"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΚΩΛΟΧΑΝΕΙΟ: Γιατί λείπουν κρεβάτια μονάδων εντατικής θεραπείας;

Ειδικός καρδιολόγος με εξειδίκευση και πολύχρονη θητεία στην Διοίκηση  Μονάδας Εντατικής Θεραπείας


Τις μέρες που θα ακολουθήσουν, όπως κάθε χρόνο παραδοσιακά, θα γίνει πολλή συζήτηση για την επάρκεια του συστήματος υγείας μας σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Η επιδημία της γρίπης, πραγματική ή απλά ευκαιρία των μέσων ενημέρωσης να υψώσουν τους τόνους, ανοίγει κάθε φορά τη συζήτηση, ειδικοί και μη συμμετέχουν, για να ξεχαστεί και πάλι το ζήτημα όταν ηρεμήσουν τα πράγματα. 

Για να απαντήσει όμως κάποιος στο ερώτημα αν έχουμε αρκετά κρεβάτια ΜΕΘ στη χώρα μας θα πρέπει να προσεγγίσουμε προηγουμένως το πώς λειτουργεί και ποιο ρόλο έχει μια Μονέδα Εντατικής Θεραπείας.

Η ΜΕΘ είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την περίθαλψη ασθενών που έχουν κάποια στιγμή της νοσηλείας τους ανάγκη να υποστηριχθούν οι ζωτικές τους λειτουργίες (αναπνοή, σφυγμός, πίεση), διότι η κατάσταση της υγείας τους το απαιτεί. Είναι πολυτραυματίες, ασθενείς με επιπλοκές κάποιας νόσου, άνθρωποι μετά από μεγάλα χειρουργεία και γενικότερα άνθρωποι οι οποίοι αν δεν υποστηριχθούν κινδυνεύει άμεσα η ζωή τους.  

Επομένως η νοσηλεία σε μια ΜΕΘ ακολουθεί κάποιους κανόνες και οι νοσηλευόμενοι πρέπει να πληρούν κάποια κριτήρια.  

Πληρούνται όμως πάντα τα κριτήρια αυτά; 

Έχουμε αναφερθεί εκτενώς σε άρθρο τον προηγούμενο Αύγουστο στη μεθόδευση μερικών ιατρών στον ιδιωτικό κυρίως αλλά και στον δημόσιο τομέα κάποιες φορές να νοσηλεύουν στις ΜΕΘ ασθενείς τελικών και μη αναστρέψιμων σταδίων μιας ανίατης νόσου. 

Ένας καρκινοπαθής ο οποίος έχει ολοκληρώσει τη θεραπεία του και δεν υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος να αντιμετωπιστεί ή να ανασχεθεί η νόσος του, φτάνοντας στο τελικό προθανάτιο στάδιο, δεν έχει καμία θέση σε ΜΕΘ. Το μόνο που μπορεί να επιτύχει κανείς για τον ασθενή αυτό, είναι να παρατείνει την επώδυνη πορεία του προς ένα αναπότρεπτο τέλος, να περάσει τις τελευταίες ημέρες της ζωής του διασωληνωμένος, με ένα πλήθος από σωληνάκια στο σώμα του, μακριά από τους προσφιλείς του ανθρώπους.

Σε σοβαρά και οργανωμένα συστήματα υγείας η λεπτή αυτή κατάσταση αντιμετωπίζεται με την προσήκουσα ευαισθησία. Οι τελικού σταδίου ασθενείς υποστηρίζονται κατ’ οίκον ή φιλοξενούνται σε ειδικές δομές κοντά σε συγγενείς και φίλους. Έτσι ο ασθενής φεύγει με αξιοπρέπεια και δεν επιβαρύνεται το σύστημα υγείας με ασθενείς στους οποίους δεν μπορεί να προσφερθεί κάποια ουσιαστική βοήθεια.  

Στη χώρα μας, αν ένας τέτοιος ασθενής "έχει τον τρόπο του", καταλαμβάνει μια θέση σε μια ΜΕΘ. 

Στον ιδιωτικό τομέα, σε μεγάλες κλινικές  με οικονομικά κυρίως κριτήρια αν ο ασθενής μπορεί να καλύψει τη μεγάλη δαπάνη ή αν έχει κάποια ιδιωτική ασφάλεια όχι απλώς δεν του αρνούνται  αλλά πολλές φορές επιζητούν τη νοσηλεία του στη ΜΕΘ αφού δεν χρειάζονται πολλές παρεμβάσεις για την υποστήριξή του και το οικονομικό κέρδος είναι μεγάλο. Κάποιες μικρότερες κλινικές ζουν από τέτοιους ασθενείς τους οποίους παραλαμβάνουν από μεγάλες ιδιωτικές ή κρατικές κλινικές. Μέρος των νοσηλίων  πληρώνουν σε αυτές τις περιπτώσεις  οι συγγενείς και μέρος τα ασφαλιστικά ταμεία, δηλαδή το κοινωνικό σύνολο. 

Στις κρατικές ΜΕΘ συνήθως δεν γίνονται δεκτοί τέτοιοι ασθενείς εκτός και αν παρέμβουν κάποια πρόσωπα που έχουν εξουσία να παρακάμπτουν επιστημονικά και διοικητικά κριτήρια και να "εξυπηρετούν". Έχω εκτεθεί πολλές φορές λέγοντας κατηγορηματικά  σε συγγενείς ότι δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτός από κρατική ΜΕΘ ένας ασθενής που δεν μπορεί να ωφεληθεί από τη νοσηλεία σε Εντατική γιατί η νόσος του είναι τέτοια ή και κάποιοι βρίσκονται ακόμη και σε εγκεφαλικό θάνατο. Οι συγγενείς με λοιδόρησαν και μου είπαν ότι γνωρίζουν τον τάδε πολιτικό, τον δείνα ισχυρό παράγοντα ή είναι "φίλοι" του διοικητή ενός νοσοκομείου. Σε λίγη ώρα γίνονταν όντως δεκτοί οι ασθενείς-συγγενείς τους, ενώ κάποιοι ασθενείς που χρειάζονται πραγματικά ΜΕΘ και από αυτό κρεμόταν η ζωή τους περίμεναν ματαίως διασωληνωμένοι σε ένα κοινό θάλαμο.  

Τι σημαίνει αυτό;  

Ότι θα πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία και η εισαγωγή σε ΜΕΘ να ακολουθεί αυστηρά επιστημονικά κριτήρια ενώ η διαχείριση των κλινών τους να μην γίνεται με τρόπο αδιαφανή.  

Βέβαια θα αντιτείνει κάποιος ότι το ΕΚΑΒ διαχειρίζεται τα κρεβάτια και αυτό γίνεται με λίστες αναμονής. Θα του απαντούσα από την πολυετή μου πείρα μου ότι κάποιοι -κυρίως- διευθυντές ΜΕΘ έκαναν περιουσίες ή και καριέρες ακαδημαϊκές ή και πολιτικές διαχειριζόμενοι αδιαφανώς τα κρεβάτια της δικής τους Μονάδας. Τα κρεβάτια της ΜΕΘ πάντα θα είναι λιγότερα από τις ανάγκες, τουλάχιστον ας καλύπτουν τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών.

Μια άλλη συζήτηση που γίνεται αφορά τον αριθμό των κρεβατιών ΜΕΘ. Πολλά κρεβάτια κλείνουν από διοικητές νοσοκομείων λόγω ελλείψεως προσωπικού και πόρων. Εδώ θα πρέπει να επιστρέψουμε σε όσα παλαιότερα συζητήσαμε με αφορμή το θέμα των νοσηλευτών. Δυστυχώς στο σύστημα υγείας μας...


 δεν έχει γίνει ποτέ σοβαρή καταγραφή του υπάρχοντος ενεργού προσωπικού και κατά συνέπεια δεν υπάρχει δυνατότητα για σοβαρή κατανομή του. Υπάρχουν κρατικές ΜΕΘ με 15 μόνιμους ιατρούς για 12 κρεβάτια συν τους εξειδικευόμενους στην Εντατικολογία και τους ειδικευόμενους που προστίθενται σε αυτούς. Υπάρχουν νοσοκομεία που λόγω κόπωσης και δυνατότητας του νοσηλευτή να πιέσει, τον μεταφέρουν από τη ΜΕΘ σε απλά τμήματα για να "ξεκουραστεί" ψυχικά και σωματικά ασχολούμενος με κάτι πιο ελαφρό. Όμως η θέση τους δεν καλύπτεται από κάποιον άλλο. Άλλες φορές νοσηλευτές που ανήκουν σε ΜΕΘ παραμένουν εκτός υπηρεσίας με διάφορες άδειες επί έτη, χωρίς να έρχεται κάποιος άλλος στη θέση τους.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ασθενείς που παραμένουν μήνες σε ΜΕΘ χωρίς αυτό να είναι απολύτως απαραίτητο γιατί δυστυχώς οι μονάδες Αποκατάστασης βαρέως πασχόντων είναι ελάχιστες και έτσι κρίνεται απαραίτητη η παραμονή τους και νοσηλεία μέχρι να φθάσουν σε κάποιο επίπεδο αυτόνομης παρουσίας σε όροφο.  


Αν σε αυτά προστεθεί και η συνηθισμένη ραστώνη στη διακίνηση ασθενών στον δημόσιο τομέα, το σύστημα επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο.

Δεν υποστηρίζω ότι αυτά μόνο αποτελούν τις παθογένειες που οδηγούν σε απώλεια ζωών λόγω ελλείψεως κλινών ΜΕΘ. 


Το θέμα είναι πολύ σοβαρό και έχει πολλές πλευρές. 


Δεν το ολοκληρώνουμε λοιπόν αλλά θα  συνεχίσουμε τη συζήτηση την επόμενη φορά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: