Κίνα οικονομικά και στρατιωτικά ανύπαρκτη. Το ίδιο ισχύει και κατά την περίοδο του δεύτερου πολέμου στον κόλπο όπου οι ΗΠΑ ανέτρεψαν τον Σαντάμ.
Σήμερα οι ΗΠΑ χρεώνονται τις αποτυχίες στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και προσπαθούν να περιορίσουν την εμπλοκή τους στις διεθνείς εξελίξεις. Η απόσυρση των ΗΠΑ από πολλές διακεκαυμένες ζώνες του πλανήτη έχει δώσει την ευκαιρία σε πολλές μεσαίες χώρες να διεκδικούν των ρόλο περιφερειακών δυνάμεων. Η Τουρκία και το Ιράν είναι μεταξύ αυτών που προσπαθούν να επεκτείνουν τη ζώνη επιρροή τους στην ευρύτερη περιοχή.
Επιπλέον, η Ρωσία διεκδικεί να ανακτήσει την επιρροή στις περιοχές που εξουσίαζε η ΕΣΣΔ παρά τη θέληση των λαών των περιοχών αυτών που αλληθωρίζουν προς τη Δύση για βοήθεια.
Η Κίνα αναδύεται επίσης σαν παγκόσμια οικονομική, πολιτική και στρατιωτική δύναμη που αμφισβητεί από τις ΗΠΑ το ρόλο του παγκόσμιου χωροφύλακα και από τις δυτικές δημοκρατίες το ρόλο του υποδείγματος για ισχύ και ευημερία.
Οι δυνάμεις αυτές σταδιακά απαιτούν την αναθεώρηση του διεθνούς status quo. Το Ιράν, όπως και η Τουρκία συνιστούν μέλη του πυρήνα των αναθεωρητικών δυνάμεων.
Μια κλιμάκωση της εμπλοκής μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ- η ηγεσία του οποίου θεωρεί πως πρέπει να αποτρέψει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα- θα μπορούσε…
να συμπαρασύρει και άλλους σε αλυσιδωτή έκρηξη.
Το 2024 δεν είναι 1990, θα μπορούσε εύκολα ο πλανήτης να πάρει φωτιά.
Η πρώτη απευθείας (χωρίς μεσολαβητές) επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ νομιμοποιεί το τελευταίο να απαντήσει και του δίνει την ευκαιρία να εξουδετερώσει την απειλή να γίνει πυρηνική δύναμη.
Το Ιράν και οι υποστηρικτές του υπολογίζουν πως οι διχασμένες ΗΠΑ θα αποφύγουν να εμπλακούν σε μια διευρυμένη τοπική αντιπαράθεση.
Η Ρωσία ελπίζει δημιουργηθεί μια ευνοϊκή συγκυρίας να ενισχύσει τις θέσεις στην Ουκρανία.
Η Κίνα ελπίζει πως το άνοιγμα πολλών μετώπων αποδυναμώνει τη Δύση και καθιστά την Ταΐβάν περισσότερο ευάλωτη.
Οι επόμενες μέρες πρέπει να θεωρούνται κρίσιμες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου