"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΗΛΙΘΙΟΙ - ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Οι αφελείς της πλατείας Ταχριρ, οι αιματηρές δικτατορίες και το αιματηρό χάος;

Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ

Ηταν οι μέρες της αθωότητας. Το τουίτερ ακόμη λεγόταν τουίτερ. Δεν ήταν αντιδραστήρας φανατισμού. Ηταν αγωγός ελευθερίας για μια νέα γενιά ανθρώπων που ζούσαν σε χώρες όπου δεν είχε ποτέ ευδοκιμήσει η ελευθερία.  

Τα κινητά των νέων Αράβων είχαν βοηθήσει ώστε οι ίδιοι να ζηλέψουν τη δυτική δημοκρατία και να οργανωθούν για να τη δοκιμάσουν και στον τόπο τους. Αυτή τη φορά, η δημοκρατία δεν θα ερχόταν σαν φερετζές μιας ξένης κατοχής – όπως είχε γίνει το 2003 στο Ιράκ. Αυτή τη φορά, στην Τυνησία και στην Αίγυπτο, το αίτημα για δημοκρατία ερχόταν «από κάτω».

Πόση ρομαντική αφέλεια είχαν εκείνοι οι πανηγυρισμοί που έβλεπαν στην πλατεία Ταχρίρ τη Βαστίλλη που θα άλλαζε το πεπρωμένο του αραβικού κόσμου. Οι επαναστάσεις, ακόμη κι εκεί όπου δεν οδήγησαν σε εμφύλιο σπαραγμό, όπως στην Αίγυπτο, απελευθέρωσαν δυνάμεις που δεν οδηγούσαν προς το «τέλος της ιστορίας», αλλά προς τα μεσαιωνικά της έγκατα. Οι ίδιοι άνθρωποι στη Δύση, που πανηγύριζαν για την πτώση του Μουμπάρακ, λίγους μήνες αργότερα χαιρέτιζαν την ανατροπή της εκλεγμένης ισλαμιστικής κυβέρνησης από έναν στρατηγό. Από έναν δικτάτορα που θα εγγυόταν τουλάχιστον τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους.

Ο δυτικός ιδεαλισμός έδωσε τη θέση του στον κυνισμό: Οι αραβικές κοινωνίες, έλεγαν, δεν είναι έτοιμες για τη δημοκρατία.  

Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δοκίμασαν τα πάντα: τη χερσαία εισβολή και κατοχή (Ιράκ), την από αέρος «χειρουργική» επέμβαση (κατά του Καντάφι στη Λιβύη), μέχρι και την αποχή, με εξ αποστάσεως ανθρωπιστικά κηρύγματα (τα πρώτα χρόνια του εμφυλίου στη Συρία).  

Τίποτε δεν πέτυχε. 

Το αποτέλεσμα ήταν πάντα το χάος. Στο κενό εξουσίας που άφηναν τα απολυταρχικά καθεστώτα εμφιλοχωρούσαν οι πολέμαρχοι του φανατικού Ισλάμ – ομάδες που αλληλοσπαράσσονταν και διαγκωνίζονταν για τη εύνοια ξένων δυνάμεων.

Η Συρία μετά τον Ασαντ είναι μια χώρα όπου κανείς δεν διαθέτει το αδιαμφισβήτητο μονοπώλιο της βίας. Η ανατροπή του καθεστώτος απειλεί να είναι όχι το τέλος του εμφυλίου, αλλά η συνέχισή του με άλλα μέσα.

Η Συρία μοιάζει να φαίνεται μακριά, αλλά δεν είναι. Πριν από σχεδόν μία δεκαετία, υπήρχαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που είχαν πειστεί ότι η σφοδρότητα των ρωσικών βομβαρδισμών στη Συρία δεν δικαιολογούνταν από την ανάγκη προστασίας του καθεστώτος. Ο Πούτιν βομβάρδιζε στα τυφλά ακριβώς για να προκαλέσει τα καραβάνια προσφύγων που διέσχιζαν λίγους μήνες μετά πεζή την Ευρώπη.

Η Συρία δεν είναι σίγουρα μακριά από την Ελλάδα. Χάρη στην ανατροπή του Ασαντ, η ερντογανική Τουρκία επιβεβαιώνει την ασύμμετρη ισχύ της, ως περιφερειακή δύναμη που θα έχει λόγο τουλάχιστον επιδιαιτητικό για την τιθάσευση του χάους. 

Η Τουρκία μόλις κέρδισε μια δεύτερη Λιβύη. Τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.  

Γιατί...

 

 όταν αλλάζεις τον χάρτη, δεν μπορείς να είσαι βέβαιος ότι θα ελέγξεις τις δυνάμεις που απελευθερώνεις.



Δεν υπάρχουν σχόλια: