"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ , ΠΟΛΙΤΙΣΜΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Πολιτική Προστασία, θεμέλιο κάθε κράτους

Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΩΚΟΥ


Έ​​νας εθελοντής πυροσβέστης μίλησε για «εικόνες Πομπηίας» που είδε το βράδυ της Δευτέρας στην ανατολική Αττική. Ο πόνος στη χώρα είναι αβάσταχτος, το ίδιο και τα γιατί.  


Γιατί η πολιτεία δεν προστάτευσε τους κατοίκους, γιατί κανείς δεν τους καθοδήγησε προς τη σωτηρία, ακόμη και αν η φωτιά εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα για να ελεγχθεί;  


Το 2016 στον Καναδά, μία ολόκληρη πόλη εκκενώθηκε υπό την απειλή μιας πυρκαγιάς που εισέβαλε στο Φορτ Μακμάρεϊ και κατέστρεψε το ένα τέταρτο της πόλης. Τότε, περισσότερα από 100.000 άτομα διέφυγαν ανάμεσα στις φλόγες, στη μεγαλύτερη εκκένωση λόγω πυρκαγιάς στην ιστορία της χώρας. Πέρα από ένα τροχαίο η εκκένωση ήταν αναίμακτη, παρά το γεγονός ότι έγινε από τον έναν και μοναδικό αυτοκινητόδρομο που ενώνει την πόλη με το πλησιέστερο μεγάλο αστικό κέντρο, που βρίσκεται 400 και πλέον χιλιόμετρα μακριά.


Βέβαια, εκεί διατάχθηκε υποχρεωτική εκκένωση, και όλες οι δημόσιες υπηρεσίες συνέδραμαν για την αποτροπή της τραγωδίας, όχι για τη διαχείρισή της.  


Αν στην Ελλάδα μιλάμε για ασύμμετρη απειλή, που μάλιστα φαίνεται ότι επαναλαμβάνεται κάθε δέκα χρόνια ή μέχρι την επόμενη καταστροφή, ο Καναδάς θα είχε πολλές δικαιολογίες να παραδοθεί στην κακή του τύχη, καθώς οι συνθήκες ήταν πρωτοφανείς, και μάλιστα για μήνα Μάιο: ξηρασία, αέρας και καύσωνας


Σε μία χώρα σαν την Ελλάδα, με τις γνωστές συνθήκες που αντιμετωπίζουμε κάθε καλοκαίρι, σίγουρα ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι αιφνιδιάστηκε από την πυρκαγιά.  


«Κανείς πολίτης δεν θα μείνει αβοήθητος», είπε ο πρωθυπουργός κηρύσσοντας τριήμερο πένθος. Η μαύρη αλήθεια όμως είναι ότι οι πυρόπληκτοι βρέθηκαν αβοήθητοι όταν χρειάζονταν την καθοδήγηση της πολιτείας. Κάτοικοι καταγγέλλουν ότι δεν είδαν καν την Πυροσβεστική, ενώ οι ίδιοι εκτελούσαν χρέη τροχονόμων, όταν αντιλήφθηκαν τον κίνδυνο, αποτρέποντας την κυκλοφορία προς την περιοχή. Ούτε βέβαια αντιλήφθηκαν κάποια εκκένωση ή προειδοποίηση από τις Αρχές. Οσοι γλίτωσαν από την καταστροφή χρησιμοποίησαν γνωστά από τα παιδικά τους χρόνια μονοπάτια και στενά, ενώ όσοι δεν ήξεραν την περιοχή εγκλωβίστηκαν σε αυτά. Ακόμη και τα αυτονόητα, όπως το πώς θα εκτραπεί η κυκλοφορία από το λιμάνι της Ραφήνας, ήταν ασαφή για πολλές ώρες. Η τηλεφωνική επικοινωνία με τις Αρχές ήταν αδύνατη, και μόνο μέσω Twitter και με τη συνδρομή χαρτών μπορούσε κανείς να αντιληφθεί το πώς μπορούν οι ταξιδιώτες να μεταβούν με ασφάλεια προς την Αθήνα. 


Πρέπει κάποια στιγμή να ξεδιαλύνουμε τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τον συντονισμό με την περιφέρεια, τις ευθύνες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και της κυβέρνησης, αλλά και να αναγνωρίσουμε την υποχρέωση των πολιτών να ακολουθούν τις υποδείξεις των Αρχών.


Στις ΗΠΑ, όταν δίνονται εντολές εκκένωσης, αυτές έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα. Και αν οι ΗΠΑ και ο Καναδάς είναι πολύ «ανεπτυγμένες» χώρες για να συγκριθούν με την Ελλάδα, τι να πει κανείς για την Ταϊλάνδη, μία αναπτυσσόμενη χώρα που μετά το φονικό τσουνάμι έχει στις ακτές της εμφανή σήμανση των οδών διαφυγής σε περίπτωση νέας καταστροφής; 


Αυτή την ώρα, ας σημειώσουμε την άποψη ενός ειδικού, του καθηγητή Φυσικών Καταστροφών Κώστα Συνολάκη, που έγραψε ότι:

 «η αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών απαιτεί συνολική προσέγγιση… Ο σχεδιασμός πολιτικής προστασίας της χώρας μας αυτή τη στιγμή επικεντρώνεται στην πυρόσβεση μόνο, δίνοντας μικρότερη σημασία στην προστασία του πληθυσμού». Η πολιτική προστασία όμως είναι θεμελιώδης ρόλος κάθε κράτους. Ας είναι αυτή η τραγωδία η αφορμή που θα την καταστήσει αποτελεσματική και στη χώρα μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: