TOYΡΚΙΑ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Ο κίνδυνος εξ ανατολών επιστρέφει

Από τον Γιώργο Λακόπουλο

Μπορεί να φταίει η αυγουστιάτικη ραστώνη. Ίσως να ήταν στραμμένη η προσοχή τους στο Ρίο μπας και κανένας ξεχασμένος αθλητής μας πάρει μετάλλιο για να του στείλουν συγχαρητήρια. Εκτός αν ήταν απασχολημένοι με την εκλογολογία.

Πάντως οι πολιτικοί ηγέτες της χώρας δεν έδειξαν να συνειδητοποίησαν πόσο ασυνήθιστα σκληρή ήταν η απάντηση της Τουρκίας σε όσα είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, για τη γενοκτονία των Ποντίων και το απαγορευτικό των τουρκικών Αρχών στην Δεκαπενταυγουστιάτικη λειτουργία στην Παναγιά Σουμελά στην Τραπεζούντα.

Κανονικά στην Αθήνα θα έπρεπε να είχε σημάνει συναγερμός. Εδώ κάτι συμβαίνει. Τους επικρίνεις γιατί απαγόρευσαν μια θρησκευτική τελετή και επαναλαμβάνεις την πάγια ελληνική θέση για το ξεκλήρισμα των συμπατριωτών μας και αυτοί απαντούν με αναφορές σε "απάνθρωπες συμπεριφορές" της Ελλάδας στις μειονότητες και κάνουν μαθήματα ιστορίας, δημοκρατίας και υπευθυνότητας. Δεν χρειάζεται πολύ για να καταλάβει κανείς ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας ξαναγίνεται ο εξ ανατολών κίνδυνος.

Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα η Τουρκία αλλάζει. Στο εσωτερικό της χώρας όλα πλέον τα σκιάζει η φοβέρα. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι διώκονται, συλλαμβάνονται, απολύονται από τις δουλειές τους, επειδή υποτίθεται ότι συμπαθούν έναν πολιτικό αντίπαλο του Ερντογάν, στον οποίο χρεώνει την υποκίνηση του πραξικοπήματος. Χωρίς έως τώρα να προσκομίσει κανένα στοιχείο.

Σε κάθε περίπτωση ήταν ένα βολικό πραξικόπημα που του έδωσε δικαιολογία για να επεκτείνει τον αυταρχισμό του διακηρύσσοντας νέο δόγμα: όποιος δεν είναι μαζί μου είναι εναντίον μου. Αυτό μας αφορά.

Π.χ., με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης –που δεν θα κρατήσει μόνο ένα τρίμηνο– πολλοί Τούρκοι πολίτες θα εγκαταλείψουν τη χώρα τους –όπως έκαναν οι Έλληνες επί δικτατορίας– και θα αναζητήσουν συνθήκες ελευθερίας. Λογικό είναι να προτιμήσουν το πλησιέστερο ευρωπαϊκό έδαφος. Δηλαδή την Ελλάδα.

Άντε τώρα να εξηγείς στον Ερντογάν ότι σε μια κανονική χώρα μπορεί να εγκατασταθεί ο καθένας. Αυτό δεν σημαίνει ότι η χώρα που θα επιλέξουν, ενδεχομένως, κάποιοι συμπατριώτες του προσφέρει καταφύγιο σε "τρομοκράτες". Ιδίως όταν κατά το τουρκικό καθεστώς τρομοκράτης είναι όποιος δεν είναι με το.. καθεστώς. Εδώ ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος κάλεσε όποιον γνωρίζει στο περιβάλλον του συμπαθούντες τον Γκιουλέν να τους καταδώσει. Απίστευτο, ε;

Χωρίς υπουργείο Εξωτερικών:

Εν κατακλείδι, ακόμη και αν δεν το έχει συνειδητοποιήσει το ελληνικό πολιτικό σύστημα, τα γεγονότα στην Τουρκία τέμνουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όπως τέμνουν και τις σχέσεις της Τουρκίας με τις λοιπές δυτικές δημοκρατίες. 

Οι εξελίξεις εκείθεν του Αιγαίου οδηγούν σε οριστικό ενταφιασμό της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας.

Ακόμη και για αποβολή της από το ΝΑΤΟ ακούστηκε. Χώρια που η εγκαθίδρυση ενός θεοκρατικού αυταρχικού καθεστώτος την καθιστά υποψήφια για αποβολή από το Συμβούλιο της Ευρώπης –μετά την αποβολή των ημέτερων Απριλιανών το 1969– ιδίως αν επαναφέρουν τη θανατική ποινή.

Εμείς εδώ τι κάνουμε; 

Θα κάναμε αν είχαμε κανονική κυβέρνηση με κανονικά υπουργεία. Από ό,τι προκύπτει, υπουργείο Εξωτερικών δεν υπάρχει.  

Όσο για το υπουργείο Άμυνας προκαλεί ρίγη η ιδέα ποιος πολιτικός το διευθύνει τον τελευταίο χρόνο.  

Δεν έχουμε υπουργείο Εξωτερικών (ο Κοτζιάς είναι επί της ουσίας απών...), σε λίγο δεν θα έχουμε και εξωτερική πολιτική σε αυτό το μέτωπο – όχι πως έχουμε σε κανένα άλλο.

Εδώ και δύο δεκαετίες η βάση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής –τότε που είχαμε– ήταν να διευκολυνθεί η ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αυτό τον στόχο θυσιάσαμε και εθνικά όπλα, όπως ήταν η άρση του βέτο στο περίφημο 4ο χρηματοδοτικό πρωτόκολλο ΕΟΚ - Τουρκίας. Πολύ σωστά οι ελληνικές κυβερνήσεις έκριναν ότι με την Τουρκία στην Ένωση θα έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο και θα περίσσευαν τα λεφτά που ξοδεύουμε για εξοπλισμούς.

Αυτό το δόγμα τώρα εξαερώνεται. Ξεμένουμε από διπλωματικά εργαλεία. Και επιπλέον θα έχουμε μια γειτονική χώρα με σκληρή, ισλαμική, σχεδόν δικτατορική κυβέρνηση που θα ψάχνει προσχήματα για να παρενοχλεί την Ελλάδα.

Το πρώτο παράδειγμα βρίσκεται ενώπιόν μας, με...

την επίσημη τουρκική αξίωση να παραδοθούν οι οκτώ αξιωματικοί που προσγειώθηκαν στο ελληνικό έδαφος μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος.

Αν τους δώσουμε, θα μας κράξει η υφήλιος καθώς όλοι αντιλαμβάνονται ότι στα χέρια του "σουλτάνου" μόνο δίκαιη δίκη δεν θα έχουν. Εδώ δεν έχουν όσοι απλώς δεν ζητωκραυγάζουν υπέρ του, θα έχουν όσοι πήγανε να τον ρίξουν; Αν δεν τους δώσουμε, ο Ερντογάν θα δείξει τα δόντια του και η τουρκική επιθετικότητα θα κλιμακωθεί. Αυτό μας έλειπε τώρα.

Στον χειρισμό της υπόθεσης των αξιωματικών φάνηκε η απειρία της ελληνικής κυβέρνησης, παρότι υπήρχε ένα προηγούμενο που θα μπορούσε να επαναληφθεί.

Πολλοί θυμούνται τον Παλαιστίνιο Ρασίντ, τον οποίο στη δεκαετία του 1980 διεκδικούσαν οι Αμερικανοί του Ρέιγκαν για να τον δικάσουν ως τρομοκράτη, κηρύσσοντας μέχρι και τουριστικό εμπάργκο στην Ελλάδα για να τον παραδώσει. Την ίδια στιγμή οι παλαιστινιακές οργανώσεις του Αμπού Νιντάλ, το θεωρούσαν αιτία πολέμου και απειλούσαν να κάνουν την Αθήνα καλοκαιρινή με τις βόμβες τους αν τον εκδώσει.

Στην τότε κυβέρνηση Παπανδρέου, υπουργός Δικαιοσύνης ήταν ο Απόστολος Κακλαμάνης. Ο Ρασίντ καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλακή και οδηγήθηκε στις φυλακές Κορυδαλλού για να εκτίσει την ποινή του.  

Ποιος θα μπορούσε να αξιώσει από την Ελλάδα να παραιτηθεί από το δικαίωμά της να τιμωρήσει κάποιον που παρέβη τη νομοθεσία της;  

Όποιος ήταν να καταλάβει, κατάλαβε.

Τώρα η ποινή που επιβλήθηκε στους οκτώ Τούρκους, για προφανείς παραβιάσεις του νόμου, ήταν δύο μήνες με αναστολή.

Τα είχαμε χύμα, λοιπόν, μας ήλθαν και τσουβαλάτα. Η αναμενόμενη επιθετικότητα της Τουρκίας, η απομάκρυνσή της από την Ευρώπη, το αίτημα για έκδοση των οκτώ και το ενδεχόμενο να ενταχθούν στα προσφυγικά ρεύματα και Τούρκοι πολίτες συνθέτουν εγκαιροφλεγή βόμβα. Το θέμα είναι πώς την ασφαλίζει κανείς εγκαίρως.  

Αντιλαμβάνονται, άραγε, οι πολιτικοί ταγοί τι πρόκειται να επακολουθήσει; Και έχουν σχέδιο να το αντιμετωπίσουν;

Αυτό το σχέδιο πρέπει να εκπονηθεί άμεσα και πρωτίστως με συνεννόηση της κυβέρνησης με την αξιωματική αντιπολίτευση τουλάχιστον. Αλίμονο αν αρχίσουν καυγάδες γι' αυτό το θέμα.

Το δεύτερο θέμα είναι ότι το μήνυμα προς την Άγκυρα πρέπει να σταλεί στην ευρωπαϊκή γλώσσα. Να καταστεί σαφές πως οτιδήποτε επιχειρήσει το καθεστώς Ερντογάν κατά της Ελλάδας το επιχειρεί ταυτόχρονα και κατά της Ευρώπης.

Υπάρχει εθνική στρατηγική και διπλωματική οξυδέρκεια από τα δυο μεγάλα κόμματα για τέτοιους χειρισμούς; 

Αν δεν μπορούν τα σημερινά στελέχη τους να εκπονήσουν αυτό το σχέδιο, ας μελετήσουν τους παλαιότερους – πολιτικούς και διπλωμάτες.

Απ' αυτούς θα μάθουν πολλά. Όπως, π.χ., ότι κάποτε ο Ανδρέας Παπανδρέου προσπαθούσε να πείσει τον Μπιλ Κλίντον και τον υπουργό Εξωτερικών Κρίστοφερ ότι το όριο ασφάλειας της Ευρώπης πρέπει να είναι ο άξονας Ελλάδα - Βουλγαρία και όχι η Τουρκία της Τσιλέρ –τότε–, όπως επέμεναν οι Αμερικανοί. Σαν να ήλθε ο καιρός να ξεσκονίσουν τα αρχεία τους στο υπουργείο Εξωτερικών – αν συσταθεί καμιά φορά.