Γράφει ο ΜΑΡΚΟΣ
Ίσως έχετε ακούσει το φαινόμενο του "Cobra Effect".
Ίσως έχετε ακούσει το φαινόμενο του "Cobra Effect".
Στην αποικιακή Ινδία, οι Βρετανοί εισήγαγαν ένα πρόγραμμα ανταμοιβής για την εξόντωση κομπρών, με στόχο την μείωση του πληθυσμού τους. Πλήρωναν τους ντόπιους ένα ποσό για κάθε νεκρή κόμπρα που τους έφερναν.
Τι θα μπορούσε να πάει στραβά;
Οι ντόπιοι άρχισαν να εκτρέφουν κόμπρες για να τις σκοτώνουν και να εισπράττουν τα μπόνους...
Τι θα μπορούσε να πάει στραβά;
Οι ντόπιοι άρχισαν να εκτρέφουν κόμπρες για να τις σκοτώνουν και να εισπράττουν τα μπόνους...
Όταν το πήραν πρέφα οι Βρετανοί και το πρόγραμμα καταργήθηκε, οι εκτροφείς δεν είχαν λόγο να κρατούν άλλο τις κόμπρες. Τις απελευθέρωσαν μαζικά, κάνοντας το αρχικό πρόβλημα μεγαλύτερο...
Αυτό είναι οι δευτερεύουσες επιπτώσεις: οι απρόβλεπτες, συχνά αρνητικές συνέπειες που προκύπτουν από φαινομενικά λογικές πολιτικές.
Στην Ελλάδα, η παροχολογία φαντάζει ελκυστική λύση για τις οικονομικές δυσκολίες, ιδίως των νέων. Ωστόσο, απαιτεί προσοχή και ανάλυση πέρα από την επιφάνεια.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Επίδομα Στέγασης του ΟΠΕΚΑ, που υποστηρίζει ενοικιαστές χαμηλού εισοδήματος.
Αυτό είναι οι δευτερεύουσες επιπτώσεις: οι απρόβλεπτες, συχνά αρνητικές συνέπειες που προκύπτουν από φαινομενικά λογικές πολιτικές.
Στην Ελλάδα, η παροχολογία φαντάζει ελκυστική λύση για τις οικονομικές δυσκολίες, ιδίως των νέων. Ωστόσο, απαιτεί προσοχή και ανάλυση πέρα από την επιφάνεια.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Επίδομα Στέγασης του ΟΠΕΚΑ, που υποστηρίζει ενοικιαστές χαμηλού εισοδήματος.
Παρά την αρχική του χρησιμότητα, δημιουργεί αρνητικές δευτερεύουσες επιπτώσεις:
- Αύξηση των ενοικίων από ιδιοκτήτες που γνωρίζουν για την επιδότηση και την εκμεταλλεύονται (φαινόμενο "subsidy inflation").
- Εγκλωβισμός ωφελούμενων σε μειονεκτικές γειτονιές λόγω περιορισμών. Οι επιδοτούμενοι μένουν σε φθηνότερες και μειονεκτικές γειτονιές για να διατηρήσουν το επίδομα, περιορίζοντας την πρόσβαση τους σε καλύτερες δουλειές ή σχολεία (poverty trap).
- Η σταθερή επιδότηση μπορεί να δημιουργήσει εξάρτηση, μειώνοντας τα κίνητρα για αναζήτηση καλύτερης εργασίας ή αύξηση εισοδήματος – ειδικά αν η επιδότηση μειώνεται με την αύξηση μισθού.
- Υπερβολική γραφειοκρατία που καθυστερεί την εφαρμογή και μειώνει την αποτελεσματικότητα (Σε φοιτητικές πόλεις, το στεγαστικό επίδομα φοιτητών (1.500€ ετησίως) αυξάνει τη ζήτηση, αλλά λόγω γραφειοκρατίας (π.χ. πιστοποίηση TAXIS), μόνο το 60-70% χρησιμοποιείται έγκαιρα.
Συνεπώς...
- Αύξηση των ενοικίων από ιδιοκτήτες που γνωρίζουν για την επιδότηση και την εκμεταλλεύονται (φαινόμενο "subsidy inflation").
- Εγκλωβισμός ωφελούμενων σε μειονεκτικές γειτονιές λόγω περιορισμών. Οι επιδοτούμενοι μένουν σε φθηνότερες και μειονεκτικές γειτονιές για να διατηρήσουν το επίδομα, περιορίζοντας την πρόσβαση τους σε καλύτερες δουλειές ή σχολεία (poverty trap).
- Η σταθερή επιδότηση μπορεί να δημιουργήσει εξάρτηση, μειώνοντας τα κίνητρα για αναζήτηση καλύτερης εργασίας ή αύξηση εισοδήματος – ειδικά αν η επιδότηση μειώνεται με την αύξηση μισθού.
- Υπερβολική γραφειοκρατία που καθυστερεί την εφαρμογή και μειώνει την αποτελεσματικότητα (Σε φοιτητικές πόλεις, το στεγαστικό επίδομα φοιτητών (1.500€ ετησίως) αυξάνει τη ζήτηση, αλλά λόγω γραφειοκρατίας (π.χ. πιστοποίηση TAXIS), μόνο το 60-70% χρησιμοποιείται έγκαιρα.
Συνεπώς...
το επίδομα ενοικίου αντί να λύνει τη στεγαστική κρίση, μπορεί να την εντείνει μακροπρόθεσμα.
Προτού χαρείτε με παροχές και επιδόματα, σκεφτείτε...
Τι άλλες πολιτικές παρομοίου τύπου σας έρχονται στον νου στα ‘best of’ της Μεταπολίτευσης;
Τι άλλες πολιτικές παρομοίου τύπου σας έρχονται στον νου στα ‘best of’ της Μεταπολίτευσης;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου