"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΝουΔο-γαλαζαίικο ΧΡΕΟΚΟΠΗΜΕΝΟ ΚΟΥΛΟ-ΧΑΝΕΙΟ: Μη βιώσιμο

 

Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΣΗ

Το «θα» το έσπειραν αλλά δεν φύτρωσε. Οι απαντήσεις σε προβλήματα που ταλανίζουν την καθημερινότητα των πολιτών αρχίζουν με ένα φιλοτεχνημένο «θα» κι έχουν σταθερά επαναλαμβανόμενο μοτίβο: η επίλυση κάθε προβλήματος παραπέμπεται στο «άμεσο μέλλον», με «καινοτόμες πολιτικές» που «θα» αντιμετωπίσουν κι αυτή τη «χρόνια παθογένεια» με τρόπο «μόνιμο και αποτελεσματικό».

Η κυβέρνηση υπόσχεται ότι «θα» κάνει κάτι σημαντικό αύριο, για να δικαιολογήσει το γεγονός ότι δεν κάνει αυτά που είναι ανάγκη να γίνουν σήμερα.

Ο πληθωρισμός αφέθηκε να λεηλατεί τα λαϊκά εισοδήματα κατ’ ουσίαν ανενόχλητος, με την κυβέρνηση άλλοτε να στέλνει «κατεπείγουσες» επιστολές στη Φον ντερ Λάιεν κι άλλοτε να επιβάλει πρόστιμα, που (μετά τον εφήμερο επικοινωνιακό θόρυβο) πέφτουν στα δικαστήρια.

Τελευταία, μάλιστα, χρησιμοποιεί την ακρίβεια ως ευκαιρία για να μεγαλώσει το κράτος με άλλον έναν οργανισμό εποπτείας της αγοράς. Ετσι δοκιμάζει να επισκιάσει μια αφόρητη αδράνεια: ότι δεν ενισχύεται η Επιτροπή Ανταγωνισμού, δεν ελέγχονται οι τιμές ούτε καν στα είδη πρώτης ανάγκης – κι ας τελειώνει το μηνιάτικο πριν από τον μήνα για το 40% των νοικοκυριών.

Αντί άλλων, ένα σόφισμα παρουσιάζεται ως σοφία: το φάρμακο για την ακρίβεια –λένε– είναι η αύξηση της αγοραστικής δύναμης των εισοδημάτων.

Αφενός, δεν είναι: δεν καταστέλλει την ακρίβεια η αύξηση της αγοραστικής δύναμης, αντιθέτως, από μόνη η αύξηση των εισοδημάτων μπορεί να τροφοδοτήσει περαιτέρω την ακρίβεια.

Αφετέρου, η αλήθεια είναι ότι το εισόδημα από μισθωτή εργασία είναι ίσως το μόνο που έχει παραμείνει σε καθεστώς αποπληθωρισμού. Oι διαδικασίες συλλογικής διαπραγμάτευσης τελούν σε μνημονιακό καθεστώς.

Ετσι, τα τελευταία χρόνια:

Πρώτον: Η τιμή της εργασίας έχει πέσει κάτω από το κόστος αναπαραγωγής της. Tο 46,3% των μισθωτών, περίπου 1,1 εκατ. άνθρωποι, έχουν μισθό έως 1.000 ευρώ μεικτά (824 ευρώ καθαρά) και άλλοι 463.000 άνθρωποι έχουν μεικτό μισθό από 1.000 έως 1.200 ευρώ (956 ευρώ καθαρά). Σε προηγούμενα χρόνια, φτωχοί ήταν κυρίως οι άνεργοι. Σήμερα, λίγο περισσότεροι από 1,5 εκατ. μισθωτοί είναι φτωχοί, παρότι έχουν δουλειά.

Δεύτερον: Οι νεόπτωχοι είναι απόρροια της πρωτοφανούς αναδιανομής εις βάρος της μισθωτής εργασίας, υπέρ των κερδών. Η μεταβολή της συμμετοχής κερδών και μισθών στο ΑΕΠ μεταξύ 2019 και 2024 το επιβεβαιώνει: Το 2019 τα εισοδήματα από κέρδη ήταν μεγαλύτερα από αυτά της εργασίας κατά 21,3 δισ. ευρώ. Το 2024 ήταν μεγαλύτερα κατά 36,1 δισ. ευρώ. Η διαφορά διευρύνθηκε 69,5% εις βάρος της μισθωτής εργασίας.

Με τα «θα», λοιπόν, η κατάσταση της μισθωτής εργασίας επιδεινώνεται και οι ανισότητες διευρύνονται.

Και πίσω από τους αριθμούς…

 

 πληθαίνουν εκείνοι που δεν έχουν λεφτά να βγάλουν τον μήνα, οι οικογένειες που μετρούν κάθε ευρώ, οι νέες και οι νέοι που φεύγουν ή σχεδιάζουν να φύγουν στο εξωτερικό, αναζητώντας μια καλή ζωή με αξιοπρέπεια.

Ενα ολόκληρο πολιτικοοικονομικό μοντέλο παύει να λειτουργεί συμπεριληπτικά, δουλεύει για λίγους, περιφρονεί τους πολλούς, αφήνει όλο και περισσότερους ηττημένους πίσω. Δεν είναι βιώσιμο

Δεν υπάρχουν σχόλια: