"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟ-ΚΗΦΗΝΟ-ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΠΛΗΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Ποιος φοβάται τους δείκτες;


Του  ΑΡΙΣΤΟΥ ΔΟΞΙΑΔΗ

Την Τετάρτη έγιναν οι «εθνικές εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα» σε περίπου 600 σχολικές μονάδες σε όλη τη χώρα, σε παιδιά της ΣΤ΄ Δημοτικού και της Γ΄ Γυμνασίου, στα μαθήματα της Νεοελληνικής και των Μαθηματικών. 

Τα ερωτήματα ήταν «πολλαπλών επιλογών», για να μπορούν να ταξινομηθούν εύκολα οι απαντήσεις χιλιάδων παιδιών, όπως γίνεται συνήθως σε στατιστικές έρευνες για διάφορα κοινωνικά θέματα: για τη φτώχεια, την υγεία, ακόμη και για τις αξίες των πολιτών. Οι φόρμες συμπληρώθηκαν χωρίς όνομα μαθητή, ούτε δασκάλου ούτε σχολείου.

Οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης χρησιμοποιούν συστηματικά παρόμοιες έρευνες για την αξιολόγηση και τη βελτίωση της διδασκαλίας. 

Στην Ελλάδα είναι η πρώτη φορά που το δοκιμάζουμε. Υπήρξαν οι συνήθεις αντιδράσεις από συνδικαλιστές και πολιτικούς που καταγγέλλουν κάθε τι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε «τιμωρητική» αξιολόγηση των δασκάλων. Είπαν και τις σχετικές ατάκες περί νεοφιλελευθερισμού. Ο κ. Φίλης του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε στη Φινλανδία ως θετικό παράδειγμα που δεν έχει «εξετάσεις με τις οποίες διακυβεύεται το μέλλον των μαθητών», αλλά ξέχασε να αναφέρει ότι έχει κεντρικό φορέα διασφάλισης ποιότητας των σχολείων, που κάνει δειγματοληπτικές εξετάσεις για ερευνητικούς σκοπούς όπως αυτές που ξεκίνησαν τώρα σε εμάς.

Εγραψαν ότι η εκπαιδευτική διαδικασία είναι ολιστική και η ουσία της δεν μπορεί να αποτυπωθεί με τυποποιημένα ερωτηματολόγια.  

Προφάσεις εν αμαρτίαις. Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι ακόμη πιο σύνθετα φαινόμενα, με διαστάσεις ταξικές, φυλετικές, μορφωτικές, πολιτισμικές, ηλικιακές. Χωρίς όμως τις Ερευνες Εργατικού Δυναμικού, που δίνουν δείκτες ανεργίας με απλοϊκό τρόπο, και Συνθηκών Διαβίωσης (SILC), που καταγράφουν τυποποιημένα την κατανάλωση, και τη συνδέουν με δημογραφικά στοιχεία, δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν λογικά, στοχευμένα μέτρα για τους πιο αδύναμους. Πολλοί θα αμφισβητούσαν ακόμη και την ένταση του προβλήματος.

Δεν έχουν υπάρξει πουθενά καλές κοινωνικές υπηρεσίες χωρίς τυποποιημένη καταγραφή στοιχείων για την ανάγκη που υπηρετούν και για το αποτέλεσμα της δράσης τους. Αυτοί που δεν θέλουν μετρήσεις είναι όσοι προτιμούν τα συνθήματα για να κερδίσουν πελατειακές διευκολύνσεις. Ετσι χρησιμοποίησαν κάποιοι «το δημογραφικό» για να πάρουν πρόωρη σύνταξη οι μητέρες ετών 50 με παιδιά ετών 17, αντί να διερευνήσουμε την κατάσταση των νέων γυναικών και να βοηθήσουμε όσες θα ήθελαν να κάνουν περισσότερα παιδιά.

Η «ελληνική PISA», όπως αποκαλείται το νέο εργαλείο, σχεδιάστηκε, σε πρώτη φάση, για να βελτιωθεί το πρόγραμμα σπουδών για όλα τα σχολεία

Λογικό και αναγκαίο. Αλλά η συσχέτιση της επίδοσης των μαθητών με την κοινωνική τους κατάσταση θα είναι περιορισμένη. Για κάθε παιδί θα καταγράφεται το φύλο, αν έχει πάει σε νηπιαγωγείο και το εκπαιδευτικό επίπεδο γονέων, αλλά όχι π.χ. η γειτονιά όπου μένει ή το επάγγελμα της μητέρας. Δεν θα έχουμε στοιχεία για δράσεις που θα μπορούσαν να βελτιώσουν συγκεκριμένα σχολεία ή να μειώσουν την ταξική ανισότητα στην παιδεία. Γιατί αυτό προσκρούει στις αντιδράσεις για την αξιολόγηση των δασκάλων.

Τα στοιχεία που συλλέγονται σε τέτοιες έρευνες πάντοτε επιδέχονται πολλαπλές ερμηνείες και χρήσεις. Πρέπει να είναι...

 

 ανοιχτά στην επιστημονική κοινότητα, για κριτική ανάγνωση και για βελτιώσεις στη μεθοδολογία. 

Μένει να δούμε πώς θα κοινοποιηθούν και πώς θα συζητηθούν τα δεδομένα της. Αν φανούν χρήσιμα, ένα μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής κοινότητας θα υποστηρίξει την επέκταση και την εμβάθυνσή τους.

Νομίζω ότι αυτό είναι το στοίχημα που έχει βάλει το υπουργείο. Οπως με τα αγγλικά στο νηπιαγωγείο: πολλοί αντέδρασαν στην ιδέα όταν άρχισε η διδασκαλία, αλλά καθώς άρχισαν τα πεντάχρονα να λένε αγγλικές κουβέντες στο σπίτι και να βλέπουν οι γονείς πόση αξία έχει αυτό για το μέλλον τους, θα είναι δύσκολο σε μια άλλη κυβέρνηση να τα καταργήσει. Μακάρι να ριζώσει και η «ελληνική PISA», γιατί έχουμε πληρώσει ακριβά το ράβε-ξήλωνε.



Δεν υπάρχουν σχόλια: