Ο Κ. Μητσοτάκης χθες δήλωσε ότι όσοι εκπαιδευτικοί αρνούνται «κατ’ αρχήν» να αξιολογηθούν δεν έχουν θέση στο Δημόσιο.
Ποιες θα είναι οι συνέπειες;
Εννοεί πως θα απολυθούν;
Αμφιβάλλω.
Ας πούμε πως αυτή είναι η τεχνική πλευρά του ζητήματος. Υπάρχουν τρόποι για να ξεπεραστεί. Δεν λέω πως είναι εύκολο, ούτε απλό.
Το ζήτημα εντοπίζεται σ’ αυτό το «κατ’ αρχήν», το οποίο σημαίνει ότι αφορά όσους για λόγους αρχής αρνούνται να αξιολογηθούν. Κανείς όμως δεν διατείνεται ότι αρνείται να αξιολογηθεί για λόγους αρχής. Η συντριπτική πλειονότητα συμφωνεί με την αξιολόγηση, όμως διαφωνεί με τον τρόπο της. Κυρίως δε, δεν έχουν εμπιστοσύνη σε αυτούς που θα τους αξιολογήσουν.
Στο σημείο αυτό αναδεικνύεται η κοινωνική διάσταση της αξιολόγησης, η αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας να μετρήσει την αξία των δυνάμεών της. Η οποία οφείλεται, κατά μείζονα λόγο, στην έλλειψη εμπιστοσύνης που διακρίνει τις σχέσεις μας. Ας συνυπολογίσουμε και το υπερτροφικό εγώ μας.
Από πού κι ως πού αυτός είναι ικανότερος από μένα για να κρίνει την αξία μου;
Πάντα θυμάμαι αυτό που έλεγε η Ζακλίν ντε Ρομιγί: η δημοκρατία στηρίζεται στην εμπιστοσύνη που δείχνει ο ένας πολίτης απέναντι στον άλλον. Χωρίς εμπιστοσύνη δεν λειτουργεί η δημοκρατία, και χωρίς εμπιστοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει αξιολόγηση.
Είναι ένα από τα προβλήματα που μας κληροδότησε η μακρά περίοδος της Μεταπολίτευσης. Τη φαλκίδευση της αξιολόγησης η Μεταπολίτευση την κληρονόμησε από τη δικτατορία, η οποία την κληρονόμησε από το μετεμφυλιακό κράτος. Το 1981 τη μετέφρασε στη δική του γλώσσα, και τις δικές του αξίες. Η περίφημη «αλλαγή» ήταν αλλαγή πολιτικού παραδείγματος. Δεν ήταν αλλαγή νοοτροπίας, κοινώς απαλλαγή της αξιολόγησης από την πολιτική τοποθέτηση. Η δυσπιστία και ο φόβος της αξιολόγησης είναι αταβιστικός. Η εξασθένηση των πολιτικών κριτηρίων έδωσε χώρο στο «εγώ», τις προσωπικές διαφορές, τον φθόνο – ελληνικές αρετές από αρχαιοτάτων χρόνων.
Ομως μια κοινωνία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αξιολόγηση. Δεν είναι τεχνικό ζήτημα. Είναι υπαρξιακό. Συνδέεται με την απαξίωση των ελίτ – φρόντισε γι’ αυτό η «Τρίτη δημοκρατία». Συνδέεται και με την τυπολατρική αντιμετώπιση της εκπαίδευσης.
Μη με ρωτήσετε πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί. Δεν έχω λύσεις.
Εκείνο που ξέρω είναι ότι για να είναι αποτελεσματική η αξιολόγηση –έστω για να εφαρμοσθεί– χρειάζεται...
αλλαγή της συλλογικής μας νοοτροπίας.
Οσο εντυπωσιακές κι αν είναι οι ανακοινώσεις, θα παραμείνουν κενό γράμμα όσο ο αξιολογούμενος δεν θα έχει εμπιστοσύνη στους όρους της αξιολόγησής του. Κοινώς, θα αντιστέκεται σε οποιαδήποτε τροποποίηση του έργου του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου