Της ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ
Στο ρόλο του διαιτητή φαίνεται πως θα δοκιμαστεί το προσεχές διάστημα η Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς Τουρκία και Αζερμπαϊτζάν αδυνατούν να καταλήξουν σε συμφωνία για την τιμή διέλευσης του φυσικού αερίου.
Προκειμένου να βγουν από αυτό το αδιέξοδο, Αγκυρα και Μπακού κοιτάζουν να προσεγγίσουν, η κάθε πλευρά με τον τρόπο της, την Ευρώπη, η οποία αφενός πασχίζει να αποδεσμευτεί από το ρωσικό φυσικό αέριο και αφετέρου «παλεύει» να επισπεύσει τις διαδικασίες για την υλοποίηση του «Νότιου Διαδρόμου».
Η υπογραφή της δεσμευτικής σύμβασης όμως ανάμεσα στην Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί προϋπόθεση για την προώθηση των αγωγών Nabucco, ITGI και ΤΑΡ.
Στο πλαίσιο της πρώτης φάσης ανάπτυξης του πολύτιμου αζέρικου κοιτάσματος Shah Deniz, Αγκυρα και Μπακού είχαν συμφωνήσει τον Μάρτιο του 2001 το Αζερμπαϊτζάν να πωλεί 6,6 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο στην Τουρκία έναντι 120 δολαρίων ανά 1.000 κυβικά μέτρα.
Σήμερα, η τιμή αυτή προκύπτει πως είναι πολύ χαμηλή και μη συμφέρουσα, σε σχέση και με την τιμή πώλησης τουλάχιστον του ρωσικού φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές χώρες. Για το λόγο αυτό το Αζερμπαϊτζάν, σε ό,τι αφορά τη δεύτερη φάση ανάπτυξης του εν λόγω κοιτάσματος, με την παραγωγή του οποίου θα «γεμίσει» ο αγωγός που θα τροφοδοτήσει την Ευρώπη, ζητάει την επαναδιαπραγμάτευση της τιμής πώλησης και διέλευσης από την Τουρκία.
Το Αζερμπαϊτζάν όμως όσο «δυσκολεύεται» στην περίπτωση της Τουρκίας τόσο αναζητεί εναλλακτικούς δρόμους για τη διοχέτευση του φυσικού του αερίου στις αγορές της Δύσης.
Και πράγματι ούτε οι υποψήφιοι αγοραστές λείπουν ούτε οι τρόποι εξαγωγής -μάλιστα ως εναλλακτική λύση της Τουρκίας προτείνεται η Βουλγαρία-, καθώς διαφορετικές κοινοπραξίες ενδιαφέρονται να αναλάβουν το έργο αυτό.
Την κατάσταση δυσχεραίνει η πρόσφατη «προσέγγιση» Τουρκίας-Αρμενίας, παρά τις κατ' επανάληψη διαβεβαιώσεις της Αγκυρας ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτε στις διμερείς σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν.
Από την αρχή, τον περασμένο Απρίλιο, όταν οι δύο αιώνιοι εχθροί φάνηκε πως μπορεί και να τα «βρουν», ο Αζέρος πρόεδρος, Ιλχαμ Αλίεφ, μετέβη στη Μόσχα όπου συναντήθηκε με τον Ρώσο ομόλογό του, αντί να συμμετάσχει σε μία κρίσιμη, όπως χαρακτηρίστηκε, «ενεργειακή» σύνοδο στη Σόφια, αντικείμενο της οποίας υπήρξε το μέλλον του αγωγού Nabucco.
Στο μεταξύ, η Τουρκία από την πλευρά της επικαλείται τη σημαίνουσα από γεωστρατηγική άποψη θέση της, ανάμεσα στην Κασπία Θάλασσα και τη νοτιοανατολική Ευρώπη και περιμένει, όπως σημειώνεται, να αναγνωριστεί ο ρόλος της και στο πλαίσιο αυτό να γίνουν από την κάθε πλευρά οι ανάλογες υποχωρήσεις.
Αν και με κάθε ευκαιρία επισημαίνεται ότι χάρη σε αυτήν θα «καταργηθεί» η Ρωσία, η ίδια έχει φροντίσει, έστω και με πισωγυρίσματα, να μην κλείσει την πόρτα στη Μόσχα.
Επέτρεψε την κατασκευή του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου South Stream -ο οποίος ανταγωνίζεται τους υπόλοιπους τρεις «ευρωπαϊκούς»- υπό τη Μαύρη Θάλασσα, εντός της ΑΟΖ της.
Σχεδιάζει την επέκταση του δεύτερου ρωσικού αγωγού Blue Stream, ο οποίος θα διατρέξει το έδαφός της, την ίδια ώρα που η Ρωσία σκοπεύει να συμμετάσχει στην κοινοπραξία του πετρελαιαγωγού Σαμψούντα-Τζεϊχάν, που ενώνει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Μεσόγειο.
Σε κάθε περίπτωση, και οι δύο πλευρές στρέφονται στην Ευρωπαϊκή Ενωση για να δώσει την τελική λύση.
Το μεν Αζερμπαϊτζάν προτάσσει ότι η στάση της Τουρκίας πρόκειται να «τινάξει» στον αέρα όλο το οικοδόμημα των αγωγών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Ε.Ε. κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο τον «Νότιο Διάδρομο» αλλά και το ίδιο το Αζερμπαϊτζάν ως πηγή τροφοδοσίας. Και αυτό διότι η Ρωσία έχει επανειλημμένως το τελευταίο διάστημα εκφράσει την επιθυμία να αγοράσει το σύνολο της παραγωγής του Αζερμπαϊτζάν, ενώ έντονο ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί και εξ ανατολάς, από τις αναδυόμενες ασιατικές οικονομίες.
Η δε Τουρκία, παίζοντας το χαρτί της πολιτικής διαπραγμάτευσης με το Αζερμπαϊτζάν, αφήνει την Ευρώπη στην προκειμένη περίπτωση να βγάλει το φίδι από την τρύπα.
ΠΕΦΤΕΙ ΑΥΛΑΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ NABUCCO
Νέα αρχιτεκτονική που ανατρέπει τα μέχρι στιγμής δεδομένα στη «μάχη» των αγωγών για την «κατάκτηση» του Νότιου Διαδρόμου διαμορφώνεται μετά τη διαφαινόμενη καθυστέρηση στην υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου Nabucco και την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ενωσης να προωθήσει τον αγωγό Trans-Caspian Pipeline με την ένταξη στο όλο σύστημα και του Τουρκμενιστάν.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο ευρωπαϊκός αγωγός Nabucco, όπως έκανε γνωστό η διαχειρίστρια αυστριακή εταιρεία OMV Gas GmbH, δεν θα είναι έτοιμος νωρίτερα από το 2018, αντί του 2017, όπως προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός, για να τροφοδοτήσει με αζέρικο φυσικό αέριο την ευρωπαϊκή αγορά.
Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης του Αζερμπαϊτζάν, ανοίγει το δρόμο στους άλλους τρεις αγωγούς, τον ITGI (Interconnector Turkey - Greece - Italy), τον ΤΑΡ (Trans Adriatic Pipeline) και τον South-East Europe Pipeline, τον οποίο προωθεί η ΒΡ, ενώ οι δηλώσεις του Ευρωπαίου επιτρόπου για την Ενέργεια, Γκίντερ Ετινγκερ, περί υψηλότερου κόστους κατασκευής του Nabucco (από τα 7,9 δισ. ευρώ εκτιμάται σήμερα στα 10-14 δισ. ευρώ) ερμηνεύονται ως έμμεσος τρόπος για να ανακοινωθεί η απόσυρσή του από την κούρσα για την «κατάκτηση» του Νότιου Διαδρόμου.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι «το πιο πολυδιαφημισμένο έργο, ο αγωγός που θα μετέφερε το φυσικό αέριο, μέσω Τουρκίας, από την Ασία στην Ευρώπη, αποσύρεται από τον αγώνα για το κοίτασμα Shah Deniz του Αζερμπαϊτζάν».
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι λόγω της εξέλιξης αυτής ο Nabucco έχασε και το συγκριτικό πλεονέκτημα που θα μπορούσε να έχει έναντι του ανταγωνιστικού ρωσικού αγωγού South Stream.
Από την πλευρά της όμως η Ευρωπαϊκή Ενωση φαίνεται να προωθεί τον υποθαλάσσιο αγωγό Trans-Caspian Pipeline, ο οποίος, εφ' όσον επιλυθούν μια σειρά ζητημάτων -κυρίως πολιτικής φύσεως εκκρεμότητες- θα επιτρέψει τη μεταφορά έως και 30 δισ. κυβικών μέτρων τουρκμένικου αερίου στην Ευρώπη μέσω του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας και των υφιστάμενων ευρωπαϊκών δικτύων.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου