Ο Ελον Μασκ κουβαλάει χαρακτηριστικά που ενθαρρύνουν τις ακραίες κρίσεις και τις έξαλλες συναισθηματικές αντιδράσεις απέναντί του. Ενδέχεται δε οι ακρότητες που εμπνέει να αποτελούν εν μέρει το κίνητρο για τις ακρότητες που παρουσιάζει. Πρόκειται για πρόδηλη περίπτωση νάρκισσου, άλλωστε, ο οποίος λατρεύει τη δημοσιότητα της τάχα αμφιλεγόμενης ιδιοφυΐας και τις θεαματικές συγκρούσεις που η τελευταία προκαλεί.
Σε κάθε περίπτωση, είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ποιες από τις εξωφρενικές δηλώσεις ή ενέργειές του είναι ειλικρινείς και ποιες κομμάτι της φορεμένης περσόνας του εκκεντρικού προβοκάτορα· είναι και αδιάφορο: στο τέλος, το μόνο που μετράει είναι οι επιλογές, ειδικά αν υπεύθυνοι γι’ αυτές είναι δισεκατομμυριούχοι, το γιγάντιο αποτύπωμα των οποίων δεν αφήνει περιθώρια για επιείκεια. Ανθρωποι με την εξουσία του Μασκ οφείλουν να σκέφτονται διπλά τι σκοπεύουν να κάνουν και να διαχειρίζονται με ιδιαίτερη σοβαρότητα το προνόμιό τους.
Στο παρελθόν, ο Ελον Μασκ δεν είχε κρύψει το ενδιαφέρον του για το Twitter, το οποίο πριν από μερικές μέρες τελικά αγόρασε, προκαλώντας κολοσσιαία κύματα αντιδράσεων. Παρ’ όλα αυτά, η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης δεν εμπίπτει ακριβώς στο σύνηθες πλαίσιο του μεγαλοϊδεατισμού του. Μέχρι στιγμής ξέραμε ότι στον Μασκ αρέσει να καταπιάνεται με επαναστατικές τεχνολογίες και ιδέες: θέλει να κατακτήσει το Διάστημα, να μεταμορφώσει την καθημερινότητά μας, να επαναπροσδιορίσει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε θεμελιώδη μεγέθη. Κυρίως, ο Ελον Μασκ θέλει να μας προκαλεί δέος μέσω της καινοτομίας του και να εισπράττει τα αντίστοιχα εύσημα είτε στη θετική είτε στην αρνητική μορφή τους: τα «ο Ελον είναι ο νέος Τέσλα!» και «ο Ελον είναι επικίνδυνος για την ανθρωπότητα!» μάλλον του δίνουν την ίδια ικανοποίηση. Ομως το Twitter, τόσο ως ιδέα όσο και ως υλοποιημένη πρακτική, δεν βρίσκεται στην πολιτισμική και τεχνολογική αιχμή στην οποία ο Ελον Μασκ έχει αφιερώσει τη ζωή του.
Γιατί λοιπόν αποφάσισε να ξοδέψει 44 δισ. δολάρια για να το αποκτήσει και πόσο μπορεί να τον βοηθήσει μια «κουρασμένη» πλατφόρμα ώστε να μείνει στην Ιστορία με τον μεγαλόσχημο τρόπο που επιθυμεί;
Η απάντηση ίσως βρίσκεται λιγότερο στην επιχειρηματική δεινότητα και περισσότερο στα ανθρώπινα πάθη του Μασκ. Με άλλα λόγια, δεν είναι απαραίτητο να αναζητούμε στα πάντα τη λογική· οι δισεκατομμυριούχοι δεν έχουν την ίδια αντίληψη με εμάς περί σύνεσης, οικονομίας και κερδοφορίας. Το ρίσκο, η αμεριμνησία και η ελαφρότητά τους μπορούν να πάρουν σουρεαλιστικές διαστάσεις που σε εμάς φαίνονται σκανδαλώδεις και παρανοϊκές μέσα στην ιλιγγιώδη σκορποχεριά τους.
Ο Ελον Μασκ αγόρασε το Twitter κυρίως για να δείξει ότι μπορεί· επειδή η έκπληξη και η απορία μας για την αγορά του αυτή τον διασκεδάζουν όσο ελάχιστα πράγματα διασκεδάζουν έναν άνθρωπο που θεωρεί τα πάντα δεδομένα και ως εκ τούτου τα βαριέται.
Επιπλέον, για έναν τύπο που απολαμβάνει να χώνει τη μύτη του παντού, να μετατρέπει κάθε σημαντικό ζήτημα του δημόσιου διαλόγου σε προσωπική του υπόθεση και να διαμορφώνει κλίμα ως ισχυρός παράγοντας «που ξέρει όσα εμείς οι κοινοί θνητοί αγνοούμε», η απόκτηση του μέσου κοινωνικής δικτύωσης στο οποίο πρυτανεύουν κυρίως η εντυπωσιοθηρία και η δύναμη της αποφθεγματικής «αποψάρας» είναι ένας στόχος με υπαρξιακό περιεχόμενο.
Οσοι διαµαρτύρονται για τους κινδύνους που εγκυμονεί η νέα ιδιοκτησία του Twitter «για τη δημοκρατία», ακόμη και οι γελοιωδώς νευριασμένοι, δεν έχουν κατ’ ανάγκην άδικο. Ως χώρος μαζικού συγχρωτισμού και ανταλλαγής απόψεων, το Twitter είναι όντως ένα σκηνικό πραγμάτωσης της δημοκρατίας: ιδέες διατυπώνονται, διαδίδονται, επικρατούν ή περιφρονούνται, και όλα αυτά σε τεράστιους αριθμούς. Η δύναμη των κοινωνικών δικτύων και των αλγορίθμων είναι δεδομένη και αδιαπραγμάτευτη. Υπό αυτή την έννοια, η κακόπιστη χρήση τους, πόσο μάλλον από θέση ισχύος, μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές τερατογενέσεις ή ακόμη και σε γνήσια εγκληματικές καταστάσεις.
Ενας ανεξέλεγκτος Ελον Μασκ, ελεύθερος να παραμετροποιεί ένα σημαντικό κανάλι του δημόσιου λόγου κατά τις προσταγές του εγκεφαλικού πριαπισμού του, θα έχει ασφαλώς τη δυνατότητα να δώσει ακόμη περισσότερο χώρο στη δηλητηριώδη τραμπική κακοφωνία. Η γνώμη του για την ελευθερία του λόγου –παιδαριώδης, αφιλτράριστη και πάντα συμφεροντολογική– ήδη προοικονομεί τέτοια «ανοίγματα».
Παρ’ όλα αυτά, ο ιδρυματισμός των κοινωνικών δικτύων οδηγεί σε σφάλματα κρίσης, υπερβολές και ένα είδος στρεβλής πρόσληψης της πραγματικότητας. Το Twitter είναι μια έκφανση του δημόσιου λόγου, όχι ο ίδιος ο δημόσιος λόγος. Η αξία που τείνουμε να αποδίδουμε στα κοινωνικά δίκτυα αντιστοιχεί στην ένταση του εθισμού μας σε αυτά και όχι τόσο στο κύρος και στην ουσία του περιεχομένου τους. Στο τέλος της ημέρας...
πρόκειται για επιχειρήσεις, όχι για θεσμικά εργαλεία.
Μία ανάρτηση δεν ισοδυναμεί με ψήφο και η ιδιότητα του χρήστη δεν υποκαθιστά εκείνη του πολίτη.
Κι αν είμαστε πια τόσο έξυπνοι ώστε να διαβλέπουμε τον περιορισμό των δικαιωμάτων μας στις εμπορικές συναλλαγές πλούσιων επιχειρηματιών, σίγουρα δεν μας λείπει η εξυπνάδα να καταλάβουμε πότε πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε πελάτες τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου