ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Νησιώτες αφημένοι στην μοίρα τους και στο...μυστηριώδες καΐκι - ασθενοφόρο Νάξου!

Της Λινας Γιανναρου

Στις 9 Αυγούστου, στις 7.30 το απόγευμα, ένα τροχαίο ατύχημα στον περιφερειακό Παροικιάς Πάρου κινητοποίησε τις Αρχές του νησιού. Το θύμα, ένας νέος Παριανός 25 ετών, ήταν αρκετά σοβαρά, η μεταφορά του σε κάποιο μεγάλο νοσοκομείο ήταν επιβεβλημένη. Περιέργως όμως, ο ασθενής δεν διακομίσθηκε στο νοσοκομείο της Σύρου ούτε με αεροπλάνο τού ΕΚΑΒ, αλλά ούτε και με το έτοιμο ανά πάσα στιγμή προς πτήση αεροπλάνο του Κέντρου Υγείας Πάρου, αλλά με... ψαροκάικο που κατέφθασε στις 10.30 από τη Νάξο. Στη Σύρο, φυσικά, οι γιατροί, αφού εξέτασαν τον 25χρονο, κάλεσαν εσπευσμένα σούπερ πούμα ώστε ο τραυματίας να διακομισθεί στην Αθήνα.

Δεν ήταν το μόνο περίεργο περιστατικό στο Κέντρο Υγείας Πάρου. Συνεπιβάτες εξάλλου με τον 25χρονο τραυματία από το τροχαίο ήταν και ένας ακόμη τραυματίας, αλλά και ένας ασθενής με εγκεφαλικό, ο οποίος ταξίδεψε σε στρώμα στο πάτωμα του καϊκιού, καθότι δεν χωρούσε πουθενά αλλού.

Την επόμενη ημέρα, οι γιατροί έκριναν ότι με το συγκεκριμένο καΐκι έπρεπε να μεταφερθεί στη Σύρο και ασθενής με ρήξη σπλήνας, όπως συνέβη και με παραθεριστή με εγκεφαλικό λίγες ημέρες αργότερα. 

Το καλοκαίρι οι περισσότεροι ασθενείς διακομίσθηκαν με το μυστηριώδες καΐκι της Νάξου, μολονότι το υγειονομικό αεροσκάφος που έχει δωρίσει στο Κέντρο Υγείας Πάρου το κοινωφελές Βελέντζειο Ιδρυμα βρισκόταν σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα για την κάλυψη των αναγκών αεροδιακομιδής ασθενών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, ενώ η πτήση με το αεροπλάνο του Κέντρου Υγείας επιβαρύνει το Βελέντζειο Ιδρυμα, τα έξοδα για τις διακομιδές με το ιδιωτικό πλωτό μέσο καλύπτονται από την ελληνική Πολιτεία. Εκτιμάται ότι για κάθε «ταξίδι» το καΐκι-ασθενοφόρο κοστίζει 3.500 ευρώ, ενώ πηγές από το νησί ανεβάζουν το ποσό που οι Ελληνες φορολογούμενοι έχουν πληρώσει τα τελευταία χρόνια για τις διακομιδές ασθενών με αυτόν τον τρόπο σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, όταν σε οποιοδήποτε Κέντρο Υγείας της χώρας ο γιατρός βάρδιας κρίνει ότι ένα περιστατικό χρήζει εξειδικευμένης αντιμετώπισης και δεν καλύπτεται από την υπάρχουσα υποδομή και προσωπικό, καλεί τον γιατρό του συντονιστικού κέντρου του ΕΚΑΒ (στην Ελευσίνα) και κατόπιν διαβούλευσης μεταξύ των δύο, αποφασίζεται η ενδεδειγμένη μέθοδος διακομιδής. Τα εναέρια μέσα χρησιμοποιούνται μόνον εφόσον εξαντληθούν οι πιθανότητες μεταφοράς με επίγεια και, κατόπιν, με πλωτά. Σύμφωνα με αρμοδίους του ΕΚΑΒ, η διακομιδή ασθενούς με πλωτό μέσο δεν απαγορεύεται, αρκεί το μέσο να πληροί τις προβλεπόμενες προδιαγραφές. «Σε κάθε περίπτωση, το μέσο αποφασίζεται ύστερα από συνεννόηση του καλούντος γιατρού με τον γιατρό του συντονιστικού», αναφέρουν.

«Ανεξήγητη» επιμονή

Σύμφωνα με πληροφορίες, πάντως, κάποιοι γιατροί του Κέντρου Υγείας έχουν δείξει «ανεξήγητη» επιμονή με τον συγκεκριμένο... καϊκτσή, ακόμα και όταν οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν οι κατάλληλες. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα γράφει σε τοπική ιστοσελίδα συγγενής ασθενούς που ταξίδεψε με τη βάρκα: «Να διεκδικήσεις να μεταφερθείς με το ψαροκάικο, όπως το 16 ετών παιδί μας που το έβαλαν με μικρή ρήξη σπλήνας και από το κοπάνισμα μέχρι να πάει στη Σύρο έπαθε ολική ρήξη και παραλίγο να πεθάνει στον δρόμο. Εξω από τον χορό πολλά τραγούδια λέτε όλοι, να εύχεστε να μην τύχει σε δικό σας άνθρωπο, γιατί, πιστέψτε με, τότε θα αναθεωρήσετε όλους τους προβληματισμούς και θεωρίες. Σας μιλάω από προσωπική εμπειρία».

Λόγω των σοβαρών ελλείψεων σε ιατρικό και μη προσωπικό, όσο και σε υλικοτεχνική υποδομή στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας των νησιών του Αιγαίου, και ιδίως των Κυκλάδων, εκτός από το αίσθημα ανασφάλειας των νησιωτών, καταγράφεται και μεγάλη σπατάλη χρημάτων εξαιτίας των αυξημένων μεταφορών ασθενών προς τα νοσοκομεία του κέντρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κόστος κάθε αεροδιακομιδής, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 2010, ανέρχεται σε 14.397 ευρώ ανά ώρα πτήσης.

Αναταράξεις στον τομέα των αεροδιακομιδών

Σε φάση έντονων αναναταράξεων εισέρχεται ο ευαίσθητος τομέας των αεροδιακομιδών. Σύμφωνα με πηγές από την πολεμική αεροπορία, στο πλαίσιο των μέτρων περικοπής των δαπανών, από το Σμήνος Ελικοπτέρων Αμεσης Βοήθειας, που εκτελεί αερομεταφορές ασθενών, πρόκειται ώς το τέλος του μήνα να αποχωρήσουν πέντε χειριστές. Πρόκειται για τους λεγόμενους μόνιμους εξ εφεδρείας (έτσι λέγονται όσοι έχουν ανακληθεί από την εφεδρεία στην ενεργό υπηρεσία), οι οποίοι συνταξιοδοτούνται, μειώνοντας τον αριθμό χειριστών στους 15, εκ των οποίων ωστόσο μόνο οι δύο είναι κυβερνήτες (οι υπόλοιποι είναι συγκυβερνήτες ή άλλο προσωπικό).

Το ΣΕΑΒ απαρτίζεται από τα τρία εναπομείναντα ελικόπτερα Agusta A-109E, τα οποία το 2003 «πέρασαν» στην πολεμική αεροπορία, με απόφαση του τότε πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, μετά και το τρίτο πολύνεκρο δυστύχημα με ελικόπτερο αυτού του τύπου την περίοδο που την επιχειρησιακή του εκμετάλλευση είχε η Helitalia. Το προσωπικό του Σμήνους έχει σήμερα να το λέει: Από όταν ανέλαβε τα ελικόπτερα, «δεν έχουν πάθει ούτε γραντζουνιά». Δεν εγγυώνται όμως το ίδιο για το μέλλον....

Με τις αποδοχές του προσωπικού να έχουν καταβαραθρωθεί, την κόπωση και την ανασφάλεια να γιγαντώνονται και παράλληλα την εργασία να πολλαπλασιάζεται, αρχίζουν να εκφράζονται οι πρώτες ανησυχίες σχετικά με την ποιότητα του πτητικού έργου. Οι κυβερνήτες καλούνται σήμερα να εκπαιδεύσουν χειριστές άλλων αεροσκαφών για πτήσεις με ελικόπτερο, αντικείμενο πολύ διαφορετικό και άκρως απαιτητικό. Το Αιγαίο –λένε– θέλει ώρες πτήσης, τριβή, ιδρώτα για να το μάθεις.

Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Η εκπαίδευση των νέων κυβερνητών αναμένεται να κοστίσει στο κράτος υπερπολλαπλάσια από αυτά που εξοικονομήθηκαν με τη συνταξιοδότηση των μονίμων εξ εφεδρείας. Η εκπαίδευση ενός και μόνου κυβερνήτη διαρκεί 4–5 μήνες και αγγίζει τις 300.000 ευρώ, ενώ θα πρέπει να εκπαιδευτούν τουλάχιστον τέσσερις κυβερνήτες. (Η μία ώρα εκπαιδευτικής πτήσης με τα Α-109 κοστίζει 3.300 ευρώ.) Αντίστοιχα, το κράτος εξοικονόμησε περίπου 80.000 ευρώ τον χρόνο από τη μη καταβολή του πτητικού επιδόματος στους χειριστές που έφυγαν. Εντύπωση προκαλεί, επίσης, το γεγονός ότι μόλις πριν από δύο μήνες η υπηρεσία έστειλε τους χειριστές που αμέσως μετά βγήκαν στη σύνταξη για εκπαίδευση σε simulator (προσομοιωτές) στην Ιταλία, που κόστισε 13.000 ευρώ το άτομο.

Οι εξελίξεις στο ΣΕΑΒ, το οποίο θα έχει εφεξής μόνο δύο έμπειρους κυβερνήτες, αναμένεται να επηρεάσουν συνολικά τη λειτουργία του ΕΚΑΒ. Μέχρι σήμερα, πάντως, η συνεργασία των δύο φορέων υπήρξε άψογη. Μόνο το 2011, από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο, τα Α-109 έχουν πραγματοποιήσει 91 αποστολές (202 ώρες πτήσεις), με τις οποίες έχουν μεταφερθεί 96 ασθενείς. Πάγιο αίτημα, πάντως, του ΕΚΑΒ είναι να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο των αεροδιακομιδών (σήμερα, το ΕΚΑΒ επικοινωνεί με την πολεμική αεροπορία, η οποία το ενημερώνει εάν και ποια είναι τα διαθέσιμα εναέρια μέσα). «Η πολεμική αεροπορία έχει εκπαιδευτεί να κάνει επιχειρησιακές πτήσεις και οι αεροδιακομιδές ασθενών είναι πολιτικές πτήσεις», αναφέρουν.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ