Ενα από τα σημαντικότερα βιβλία του
20ού αιώνα στον τόπο μας ήταν (και είναι, για όσους θέλουν να μας
γνωρίσουν σε βάθος) η μελέτη του καθηγητή του Παντείου, Λεμπέση, «Η
χρησιμότης των βλακών εν τη κοινωνία».
Δεν θα μείνω σ' αυτό, αλλά σκέφτηκα πως, μέρα που είναι, και
ψάλλεται στις ακολουθίες των ημερών η προδοσία του μαθητή Ιούδα, πόσο
χρήσιμο θα ήταν ένα μελέτημα για τη σημαίνουσα και «γόνιμη» παρουσία
στην ιστορία, τουλάχιστον της Ελλάδος, των προδοτών.
Σ' ένα τραγούδι μου
παλιότερα το ρεφραίν έλεγε: «Μας χρειάζονται προδότες πού και πού / για
να νιώθουμε απάνω στο πετσί μας / πως ο δρόμος του καλού και του κακού /
είναι δρόμος που περνάει από την ψυχή μας».
Αμα ανατρέξει κανείς στην
ιστορία από την αρχαιότητα έως σήμερα, κατ' αρχάς θα διαπιστώσει πως δεν
υπήρξε περίοδος, ακμής ή παρακμής, που να μη φύτρωσε κι ένας προδότης.
Τόσο που τουλάχιστον για μένα η εικόνα που δίνει για τον προδότη ο
Κάλβος στο ομώνυμο ποίημά του «Εις τον προδότην» είναι αριστουργηματική:
«Εγύρισε ταις πλάτες του / φεύγει, φεύγει ο προδότης».
Αυτή η εικόνα, αν αναλογιστούν οι εποχές, κυριαρχεί στο νου μας.
Μια γυρισμένη πλάτη, ένα πισώπλατο χτύπημα και μια πανικόβλητη φυγή.
Αλλά είναι όντως χρήσιμοι, όπως οι βλάκες, οι προδότες σε μια
κοινωνία;
Εν πρώτοις γιατί διαπιστώνουμε πως η όποια
παιδεία μας, με την όποια φιλοσοφία της, δεν μπορεί να μην παραγάγει και
προδότες. Αρα, πρέπει να βελτιώνονται συνεχώς όλοι, ηθικά, παιδαγωγικά και
δάσκαλοι, ώστε ακόμα και οι εκ γενετής ευεπίφοροι στην προδοσία, να
αφομοιώνονται από τον κανόνα του καλού. Γιατί βέβαια προδοσία δεν είναι
μόνο η άρνηση, η υπονόμευση της πατρίδας και των αξιών της. Υπάρχουν οι
προδότες της φιλίας, του έρωτα, της συνεργασίας, της οικογένειας.
Και, ναι, είναι χρήσιμοι αφού μας ξυπνάνε, μας συνειδητοποιούν,
ορθώνουν απέναντί μας το ΑΛΛΟ, το φόβο, την απειλή, την απιστία, την
ξετσιπωσιά, τη δολιότητα, την κρυψίνοια. Είναι τυχαίο άλλωστε πως ο
διασημότερος προδότης, στη Μάχη των Θερμοπυλών, ονομαζόταν ΕΦΙΑΛΤΗΣ;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου