"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΚΗΦΗΝΟ-ΑΡΙΣΤΕΡΟΠΛΗΚΤΟ ΚΩΛΟΧΑΝΕΙΟ: Περί «παραγωγικού μοντέλου»

Του ΣΑΚΗ ΜΟΥΜΤΖΗ

Εχω την εντύπωση πως η επίκληση της αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου αποτελεί το καταφύγιο όλων αυτών που αισθάνονται υποχρεωμένοι να πουν κάτι, ενώ επί της ουσίας δεν έχουν να πουν τίποτα. 

Εννοείται πως αν θέλουμε να συνεννοούμαστε θα πρέπει να ορίσουμε τι εννοούμε με τη λέξη «μοντέλο», διότι τα πάντα σε μια συζήτηση είναι ζήτημα ορισμών και κοινής γλώσσας. Καλώς ή κακώς, η αλλαγή του «παραγωγικού μοντέλου» έχει καταντήσει μια στερεοτυπική έκφραση που ενσωματώθηκε στον πολιτικό λόγο όλων των κομμάτων, παλαιόθεν.

Θυμούμαι τον αείμνηστο Ανδρέα να μιλάει για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου στο πλαίσιο του τρίτου δρόμου προς τον σοσιαλισμό. Καθ’ οδόν τριπλασίασε το χρέος, ενώ άφησε στα ίδια επίπεδα το ΑΕΠ. Αυτό το λες και ένα μικρό «θαύμα». 

Για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου μιλούσε και ο Σημίτης, ενώ ο Κώστας Καραμανλής, πιο «ψαγμένος», μίλησε για επανίδρυση του κράτους. Δεν γνωρίζω αν αυτή τη θέση την προσέγγισε απλώς συνθηματολογικά ή ήταν επεξεργασμένη πεποίθησή του, πάντως αλλαγή παραγωγικού μοντέλου χωρίς αλλαγή της δομής του κράτους δεν μπορεί να υπάρξει. Από εδώ ξεκινούν όλα.

Βέβαια, ουδείς από όλους αυτούς που μιλούν για την αναγκαιότητα της αλλαγής παραγωγικού μοντέλου δεν μας είπε ποιο είναι το σημερινό το οποίο θα πρέπει να αλλάξουμε, ποιο είναι αυτό που προτείνει και πώς θα γίνει η μετάβαση από το ένα μοντέλο στο άλλο. Αυτά, για να ξέρουμε τι μας λένε και κυρίως για να ξέρουμε τι δεν μας λένε.  

Να εικάσω πως οι αριστεροί και οι σοσιαλιστές θα έχουν κατά νουν ένα μοντέλο κεντρικού σχεδιασμού, που θα ξετυλιχθεί με τα αλήστου μνήμης πενταετή πλάνα. Εδώ βέβαια υπάρχει μια λεπτομέρεια: Αυτό το μοντέλο δεν μπορεί να ευδοκιμήσει υπό δημοκρατικό πολίτευμα, στο οποίο υπάρχει η εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία. Απαιτεί ένα μονοκομματικό σύστημα, αλλά εδώ μπαίνουμε πλέον σε άλλα χωράφια.

Στα δημοκρατικά πολιτεύματα όλες οι αλλαγές – τομές προϋποθέτουν τη συναίνεση της πλειοψηφίας των πολιτών. Η επιβολή είναι αναποτελεσματική οικονομικά και αυτοκτονική πολιτικά.  

Συνεπώς, όσοι μιλούν για αλλαγή παραγωγικού μοντέλου και το εννοούν στα σοβαρά αυτό που λένε, έχουν υπόψη τους ένα άλλο πολιτικό σύστημα που απέχει έτη φωτός από το φιλελεύθερο. 

Σήμερα, για να μιλήσω με μαρξιστική ορολογία, το πρόβλημα δεν βρίσκεται κυρίως στην οικονομική βάση, αλλά στο...

 

 πολιτικό εποικοδόμημα.  

Με την υπάρχουσα κρατική δομή, που για να λειτουργήσει απαιτεί την ύπαρξη 770.000 δημοσίων υπαλλήλων, δεν μπορούμε να μιλούμε ούτε καν για τον δημοκρατικό καπιταλισμό του Τσίπρα.

ΥΓ.: Επειδή διαβάζω για το οικονομικό θαύμα της Πολωνίας. Στην Πολωνία δεν άλλαξε το παραγωγικό μοντέλο. Αλλαξε το πολιτικό και κοινωνικό καθεστώς και οικοδομήθηκε εκ θεμελίων ένα νέο σύστημα – πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό. Στην Ελλάδα χρειάζεται να γίνει μια τομή στη συνέχεια και αυτό είναι το δύσκολο.


Δεν υπάρχουν σχόλια: