Ισλαμικός φονταμενταλισμός, Σταυροφορία κατά του «Αξονα του Κακού», διαμάχη για τις χριστιανικές ρίζες της Ευρώπης και τη μουσουλμανική μαντίλα: Εδώ και μία τουλάχιστον δεκαετία, η άνοδος του ρόλου των θρησκειών στη διεθνή πολιτική αποτελεί αδιαφιλονίκητη πραγματικότητα. Ωστόσο, η άνοδος του θρησκευτικού φαινομένου δεν συνοδεύεται από ενίσχυση της πνευματικότητας. Το αντίθετο, συχνά σημαδεύεται από την παλινδρόμηση σε μια νοσηρή ατμόσφαιρα θρησκευτικών και φυλετικών πολέμων, από τη Νιγηρία και το Ιράκ, μέχρι την Ινδία και τις Φιλιππίνες.
Σε πρόσφατο άρθρο του στο περιοδικό Foreign Affairs, ο καθηγητής Σκοτ Τόμας σημειώνει τις ιδιομορφίες της νέας θρησκευτικής αφύπνισης: Ενώ κατά το παρελθόν η θρησκεία ήταν βαθιά ριζωμένη στις αγροτικές κοινότητες και εξασθένιζε με την αστικοποίηση, την εκβιομηχάνιση και τη συνακόλουθη άνοδο της επιστημονικής-τεχνικής μόρφωσης, σήμερα το προνομιακό πεδίο εξάπλωσης εντοπίζεται στις αχανείς παραγκουπόλεις των μεγα-πόλεων. Είναι οι ξεριζωμένοι πληθυσμοί της υπαίθρου που ρίχνονται από τα παλλιροϊκά κύματα της ιστορίας στην αφιλόξενη αστική ζούγκλα, εκείνοι που θα αναζητήσουν πιο εύκολα παρηγοριά στην «καρδιά ενός άκαρδου κόσμου» και σανίδα σωτηρίας στη φιλανθρωπία της Εκκλησίας.
Ευαγγελιστές και Πεντηκοστιανοί
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, οι δύο ταχύτερα επεκτεινόμενες θρησκείες σε παγκόσμια κλίμακα είναι τα συγγενή, προτεσταντικά ρεύματα των Ευαγγελιστών, που δίνουν κεντρική θέση στην Αγία Γραφή και των Πεντηκοστιανών, που τονίζουν το έργο του Αγίου Πνεύματος. Το μήνυμα των δύο αυτών ρευμάτων για προσωπική λύτρωση, συγχώρεση και τελείωση βρίσκουν γόνιμο έδαφος τόσο στις πληβειακές μάζες, όσο και στη μορφωμένη μεσαία τάξη του παγκόσμιου Νότου. Αυτό ισχύει ακόμη και στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη Κίνα, όπου το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα επιδεικνύει ανοχή στον προσηλυτισμό που αναπτύσσουν οι Ευαγγελιστές, όπως και στην αναβίωση του Κομφουκιανισμού, βλέποντας σ’ αυτά τα συντηρητικά δόγματα παράγοντες εκτόνωσης των κοινωνικών εντάσεων - άλλωστε είναι το ίδιο το ΚΚ Κίνας που έχει κάνει σημαία του την «κοινωνία της αρμονίας».
Εξίσου γρήγορη είναι η εξάπλωση του Ισλάμ, με ορατό δείγμα τον αυξανόμενο πληθυσμό νέων γυναικών που φορούν μαντίλα, από την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή, μέχρι την Ινδία και τη Δυτική Κίνα. Οπως αναφέρει στο καινούργιο του βιβλίο «Ιερή Αγνοια» ο Ολιβιέ Ρουά, το κοινό χαρακτηριστικό του Ισλάμ και των Ευαγγελιστών/ Πεντηκοστιανών είναι ότι προσφέρονται για να αναπτυχθούν στο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης: Σε αντίθεση με την Καθολική Εκκλησία, που βασίζεται σε ένα ορισμένο «κέντρο», το Βατικανό, με μια ορισμένη ιεραρχία ή με τις εθνικές θρησκείες (Ορθόδοξοι Χριστιανοί, Ινδουιστές κ.ά.), τόσο τα προτεσταντικά δόγματα όσο και το Ισλάμ εμφανίζονται ως πραγματικά παγκόσμιες, απο- εθνικοποιημένες και απο-εδαφικοποιημένες θρησκείες, που πρεσβεύουν την απευθείας σχέση του ατόμου με το θείο. Ανταποκρίνονται, με άλλα λόγια, στα νέα δεδομένα της παγκοσμιοποίησης, όπου η πίστη δεν καθορίζεται αναγκαστικά από τον τόπο γέννησης και τους κοινοτικούς δεσμούς, αλλά γίνεται ζήτημα ατομικής, πλουραλιστικής επιλογής, στη μεγάλη «αγορά» των θρησκευτικών δογμάτων.
Θεϊκή αναδιάρθρωση του χρέους!
Από την εποχή του Ζολά και του Ντίκενς, όλες οι μεγάλες κρίσεις του διεθνούς καπιταλισμού αποτελούσαν πεδίο δόξης λαμπρόν για την εξάπλωση χριστιανικών, φιλανθρωπικών δικτύων των πιο διαφορετικών κοινωνικών και πολιτικών κατευθύνσεων - από τον διαβόητο παπα Γκαμπόν, πράκτορα της τσαρικής αστυνομίας στη Ρωσία, μέχρι την αριστερίζουσα Θεολογία της Απελευθέρωσης στη Λατινική Αμερική του Ψυχρού Πολέμου.
Οι κρίσεις της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’90, οδήγησαν σε μια νέα άνοδο των κάθε είδους φιλανθρωπικών δραστηριοτήτων Εκκλησιών και θρησκευτικών κινημάτων. Μια από τις πιο πρωτότυπες εκδηλώσεις του φαινομένου είναι οι «Χριστιανοί Ενάντια στη Φτώχεια» (CAP). Δημιουργήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία το 1996, κατά την τελευταία φάση του Θατσερισμού, ως εθνική, μη κυβερνητική οργάνωση που ειδικεύεται στην επιμήκυνση/αναδιάρθρωση του… ιδιωτικού χρέους!
Η οργάνωση διαθέτει δίκτυο τοπικών γραφείων που συνεργάζονται με τις κατά τόπους χριστιανικές εκκλησίες. Ο υπερχρεωμένος ιδιώτης που ζητάει τη βοήθεια της οργάνωσης, την εξουσιοδοτεί να διαπραγματευτεί για λογαριασμό του με τις τράπεζες, ενώ η CAP του φτιάχνει ένα «πακέτο» ορθολογικής οργάνωσης των οικονομικών του με στόχο την αποπληρωμή των χρεών σε διάστημα πέντε ετών. Ενα είδος «μνημόνιου Ι.Χ.», δηλαδή…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου