Ειδικός καρδιολόγος με εξειδίκευση
και πολύχρονη θητεία στην Διοίκηση Μονάδας Εντατικής Θεραπείας
www.cardiodoctor.gr
Με αφορμή τη συζήτηση που άρχισε με την πρωτοβουλία της κυβέρνησης σχετικά με τον επαναπατρισμό όσων επιστημόνων έφυγαν τα χρόνια της κρίσης -και όχι μόνο- για να εργαστούν στο εξωτερικό, θα άξιζε τον κόπο να δούμε γιατί κατά τη γνώμη μας κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί, τουλάχιστον στο ορατό μέλλον.
Θα ήθελα αρχικά να ξεκαθαρίσω ότι διαφωνώ με το κλισέ ότι "στο εξωτερικό φεύγουν τα καλύτερα μυαλά". Και δεν το κάνω θεωρητικά αλλά έχοντας στο περιβάλλον μου έναν μεγάλο αριθμό συναδέλφων που έφυγαν στο εξωτερικό θα μιλήσω πρακτικά.
Είναι αλήθεια ότι πάντοτε μας εντυπωσίαζε καθετί που γινόταν ή ερχόταν από το εξωτερικό. Μολονότι με μεγάλη δυσκολία αποδεχόμαστε κάποιες αλλαγές στο εσωτερικό, θαυμάζουμε αυτά που γίνονται στο εξωτερικό, συχνά χωρίς να τα εξετάσουμε σε βάθος.
Στο εξωτερικό φεύγουν πολλών κατηγοριών ιατροί. Άλλοι θα το έκαναν έτσι και αλλιώς γιατί στοχεύουν σε καριέρα και έρευνα. Αυτοί έφυγαν γιατί στη χώρα μας δεν υπάρχουν ανάλογες προοπτικές. Που να εργαστούν; Σε ένα πανεπιστήμιο που οι επιλογές του είναι κυρίως οικογενειοκρατικές;
Αν φτιάξει κάποιος το γενεαλογικό δέντρο όσων χρίζονται πανεπιστημιακοί με νόμιμες κατά τα άλλα διαδικασίες -αλλά όχι πάντως πάντα ηθικές- θα ανακαλύψει σε πολλά του σημεία ότι μέλη της οικογένειας τους (εξ αγχιστείας ή εξ αίματος) είναι παλαιοί ή εν ενεργεία καθηγητές ή σχετιζόμενοι με το πανεπιστήμιο παντοιοτρόπως. Ένας φιλόδοξος νέος, με προϋποθέσεις και πολλή διάθεση για δουλειά έχει μηδαμινές πιθανότητες να μπει στο πανεπιστήμιο αν δεν συνδεθεί με κάποιον τρόπο άμεσα ή μέσω ισχυρών γνωστών με τους καθηγητές. Αλλά και αν κάτι τέτοιο συμβεί θα αναλωθεί σε δεύτερους ρόλους σε ένα σύστημα που η ερευνητική πρωτογενής εργασία είναι μικρή και η κατάσταση στα πανεπιστήμια γνωστή. Για όσους είναι έτοιμοι να αναφέρουν επιστημονικές εργασίες και συμμετοχές σε διεθνή συνέδρια από τις πανεπιστημιακές κλινικές θα πρέπει κάποια στιγμή να ανατρέξει στον τρόπο που κάποιες πανεπιστημιακές κλινικές γίνονται μηχανές μαζικής παραγωγής εργασιών που όμως δε συνεισφέρουν επί της ουσίας στην πρόοδο της επιστήμης αλλά στον εμπλουτισμό του βιογραφικού κάποιων.
Αφού λοιπόν οι ακαδημαϊκές πόρτες είναι σχισμές που δεν χωρούν παρά οι μυημένοι το εξωτερικό είναι η μοναδική διέξοδος.
Ποιος από αυτούς που κάνουν σοβαρή ακαδημαϊκή καριέρα στο εξωτερικό θα γυρίσει πίσω;
Χαιρόμαστε όταν βλέπουμε στα μεγάλα διεθνή συνέδρια επιφανείς συμπατριώτες μας που παρουσιάζουν ερευνητικές εργασίες από μεγάλα κέντρα του εξωτερικού. Είναι πολύ λυπηρό όμως που στα ίδια συνέδρια δεν παρουσιάζουν κάτι ουσιαστικό Έλληνες του εσωτερικού παρά μόνο ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού και αν. Αν κάποιοι αποφασίσουν να πάρουν κάποια πανεπιστημιακή θέση προερχόμενοι από μεγάλη καριέρα στα πανεπιστήμια του εξωτερικού είναι πολύ πιθανόν ότι θα τους υποσκελίσουν κάποιοι νεοσσοί από το εσωτερικό, αρεστοί στο εγχώριο σύστημα. Γι’ αυτό θα παραμείνουν στο εξωτερικό και θα συνεχίσουν να εξελίσσονται κατά τις δυνατότητές τους.
Κάποιοι άλλοι ιατροί φεύγουν γιατί τα νοσοκομεία του ΕΣΥ παραμένουν κλειστά όχι μόνο γιατί δεν κάνουν πια προκηρύξεις αλλά και διότι όταν κάνουν όπως έχουμε εκτενώς αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα μας, προηγούνται με "μαγικό" τρόπο κάποια πρόσωπα που έχουν τις απαραίτητες γνωριμίες. Δυστυχώς έχουμε έναν αδιαφανή τρόπο επιλογής ιατρών για το εθνικό σύστημα υγείας που λαμβάνει υπόψη απίστευτα για πολιτισμένη χώρα προσόντα. Πέρα από την ανάμιξη διευθυντών, διοικητών, πολιτικών, έχω ακούσει εισηγητή σε συμβούλιο κρίσης να λέει ότι προτίμησε κάποιον γιατί ήταν από το χωριό του!!! Υπάρχουν επιστήμονες με προσόντα που αποκλείστηκαν συστηματικά από το ΕΣΥ και είδαν απίθανα πρόσωπα να τους προσπερνούν. Και επειδή δεν είχαν καμία προοπτική σε ένα τέτοιο σύστημα, έφυγαν στο εξωτερικό πηγαίνοντας πολλές φορές σε μέτρια νοσοκομεία για εργασία βοηθού.
Αλλά ακόμη και αυτοί γιατί να γυρίσουν αφού τίποτε δεν άλλαξε;
Αναρωτήθηκαν πολλοί γιατί αυτή η κραυγαλέα κομματική επιλογή διοικητών στα νοσοκομεία. Μα γιατί από αυτούς περνούσε και περνάει το πελατειακό κράτος. Και από ότι φαίνεται η ιστορία συνεχίζεται.
Και φτάνουμε στον περίφημο ιδιωτικό τομέα.
Τα ιδιωτικά θεραπευτήρια ψάχνουν για ιατρούς- πελάτες που θα τους φέρουν ασθενείς. Κάποιος ιατρός που ξεκινάει την καριέρα του δεν έχει τέτοιες δυνατότητες. Το πολύ πολύ να τον προσλάβουν για εφημερίες ή για τη λεγόμενη "λάντζα", χωρίς δικαίωμα λόγου. Ένας νέος επιστήμονας για τον προσωπάρχη ενός ιδιωτικού θεραπευτηρίου είναι ένας απλός υπάλληλος που βρίσκεται ανά πάσα στιγμή στο έλεος μιας ξαφνικής απόλυσης.
Πολλοί νέοι ιατροί ανοίγουν ιατρεία όμως το συνολικό περιβάλλον από τη φορολογία μέχρι τα κίνητρα για δημιουργία μιας "επιχείρησης" που χρειάζεται κεφάλαια είναι μάλλον απαγορευτικό. ‘Έτσι φεύγουν στο εξωτερικό για να μπορέσουν να βγάλουν το ψωμί τους με αξιοπρέπεια σε ένα πιο σταθερό περιβάλλον, που θα τους θεωρεί επιστήμονες και θα τους αντιμετωπίζει ανάλογα.
Οι ιατροί λοιπόν που φεύγουν στο εξωτερικό δραπετεύουν από ένα περιβάλλον που τους οδηγεί στην ασφυξία γιατί...
είναι αναξιοκρατικό, τους υποβιβάζει και δεν τους δίνει προοπτικές. ΄
Όσο οι μηχανισμοί λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο τόσο οι νέοι επιστήμονες θα φεύγουν για αναζήτηση καλύτερης τύχης.
Δεν πρόκειται για τις μεγαλοφυίες που φανταζόμαστε ούτε έχουν υπερβολικά προσόντα, δεν πρόκειται για τα τρομερά μυαλά που επικαλούμαστε στις συζητήσεις μας αλλά για νέους επιστήμονες που δεν εννοούν να αγκομαχούν στον τόπο τους για κάτι που στο εξωτερικό τους δίνεται απλόχερα.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι πρωτίστως οικονομικό αλλά θεσμικό. Αξιοκρατία, δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια, σεβασμός. Όταν αυτά θα υπολείπονται δεν θα έρχονται επιστήμονες από το εξωτερικό στη χώρα μας.
Δε μας προβληματίζει ότι σε μια ανοικτή Ευρώπη οι μόνοι ξένοι που πασχίζουν να ενταχθούν στο σύστημα υγείας μας είναι ιατροί αραβικής καταγωγής και άλλων χωρών του Τρίτου κόσμου;
Πόσοι Βορειοευρωπαίοι ή Αμερικανοί διεκδικούν θέσεις στο εθνικό σύστημα υγείας μας και πόσοι σήμερα εργάζονται σε αυτό;
Πρέπει να δούμε τις παθογένειες του συστήματος υγείας μας και να τις διορθώσουμε χωρίς να φοβόμαστε το πολιτικό κόστος.
Μέχρι να το κάνουμε αυτό, όσοι θα γυρίζουν θα το κάνουν για προσωπικούς λόγους και θα το κάνουν με μισή καρδιά.
www.cardiodoctor.gr
Με αφορμή τη συζήτηση που άρχισε με την πρωτοβουλία της κυβέρνησης σχετικά με τον επαναπατρισμό όσων επιστημόνων έφυγαν τα χρόνια της κρίσης -και όχι μόνο- για να εργαστούν στο εξωτερικό, θα άξιζε τον κόπο να δούμε γιατί κατά τη γνώμη μας κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί, τουλάχιστον στο ορατό μέλλον.
Θα ήθελα αρχικά να ξεκαθαρίσω ότι διαφωνώ με το κλισέ ότι "στο εξωτερικό φεύγουν τα καλύτερα μυαλά". Και δεν το κάνω θεωρητικά αλλά έχοντας στο περιβάλλον μου έναν μεγάλο αριθμό συναδέλφων που έφυγαν στο εξωτερικό θα μιλήσω πρακτικά.
Είναι αλήθεια ότι πάντοτε μας εντυπωσίαζε καθετί που γινόταν ή ερχόταν από το εξωτερικό. Μολονότι με μεγάλη δυσκολία αποδεχόμαστε κάποιες αλλαγές στο εσωτερικό, θαυμάζουμε αυτά που γίνονται στο εξωτερικό, συχνά χωρίς να τα εξετάσουμε σε βάθος.
Στο εξωτερικό φεύγουν πολλών κατηγοριών ιατροί. Άλλοι θα το έκαναν έτσι και αλλιώς γιατί στοχεύουν σε καριέρα και έρευνα. Αυτοί έφυγαν γιατί στη χώρα μας δεν υπάρχουν ανάλογες προοπτικές. Που να εργαστούν; Σε ένα πανεπιστήμιο που οι επιλογές του είναι κυρίως οικογενειοκρατικές;
Αν φτιάξει κάποιος το γενεαλογικό δέντρο όσων χρίζονται πανεπιστημιακοί με νόμιμες κατά τα άλλα διαδικασίες -αλλά όχι πάντως πάντα ηθικές- θα ανακαλύψει σε πολλά του σημεία ότι μέλη της οικογένειας τους (εξ αγχιστείας ή εξ αίματος) είναι παλαιοί ή εν ενεργεία καθηγητές ή σχετιζόμενοι με το πανεπιστήμιο παντοιοτρόπως. Ένας φιλόδοξος νέος, με προϋποθέσεις και πολλή διάθεση για δουλειά έχει μηδαμινές πιθανότητες να μπει στο πανεπιστήμιο αν δεν συνδεθεί με κάποιον τρόπο άμεσα ή μέσω ισχυρών γνωστών με τους καθηγητές. Αλλά και αν κάτι τέτοιο συμβεί θα αναλωθεί σε δεύτερους ρόλους σε ένα σύστημα που η ερευνητική πρωτογενής εργασία είναι μικρή και η κατάσταση στα πανεπιστήμια γνωστή. Για όσους είναι έτοιμοι να αναφέρουν επιστημονικές εργασίες και συμμετοχές σε διεθνή συνέδρια από τις πανεπιστημιακές κλινικές θα πρέπει κάποια στιγμή να ανατρέξει στον τρόπο που κάποιες πανεπιστημιακές κλινικές γίνονται μηχανές μαζικής παραγωγής εργασιών που όμως δε συνεισφέρουν επί της ουσίας στην πρόοδο της επιστήμης αλλά στον εμπλουτισμό του βιογραφικού κάποιων.
Αφού λοιπόν οι ακαδημαϊκές πόρτες είναι σχισμές που δεν χωρούν παρά οι μυημένοι το εξωτερικό είναι η μοναδική διέξοδος.
Ποιος από αυτούς που κάνουν σοβαρή ακαδημαϊκή καριέρα στο εξωτερικό θα γυρίσει πίσω;
Χαιρόμαστε όταν βλέπουμε στα μεγάλα διεθνή συνέδρια επιφανείς συμπατριώτες μας που παρουσιάζουν ερευνητικές εργασίες από μεγάλα κέντρα του εξωτερικού. Είναι πολύ λυπηρό όμως που στα ίδια συνέδρια δεν παρουσιάζουν κάτι ουσιαστικό Έλληνες του εσωτερικού παρά μόνο ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού και αν. Αν κάποιοι αποφασίσουν να πάρουν κάποια πανεπιστημιακή θέση προερχόμενοι από μεγάλη καριέρα στα πανεπιστήμια του εξωτερικού είναι πολύ πιθανόν ότι θα τους υποσκελίσουν κάποιοι νεοσσοί από το εσωτερικό, αρεστοί στο εγχώριο σύστημα. Γι’ αυτό θα παραμείνουν στο εξωτερικό και θα συνεχίσουν να εξελίσσονται κατά τις δυνατότητές τους.
Κάποιοι άλλοι ιατροί φεύγουν γιατί τα νοσοκομεία του ΕΣΥ παραμένουν κλειστά όχι μόνο γιατί δεν κάνουν πια προκηρύξεις αλλά και διότι όταν κάνουν όπως έχουμε εκτενώς αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα μας, προηγούνται με "μαγικό" τρόπο κάποια πρόσωπα που έχουν τις απαραίτητες γνωριμίες. Δυστυχώς έχουμε έναν αδιαφανή τρόπο επιλογής ιατρών για το εθνικό σύστημα υγείας που λαμβάνει υπόψη απίστευτα για πολιτισμένη χώρα προσόντα. Πέρα από την ανάμιξη διευθυντών, διοικητών, πολιτικών, έχω ακούσει εισηγητή σε συμβούλιο κρίσης να λέει ότι προτίμησε κάποιον γιατί ήταν από το χωριό του!!! Υπάρχουν επιστήμονες με προσόντα που αποκλείστηκαν συστηματικά από το ΕΣΥ και είδαν απίθανα πρόσωπα να τους προσπερνούν. Και επειδή δεν είχαν καμία προοπτική σε ένα τέτοιο σύστημα, έφυγαν στο εξωτερικό πηγαίνοντας πολλές φορές σε μέτρια νοσοκομεία για εργασία βοηθού.
Αλλά ακόμη και αυτοί γιατί να γυρίσουν αφού τίποτε δεν άλλαξε;
Αναρωτήθηκαν πολλοί γιατί αυτή η κραυγαλέα κομματική επιλογή διοικητών στα νοσοκομεία. Μα γιατί από αυτούς περνούσε και περνάει το πελατειακό κράτος. Και από ότι φαίνεται η ιστορία συνεχίζεται.
Και φτάνουμε στον περίφημο ιδιωτικό τομέα.
Τα ιδιωτικά θεραπευτήρια ψάχνουν για ιατρούς- πελάτες που θα τους φέρουν ασθενείς. Κάποιος ιατρός που ξεκινάει την καριέρα του δεν έχει τέτοιες δυνατότητες. Το πολύ πολύ να τον προσλάβουν για εφημερίες ή για τη λεγόμενη "λάντζα", χωρίς δικαίωμα λόγου. Ένας νέος επιστήμονας για τον προσωπάρχη ενός ιδιωτικού θεραπευτηρίου είναι ένας απλός υπάλληλος που βρίσκεται ανά πάσα στιγμή στο έλεος μιας ξαφνικής απόλυσης.
Πολλοί νέοι ιατροί ανοίγουν ιατρεία όμως το συνολικό περιβάλλον από τη φορολογία μέχρι τα κίνητρα για δημιουργία μιας "επιχείρησης" που χρειάζεται κεφάλαια είναι μάλλον απαγορευτικό. ‘Έτσι φεύγουν στο εξωτερικό για να μπορέσουν να βγάλουν το ψωμί τους με αξιοπρέπεια σε ένα πιο σταθερό περιβάλλον, που θα τους θεωρεί επιστήμονες και θα τους αντιμετωπίζει ανάλογα.
Οι ιατροί λοιπόν που φεύγουν στο εξωτερικό δραπετεύουν από ένα περιβάλλον που τους οδηγεί στην ασφυξία γιατί...
είναι αναξιοκρατικό, τους υποβιβάζει και δεν τους δίνει προοπτικές. ΄
Όσο οι μηχανισμοί λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο τόσο οι νέοι επιστήμονες θα φεύγουν για αναζήτηση καλύτερης τύχης.
Δεν πρόκειται για τις μεγαλοφυίες που φανταζόμαστε ούτε έχουν υπερβολικά προσόντα, δεν πρόκειται για τα τρομερά μυαλά που επικαλούμαστε στις συζητήσεις μας αλλά για νέους επιστήμονες που δεν εννοούν να αγκομαχούν στον τόπο τους για κάτι που στο εξωτερικό τους δίνεται απλόχερα.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι πρωτίστως οικονομικό αλλά θεσμικό. Αξιοκρατία, δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια, σεβασμός. Όταν αυτά θα υπολείπονται δεν θα έρχονται επιστήμονες από το εξωτερικό στη χώρα μας.
Δε μας προβληματίζει ότι σε μια ανοικτή Ευρώπη οι μόνοι ξένοι που πασχίζουν να ενταχθούν στο σύστημα υγείας μας είναι ιατροί αραβικής καταγωγής και άλλων χωρών του Τρίτου κόσμου;
Πόσοι Βορειοευρωπαίοι ή Αμερικανοί διεκδικούν θέσεις στο εθνικό σύστημα υγείας μας και πόσοι σήμερα εργάζονται σε αυτό;
Πρέπει να δούμε τις παθογένειες του συστήματος υγείας μας και να τις διορθώσουμε χωρίς να φοβόμαστε το πολιτικό κόστος.
Μέχρι να το κάνουμε αυτό, όσοι θα γυρίζουν θα το κάνουν για προσωπικούς λόγους και θα το κάνουν με μισή καρδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου