Της ΡΕΑΣ ΒΙΤΑΛΗ
Να μας θυμίσω. Αξίζει να μας θυμίσω. Η κοινωνία ήταν σε απόλυτο ηδονισμό κατανάλωσης. Ο ουρανός έβρεχε χρήμα, δικαιωματισμό, απαιτήσεις.
Κοιλαράδες κατέβαιναν με φραπόγαλα στο χέρι, έκλειναν τους δρόμους με το «έτσι θέλω», κρατώντας ταμπέλες που ανέγραφαν «Πεινάμε» και ελάμβαναν ένα ακόμα επίδομα, όπως αυτό για το «ζέσταμα του αυτοκινήτου», για να προστεθεί, όπως στον ΟΤΕ για παράδειγμα, στα άλλα 47 αντίστοιχα επιδόματα.
Ενα νησί ολόκληρο δήλωνε πλειοψηφία τυφλών για να λαμβάνουν επίδομα «αναπηρίας».
Δάνεια μοιράζονταν αφειδώς. Μέχρι «διακοποδάνεια». Επ’ αυτού είχε εγκαινιαστεί απευθείας αεροπορική γραμμή Αθήνα – Σεϋχέλλες καθ’ υπόδειξιν και του σουξέ της εποχής «Πάμε για τρέλες στις Σεϋχέλλες».
Στις εφημερίδες φιγουράριζε ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιαννόπουλος με ένα σουτιέν στο κεφάλι, στο κέντρο «Σόδομα», και σχολιάζοντας τη φωτογραφία του δήλωσε ακάθεκτος «Και τι έγινε; Τα μπουζούκια είναι πολιτιστικά κέντρα».
Στα σπίτια ξηλώνοντας μπανιέρες για τζακούζι και ξενοδοχεία ΧΧΧ φύτρωναν σε κάθε δρόμο για να ικανοποιούνται οι σεξουαλικές ορέξεις των χορτάτων, εσαεί «πεινασμένων».
Παίζαμε με τη φωτιά. Πούρα κάπνιζαν ανθρώπους. Το πούρο της αμετροέπειας κάνει το χειρότερο νταγκλάρισμα. Ελάχιστοι αντιστέκονταν, ως αληθινοί αντιστασιακοί!
Είχαμε ήδη παρακολουθήσει ένα ειδικό δικαστήριο για το «Σκάνδαλο Κοσκωτά» που είχε καταλήξει σε αθώωση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου αλλά με σαρκαστικά οριακή πλειοψηφία, δηλαδή με ψήφους 7 προς 6. Ο υπαρχηγός της κυβέρνησης, ο άνθρωπος του Ανδρέα, ο Μένιος Κουτσόγιωργας, είχε αφήσει την τελευταία του πνοή στο έδρανο του δικαστηρίου κατά τη διάρκεια ερωτήσεων για το σκάνδαλο, μόνος και χωρίς την προστασία του κόμματος.
Η κυβέρνηση στη συνέχεια είχε περάσει στα χέρια της Νέας Δημοκρατίας, τον Απρίλιο του 1990, με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Κοιτάζοντας το έργο προς τα πίσω, τότε ήταν οι ώρες που πρωτοψελλίστηκαν αλήθειες για την αληθινή κατάσταση της οικονομίας της χώρας. Εξω από την αιθαλομίχλη της «δανεικής» ευημερίας. Τότε πρωτομιλήσαμε για την επιτακτική ανάγκη μείωσης του Δημοσίου και της στήριξης του ιδιωτικού τομέα, αρχής γενομένης σε ιδιώτες της κινητής τηλεφωνίας. Τότε έγινε ο διαγωνισμός για το αεροδρόμιο των Σπάτων αλλά και της Αττικής Οδού, για την υλοποίηση της οποίας πραγματοποιήθηκαν απολλοτριώσεις ύψους 50 δισ. δραχμές και η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου. Αλλά και η υπογραφή της σύμβασης για το Mετρό της Αθήνας.
Και μπορεί μεν τα μεγάλα να γίνονταν αποδεκτά αλλά για ό,τι άγγιζε τον συνδικαλισμό… Οπως, για παράδειγμα, η αποκρατικοποίηση των αστικών λεωφορείων από πρώην εργαζόμενους της ΕΑΣ… Ασ’ τα να πάνε! Δεν αλλάζει η κοινωνία, ούτε συνετίζεται διά αυτοματισμού. Ολους μας στοίχειωσε μια φωτογραφία που είχαν ξεγυμνώσει συμπολίτη μας γιατί κατέθεσε δικαιολογητικά για τον διαγωνισμό. Ολόγυμνο να τον φτύνουν και εκείνος με τα χέρια να προσπαθεί να κρύψει τη γύμνια του και ευτυχώς του πέταξαν σεντόνι από ένα ξενοδοχείο.
Αυτά ζήσαμε! Τα αντικρουόμενα. Τους πόνους μιας «γέννας» που θα οδηγούνταν όμως σε βίαιη αποβολή. Και ενώ τα περιοδικά ενίσχυαν «Η ζωή είναι πολύ μικρή για να είναι θλιβερή».
Σε ’κείνα, λοιπόν, τα πρώτα βήματα υποχρεωτικής, όπως το νερό στη γη, εξυγίανσης… Που αν… Αν άντεχε να προχωρήσει, πολλά της συνέχειας ίσως είχαν αποφευχθεί… Ο πιο δίπλα στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο πιο εμπιστοσύνης συνεργάτης, ήταν ο Αντώνης Σαμαράς, υπουργός Εξωτερικών, σε νεαρότατη ηλικία και εκλεκτός και του Ευάγγελου Αβέρωφ. Με τη χαρακτηριστική χωρίστρα μαλλιών καλού παιδιού.
Αυτός ήταν και που έριξε την κυβέρνηση Μητσοτάκη στο πιο κρίσιμο για τη συνέχεια της χώρας σημείο. Με σύνθημα «Η Μακεδονία είναι ελληνική» ως αντίπαλο σύνθημα του «Σε δέκα χρόνια κανείς δεν θα θυμάται το Μακεδονικό» πυροδότησε τεράστιες διαδηλώσεις. Και ιδρύει κόμμα, την Πολιτική Ανοιξη, που μόνο άνοιξη δεν έφερε, παραδίδοντας τη χώρα… Γιατί έτσι λειτούργησε το πολιτικό του ένστικτο και η πυξίδα ηθικής κατεύθυνσης… Και πάλι στα χέρια του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα και της Δήμητρας Λιάνη-Παπανδρέου που ορκίστηκε στις 13 Οκτωβρίου του 1993 για να ολοκληρώσει όσα έσπειρε με τελειωτικό συνθήματα-κατεύθυνση «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα!». Μέχρι να παραδώσει τη σκυτάλη στον Κώστα Σημίτη. Για νέα, έρμα, αντικρουόμενα. Και μετά και μετά και μετά… Ασ’ τα για το επόμενο.
Αυτά τα γράφω, αγαπημένοι μου αναγνώστες, για να τα θυμηθούμε εμείς και μόνο εμείς. Τότε προσπαθούσαμε ως χώρα μια μετάβαση από τον λαθραίο, αναιδή πλούτο σε μια υγιέστερη οικονομία. Στα χρόνια μας προσπαθούμε ως χώρα μια εύθραυστη μετάβαση έπειτα από μια δεκαετή, τραγική οικονομική κρίση που θέρισε ξερά και χλωρά.
Hρθαν στη μνήμη μου ενώ παρακολουθούσα τη συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά και κουνούσα το κεφάλι μου…
Τι να πεις; Μόνο εμείς, οι πολίτες, και η ψυχή μας!
Ας κλείσουμε το Α μέρος αυτού του χρονογραφήματος με ένα τραγούδι του ασπρόμαυρου κινηματογράφου «Play it again, Sam».
Γιατί μερικοί ...
δεν θα μάθουν! Οσες φορές…
Ο Σαμαράς και η «άρια φυλή» της Δεξιάς
Στη συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά εντόπισα το πιο –επιτρέψτε μου– παιδαριώδες σημείο. Αυτό της ανησυχίας του για τη μόλυνση της «αρίας φυλής-Δεξιάς» από τη διακυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με προσμίξεις στελεχών ΠΑΣΟΚ, από αυτόν που συνεργάστηκε εξαιρετικά με τον Βενιζέλο-ΠΑΣΟΚ.
Ας το αναλύσω περισσότερο:
Υπάρχουν τρία στοιχεία-σημεία για το οποία θεωρώ ότι ο κάθε ψηφοφόρος της ΝΔ θα μπορούσε να νιώθει περήφανα νοήμων.
Το πρώτο έχει να κάνει με την πρωτογενή κατεύθυνση-ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ, «Ανήκομεν εις την Δύση», υπό την ηγετική, υγιώς ξεροκέφαλη καθοδήγηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, παρά την αντιπολίτευση «ΕΟΚ ΚΑΙ ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» ισχυρά εναντίον του. Και μάλιστα επιχειρηματολογώντας με μια φράση που δικαίως μας συγκινεί: «Δεν μπορεί να είναι στην ΕΟΚ η Γερμανία. που αιματοκύλησε τον κόσμο. και να μην ανήκει η Ελλάδα. που έδωσε το φως στον κόσμο».
Η ένταξη στο συγκεκριμένο κλαμπ ισχυρών μάς «έβγαλε» και μας «βγάζει πέρα» μέχρι σήμερα. Μόνο να σκεφτεί ο καθένας μας πόσοι λαοί επιζήτησαν την είσοδό τους μετά από εμάς και πόσοι ακόμα την ονειρεύονται. Πώς θα στέκαμε σε τόσους και τόσους αντίξοους χρόνους και προκλήσεις.
Μπορούμε να ασκήσουμε δίκαιη κριτική και να εντοπίσουμε ένα σωρό λάθη, καθυστερήσεις, τρύπες, αδυναμίες, εθελοτυφλίες κ.λπ. της Ενωσης, όπως και άλλα τόσα εγκληματικά λάθη από πλευράς μας απέναντί της, αλλά ποιος θα αμφισβητήσει τη σωστή κατεύθυνση;
Ιδίως μετά και την τελευταία σελίδα διακυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα, που έχει το θράσος να γράψει και ρομάντζο.
Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει με την αλλαγή των αρχηγών της ΝΔ, σβέλτα και αναίμακτα. Μετρήστε πόσους αλλάξανε στην μακρά ιστορία της παράταξης με συνοπτικές διαδικασίες οι ψηφοφόροι της. Αρα, υπήρχε και υπάρχει πάντα ένας πάγκος ικανών στελεχών. Που ενώ δείχνουν τις προθέσεις τους, συγχρόνως εξαναγκάζονται να ενεργούν με πολιτισμό αναμονής. «Βουλιμικές» εκδηλώσεις, αυτόματα εντοπίζονται και δεν επιβραβεύονται από τους ψηφοφόρους. Ενώ μπορούν να ψηφίζουν μέχρι και ανθρώπους που πλήγωσαν την ίδια την παράταξη (καλή ώρα). Τελούν πάντα σε επιφυλακή εντοπισμού «ψωνίσματος», υπεροψίας. Με συναγερμό ενδοσυνεννόησης. Και το πιο ενδιαφέρον είναι ότι αυτοί κυρίως είναι η πιο ισχυρή αντιπολίτευση της ίδιας τους της παράταξης, και κόπτονται να υπάρχει υγιής αντιπολίτευση γνωρίζοντας ότι μόνο έτσι μπορεί να κυβερνάται σωστά μια χώρα με προοπτική μέλλοντος.
Το τρίτο σημείο, εξίσου κομβικά ουσιαστικό, είναι οι γέφυρες που αναπτύχθηκαν στα χρόνια με μέρος των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Με συγκινεί βαθιά, καθώς έχω μνήμες από τα γαλάζια και τα πράσινα καφενεία. Από τους πρασινοφρουρούς, τον αυριανισμό κ.λπ. Τους ένα σωρό αιματηρούς εμφυλίους, ενός εμφυλιοφιλικού λαού, πέραν του Εμφυλίου. Νομίζω ο «διάλογος» ξεκίνησε στα χρόνια της αρχηγίας Σημίτη. Τότε που στο ΠΑΣΟΚ δυο αντικρουόμενες δυνάμεις πολεμούσαν. Από τη μια ο εκσυγχρονισμός του πρωθυπουργού με το μπλοκάκι, του ρεαλιστή με τη σπαρτιάτικη προσωπική ζωή, αλλά και στο ίδιο κόμμα η διαφθορά στο απόγειο, ο Τσοχατζόπουλος ως προμετωπίδα τόσων και τόσων «Τσοχατζόπουλων», που έκτοτε λούφαξαν ανακουφισμένοι που δεν τους «τσάκωσαν».
Μετά τον Σημίτη ήρθε ο Κώστας Καραμανλής ως εσαεί μουτρωμένος. Μόνο που, αντί να εξυγιάνει, πάτησε στα παλιά τα χνάρια. Ατολμος και άκαπνος εργασίας (τι κομψά το θέτω), με τον Παυλόπουλο σε συνεννόηση με τον ΣΎΡΙΖΑ, έκαναν το χειρότερο.
Ελπίζω να μη σκεφτεί να γράψει επίσης βιβλίο. Οπως σωστά το τρολάρισαν –λατρεύω το χιούμορ του διαδικτύου– ο μεν «Ιθάκη» (ο Καβάφης της πλάκας), ο δε «Βλάχικα».
Και μετά;
Αρκετά μετά –κάνω χρονικό άλμα γκρεμοτσακίσματος, πέσ’ το και «Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου»–, Γιώργος Παπανδρέου, Λουκάς Παπαδήμος, Παναγιώτης Πικραμμένος… Κάποτε συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, άρα η υπόγεια ευεργεσία μεγάλου μέρους των ανοιχτόμυαλων πολιτών να «συνομιλούν» ακόμα πιο έξω από κομματικά στεγανά. Να ενώνουν εμπειρίες τραυμάτων, να συνειδητοποιούν όσα «δεν βγαίνουν!», να συμφωνούν για όσα «δεν πάει άλλο!». Να αναζητούν εναγωνίως διέξοδο στο διαχρονικό αδιέξοδο. Να «στέκονται» σε κόμμα, αν και φευγάτοι, ή και να ξεσέρνουν σε Ποτάμι, που ωστόσο δεν έχει δύναμη, αλλά ψιλοθέτει κάποιες βάσεις…
Κάποτε ενώνονται στην Πλατεία του ΝΑΙ, έντρομοι για τη μετωπική σύγκρουση που βλέπουν να έρχεται κατά πάνω τους και απελπιστικά παραδομένοι σε εγκληματικά θερμοκέφαλους κατευθυνόμενους από εγκληματικά σφετεριστές.
Κάποτε μαζί φτάνουν στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Που τον αντιλαμβάνονται ως κεντρώο.
Ενα Κέντρο που αξιώθηκαν με κόπο και αίμα. Ενα υγιές, έντιμο «Τι μας ενώνει και τι μας χωρίζει;». Πόσοι είμαστε, μωρέ; Αντέχουμε να βγάλουμε πέρα κι άλλον εμφύλιο;
Το πιο ανοιχτόμυαλο, το πιο ενθαρρυντικό, το πιο εκλεκτό στη διακυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι η εμπέδωση και ενίσχυση αυτής της ένωσης. Που ήδη, να το θυμόμαστε, είχε κατακτηθεί από τους ίδιους τους πολίτες-συμπολίτες. Οι πολίτες είχαν ήδη καθίσει στο ίδιο τραπέζι, σε ένα καφενείο. Αυτό είναι υγεία, όχι μόλυνση.
Αυτό, σε αντίθεση, ήταν και το πιο παιδαριώδες στη συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά, που μυρίζει παλιά μυαλά, και είναι ειρωνικά αστείο ότι φτύνει τη δική του διαδρομή ένωσης, αντί να την υπερασπιστεί.
Αυτά, αν θέλετε, είναι που δεν έχει αντιληφθεί και το ΠΑΣΟΚ του Ανδρουλάκη, που στραβώνεται κατά καιρούς προς ξέφτια ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά αυτό είναι θέμα για άλλο χρονογράφημα. Επί της ουσίας, και όπως συνηθίζω να λέω στωικά, «αλί στους νοήμονες» .
ΥΓ. Το πιο ενδιαφέρον στη συνέντευξη ήταν η δημοσιογράφος. Δεν έκανε κίνηση για ερώτηση, έστω από ανθρώπινο αντανακλαστικό, ούτε καν στις παύσεις του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου