Του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ
Υπάρχει στην Ελλάδα «πληθωρισμός της απληστίας».
Μια γεύση του πήραμε με την τιμή του βρεφικού γάλακτος. Οι ίδιες πολυεθνικές επιχειρήσεις πωλούν το ίδιο προϊόν τρεις φορές ακριβότερα στους Ελληνες απ’ ό,τι στους Σουηδούς.
Βεβαίως, η απληστία είναι εγγενές αμάρτημα του καπιταλισμού, και των περισσότερων ανθρώπων παντού. Αν κάποιος μπορεί να πουλήσει κάτι σε τριπλάσια τιμή, δεν θα αρκεσθεί στη διπλάσια. Αυτό που πρέπει να μας προβληματίσει είναι γιατί μπορεί να το κάνει στην Ελλάδα και όχι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στο κάτω κάτω της γραφής, τα ίδια εργαλεία έχουμε και στην περίπτωσή μας δουλεύουν καλά.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού (από την οποία μάθαμε τις χαοτικές διαφορές τιμής) επέβαλε το 2019 πρόστιμο ύψους 3.304.110 ευρώ, πάλι για το βρεφικό γάλα. Δεν γνωρίζουμε αν η εταιρεία το πλήρωσε (ή αν με διάφορα κόλπα των δικηγόρων της το γλίτωσε ή το μείωσε), αλλά ξέρουμε ότι δεν της κόστισε στην αγορά. Οι καταναλωτές δεν οργίσθηκαν ώστε να σταματήσουν να αγοράζουν από τη συγκεκριμένη εταιρεία – όχι μόνο γάλα, αλλά όλα τα προϊόντα της προκειμένου να μη συνεχίσει την ίδια πρακτική.
Μαζί λοιπόν με τον πληθωρισμό της απληστίας, υπάρχει και ο «πληθωρισμός της αδιαφορίας». Επιβιώνει, διότι «το κράτος διά επιδομάτων (pass τα λέμε σήμερα) και αυξήσεων στους μισθούς διορθώνει τις στρεβλώσεις της αγοράς» («Καθημερινή», 13.1.2024). Τα «κρατικομαζώματα» γίνονται «ανεμοσκορπίσματα» για να καταλήξουν στις τσέπες των επιτηδείων.
Την επίχρυση, μάλιστα, δεκαετία των δύο μηδενικών, δηλαδή του 2000, αντιστρέψαμε κάθε νόμο της οικονομίας. Η άνοδος της τιμής ενός προϊόντος όχι μόνο δεν μείωνε τη ζήτηση, αλλά αντιθέτως την αύξανε. Ηταν μια νεοπλουτίστικη συμπεριφορά, που πληρώσαμε ακριβά.
Δεν είναι μόνο ο πληθωρισμός της απληστίας/αδιαφορίας.
Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat έδειξαν ότι η Ελλάδα έχει τον δεύτερο (μετά τη Μάλτα) μεγαλύτερο πληθωρισμό τροφίμων στην Ευρωζώνη. Θα παρατηρήσουμε ότι οι μεγαλύτερες διαφορές τιμών αφορούν προϊόντα στα οποία η Ελλάδα έχει σχετική επάρκεια. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι η τιμή των σπορελαίων έπεσε –20% στην Ευρώπη και 18% στην Ελλάδα– ενώ η τιμή του ελαιολάδου ανέβηκε 54%(!) στην Ελλάδα, 50% κατά μέσον όρο στην Ευρωζώνη. Τα τυριά αυξήθηκαν κατά 9,1% στην Ελλάδα, έναντι 1,1% στην Ευρωζώνη, τα αυγά 4%, έναντι 0,4%. Η τιμή των πουλερικών μειώθηκε στην Ευρώπη κατά 0,3% και αυξήθηκε κατά 4,3% στην Ελλάδα. Τα φρούτα, που είναι το δυνατό εξαγωγικό μας χαρτί, στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 14,1% έναντι 9,1% στην Ευρωζώνη. Αυτές οι διαφορές μάλλον οφείλονται στη διάρθρωση της παραγωγής και εμπορίας προϊόντων στη χώρα μας. Πρόκειται, θα λέγαμε, για «πληθωρισμό της χαμηλής παραγωγικότητας».
Οι μικρές μονάδες, που κυριαρχούν στην ελληνική οικονομία, δεν έχουν οικονομίες κλίμακας έτσι ώστε να μειώνουν κατά το δυνατόν το κόστος. Επίσης είναι πιο ευάλωτες σε αναταράξεις του οικονομικού περιβάλλοντος. Κάθε δυσμενής εξέλιξη δεν πλήττει μόνο την επιχείρηση, αλλά και το σπίτι του επιχειρηματία, αφού λειτουργεί ένα και μόνο ταμείο. Ετσι αργούν να απορροφήσουν τα σοκ. Δεν έχουν τεχνογνωσία ή/και κεφάλαια για γρήγορη αναδιάρθρωση της παραγωγής και μαζί με τη δική τους χαμηλή παραγωγικότητα μεταφέρουν απευθείας στον καταναλωτή κάθε εξωτερική επιβάρυνση. Ετσι εμφανίζεται το φαινόμενο να αυξάνονται ραγδαία οι τιμές και να αργούν να χαμηλώσουν.
Το ίδιο συμβαίνει και στην εμπορία των προϊόντων. Μεσάζοντες υπάρχουν παντού, αλλά το μεγάλο μέγεθός τους στο εξωτερικό κάνει εφικτή την κερδοφορία με πολύ χαμηλότερο του ελληνικού ποσοστό κέρδους.
Βρισκόμαστε σε εποχή των πολυκρίσεων και το χειρότερο είναι πως...
η διάρθρωση της ελληνικής παραγωγής και της ελληνικής αγοράς δημιουργεί τέλειες καταιγίδες.
Πρέπει να αλλάξουν πολλά, γιατί έρχονται κι άλλες…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου