Γράφει ο Δημήτρης Τσαρδάκης
Διδάκτωρ φιλοσοφίας του πανεπιστημίου της
Φρανκφούρτης και ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Πατρών.
Στο παρελθόν κάθε κοινωνική αλλαγή είχε
συνδεθεί με την έννοια της προόδου του πολιτισμού, προς την κατεύθυνση
της απελευθέρωσης του ανθρώπου από τα δεσμά της δουλείας και της
εκμετάλλευσης.
Μετά από περίπου εκατό χρόνια σοσιαλιστικής φλυαρίας, ο
ταπεινωμένος πολιτικός φιλελευθερισμός επιστρέφει δυναμικά και σήμερα
πρέπει να λογαριαστούμε με την νέα πραγματικότητα.
Την κατεύθυνση δεν την δίνει πλέον η
ιστορία με τις δικές της "νομοτέλειες", ούτε οι πολεμικές συγκρούσεις
των γειτονικών λαών, ούτε οι εμφυλιο-πολεμικές αριστερές ιδεολογίες,
αλλά το νέο επιστημονικό και επιστημολογικό αφήγημα: τουτέστιν, ο
ψηφιακός καπιταλισμός.
Η στοιχειωμένη ιδεολογική αντιπαράθεση Αριστεράς
και Δεξιάς αποτελεί σήμερα μία ανούσια παράσταση της υποχόντριας μελέτης
και ερμηνείας των ιστορικών και οικονομικών δεδομένων, τα οποία
οδήγησαν (ευτυχώς!) την ανθρωπότητα στις ραγδαίες κοινωνικοπολιτικές και
οικονομικές εξελίξεις του τέλους του προηγούμενου αιώνα. Εννοείται,
ότι η επιστήμη και η τεχνολογία, για άλλη μία φορά, μετά την κοπερνίκεια
επανάσταση και τον Διαφωτισμό, καλείται και πάλι να παίξει τον
πρωταγωνιστικό της ρόλο στις νέες κοινωνικές αλλαγές, κυρίως δε στο
εργασιακό και οικονομικό πεδίο αντιπαράθεσης του κόσμου.
Ο ψηφιακός καπιταλισμός είναι η
ατμομηχανή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης και βάζει, πλέον, την
ανθρωπότητα στην τροχιά της μεταβιομηχανικής εποχής. Τα παραδοσιακά
ενεργειακά υλικά (κάρβουνο, πετρέλαιο κτλ.), χάνουν σιγά-σιγά τον
πρωταγωνιστικό τους ρόλο στη βιομηχανική παραγωγή και εκμετάλλευση. Τη
θέση τους παραχωρούν στην πληροφορία και στα ψηφιακά δεδομένα
(λογισμικά), τα οποία αποτελούν, πλέον, τα νέα παραγωγικά εργαλεία της
παγκόσμιας οικονομίας και καθορίζουν τις παγκόσμιες κοινωνικές και
πολιτικές εξελίξεις. Το υπερσύγχρονο τρένο, για παράδειγμα, που θα
συνδέει την Αθήνα με την Θεσσαλονίκη σε 3 ώρες και 20’ λεπτά, δεν θα
είναι περισσότερο αριστερό ή λιγότερο δεξιό. Θα είναι, απλώς, το νέο
τεχνολογικό επίτευγμα, που θα απαλλάξει τους ταξιδιώτες από τη
μουντζούρα και τις περιπέτειες του καρβουνιάρη.
Εννοείται, ότι κάθε νέο τεχνολογικό
αφήγημα, διαμορφώνει στους ανθρώπους και έναν νέο τρόπο σκέψης και
ερμηνείας των ανθρώπινων υποθέσεων. Οι παραδοσιακές αντιλήψεις για τον
ρόλο του κράτους στις εργασιακές σχέσεις των ανθρώπων (το "κράτος
μαμά"), παραχωρούν βαθμιαία τη θέση τους στο ρίσκο και στη
διακινδύνευση, που συνοδεύει την κοινωνία κάθε επαναστατική κοινωνική
αλλαγή. Είναι γεγονός, ότι πολλά παραδοσιακά επαγγέλματα χάνονται πλέον
από την κοινωνία, αλλά, συγχρόνως, ανοίγεται μία νέα τεχνολογική
λεωφόρος, που θα δημιουργήσει νέα επαγγελματικά και εργασιακά πεδία
οργάνωσης της κοινωνίας.
Προφανώς, δεν θα υπάρχει πλέον ένα
επάγγελμα εφ όρου ζωής και μάλιστα δεμένο στο παμφάγο άρμα του κράτους.
Σε κάθε περίπτωση, το "κράτος μαμά", από το οποίο σήμερα βυζαίνουν τα
πολιτικά κόμματα, οι διάφορες πολιτικές και κομματικές οργανώσεις, το
τερατούργημα της δημόσιας διοίκησης, οι εκκλησίες και τα παραφερνάλια,
παίρνει, ευτυχώς, ένα οριστικό τέλος.
Ο κρατισμός του προηγούμενου αιώνα,
γέννησε την ιδεολογική μισαλλοδοξία των πολιτικών κομμάτων, τη διαπλοκή,
το ρουσφέτι, την κατάχρηση του δημοσίου χρήματος, την υπερ-φορολόγηση
των πολιτών και μετέτρεψε το κράτος σε έναν σαδιστή απέναντι στην
επιχειρηματικότητα, την ιδιωτική πρωτοβουλία και την καινοτομία. Ο
κρατισμός απομύζησε κάθε ικμάδα της ελεύθερης οικονομίας της αγοράς, για
να οργανώνουν τα πολιτικά κόμματα εκλογικές φιέστες και να χειραγωγούν
τις λαϊκές (διάβαζε "ετερόκλητες") μάζες, ιδεολογικοποιώντας ακόμη και
το κατώτερο μεροκάματο του μεροκαματιάρη εργάτη.
Στη νέα εποχή του ψηφιακού καπιταλισμού,
οφείλουμε...
να ξεμπερδεύουμε τους λογαριασμούς μας με τον σπάταλο κράτος
Λεβιάθαν, το πολυ-εργαλείο αυτό της ιδεολογικής και οικονομικής
εκμετάλλευσης των πολιτών.
Το κράτος, στην καλύτερη περίπτωση, θα
μπορούσε να παίξει ένα ρόλο στην εθνική ασφάλεια, στη δημόσια ασφάλεια,
στη δημόσια υγεία και το πολύ-πολύ σε ένα μικτό δημόσιο και ιδιωτικό
σύστημα εκπαίδευσης και τίποτε περισσότερο.
Η δημόσια διοίκηση και οι
αργόσχολοι κρατικοί "ρεμπεσκέδες" (κομματικοί σύμβουλοι και γραμματείς)
που εναγκαλίζονται το κράτος, θα πρέπει να περιοριστεί στο ένα τρίτο
της σημερινής δυναμικότητας.
Η πρακτική του "επιστρέφω σε λίγο" των
κρατικών λειτουργών (διάβαζε αργόσχολων), είναι κατάλοιπο της
φεουδαρχίας και της τουρκοκρατίας που συντηρούσε τα βιλαέτια και τα
φεουδαρχικά προνόμια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου