ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ
«Για σας θα κάνω μια καλύτερη τιμή
Είπε το Τίποτα στο Κάτι
Κι εκείνο το ηλίθιο τόχαψε»
ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ
Είχα την ελπίδα ότι η δραχμή θα είναι για τα παιδιά μου ότι ήταν η οκά για μένα: γραφικό στοιχείο στις οικογενειακές αφηγήσεις ενός μακρινού παρελθόντος. Φοβάμαι ότι αυτό θα συμβεί αντιστρόφως: η Ελλάδα του ευρώ θα είναι το αντικείμενο αφηγήσεων των Ελλήνων στο μέλλον.
Θα οδηγηθούμε στη δραχμή όχι τόσο γιατί το επιλέξαμε, όσο γιατί δεν καταφέραμε να το αποφύγουμε. Θα πρόκειται για ένα απρόθετο αποτέλεσμα εμπρόθετων κομματικών-προσωπικών στρατηγικών του πολιτικού προσωπικού. Η διαχείριση της κρίσης σφραγίζεται καθοριστικά από την παθολογία του εγχώριου πολιτικού συστήματος. Μακροχρονίως εθισμένοι στη φαύλη κομματοκρατία πολιτικάντηδες διαχειρίζονται την τύχη της χώρας. Ως αποτέλεσμα, κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται από διαρκώς δυσμενέστερη θέση.
Το κομματικό παιχνίδι δεν έπαψε να διεξάγεται με όρους μετα-οθωμανικής πολιτικής κουλτούρας: συγκρουσιακά, καιροσκοπικά, εγωκεντρικά, παλαιοκομματικά. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι κομματικοί παίκτες προωθούν ιδιοτελείς στρατηγικές, οι οποίες αργότερα τους εγκλωβίζουν, ωθώντας τους είτε στην εμμονή σε προγενέστερες επιλογές (π.χ. πόλωση), είτε στην απόκρυψη, τη φενάκη, και την υποκρισία. Ακολουθώντας ο καθένας το βέλτιστο γι αυτόν συμφέρον επιφέρει κακά αποτελέσματα για όλους. Το εθνικό συμφέρον πλήττεται, η χώρα καταστρέφεται. Οι συνέπειες είναι τόσο οδυνηρές όσο είναι αναπότρεπτες.
Εδώ και δύο χρόνια, τα επώδυνα μέτρα πασχίζουν να υλοποιήσουν κυρίως άνθρωποι που θήτευσαν στη σχολή του φαύλου ανδρεοπαπανδρεϊκού λαϊκισμού. Φυσικά, δυσκολεύονται λίγο… Ο Σαμαράς, όπως ο Παπανδρέου το Μάρτιο 2009, επιλέγει την άμετρη σύγκρουση. Βασίζει τη στρατηγική του στην πολωτική («αντιμνημονιακή») αντιπαράθεση και στο μύθο της «επαναδιαπραγμάτευσης» με τους δανειστές. Πόσο αίολη ήταν αυτή η στρατηγική αποδείχθηκε όταν αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει, αποδεχόμενος τελικά τη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου.
Για να μπορείς να επαναδιαπραγματευθείς με τους δανειστές σου πρέπει να είσαι σε θέση να το κάνεις. Να έχεις ανακτήσει την αξιοπιστία σου, να μην είσαι μακριά από τους στόχους σου, να οικοδομείς συμμαχίες. Μόνον έτσι συσσωρεύεις πολιτικό κεφάλαιο. Αν ο Σαμαράς εννοούσε πράγματι την «επαναδιαπραγμάτευση» θα απαιτούσε (δεν θα ανεχόταν, όπως τώρα!) συγκυβέρνηση με τον Παπανδρέου εδώ και καιρό. Θα μειωνόταν έτσι η πολιτική ένταση και η συνακόλουθη αβεβαιότητα. Κυρίως, όμως, θα θραύονταν ένας βασικός πυλώνας της πολιτικής κουλτούρας: η πολωτική σύγκρουση. Δεν το έκανε, προτίμησε την πεπατημένη: άμετρη αντιπαράθεση προς ίδιον κομματικό όφελος.
Αποκαλυπτικό της πολιτικής παθολογίας είναι πόσο παλαιοκομματικά αντιμετωπίζονται οι αρχηγοί των δύο κομμάτων εξουσίας, μετά την προφανή αποτυχία των στρατηγικών επιλογών τους. Ουδείς τους αμφισβητεί!
Μετά το φιάσκο του δημοψηφίσματος, η «αντιμνημονιακή» στρατηγική Σαμαρά κατέρρευσε, αλλά αυτό δεν ομολογείται, ούτε ο ίδιος πιέζεται να παραιτηθεί• το κομματικό λεξιλόγιο γίνεται όλο και πιο φενακιστικό, η δοξολογία του αρχηγού εντείνεται.
Με την πρόταση του δημοψηφίσματος, ο Παπανδρέου επέδειξε κολοσσιαία ακρισία. Η όποια διαφωνία μερικών «μεταρρυθμιστών» υπουργών του περιορίστηκε σε ιδιωτικές, ακατάληπτα στρογγυλεμένες, δηλώσεις. Το υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε ομοφώνως να συνταχθεί με την πρόταση για δημοψήφισμα! Ουδείς όρθωσε το ανάστημά του. Οι λίγοι βουλευτές που επέκριναν τον πρωθυπουργό, του έδωσαν παρ΄ όλα αυτά ψήφο εμπιστοσύνης. Τέτοια συνέπεια! Κανείς δεν θέλει να ρισκάρει τη θεσούλα του!
Σε ένα παλαιοκομματικό παιχνίδι, οι «παίκτες» δεν ενοχλούνται να χάνουν όχι μόνο το ηγετικό ανάστημά τους, αλλά και την αξιοπρέπειά τους, ακόμη και την αίσθηση του γελοίου. Δεν εκπλήσσει: η ηγετική επάρκεια, η σοβαρότητα και η αξιοπρέπεια δεν είναι μόνο ατομικά επιτεύγματα αλλά και συλλογικά κατορθώματα - απηχούν συλλογικές αξίες. Αν η εικόνα της πολιτικής μας ζωής είναι τόσο σουρεαλιστική, είναι γιατί κυριαρχείται από άμετρα καιροσκοπικές-εγωκεντρικές επιλογές. Όλα λέγονται και ξελέγονται• το μόνο για το οποίο δεσμεύονται άρρητα οι «παίκτες» είναι η προώθηση του ιδίου συμφέροντος. Δεν υπάρχει συνέπεια, ειρμός στις κινήσεις τους, δεν συμπεριφέρονται με βάση κάποιες κοινές παραδοχές, δεν υπάγουν τις αποφάσεις τους σε υπερκείμενες αξίες και πρακτικές. Λειτουργούν ως «ιδιώτες». Ο αυτοεξευτελιστικός εκφυλισμός είναι η λογική απόληξη του πολιτικού αυτισμού.
Αν η Θάτσερ αμφισβητήθηκε επιτυχώς από το κόμμα της το 1990, αυτό συνέβη επειδή αφενός μεν τα κόμματα στη Βρετανία δεν θεωρούνται προέκταση του αρχηγού, αφετέρου δε τα σημαίνοντα στελέχη τους δεν αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως υπηρέτες του Αρχηγού αλλά ως αυτόφωτα πολιτικά όντα, για τα οποία η αξιοπρέπεια συμπληρώνει τη φιλοδοξία. Σε μια τέτοια έλλογη πολιτική κουλτούρα κατέστη δυνατόν για τον τότε αναπληρωτή πρωθυπουργό Τζέφρι Χάου να διαφωνήσει με την πρωθυπουργό του και να παραιτηθεί, εκφωνώντας μια ιστορική πλέον ομιλία στη Βουλή. Ο αρχηγός ηγείται αλλά και αμφισβητείται.
Σε μας κυριαρχεί η μετα-οθωμανική δουλικότητα. Μετά την τελευταία ομιλία του Παπανδρέου στο υπουργικό συμβούλιο, ομάδα υφυπουργών του παρέδωσε το εξής σημείωμα: «Πρόεδρε, σήμερα, εκτός από τη μεγαλοψυχία σας, πάνω στο τραπέζι θα είναι και η αξιοπρέπεια του Παπανδρέου και η ιστορία της δημοκρατικής παράταξης. Είμαστε όλοι μαζί σου». Πολυχρονεμένε μας πασά ευχαριστούμε που υπάρχετε! Χάρη σε σας υπάρχουμε κι εμείς!
Η Ελλάδα της δραχμής θα θυμάται με ευγνωμοσύνη τους κυρίους Δόλλη, Μπόλαρη, Πεταλωτή, Ρόβλια και τόσους άλλους υπηρέτες του Μεγάλου Ηγέτη. Να θυμηθούν μόνο να κλείσουν το φως βγαίνοντας. Στην Ελλάδα της δραχμής υπάρχει έλλειψη ηλεκτρικού…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου