"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΚΑΘΑΡΜΑΤΟΠΛΗΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: 28 Αυγούστου 1948, στη Λια

Του ΣΑΚΗ ΜΟΥΜΤΖΗ

Αυτή την ημερομηνία οι αντάρτες εκτέλεσαν την Ελένη Γκατζογιάννη στο χωριό Λια στη Μουργκάνα, μαζί με άλλους 37 συγχωριανούς της. Η υπόθεση έγινε παγκοσμίως γνωστή το 1983, χάρη στο βιβλίο που συνέγραψε ο γιος της, γνωστός δημοσιογράφος στις ΗΠΑ, Νίκος Γκατζογιάννης. Δεν πρόκειται να ασχοληθώ με το περιεχόμενο του βιβλίου, που καθηλώνει τον αναγνώστη μέχρι το τέλος. Θα αναφερθώ στις συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα όταν κυκλοφόρησε, το 1984.

Ζούσαμε τα πρώτα χρόνια της Αλλαγής.  

Ενα από τα ιδεολογήματά της ήταν η εθνική συμφιλίωση με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, κάτι που αποτελούσε μια πρόκληση για τη συντηρητική παράταξη. Μέσα σε αυτό το κλίμα, πανεπιστημιακοί και διανοούμενοι της Αριστεράς άρχισαν να επανασυγγράφουν την ιστορία του εμφυλίου πολέμου, κάτι που είχε ξεκινήσει να γίνεται δειλά δειλά από τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Ηδη το ιστορικό αφήγημα των νικητών είχε καταρρεύσει λόγω της δικτατορίας και στις αρχές της επόμενης δεκαετίας άρχισε να συγκροτείται το ερμηνευτικό σχήμα της Αριστεράς. Τότε προέκυψε το βιβλίο του Νίκου Γκατζογιάννη «Ελένη», που ήρθε να σπάσει αυτό το κλίμα, καθώς περιέγραφε τις βιαιότητες των ανταρτών. Ηταν απολύτως φυσιολογικό στην αρχή να το αγνοήσουν το βιβλίο και στη συνέχεια, όταν έγινε best seller, να το πολεμήσουν. Το τι αντιμετώπισε ο συγγραφέας το περιγράφει σε συνέντευξη που έδωσε στην κυρία Μαργαρίτα Πουρνάρα στην «Καθημερινή», την Κυριακή 3 Απριλίου 2011. Διηγείται ο Ν. Γκατζογιάννης:

«…Οταν το παρουσίασα στην Ελλάδα το 1984, ήρθαν στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία μονάχα ελάχιστοι άνθρωποι. Η μεγάλη μερίδα του Τύπου, που εθεωρείτο φιλικά προσκείμενη στην Αριστερά, το αγνόησε. Μετά, άρχισε να πουλάει χιλιάδες αντίτυπα και έτσι αναγκάστηκαν να ασχοληθούν μαζί του, με άρθρα που μιλούσαν για τα εγκλήματα των δεξιών κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου. Ο “Ριζοσπάστης” έστειλε δημοσιογράφους να μιλήσουν σε όσους είχα κάνει συνεντεύξεις, όταν πραγματοποιούσα την έρευνα για το βιβλίο. Κανείς δεν τους είπε κάτι διαφορετικό από αυτά που έγραψα. Ολα τα στοιχεία ήταν αληθή».

Συμπληρωματικά, η τύχη της ομώνυμης ταινίας είναι γνωστή. Καταχωνιάστηκε ακόμη και...

 

 από τη δημόσια τηλεόραση.



Δεν υπάρχουν σχόλια: